به گزارش گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا، همه پرسی استقلال كاتالونیا كه در اول اكتبر (نهم مهرماه) برگزار شد، برای كاتالان ها سرانجام خوشی نداشت؛ هرچند هزینه هایی را به ماتادورها هم تحمیل كرد. مخالفت های گسترده ملی و منطقه ای منجر به انصراف رهبران بارسلون از برگزاری همه پرسی استقلال نشد. مادرید اما همه پرسی را برنتابید و حتی در همان روز برگزاری انتخابات هم، درگیری هایی میان پلیس مركزی با برگزار كنندگان انتخابات در برخی حوزه های رای گیری گزارش شد.
با این حال مقام های بارسلون اعلام كرند كه حدود 43 درصد از مردم منطقه در این همه پرسی شركت كرده و اغلب به جدایی و استقلال كاتالونیا رای داده اند. رد درخواست های چند باره مادرید در مورد لغو نتایج همه پرسی و بی توجهی «كارلس پوجدمون» رییس دولت محلی كاتالونیا به ضرب الاجل «ماریانا راخوی» نخست وزیر در این خصوص، روز به روز بر حساسیت مساله افزود.
رای غیر منتظره و چالش برانگیز پارلمان كاتالونیا به اعلام استقلال در روز جمعه اما به وضعیت كج دار و مریز رابطه مادرید و بارسلون در ماه ههای اخیر پایان داد. تك كاتالان ها با پاتك شدید ماتادورها همراه شد. سنای اسپانیا ساعتی پس از اعلام استقلال كاتالونیا به درخواست نخست وزیری تشكیل جلسه داد و با استناد به ماده 155 قانون اساسی این كشور با رای قاطع، به انحلال پارلمان، سلب خودمختاری و اعمال حاكمیت مستقیم مادرید بر این منطقه رای داد.
مادرید همچنین به بركناری مقام های كاتالونیا اقدام كرد. راخوی با بركناری رییس دولت محلی و رییس پلیس كاتالونیا، زمینه های اعمال حاكمیت مستقیم بر این منطقه را فراهم آورد. به گزارش برخی رسانه های اسپانیایی، در مجموع ۱۵۰ تن از مسووولان محلی كاتالونیا از مقام خود عزل شده و تحت تعقیب قضایی قرار گرفته‌اند. مادرید اعلام كرده كه در تاریخ 21 دسامبر(30 آذر) در منطقه كاتالونیا انتخابات منطقه های زودهنگام برگزار خواهد كرد.
به گفته راخوی در تلویزیون اسپانیا، اكنون ضروری است كه به صدای شهروندان كاتالونیا، البته صدای همه آنها گوش فرا دهیم تا آنها بتوانند درباره آینده خود تصمیم بگیرند تا هیچ كس نتواند به نمایندگی از آنها در خارج از مرزهای قانون اقدام كند.
«كارلس پوجدمون» رییس بركنار شده دولت محلی كاتالونیا و گروه های جدایی طلب اما در برابر اقدامات مادرید سكوت نكرده اند. پوجدمون اعلام كرده كه به تلاش‌های خود در برای ایجاد یك «سرزمین آزاد» ادامه خواهد داد و از جدایی طلبان خواسته به صورت مسالمت‌آمیز به فعالیت‌های خود برای دستیابی به استقلال ادامه دهند. همچنین گروه اصلی حامی استقلال كاتالونیا موسوم به «مجمع ملی كاتالان» از كارمندان دولت این منطقه خواسته از دستورهای دولت اسپانیا تبعیت نكنند و به «مقاومت صلح‌آمیز» بپردازند.
دولت اسپانیا هم در برابر هشدار داده كه همه شاغلان دولتی به ویژه نیروهای پلیس در كاتالونیا باید به تصمیم دولت مركزی احترام بگذارند. سرپیچی از تصمیم دولت مركزی می‌تواند موجب قطع پرداخت حقوق آنها و حتی اخراج‌شان شود.
