دوباره صداي اعتراض شهرونداني كه مي‌خواهند اين پاييز و زمستان ديگر نفس راحت بكشند و از ترس آلودگي هوا دست از علائق خود مانند استفاده از دوچرخه يا پياده‌روي نكشند، بلند شده است. تهران، شهري كه ديگر نفس نمي‌كشد، بار ديگر منتظر باد و باران، نااميدانه به آسمان چشم دوخته است. فاطمه سعيدي، نماينده مردم تهران در مجلس، در گفت‌وگو با «آرمان» درباره آلودگي هواي تهران مي‌گويد: «مساله‌اي مهم‌تر و حساس‌تر از سلامت مردم وجود ندارد، بنابراين اساس هر تصميم و اقدام بايد كمك به بهبود سلامت مردم باشد. زنان و دختران سالم و بانشاط كه از دوچرخه و موتور براي تردد استفاده مي‌كنند، بهتر از زنان و دختران عبوس و افسرده‌اي هستند كه در اين شهر به‌سختي نفس مي‌كشند.»
مهم‌ترين دلايل افزايش آلودگي هوا در شهر تهران را چه مي‌دانيد؟
آلودگي هوا براي تهران‌نشينان طبيعي شده و براي رفت‌وآمدهاي خود در روزهاي‌آلوده بسيار محتاط برخورد مي‌كنند. افراد شاغل بيمار كه دچار انواع بيماري‌هاي تنفسي و قلبي هستند يا مردم سالم در روزهاي آلوده شهر بي‌دليل سرفه مي‌كنند و سردرد دارند. بنابراين شهرداري يا سازمان محيط‌زيست بايد جلسات مشترك برگزار و فكر اساسي براي روند موجود آلودگي شهر بكنند. يكي از دلايل افزايش‌دهنده آلودگي هوا ازدياد خودروهاست. اكنون اكثر خودروهاي در حال تردد تك‌سرنشين هستند، اما مي‌توان تردد خودروها در شهر را به‌ميزان زيادي محدود كرد. موضوع بنزين‌هاي آلوده تا حد بسيار زيادي حل شده، اما آلودگي هوا همچنان بر شهر حاكم است، بنابراين بايد خودروهاي با سوخت نامناسب و خودروهاي قديمي را از رده خارج كنند و توليد خودرو را نيز محدود كنند، زيرا اكنون شهر تهران يك پاركينگ بزرگ شده كه ظرفيت آدم‌ها و گنجايش خودروها را ندارد. اين شهر يك پاركينگ چندطبقه براي خدمات‌رساني به خودروها شده است. يكي از علل مهم آلودگي خودروهاي تك‌سرنشين هستند، بنابراين بايد فرهنگ دوچرخه و موتورسواري را در كلانشهرها ايجاد كنيم. برخي افراد از قدغن بودن موتور و دوچرخه‌سواري براي بانوان سخن مي‌گويند، در حالي كه بايد تمهيداتي براي اين مسائل انديشيد تا خانم‌ها با تغيير يا اصلاح پوشش خود از اين وسايل‌نقليه سالم استفاده كنند. اگر بتوان تعداد وسايل حمل‌و‌نقل عمومي را زياد كرد، قطعا در كاهش ميزان آلودگي هوا موثر خواهد بود. مردم بايد ياد بگيرند كه از وسايل نقليه با ميزان آلودگي كمتر هوا استفاده كنند؛ وسايلي مانند دوچرخه كه آلودگي ندارند و سبك و ارزان هستند. شهرهاي بزرگ دنيا در حال حاضر از اين شيوه براي تردد‌شهري خود استفاده مي‌كنند. در صورت سفر به شهرهاي بزرگ دنيا اكثر مردم را با موتور، دوچرخه يا وسايل حمل‌و‌نقل عمومي در حال تردد مي‌بينيم و خودروهاي