ياقوت سرخ بهشتي تفت، گرفتار در برزخ سرما *محمدحسين فلاح*

به گزارش ايرنا شهرستان تفت كه از قطب هاي اصلي كشاورزي و بويژه انار و بادام استان يزد و كشور محسوب مي شود در 20 كيلومتري جنوب غربي شهر يزد قرار دارد و زيباترين مناطق ييلاقي و سرسبز استان را در دل خود جاي داده است.
انار اين منطقه كه بيشتر در حوزه شهري توليد مي شود بعلت پوست سفيد آن از شهرت خاصي برخوردار است زيرا همگان انار را با پوست قرمز مي شناسند.
رنگ پوست، دانه هاي درشت و پر آب و رنگ قرمز و دلنشين اين انارها آنچنان است كه نظر هر طالب و خريداري را به خود جلب مي كند.

***داستان شيرين انارچيني در تفت
انارچيني در تفت آغاز شده و روزهاي آخر خود را سپري مي كند، اقدامي كه همه ساله در اين فصل انجام مي شود.
برخي از روستاييان براي انار چيني يا به قول تفتي ها 'انار تگ كردن' و كسب در آمد، در اين موقع از سال، عازم شهر تفت مي شوند.
صاحبان باغات انار نيز كه يكسال را چشم انتظار بوده اند به كمك همين كارگران و البته ديگر نزديكان و افراد بومي، اقدام به چيدن انار خود مي كنند.
در شهر يزد چون اغلب درختان كوتاه است براي هر درخت يك
انارچين كافيست اما درختان انار تفت چون بلند هستند هر درخت نياز به دو نيرو دارد به اين شكل كه يكي در بالا انار را از شاخه جدا و فرد ديگري در پايين درخت، اقدام به گرفتن آن مي كند.
انارها نبايد به زمين بخورد زيرا همان محل زمين خورده و ضربه ديده، پوسيده مي شود و ديگر قابل عرضه نيست براي اين منظور فردي كه در بالاست براي اينكه به كارگري كه در پايين درخت است اعلام كند كه قصد دارد انار را به پايين بيندازد از عبارت مقدس 'الله' استفاده مي كند تا اعلام كند مي خواهد انار را به پايين بيندازد و فرد پايين درخت هم سر را بلند كرده و انار را مي گيرد و آن را آرام بر زمين مي گذارد.
انارها علاوه بر مصرف طبيعي، گاها به صورت اناردانه در آمده و به به مصرف مي رسد يا صادر مي شود.
برخي از افراد عادت دارند آب انار را با فشردن اين محصول و ايجاد سوراخي كوچك در دل آن ميل كنند كه مردم تفت به اين كار، 'اوتلك' مي گويند.
صاحبان باغات انار، انارهاي تركيده و ضربه ديده را براي مصرف خود و خانواده جدا مي كنند و انارهاي سالم را در معرض فروش و صادرات قرار مي دهند.
گاهي هم اين محصول را در دل خاك جاي مي دهند تا سرما موجب ترك خوردن آنها نشود و سپس مدتي بعد آن را از دل خاك بيرون آورده و به بازار عرضه مي كنند.
كار چيدن انار از صبح خروس خوان آغاز و تا نزديك غروب كه هوا روشن است ادامه دارد.
شهر تفت كه حدود دو سوم آن را باغات كشاورزي تشكيل مي دهد در روزهاي انار چيني، حال و هواي خاصي دارد، صداي 'الله الله' انار چينيان در جاي جاي شهر به گوش مي رسد.
خودروها، فرغون ها، گاري ها و وسايل مختلف ديگر در حال انتقال انار از باغها هستند و بسياري از صاحبان اين باغها، انارهاي خود را در كنار خيابان اصلي در معرض فروش مستقيم قرار مي دهند و عده اي هم كه اصلا باغي و اناري ندارند، اقدام به خريد و فروش انار در نقاط مختلف شهر مي كنند.
برخي از دانش آموزان، چند روزي را از مدرسه خود مرخصي مي گيرند تا به والدين خود در چيدن انار كمك كنند و حتي تفتي هايي كه در خارج استان يزد ساكن هستند نيز در اين ايام براي اين امر به زادگاه خود باز مي گردند .
اما امسال، انارچيني در شهر زيباي تفت، حال و هوايي ديگر داشت و اندكي كساد و بي رونقي بر آن حاكم بود، كمتر صداي 'الله الله' به گوش مي رسيد و ديگر اناري براي 'اوتلك' نيست.
انار تفت با كاهش شديد توليد همراه بوده كه باعث متضرر شدن انارداران تفتي شده و خسارت جبران ناپذيري بر جا گذشته است.

