مير روح‌الله محمدي روز سه شنبه گفت: بر اساس داده هاي باستان شناختي شهر برزند داراي سه گورستان در دوران اسلامي و تاكستان هاي وسيعي در قرون مياني اسلامي بوده است.
وي از وجود اوجاق (در زبان محلي به امامزاده و اماكن مقدس گفته مي‌شود) معروف به امامزاده سيد‌محمد‌بن محمد حنفيه در خارج حصار مجموعه با سردابه‌اي شش ضلعي كه به آثار دوره ايلخاني شباهت دارد در يكي از گورستان‌هاي اين شهر خبر داد.
او با اشاره به اين كه از محوطه باستاني برزند آثار ارگ آن به ابعاد 250 در 190 متر در سطح زمين قابل تشخيص است، از ايجاد 10 گمانه آزمايشي در پيرامون ارگ برزند قالاسي خبر داد.
محمدي اظهار كرد: داده هاي باستان شناختي حاصل از اين گمانه زني‌ها نشان مي دهد كه شهر باستاني برزند با احتساب بخش ارگ ، ربظ و شارستان بيش از 62 هكتار وسعت داشته است.
او تشريح كرد: بر اساس مطالعات مقدماتي بر روي داده‌هاي حاصل از كاوش گمانه‌هاي ايجاد شده در برزند قالاسي آثاري از دوران مس سنگ ، مفرغ تا قاجار شناسايي شده است.
به گزارش ايرنا از روابط عمومي ميراث فرهنگي اردبيل ، وي همچنين با اشاره به استفاده شهر باستاني برزند براي تامين آب شرب مورد نياز از كاريز و سيستم آب‌رساني تنبوشه گفت: كاريز معروف به سوباشي به همراه كاريز دامداباجا از جمله منابع تأمين آب شهر برزند بوده است.
او افزود: شهر در راستاي رودخانه برزند گسترش طولي داشته و از صدر اسلام تا قاجار از سمت جنوب به شمال بر وسعت شهر افزوده شده است.
محمدي ، شهر تاريخي برزند را يكي از شهرهاي مهم دشت مغان كه جغرافي نويسان بسياري در آثار خود به آن اشاره كرده اند دانست و گفت: در متون ، برزند از اقليم چهارم و شهري وسط معرفي شده است.
وي بيان كرد: برزند همان شهر خراب شده اي است كه افشين هنگام پيكار با بابك خرمدين آن را تعمير و پايگاه خود قرار داد و تا روزي كه بابك را با حيله گرفتار كرد در اين شهر ساكن بود.
به گفته سرپرست هيات گمانه‌زني باستان شناسي محوطه فرهنگي برزند دشت مغان ، گمانه زني باستان شناسي به منظور تعيين عرصه و حريم محوطه فرهنگي برزند با مجوز رياست پژوهشگاه ميراث فرهنگي و گردشگري انجام شد.
شهرستان گرمي مغان در شمال اردبيل واقع شده و يادگار ايران باستان و بجاي مانده از دوران كهن تيموري و اشكاني است كه ميراث فرهنگي نقش بسته در لابلاي صفحات سرگذشتش اهميت تاريخي اين منطقه را فرياد مي زند.
بر اساس اعلام اداره كل ميراث فرهنگي ، صنايع دستي و گردشگري استان اردبيل ، گرمي با ثبت بيش از 220 اثر بيشترين آثار تاريخي ثبت شده در استان را دارد.
به گفته كارشناسان ، آثار تاريخي گرمي بيشتر در درون تپه ها و قلعه هاي باستاني در خاك مدفون بوده و اين ويژگي در پاسداري از ميراث فرهنگي اين منطقه در رهگذر زمان نقش مهمي ايفا كرده است.
قلعه هاي تاريخي آنزر ، يئل سويي و برزند در بخش انگوت ، تپه هاي باستاني آغامعلي در بخش مركزي ، تپه سلاله در روستاي سلاله و خرمن تپه سي در روستاي شيخ لر بخش موران و شاه تپه سي كه محل تاجگذاري نادر شاه افشار بوده از تاريخ پرفراز و نشيب و قابل تامل گرمي حكايت دارد.
از ديگر جاذبه هاي تاريخي گرمي قبور خمره اي و صندوقي شكل روي تپه هاي طبيعي كوچك در بخش موران است كه در بين مردم به نام (دوه بويني) يعني گردن شتر شهرت دارد.
سيدمحمد ابراهيمي در كتاب پژوهشي در جغرافياي مغان از بررسي هاي ژاك مورگان باستان شناس فرانسوي در سال 1901 ميلادي در گرمي خبر داده و نوشته است: اين باستان شناس اشياي بدست آمده از قبور تاريخي گرمي را از 2100 تا ابتداي هزاره اول قبل از ميلاد تاريخ گذاري كرده است.
به عقيده صاحبنظران يافته شدن نخستين پارچه بازمينه شطرنجي و نشان خورشيد در روستاي سلاله بخش موران كه در موزه ملي ايران نگهداري مي شود ، آثار ويران شده يك شهر در اطراف روستاي شكراب در زمين هاي معروف به شت و قبر هايي احاطه شده از سنگ در بالاي كوه صلوات از صفحات كتيبه ضخيم تاريخ گرمي است كه حيرت هر بيننده اي را برمي انگيزد.
گفته مي شود سنگ قبرهاي تاريخي گورستان حفاظت شده روستاي آليله بخش مركزي گرمي با نقوش هندسي دوره اسلامي مربوط به تيموريان بوده و قدمت اين سنگ ها به 750 سال پيش برمي گردد.
بر اساس تحقيقات باستان شناسان، شهر گرمي در قديم الايام يكي از مراكز عمده استقرار اشكانيان بوده و آثاري از دوره اشكاني در روستاهاي رمضانلو ، دريامان و پرمهر اين شهرستان كشف شده است.
خبرنگار: گيتي طالبي ** انتشار دهنده:عارف شيرزاد
6018/ 1257
اردبيل - ايرنا - سرپرست هيات گمانه زني باستان شناسي محوطه فرهنگي برزند دشت مغان در استان اردبيل از كاوش هاي باستاني در محوطه فرهنگي برزند خبر داد.
