به گزارش روز جمعه خبرنگار فرهنگی ایرنا، بیست و سومین نمایشگاه مطبوعات از روز جمعه گذشته، پنجم آبان با شعار «رسانه های آزاد؛ انسجام اجتماعی و پیشرفت ملی» با حضور بیش از 940 رسانه گشایش یافت و امروز، 12 آبان به فعالیت خود پایان می دهد.
مصلای امام خمینی (ره) طی این هفت روز گذشته بار دیگر میزبان چشمان شیشه ای رسانه هایی بود كه از آنها به عنوان نمایندگان افكار عمومی یاد می كنند.
در طول ایام برگزاری نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاری ها كه با حضور معاون اول رئیس جمهوری و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی آغاز به كار كرد؛ بیشتر مسئولان و مدیران لشگری و كشوری از آن بازدید كردند.
مسئولان فرهنگی و هنرمندان كشور نیز از جمله دیگر بازدیدكنندگان بودند كه حضور آنان در هر غرفه ای از این نمایشگاه سبب ازدحام جمعیت می شد و اگر مسئولی كشوری و یا از مسئولان سه قوه كشور بودند كه مورد پرسش و پاسخ اصحاب رسانه و حتی شهروندان قرار می گرفتند و اگر هنرمند و فرد مشهور غیر سیاسی بودند مورد هجوم بازدیدكنندگان سلفی بگیر قرار می گرفتند.
البته امسال چند خبرگزاری و نشریه چاپی مطرح عرصه رسانه حضور نداشتند كه این امر به نوعی بی احترامی به مخاطبانشان تلقی شده بود و علاقه مندان آن رسانه از دلایل حضور نیافتنشان پرس و جو می كردند.
نمایشگاه امسال البته با حاشیه هایی همراه بود كه شاید سنخیت چندانی با حال و هوای فرهنگی نمایشگاه مطبوعات نداشت، یكی از آنها تجمع های اعتراض آمیز شماری از مالباختگان موسسات مالی غیرمجاز بود.
امسال نیز همچون دوره های گذشته سهم غرفه های استانی از نمایشگاه پایتخت اندك بود و میله های غرفه هایشان در انتهای سالن های نمایشگاه به زمین خورده بودند.
حمیدرضا جلیلی معاون مدیر مسئول روزنامه محلی هگمتانه استان همدان در گفت و گو با ایرنا در همین زمینه می گوید: جایگاه غرفه های رسانه های محلی و استانی در این نمایشگاه موید مظلومیت آنها است و این در حالیست كه در برخی از كشورهای توسعه یافته همچون آلمان، رسانه های محلی كه كمتر دیده می شوند در ابتدای ورودی نمایشگاه هایشان قرار دارند و مخاطبان پس از عبور از غرفه آنها كه در راهروهای اصلی تعبیه شده به مطبوعات اصلی و مهم كشور می رسند.
وی می افزاید: به طور حتم این سیاست سبب دیده شدن هر چه بیشتر رسانه های محلی و استانی می شود و در نهایت به نفع جامعه رسانه ای آن كشورهاست.
جلیلی ادامه می دهد: این شرایط در كشور ما برعكس است و مطبوعات محلی و استانی همیشه در نمایشگاه های رسانه ای در حاشیه قرار می گیرند و مكان های اصلی به رسانه های معروف واگذار می شود.
وی یادآور شد: بر همین اساس هم غرفه های نشریات استانی در این دوره از نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاری ها نیز شاهد حضور اندك بازدیدكنندگان هستند چرا كه فضای بزرگی وجود دارد و شهروندان شاید فرصت بازدید از همه غرفه های نمایشگاه را نداشته باشند و بالطبع فقط به خبرگزاری ها و رسانه های معروفتر سر می زنند.
یكی دیگر از مواردی كه در این نمایشگاه به چشم می آید؛ تخصصی تر شدن مباحث نشست ها و كارگاه های آموزشی بود كه مخاطبان خاص را به خود جلب می كرد؛ هرچند جای خالی غرفه تشكل های صنفی تخصصی مطبوعات در نمایشگاه كاملا محسوس بود.