تك‌سرنشين اندكي مشاهده مي‌كنيم. شهرهاي بزرگ ايران نيازمند اين فرهنگ هستند. فضاهاي سبز شهر تهران در سال‌هاي گذشته به برج‌هاي بلندي تبديل شده‌اند و در كوچه‌هاي بسيار باريك شاهد ساخت برج‌هاي بلند هستيم. فضاهاي سبز از بين رفته و زمين‌ها تبديل به ساختمان و برج شده‌اند. اين موارد از موارد بي‌احتياطي و سوء‌مديريت‌هاي رخ‌داده در شهرداري است. اميدواريم مديريت و شوراي جديد شهر تهران بتوانند فكر اساسي براي ميزان آلودگي هواي شهر كنند و يكي از درخواست‌هاي نمايندگان تهران از شهردار كنوني رسيدگي به اين موضوع است. كم‌كردن ترافيك و ميزان آلودگي هوا، محيط‌زيستي سالم را براي زندگي‌سالم در تهران به وجود مي‌آورد. زندگي خوب و سالم حق شهروندان تهراني است. اكثر مردم در روزهاي آلودگي هوا افسرده و بي‌حال و رمق هستند. حق مردم تهران نيست كه به ميزان كنوني از اين پديده اذيت شوند. ابتلا به بيماري‌هاي گوناگون، سروصدا و ترافيك آزار‌دهنده است. هر شهروند تهراني حداقل روزي سه ساعت در ترافيك مي‌ماند و بهترين ساعات زندگي خود را پشت چراغ‌قرمز مي‌گذراند. صداوسيما و رسانه‌هاي مختلف، فرهنگ استفاده از دوچرخه و موتورسواري را ترويج و ايجاد و مسئولان مسيرهاي تردد اين وسايل‌نقليه را امن كنند. البته برخي از موتورهاي تردد‌كننده در شهر دود بيشتري نسبت به خودرو توليد مي‌كنند. بنابراين بايد موتورهايي با ميزان آلودگي هواي كمتر توليد كرد. تمام اين موارد در كاهش آلودگي هوا موثر هستند.
يكي از موارد مطرح‌شده استفاده از دوچرخه و موتورسيكلت است. طرحي به‌عنوان سه‌شنبه‌هاي بدون خودرو مطرح شد. متاسفانه با كمپين‌هاي‌مردمي تشكيل‌شده برخوردهاي بدي صورت گرفت و از تردد آنها با دوچرخه جلوگيري شد. چگونه مي‌توان مشاركت مردم را در اين راستا افزايش داد؟
اگر سلامت مردم مورد گزند و آسيب قرار گيرد توجيه‌ناپذير است و اصل و اساس هر خدمتي به مردم توجه به سلامت آنهاست. اكنون سلامت كودكان، نوزادان، ميانسالان و حتي جوانان كشور در خطر است. چرا تردد بانوان با موتور يا دوچرخه قدغن است؟ اگر واقعا مشكلاتي سبب اين تصميم شده است، بايد درصدد رفع مشكلات برآييم نه اينكه به‌طور كلي تردد بانوان با اين وسايل نقليه را قدغن اعلام كنيم. حذف دوچرخه‌سواري بانوان دردي را دوا نمي‌كند. آيا پس از حذف آنها جايگزيني برايشان اعلام كرده‌ايم؟ اگر مي‌‌گوييم دوچرخه و موتور و وسايل اياب و ذهاب سالم را نمي‌خواهيم، بايد وسايل نقليه سالم را به مردم معرفي كنيم. در صورت حذف دوچرخه كدام وسيله نقليه سالم و بي‌آلودگي را در اختيار مردم قرار داده‌ايم؟ آيا هنگامي كه تمهيداتي تحت عنوان سه‌شنبه بدون خودرو براي تردد مردم با وسايل نقليه عمومي، دوچرخه و موتور در نظر گرفته مي‌شود، بايد از تردد آنها با دوچرخه جلوگيري كنيم؟! براي سلامت مردم بايد تمام افراد با يكديگر همكاري كرده و به آنها براي زندگي سالم كمك كنيم؛ يكي از راه‌هاي سلامت و زندگي خوب مردم از بين بردن آلودگي هوا و صوت و ترافيك كنوني در شهرهاست. متخصصان، وزارتخانه‌ها و برنامه‌ريزها بايد فكر اساسي براي وضع موجود كنند. اگر دوچرخه و موتور را براي مردان و زنان قدغن كنيم، آن راه‌حل اساسي است؟! حذف كار بسيار راحتي است، اما آيا واقعا مي‌توان ناوگان حمل‌و‌نقل عمومي را گسترش داد و تقويت كرد و آيا مي‌شود خطوط مترو تمام شهر را پوشش دهند؟ اين اقدامات زمانبر است، بنابراين هر چه سريع‌تر بايد اقدام كرد، زيرا تهران در اوج و انفجار آلودگي هوا و صوت است. مردم از ترافيك‌هاي بلندمدت عصبي و بيمار شده‌اند. تمام زمين‌ها قرباني ساخت برج شد و آنچه ديده نشد، نياز مردم به وجود فضاي شهر بود. قطع درختان كهن در خيابان وليعصر و فضاهاي سبزي كه تبديل به برج و خانه شد، از خاطره‌ها نمي‌روند.
رويكرد ساخت اتوبان و تونل مردم را مشتاق حضور در اتوبان‌ها كرد. تغيير رويكرد شهرداري بستگي به تغيير ديدگاه فكري مديران شهري دارد يا تغيير چارچوب‌هاي فكري مديران به‌تنهايي كافي نيست؟
هر فكر مديريتي كه در شهر بزرگ تهران پياده‌سازي شد، چهره آن را دگرگون كرد. بنابراين براي اداره شهر نيازمند چارچوب‌هاي بنيادين هستيم تا مديريت شهر با تغيير ديدگاه‌هاي شخصي و مديريتي تغيير نكند. ساخت اتوبان و تونل نياز يك شهر است، اما دليل بر آن نيست كه اگر زيرساخت‌هاي لازم مانند تونل، اتوبان يا زيرگذر كافي و مجهز داشتيد، اجازه توليد هر ميزان اتومبيل را بدهيد. نيازمند تغيير فرهنگ مردم در استفاده از خودرو تك‌سرنشين هستيم تا در مسيرهاي كوتاه پياده بروند يا از وسايل حمل‌و‌نقل عمومي استفاده كنند. اگر زنان اجازه استفاده از دوچرخه و موتور را ندارند، آقايان در مرحله اول از آنها استفاده كنند و همزمان زمينه را براي استفاده از موتور و دوچرخه توسط زنان نيز فراهم كنيم. در كشورهاي اسلامي استفاده از اين وسايل حمل‌و‌نقل براي زنان بلامانع است، به‌عنوان مثال بيش از 70درصد از شهروندان در جاكارتا، بزرگ‌ترين پايتخت مسلمان، از دوچرخه و موتور براي تردد استفاده مي‌كنند. اما در حال حاضر سه نفر از اعضاي يك خانواده خودرو دارند و تهران را به يك پاركينگ تبديل كرده‌اند. وضع‌كنندگان قوانين شهري بودجه دريافتي را صرف تعريض پياده‌روها و مسائلي كنند كه به بهبود سلامت شهروندان كمك مي‌كنند.
روزنامه آرمان
تهرام/1735
تهران -روزنامه آرمان -شماره 3459-دوباره صداي سرفه‌هاي خشك و ممتد شهروندان در اكثر مناطق تهران به گوش مي‌‌رسد؛ سرفه‌هايي كه اغلب همراه با نيم‌نگاهي به سقف آسمان دودي و زشت شهر هستند.