با توجه به این جدل های لفظی، مشخص نیست از این پس جدایی طلبان كاتالان، حامیان خود را به چه نوع كنشگری در عرصه سیاسی كشور ترغیب كنند. جدایی طلبان كاتالان، با توجه به شرایط نسبتا مهیای خود برای استقلال (توانمندی های اقتصادی، هویت مستقل، زبان و فرهنگ متفاوت از اسپانیایی ها و ...) در دست یابی به هدف خود بسیار مصر هستند و حال كه روابطشان با دولت مركزی به این سطح از تنش رسیده، پیش بینی آینده روابطشان دشوار به نظر می رسد.
از دید تحلیلگران چالش میان دولت مركزی و جدایی طلبان كاتالونیا به رهبری پوجدمون وارد مرحله تازه ای شده است؛ چالشی كه مشخص نیست چگونه پایان یابد. تا زمان برگزاری انتخابات زودهنگام حدود 50 روز زمان باقی است و شاید به جدایی خواهان بتوانند با بزرگنمایی و القای ایده «تهدید وجودی» گروه های بیشتری را در مسیر استقلال خواهی با خود همراه كنند.
این مساله، برای اروپای واحد هم تهدیدی جدی تلقی می شود. جز كاتالونیا مناطق جدایی طلب دیگری در سایر نقاط اروپا وجود دارند كه حركت های گریز از مركز در بارسلون می تواند منجر به خیزش آنان شود؛ مناطقی چون اسكاتلند در بریتانیا، سیسیل در ایتالیا، جزیره كورس در فرانسه و حتی مجاورهای ساكن رومانی.
از این رو اروپا تمام قد در كنار مادرید ایستاده و از یكپارچگی اسپانیا در برابر حركت واگرایانه كاتالان ها دفاع می كند. به دنبال اعلام استقلال كاتالونیا، «دونالد تاسك» رییس شورای اتحادیه اروپا در حساب كاربری خود در شبكه‌های اجتماعی نوشت: تنها مخاطب ما، دولت اسپانیا است. «ژان كلود یونكر» رییس كمیسیون اتحادیه اروپا هم نسبت به «شكاف‌های بیشتر» در اتحادیه اروپا هشدار داد و گفت كه من مایل نیست اتحادیه اروپا فردا با ۹۵ عضو تشكیل شود. فرانسه و آلمان هم به طور رسمی با رد استقلال یك جانبه كاتالونیا از تلاش‌های دولت راخوی برای حفظ وحدت اسپانیا حمایت كردند.
با اینكه كاتالان ها شرایط خود را برای استقلال مهیا می بینند و بر توانمندی های اقتصادی خود برای تشكیل كشور واحد حساب كرده اند، اما به نظر می رسد اگر استقلال احتمالی آنها از سوی اروپا پذیرفته نشود، از نظر اقتصادی توان ادامه حیات نخواهند داشت. همچنین عدم شناسایی رسمی از سوی كشورهای اروپایی، حیات سیاسی كاتالونیای مستقل را هم ناممكن خواهد كرد.
حال با بركناری پوجدمون، «ثریا سانز دوسانتاماریا» معاون نخست وزیر اسپانیا به طور رسمی‌مسوول اداره كاتالونیا را بر عهده گرفته است و قرار است زمینه های برگزاری انتخابات آزاد در كاتالونیا را در سی ام آذر فراهم كند. اما با مقاومت گروه های جدایی طلب كاتالان مشخص نیست آینده تحولات داخلی اسپانیا به كدام سمت و سو برود.
پژوهشم**9275**1601**خبرنگار: اعظم حمیدپور**انتشار: شهناز حسنی
ایرنا پژوهش، كانالی برای انعكاس تازه ترین تحلیل ها، گزارش ها و مطالب پژوهشی ایران وجهان، با ما https://t.me/Irnaresearchهمراه شوید.
تهران- ایرنا- سلب خودمختاری كاتالونیا از سوی مادرید اگرچه پایانی بر مطالبه استقلال خواهی كاتالان ها نخواهد بود، ولی احزاب جدایی طلب این منطقه را در ادامه مسیر حركت خود با چالش هایی جدی مواجه خواهد كرد. حمایت تمام قد اتحادیه اروپا از دولت اسپانیا در این مساله، مجالی برای فعالیت سایر گروه های جدایی طلب در اروپا باقی نخواهد گذاشت.
