متهم اصلی مشكلات تنفسی خوزستان در هاله ای از ابهام

بعد از این حادثه دستگاههای مسئول بررسیهای خود در این زمینه را آغاز كردند كه 18 مورد به عنوان عوامل تنگی نفس مطرح و در نهایت چهار عامل شامل آلودگی فلرهای نفتی (دودكش)، سوزاندن مزارع نیشكر، سوزاندن لاستیك و زباله و گرده افشانی گیاهان به عنوان متهمان اصلی تنگی نفس پس از اولین بارندگی پاییزی در خوزستان معرفی شد.
اكنون در فصل پاییز بار دیگر نگرانی ها درخصوص ایجاد مشكلات تنگی نفس شهروندان مطرح شده چرا كه هركدام از دستگاه ها یك مساله را عامل بروز یا تشدید این پدیده می خوانند.

** در بحث تنگی نفس، مظلوم تر از گیاه كونوكارپوس پیدا نكرده اند
شهردار اهواز با اشاره به اینكه در بحث تنگی نفس، مظلوم تر از گیاه كونوكارپوس چیزی پیدا نكرده اند گفت: تاكنون هیچ مطالعه علمی ثابت نكرده كه عامل ایجاد این عارضه گیاه كونوكارپوس است و تنها ممكن است این گیاه در كنار سایر عوامل نقش تشدیده داشته باشد.
منصور كتانباف سهم كونوكارپوس در ایجاد تنگی نفس را به نسبت سایر آلاینده ها اندك خواند و افزود: تحقیقات دانشگاه شهید چمران نیز موید این امر است.
وی با اشاره به اینكه بسیاری از درختان كونوكارپوس تا این لحظه هرس شده اند افزود: طبق گفته محققان عامل ایجاد آلرژی گل این گیاه است كه با هرس شدن دو مرتبه در سال فرضیه نقش آن در ایجاد تنگی نفس كاهش می یابد.

**سهم كونوكارپوس در ایجاد عارضه تنگی نفس اندك است
همایون یوسفی نماینده اهواز در مجلس شورای اسلامی كه خود پزشك متخصص است نیز مقصر دانستن گیاه كونوكارپوس در بحث تنگی نفس را بی اساس دانست و افزود: به عنوان یك پزشك این فرضیه را كه كونوكارپوس عامل اصلی مشكلات تنفسی است رد می كنم.
وی با اشاره به اینكه برخی به دنبال آن هستند تمام تقصیر را متوجه این گیاه كنند افزود: هیچ منبع علمی این امر را ثابت نمی كند زیرا سهم گرده افشانی كونوكارپوس در ایجاد آلرژی در مقایسه با سایر آلاینده ها اندك است.

**آزمایش های آلرژیك تایید كننده سهم بالای كونوكارپوس در تنگی نفس است
یك فعال محیط زیست با اشاره به اینكه این گیاه در استان خوزستان، هرمزگان و بوشهر بیش از استانداردها تكثیر شده است اظهار كرد: باوجود تجربه ناموفق كشورهای حوزه خلیج فارس اما مسئولان همچنان به كشت این گیاه ادامه دادند.
نرگس خاتون مجتهدی نجفی با اشاره به اینكه آزمایش های آلرژیك نشان می دهد كه عامل تنگی نفس شهروندان گرده های این گیاه است افزود: برگ های متعدد این گیاه و عدم تجزیه كامل آنها از دیگر عوامل ایجاد مشكلات تنفسی است.
وی با طرح این پرسش كه چرا یك گونه خارجی تا این حد مورد توجه قرار گرفته است، تصریح كرد: باید به جای كشت خارج از حد این گیاه گونه های بومی استان مانند نخل، مركبات و كُنار كاشته شود.