***كاهش 80 درصدي توليد انار، فاجعه است
رييس اداره توليدات گياهي جهاد كشاورزي تفت روز شنبه به ايرنا گفت: به دليل سرماي پيش رس پنجم تا هفتم آذرماه سال گذشته كه زمان بيداري درختان است و با بارش برف هم همراه بود با كاهش توليد انار به ميزان 80 درصد روبرو شديم كه يك فاجعه اقتصادي براي كشاورزان اين شهرستان است.
'كاوه صالحي' تصريح كرد: پارسال از سطح يكهزار و 200 هكتار از باغات برداشت اين محصول در منطقه، 15 تن انار در هر هكتار برداشت شد كه يكي از دلايل كاهش توليد در آن سال آفت 'مگس مديرانه اي' بود.
وي گفت: امسال با مبارزاتي كه با اين افت صورت گرفت مشكلي در اين زمينه نداشتيم، اما پارسال هفت هزار تن برداشت و امسال به دليل سرمازدگي، فقط 2500 محصول توليد شد.
اين مسوول، ميزان توليد انار در شرايط طبيعي در اين شهرستان را بين 12 تا 15 هزار تن اعلام كرد و از گل، زاغ، شاهوار، قرمز رباب و طوغ گردن، بعنوان ارقام اصلي انار در تفت ياد كرد.
اين كارشناس كشاورزي، قيمت انار در محل باغ را 15 هزار ريال ذكر كرد كه امسال با توجه به كاهش توليد، احتمالا به 50 هزار ريال هم برسد.
وي با بيان اينكه امسال، انار تفت صادر نشده علت را نبود كيفيت آن در حد صادرات و كاهش برداشت اعلام كرد، ضمن اينكه همه ساله محصول انار دونه (انار خشك شده) نيز صادر ميشد كه امسال به همين دليل انجام نشده است.
صالحي از نبود پوشش بيمه اي كافي براي جبران خسارت ها ابراز ناخرسندي كرد و با بيان اينكه اناران تفتي در اين زمينه خسارات زيادي را متحمل شدند يادآور شد: متاسفانه انار تفت در زمان سرمازدگي، خارج از شمول زمان بيمه بوده است .
وي خسارت بر جاي مانده براي كشاورزان تفتي از كاهش توليد انار را 188 ميليارد ريال اعلام كرد.

***خواص دارويي انار
انار با نام علمي (Punica granatum) از ميوه‌هاي درختي است كه دانه‌هايي قرمز، سفيد و يا به رنگ‌ هايي بين اين دو دارد، رنگ پوست آن نيز اغلب قرمز و گاه سياه و يا تقريباً زرد است.
اين درخت يكي از اولين گياهان اهلي شده‌ و بومي مناطق شرق ايران تا كوه‌هاي هيماليا در شمال هند مي باشد، انار تقريبا در هر آب و هوايي و هرگونه خاكي مي‌تواند رشد كند و ميوه دهد، ولي آب زياد در زمان رسيدن ميوه باعث ترك خوردن آن ميوه ميشود. انار، گرماي زياد با باد خشك و سرماي تا ۱۰- درجه سانتي گراد را مي‌تواند تحمل كند.
از ميوه انار فراوري هاي زيادي از جمله آب انار، رب انار، لواشك انار و مرباي انار تهيه مي‌شود، از پوست انار براي تهيه رنگ‌هاي سنتي استفاده مي‌شود، از برگ آن نيز سابق بر اين استفاده مي‌كردند.
همچنين از پوست انار براي دباغي كردن پوست و از گل انار براي برخي مصارف ديگر استفاده مي‌ گردد، جوشانده اي كه از جوشاندن پوست انار در اب بدست مي ايد براي مشكل گوارشي و گلو درد، داروي گياهي محسوب مي شود.
آب انار هم سلول هاي سرطاني را از بين مي برد و در درمان برخي از انواع سرطان موثر است، مواد تشكيل دهنده طبيعي در آب انار و عصاره آن مي تواند سلول هاي سرطاني را از بين ببرد، به ويژه در مورد سرطان پروستات بسيار مفيد است.
آب انار به كنترل ديابت كمك ميكند گرچه اين ميوه حاوي مقدار زيادي قند طبيعي نيز هست.
6197 گزارش و انتشار: محمدحسين فلاح