نمایشگاه همچون سال های گذشته، محل دیدارهای اصحاب رسانه با یكدیگر بود و به قول پیشكسوتان رسانه كه دود چراغ این حرفه را خورده اند؛ محلی برای یادآوری خاطرات گذشته و تجدید رفاقت ها.
همچنین نباید از سهم شهروندان بازدیدكننده از این نمایشگاه چشم پوشی كرد چرا كه آنان اصلی ترین هدف برپایی چنین نمایشگاهی هستند تا شعله ركن چهارم دموكراسی كماكان روشن باشد.
** مخاطبان مطبوعات؛ از آمال تا واقعیت
بیست و سومین نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاری ها در حالی از 5 آبان ماه گشایش یافته كه طی این مدت بازدیدكنندگان مختلفی از اقشار گوناگون به مصلای امام خمینی (ره) تهران آمده اند كه وجه مشترك بیشتر آنان روزنامه خوانی و تعلق خاطر به رسانه بود.
جلال دلمقانی بازنشسته 73 ساله در همین زمینه می گوید: اهل مطبوعات هستم، روزنامه ها را می خوانم و بیشتر مطالعه ام در مورد اخبار روز و حوزه های اجتماعی است، نشریات ورزشی را هم می خوانم البته در حوزه تاریخی نیز علاقه مند به مطالعه هستم اما نشریه ای در این زمینه ندیدم.
وی می افزاید: نفس برگزاری نمایشگاه مطبوعات و رسانه اقدامی ارزشمند، مناسب و مطلوب است و خوشبختانه بازدیدكنندگان زیادی نیز دارند علی الخصوص جوانان كه باید هر چه بیشتر با مطبوعات آشنا شوند.
دلمقانی اظهار می دارد: متاسفانه با ظهور رسانه های مجازی، كار برای رسانه های چاپی دشوارتر شده و صد البته فضا را بسیار خراب كرده است زیرا در فضای مجازی هر كسی می آید و مطلبی را بیان می كند، بدون اینكه درست یا غلط بودن آن مشخص باشد و متاسفانه این امر سبب نوعی بی نظمی در عرصه اطلاع رسانی و فرهنگ آموزش شده است؛ همچنین این عوامل سبب شده كه آمار مطالعه و خواندن كتاب نیز كاهش یابد و از تیراژ نشریات كاسته شود.
وی در مورد اعتمادش به رسانه های داخلی نسبت به خارجی خاطرنشان می سازد: واقعیتش فرقی برایم ندارد و بیشتر بر روی مطالبی كه گفته می شود؛ می اندیشم كه آیا به نظر درست است یا نه، البته این یك واقعیت است كه اغلب رسانه ها یكطرفه هستند و پشتیبان مالی دارند كه براساس منافع حامیانشان عمل می كنند.
دلمقانی می افزاید: بر همین اساس معلوم است كه مطالبی را كه بی بی سی می گوید نظر سردمداران انگلیس است و یا سی ان ان كه نظر سردمداران كاخ سفید است؛ پس طبیعتا نمی توان اعتماد كامل به هیچ رسانه ای داشت و افراد باید بر روی مطالب ارائه شده داخلی و یا خارجی، تامل كنند.
** اغلب رسانه های كشور نگاهی ایدئولوژیك دارند
حجت الاسلام رحمت الله بیگدلی 55 ساله استاد دانشگاه نیز در همین زمینه می گوید: به شدت، اهل مطبوعات هستم و حوزه های سیاست، فرهنگ و دین را بیشتر از سایر حوزه ها در مطبوعات و رسانه ها دنبال می كنم.
وی در مورد فضای مجازی می افزاید: گسترش وسیع فضای آنلاین به طور حتم تاثیر بسیار زیادی بر روی مواجهه مردم با مطبوعات كاغذی گذاشته و تیراژ آنها را به شدت، كاهش داده است.
این روحانی ادامه داد: امروز احساس می شود كه مطبوعات كاغذی در بدترین دوران خودشان از حیث دارا بودن مخاطب به سر می برند كه نیاز است تجدیدنظری در نحوه ارائه مطالبشان داشته باشند تا حدودی بتوانند این وضعیت را جبران كنند.