**بارش نخستین باران پاییزی امسال متهم اصلی بحران تنفسی را مشخص می كند
رئیس پایش محیط زیست خوزستان با اشاره به اینكه از 19 عامل بحران تنفسی در حال حاضر به چهار گزینه رسیده ایم گفت: اگرچه فلرهای نفتی یكی از منابع آلاینده در شهر اهواز هستند اما بحران های تنفسی در یك زمان خاص و با بارش باران پاییزی ایجاد می شوند.
سیروس كریمی با طرح این مطلب كه در سال 89 حدود 800هزار بشكه نفت در روز تولید می شد افزود: در این زمان مشكلی به نام تنگی نفس وجود داشت اما در سال 94 با وجود سه برابر شدن تولید نفت اما حجم مراجعات بیماران تنگی نفس نسبت به سال 92 كمتر بود.
وی به فرضیه های مختلفی مانند آتش زدن مزارع نیشكر، فلرهای نفتی، آلایندگی سایر صنایع و واكنش های شیمایی حاصل از رعد و برق اشاره كرد و یادآور شد: اما این گزینه ها در بیشتر فصول سال وجود دارند و تنها عاملی كه در فصل پاییز با ایجاد گلدهی باعث ایجاد فرآیندهای خاصی می شود گیاه كونوكارپوس است.
كریمی به مطالعات انجام شده توسط معاونت فناوری و پژوهشی شهید چمران اهواز و دانشگاه علوم پزشكی اهواز در این خصوص اشاره كرد و اظهار نمود: هر دانه گیاه كونوكارپوس در یك متر مربع 170 دانه دارد كه هر دانه به 700 قطعه تقسیم می شود كه با متصاعد شدن در هوا باعث ایجاد آلرژی های تنفسی می شوند.
وی افزود:با مطالعات انجام شده یكی از متهمان اصلی بحران تنفسی درخت كونوكارپوس است اما نتیجه نهایی پس از بارش باران امسال حاصل می شود چراكه درخت های كونوكارپوس موجود در سطح شهر هرس شده اند و اگر باوجود نخستین بارش پاییزی شهروندان بار دیگر دچار بحران های تنفسی شوند قطعا باید به دنبال سایر عوامل بود.
رئیس پایش محیط زیست خوزستان معتقد است حتی در صورتی كه گیاه كونوكارپوس به عنوان متهم اصلی بحران های تنفسی شناخته شود بازهم كنترل سایر آلاینده ها مانند فلرهای نفتی، صنایع فولاد، كشت و صنعت و آتش سوزی های متفرقه لازم است.

**بالا بردن سرانه فضای سبز عامل تكثیر بیش از حد كونوكارپوس است
رئیس شورای شهر اهواز اما تكثیر خارج از ضابطه این گیاه را عامل بحران تنفسی دانست و یادآور شد: در سال های گذشته برخی برای افزایش سرانه فضای سبز شهر اهواز دست به كاشت و تكثیر بیش از حد گیاه كونوكارپوس كرده اند.
محمد جعفر فلسفی افزود: این گیاه نیاز به آب و مراقبت چندانی ندارد و سریع نیز تكثیر می یابد اما از سویی دیگر باعث بروز بحران های تنفسی شده است.

**تنگی نفس در خوزستان تنها یك عامل ندارد
رییس دانشگاه علوم پزشكی اهواز نیز با تاكید بر این كه مسایل زیست محیطی تك بعدی نیستند توضیح داد: تنگی نفس در خوزستان تنها یك عامل ندارد و عوامل بسیاری برای آن برشمرده شده است كه در این راستا فعالیت های بسیاری در سازمان های مختلف صورت گرفت تا عوامل اصلی شناسایی شوند.
ایرج نظری بیان كرد: در ابتدا بسیاری از افراد درخت كنوكارپوس را متهم اولیه این اتفاق می دانستند و قصد داشتند كه آن را به طور كامل ریشه كن كنند اما مقاومت هایی در این زمینه صورت گرفت كه با هرس درختان كنوكارپوس تعداد بیماران تنگی نفس كاهش چشمگیری پیدا كرد.
بررسی عوامل تنگی نفس های پائیزه در خوزستان از دو سال گذشته به دانشگاه علوم پزشكی اهواز به عنوان نماینده وزارت بهداشت واگذار شد. این دانشگاه نیز گرده های گیاهی را مهم ترین دلیل تنگی نفس و گیاه 'كونوكارپوس' كه بیشتر فضای سبز اهواز را پوشانده، را عامل آن معرفی كرده است.
دانشگاه علوم پزشكی اهواز پارسال اعلام كرد: آمار مراجعه بیماران تنفسی به دنبال نخستین بارندگی پائیزی، با هرس درختان، 70 تا 80 درصد نسبت به سال پیش از آن كاهش یافت.
آنچه مشخص است آنكه علت پدیده تنگی نفس بعد از باران در خوزستان قطعا آلرژی است كه منشا آن تركیب چند آلاینده از جمله گیاه كونو كارپوس با دیگر آلاینده ها بوده و در مناطقی از استان از جمله اهواز كه دارای آلایندگیهای دیگر و تراكم گیاه كونو كارپوس هست تنگی نفس در افراد مستعد آلرژی و آسم بیشتر نمایان می شود.
6064
خبرنگار: ندا رضاپور** انتشار دهنده: محسن بهاروند