براساس بخشنامه سال 1388 سازمان ميراث فرهنگي كشور مبني بر انتخاب روزي با عنوان روز مازندران ، پژوهشگران و فعالان حوزه فرهنگ و تمدن استان با هم انديشي و همفكري 14 آبان را به خاطر بيعت مردم اين استان با حسن بن زيد علوي بنيان گذار نخستين حكومت شيعي علوي به نام روز مازندران انتخاب كردند .
بيعت مردم مازندران با حسن بن زيد علوي در 14 آبان سال 243 شمسي مطابق با عيد سعيد فطر 250 هجري قمري رخ داد.
پيش از اين نامگذاري ، اجرا و احياي برخي رسوم و سنت ها به برخي ادارات فرهنگ و ارشاد اسلامي شهرستان ها و تعدادي موسسات خلاصه مي شد اما اين روند با تغيير اكنون به يك جريان منسجم مبدل شد .
هم اكنون حدود 70 تشكل و سازمان هاي مردم نهاد و موسسه فرهنگي كه در عرصه فرهنگ و هنر در سطح كشور فعاليت مي كردند با تشكيل ' بنياد هم انديشان تبري ' در مركز كشور اجراي آئين ها و رسوم مربوط به استان مازندران را پيگيري و اجرا مي كنند و قدم در راه حفظ و احياي اين بخش از فرهنگ و تمدن استان گذاشته اند.
از اين جهت ثبت روزي با عنوان اين استان باعث گرد هم آمدن جمعي از علاقه مندان احياي سنت هاي فراموش شده و حفظ آيين ها و ارزش هاي فرهنگي زاد بوم خودشان شده است.
روز مازندران بهانه اي است براي كنارهم بودن، سرودن ، گفتن و شنيدن. حالا هركسي و گروهي كه دل درگروه فرهنگ و سنن تاريخي و تمدني خود دارد به ابتكار و سليقه اش براي گرامي داشت اين روز قدمي بردارد.
ستاد بزرگداشت روز مازندران اجراي برنامه هاي امسال براي گراميداشت اين روز را از پنجم تا چهاردهم آبان در دستور كار خود قرار داده است كه رونمايي از 20 جلد كتاب نويسندگان مازني ، بزرگداشت روز مازندران در مدارس و دانشگاهها ، همايش هاي دشون پزان و تيرماه سيزده شو (لال شو) از جمله برنامه هايي است كه اين ستاد در دستور كار برنامه هاي امسال خود قرار داده است .
** روز مازندران ، سرآغاز همراهي جمعي براي احياي سنت هاي كهن
دبير اجرايي ستاد بزرگداشت روز مازندران به خبرنگار ايرنا گفت : نامگذاري 14 آبان با عنوان روز مازندران ،همراهي و هسويي تشكل هاي فرهنگي و هنري مازني را در اقصي نقاط كشور فراهم كرد .
محمدرضا حسن پور افزود : تا پيش از نامگذاري اين روز به عنوان روز مازندران برنامه هاي سنتي و بومي استان جسته و گريخته توسط برخي ادارات فرهنگ و ارشاد اسلامي شهرستان ها و برخي موسسات فرهنگي و هنري انجام مي شد ، ولي از سال 1388 و نامگذاري 14 آبان به عنوان روز مازندران ، حركت جمعي سازمان ها و تشكل ها مردم نهاد و موسسات فرهنگي و هنري مازندراني سراسر كشور براي احياي رسوم ، آيين هاي اين خطه از شمال آغاز شد .
اين فعال حوزه فرهنگ بومي مازندران گفت : يكي از بهترين تجربه هاي حضور و فعاليت همگاني براي حفظ ميراث و سنت هاي مازندران در سال 1394 با حضور بيش از 30 تشكل و موسسه فرهنگي و هنري و برگزاري برنامه هايي با رنگ و بوي سنت و بومي محقق شد و از آن سال تاكنون مجموعه هايي با حوزه فعاليت در خارج از مازندران اما با تعصب و عرق به فرهنگ بومي اين استان در اين عرصه وارد شدند .
** همراهي 70 موسسه و تشكل در برگزاري مراسم روز مازندران
به گفته حسن پور اكنون برنامه هاي بزرگداشت روز مازندران با حضور و فعاليت 70 تشكل و سازمان مردم نهاد و موسسه فرهنگي و هنري علاقه مند به فرهنگ و رسوم اين استان انجام مي شود .