بیگدلی در مورد اعتماد مخاطبان به رسانه های داخلی یادآور می شود: متاسفانه تعداد رسانه های حرفه ای در كشور به شدت اندك است و بسیاری از رسانه های ما نگرش ایدئولوژیك به مسائل دارند.
بر همین اساس هم گاهی اوقات از واقعیت فاصله می گیرند و واقعیت را آنچنان كه هست، مطرح نمی كنند و در نتیجه باعث می شود كه مردم به سمت برخی از رسانه های خارجی و همچنین فضاهای آنلاین بروند و سعی كنند تا نیازهای كسب اطلاعاتیشان را از آن طریق جستجو كنند.
وی در مورد نمایشگاه امسال مطبوعات و رسانه ها نیز خاطرنشان می سازد: ارزیابی آنچنان قوی از نمایشگاه ندارم و دلیل این امر نیز حضور نداشتن برخی از مطبوعات در نمایشگاه هست، نشست ها و گفت و گوهای نمایشگاه، سطح نازلی داشت و مباحث تخصصی در عرصه روزنامه نگاری و اطلاع رسانی بسیار اندك بود.
بیگدلی یادآور می شود: استقبال زیادی هم از سوی مردم در روزهای نخست برپایی نمایشگاه مشاهده نكردم هر چند كه روزهای پایان هفته، مخاطبان بیشتری به مصلی برای بازدید آمدند.
** غلبه فضای مجازی به رسانه های چاپی/ از عصر گوتنبرگ تا موج سوم تافلر و عصر دهكده جهانی مك لوهان
آیدا قائدی 20 ساله دانشجوی علوم آزمایشگاهی نیز می گوید: بنده كمتر از مطالب مطبوعات چاپی بهره مند می شوم و اگر فرصتی داشته ام بیشتر تیترهایشان را خوانده ام، مطالب موردنیازم را از فضاهای مجازی دریافت می كنم چرا كه به نظرم دیگر با وجود چنین تكنولوژی هایی كه به روز و ساعت و دقیقه مطالب را بیان می كنند؛ نیازی به روزنامه های چاپی نیست.
وی می افزاید: اغلب مطالبی را كه از خبرگزاری ها می خوانم در حوزه های سیاسی است و مطالب دیگر كانال های فضای مجازی كه منبع نامشخص دارند را نه باور دارم و نه عضوشان می شوم.
قائدی در مورد اعتمادش به رسانه های خارجی نیز اظهار می دارد: اعتمادم به اخباری كه از رسانه های برون مرزی پخش می شود، زیاد نیست و بیشتر از اخبار داخلی بهره می برم اما سعی می كنم مطالب سیاسی طیف های مختلف را بخوانم، سبك و سنگین كنم و ببینم كدامیك به واقعیت نزدیكتر است.
** نمایشگاه مطبوعات سبب افزایش اطلاعات در مورد روزنامه نگاری می شود
هاجر نظام لو 53 ساله و بازنشسته آموزش و پرورش نیز به ایرنا می گوید: تا حدودی اهل مطالعه مطبوعات هستم و بیشتر اخبار حوزه های اقتصادی و اجتماعی را پیگیری می كنم، هرچند دریافت اخبارم از فضاهای مجازی بیشتر از مطبوعات چاپی است چرا كه سهل الوصول تر است.
وی اظهار می دارد: بعضی روزها روزنامه می خرم اما اغلب اوقات از طریق تبلت، پیگیر اخبار هستم و علاوه بر كانال های تلگرامی، سایت های خبری خبرگزاری های مطرح كشور را هم چك و بررسی می كنم.
نظام لو، نظر مساعدی درباره نمایشگاه امسال دارد و می گوید: به نظرم مناسب و مطلوب بود، اطلاعاتم را در مورد حرفه خبرنگاری، فعالیت مطبوعاتی، رسانه ها و چگونگی نحوه عملكردشان افزایش داد.
** كاهش آمار بازدیدكنندگان نمایشگاه نسبت به گذشته
شیما معتمدی فر 30 ساله دانشجوی رشته ارتباطات نیز در همین زمینه می گوید: هر چند كه اهل مطبوعات هستم اما طی چند سال گذشته گرایشم به سمت رسانه های فضای مجازی بیشتر شده است.