وي ادامه داد : سال گذشته با گردهمايي همگاني مجموعه ها ، حدود 60 برنامه با رويكرد احياي برخي آداب و رسوم فراموش شده مازندران به مدت يك هفته برگزار شد .
دبير اجرايي ستاد بزرگداشت روز مازندران از حضور همين تعداد تشكل و موسسه فرهنگي و هنري در برگزاري مراسم و آيين هاي امسال هفته بزرگداشت روز مازندران خبر داد و اضافه كرد : در اين برنامه هاي پيشنهاد شده ، اجراي آداب و رسوم سنتي كه گرد فراموشي بر آنها قرار گرفته است در دستور كار قرار دارد .
** حضور پرشور مردم در آيين هاي سنتي ؛ بازگشت به اصل خويش
حسن پور از مردم به عنوان پاي ثابت شركت كننده در برنامه هاي روز مازندران نام برد و گفت : تجربه برگزاري مراسم روز مازندران در اين سال ها نشان داده است كه مردم علاقه مند به آداب و رسوم سنتي هستند و اين علاقه نيز گام برداشتن در مسير گردگيري از آب و رسوم و فرهنگ بومي را روان تر مي كند.
وي با اشاره به اينكه برنامه امسال هفته بزرگداشت مازندران نيز با حضور تشكل ها و موسسات متعدد در حوزه فرهنگ و تاريخ استان برگزار خواهد شد ، ادامه داد : خودجوشي و مردمي شدن برگزاري اين برنامه ها مورد تاكيد ستاد بزرگداشته هفته مازندران است تا از اين طريق حفظ سنت و رسوم كهن مازندران به حس و وجدان جمعي در استان تبديل شود.
اين مورخ مازندراني حضور واستقبال مردم مازندران براي شركت در مراسم روز مازندران را نشان دهنده تشنگي جامعه در خصوص سنت و تمدن استان خويش دانست و گفت : به نوعي امروز مردم ما در حال بازگشت به اصل خود هستند .
** آئين هاي روز مازندران امسال با حال و هواي ماه صفر
محقق و پژوهشگر فرهنگ مازندران نيز در خصوص روز مازندران به خبرنگار ايرنا گفت : از سال 1388 و با نامگذاري 14 آبان به عنوان روز مازندران برنامه ريزي براي اجراي فعاليت هاي احياي رسوم و سنت مازني رقم خورد .
علي رمضاني پاچي افزود : با توجه به ضرورت و اهميت سنت و آداب مازندران براساس تصميم ستاد بزرگداشت روز مازندران در طول يك هفته اين برنامه ها اجرا مي شود .
وي ادامه داد : در اين مدت يك هفته اي با حضور مجموعه ها و تشكل ها ، برنامه هايي با رنگ و بوي محلي و بومي ويژه مازندران در شهرستان ها برگزار مي شود .
اين پژوهشگر و مورخ مازندراني گفت : با توجه به قرار گرفتن روز مازندران امسال در ايام عزاداري ماه محرم صفر برنامه هاي اين روز نيز رنگ و بوي اين ماه به خود مي گيرد .
وي ادامه داد : برگزاري تعزيه هاي سنتي ، اميري خواني ، شونيشت و حضور برگزار كنندگان با لباس و پوشش محلي از جمله برنامه هاي امسال روز مازندران است .
رمضاني پاچي اميدوار است كه با مردمي شدن برگزاري مراسم و آيين هاي روز مازندران اين فرهنگ حفظ و احياي سنت هاي قديمي در ميان مردم نيز رسوخ كند .
حال كه نامگذاري روزي با عنوان روز مازندران در تقويم كشور باعث ايجاد چنين حركت انسجام بخش گروه ها و تشكل ها براي حفظ و احياي رسوم و سنت هاي قديمي اين استان شده است ، دبيرخانه بزرگداشت روز مازندران اكنون چشم انداز و تاكيدي كه دارد بر مردمي كردن اين برنامه هاست تا مردم با حس اين دغدغه حفظ سنت ها وارد اين گود احيا شوند .
خبرنگار : فاطمه قنبري قاديكلايي ** انتشاردهنده : حسن فلاحتي
2096/1654
ساري – ايرنا – نامگذاري روزي با عنوان 'روزمازندران ' علاوه بر اثرات ملي كه همان ثبت روزي به نام اين استان خطه شمالي در تقويم كشور است در ايجاد تهييج و حركت موسسه ها و تشكل هاي فرهنگي و هنري مازني در سطح كشور براي حفظ و احياي فرهنگ و رسوم اين استان تاثير گذاشته است .