وی می افزاید: دیگر مثل سال های گذشته روزنامه نمی خرم و اغلب از طریق سایت های خبرگزاری های كشور در پی دریافت اخبار هستم چرا كه دسترسی به آنها آسانتر است تا اینكه بروم سر كوچه و یك روزنامه بخرم، اخبار كانال های خبری را هم می بینم اما در نهایت سعی می كنم با مقایسه اخبار خبرگزاری های رسمی همچون ایرنا و ایسنا از صحت و سقم مطالب آگاه شوم.
معتمدی فر در مورد نمایشگاه امسال مطبوعات و رسانه ها نیز معتقد است كه هر سال از كیفیتش نسبت به سال های گذشته كاسته می شود.
وی ادامه می دهد: امسال مخالف سرسخت این نمایشگاه مطبوعات و رسانه ها هستم چرا كه فقط یك محلی شده برای گپ و گفت اهالی مطبوعات از همدیگر و كارایی دیگری ندارد و اگر اگر آمار بازدیدكنندگان نمایشگاه مطبوعات هشت سال قبل را با نمایشگاه امسال مقایسه كنید متوجه می شوید كه دچار افت شدیدی از لحاظ آمار بازدیدكنندگان شده است.
این درحالیست كه این شهروند، آماری از بازدیدكنندگان دوره های قبل و آمار بازدیدكنندگان نمایشگاه امسال كه هنوز تكمیل نشده است، دراختیار نداشت.
وی یادآور می شود: به نظر می رسد شاید شهروندان، اطلاع چندانی از برپایی این نمایشگاه ندارند و آنهایی هم كه می آیند بیشتر برای وقت گذرانی پا به نمایشگاه می گذارند.
** تضارب افكار در این دوره از نمایشگاه مشاهده نمی شود
محمد خزایی 44 ساله و كارمند نیز در همین زمینه می گوید: بنده تقریبا هر روز اهل مطالعه روزنامه هستم و اگر هم نخرم حتما نیم صفحه اول مطبوعات را نگاه می كنم؛ متاسفانه هم اكنون فضای مجازی، رسانه های مكتوب را زمین گیر كرده است و اغلب مردم به سمت این فضا می روند.
وی ادامه می دهد: گاهی شاهد بوده ام كه حتی برخی از اخبار فضای مجازی دو روز زودتر از صدا و سیما منتشر می شود و رسانه ملی كشور در اصل دو روز از آن خبر عقب است.
خزایی در مورد اعتمادش به مطالب فضای مجازی اظهار می دارد: اعتماد صد در صدی ندارم اما مطالب را تجزیه و تحلیل كرده و با مسائلی كه خودم به آنها اشراف دارم؛ تطبیقشان می دهم تا از میزان واقعیت هایشان آگاه شوم و اینگونه نیست كه هر خبری كه در كانال های فضای مجازی را بخوانم، و كاملا آنرا بپذیریم بلكه با واقعیات جامعه تطبیق می دهم.
وی اظهار می دارد: از نظر من، منبع خبر اهمیتی ندارد، بلكه مهم این است كه چقدر به واقعیت های روز جامعه نزدیك است و اینكه چقدر سانسور ندارد و با حرف دل مردم سازگاری دارد.
خزایی در مورد نمایشگاه مطبوعات امسال نیز می گوید: نمایشگاه امسال نسبت به سال های گذشته علی الخصوص نسبت به یك دهه گذشته بسیار كم رنگ و بی اثر است و هر چند از لحاظ فیزیكی و غرفه آرایی بسیار زیباتر شده است اما از منظر محتوا، حرفی برای گفتن ندارد.
نمایشگاه مطبوعات، امروز جمعه 12 آبان به كار خود پایان می دهد.
فراهنگ**9187**1055
گزارشگر: حمیدرضا بازگشا**انتشار: زینب كارگر
تهران- ایرنا- آخرین روز از بیست و سومین نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاری های كشور در حالی برگزار می شود كه فضای مصلای امام خمینی (ره) طی هفت روز گذشته معطر به بوی همدلی و وفاق مردم و اصحاب رسانه به دور از تمامی سلایق و گرایش های سیاسی و ایدئولوژیكی بود.
