به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، «دونالد ترامپ» رییس جمهوری آمریكا پس از اعلان مواضع متعدد علیه پیونگ یانگ و رهبر آن در كره جنوبی و ژاپن، دیروز چهارشنبه هفدهم آبان ماه راهی چین یعنی نزدیك ترین كشور به كره شمالی شد. مقامات پكن در بدو ورود ترامپ، در شهر ممنوعه یعنی مركز باستانی پایتخت از وی پذیرایی كردند.
بنا بر اعلان رسانه ها و نیز مقام های دیپلماتیك واشنگتن، ترامپ علاوه بر رایزنی درباره مسائل امنیتی شرق آسیا، مذاكراتی گسترده در مورد پرحجم ترین و بزرگترین مناسبات تجاری- مالی با مقام های چینی خواهد داشت.
ترامپ و همتای چینی وی «شی جین پینگ» پیش از این در اواسط فروردین ماه سال جاری در فلوریدا دیدار كردند؛ رخدادی كه به واسطه مواضع ضدچینی ترامپ در رقابت های انتخاباتی آمریكا و اهمیت موضوعاتِ روی میز مذاكرات روسای جمهوری آمریكا و چین مورد توجه ویژه ناظران و تحلیلگران قرار گرفت.
رییس جمهوری آمریكا در جریان رقابت های انتخاباتی ضمن اشاره به سرقت فرصت های شغلی آمریكایی ها، از رویكردهای تجاری چین بشدت انتقاد كرده و پكن را مسوول بسیاری از چالش های امنیتی شرق آسیا دانسته بود. از دید ترامپ، چین به عنوان نظام كنترل كننده ارزش واحد پولی این كشور، از مزایای تجارت آزاد بهره جسته اما حاضر به رعایت قواعد آن نبوده است.
ترامپ با طرح انتقادات خود از رفتار چینی ها و سیاست های اقتصادی دولت «باراك اوباما»، وعده داد كسری تجاری چندصد میلیارد دلاری آمریكا را كاهش داده و جلوی یكه تازی چینی ها را در بازار این كشور و منطقه خواهد گرفت؛ وعده هایی كه تحقق آن در نخستین دیدار رهبران واشنگتن و پكن مورد توجه ویژه ترامپ قرار گرفت.
نگاهی به تحولات و آمارهای اقتصادی هفت ماه گذشته نشان می دهد، دستاوردهای ترامپ برای تحقق وعده ها و تغییر الگوی رفتاری چینی ها در عرصه سیاسی و اقتصادی ناچیز بوده است. اصلی ترین نقطه تمركز ترامپ در روابط با چین كسری تجاری 347 میلیارد دلاری است كه در سال 2016 به ثبت رسید. به گفته ترامپ به وجود آمدن این كسری تجاری ناشی از مانع تراشی پكن بر سر راه ورود كالاهای آمریكایی به بازارهای چین، سهولت دسترسی شركت های چینی به نظام مالی و بازارهای آمریكا و پایین نگه داشتن مصنوعی نرخ یوآن است.
همزمان با ورود رییس جمهوری آمریكا به چین، اداره گمرك این كشور از كاهش كسری تجاری ایالات متحده با چین در ماه گذشته میلادی (اكتبر) خبر داد و اعلام كرد رقم صادرات این كشور در ماه اكتبر با رشدی حدود هفت درصدی به 189 میلیارد دلار رسیده و این در حالی است كه نرخ رشد صادرات چین در ماه سپتامبر اندكی فراتر از هشت درصد بوده است. همچنین واردات چین از آمریكا در ماه های سپتامبر و اكتبر دارای رشدی 18.7 و 17.2 درصدی بوده است.
بنا بر اعلام گمرك چین، مازاد تجارت چین با آمریكا در ماه اكتبر 26 میلیارد و 600 میلیون دلار بوده كه در مقایسه با ماه سپتامبر، 1.5 میلیارد دلار كاهش دارد. اعلام این آمار از دید برخی تحلیلگران اقتصادی برای اقناع طرف آمریكایی در زمینه تلاش چین به منظور تسهیل ورود كالاهای آمریكایی صورت گرفته اما نكته مهم این است كه كسری تجاری آمریكا در مقایسه با اكتبر سال 2016 دارای افزایشی بیش از 12 درصدی است. به همین خاطر پیش بینی می شود میزان كسری تجاری آمریكا در برابر چین از 347 میلیارد دلار در پایان سال 2017 بالغ بر 370 میلیارد دلار شود.
با توجه به این آمار و ارقام و نیز روند گریزناپذیر رشد مناسبات اقتصادیِ بزرگترین اقتصادهای جهان به نظر می رسد ترامپ در سال های پیش رو همچنان شاهد كسری تجاری با چین خواهد بود و ابزار كارآمدی نیز برای خروج از این فرایند نخواهد داشت. این در حالی است كه در دوره دموكرات ها تلاش های گسترده ای برای پی ریزی پیمان تجاری «ترانس پاسیفیك» صورت گرفت تا از طریق رفع موانع بازرگانی میان 12 كشور پیرامون اقیانوس آرام، همكاری های اقتصادی میان اعضا گسترش یابد و ضمن حصول منافع مشترك، اتحادی نانوشته در برابر توسعه نفوذ اقتصادی چین پدید آید. ترامپ اما در یكی از نخستین اقدامات خود پس از راهیابی به كاخ سفید رای به خروج از ترانس پاسیفیك داد. رییس جمهوری آمریكا همچنین در برابر این واقعیت قرار دارد كه مجموع ذخایر اوراق بهادار آمریكایی در چین به 1.2 تریلیون دلار رسیده و غول اقتصادی شرقی، عمده ترین سرمایه گذار در آمریكا به شمار می آید و ابزار اقتصادی مهمی را در تعاملات با واشنگتن در دست دارد.
ترامپ در برابر توسعه نفوذ و اقدامات پكن در دریای چین جنوبی و دیگر آب های پیرامونی این كشور نیز ابزار كارآمدی در اختیار ندارد. مواضع ترامپ در قبال كره شمالی نیز طی ماه های اخیر تركیبی از تهدید و دعوت به مذاكره بوده است. ضمن اینكه رییس جمهوری آمریكا بارها چین و روسیه را به خاطر آنچه مسوولیت ناپذیری برای مهار پیونگ یانگ خوانده، مورد انتقاد قرار داده است.
سیاست ها و مواضع ترامپ در قبال كره شمالی اما تاكنون نتیجه ای در بر نداشته و حتی باعث تشدید بحران شبه جزیره كره شده است. در اواسط شهریورماه امسال بود كه پیونگ یانگ بمب هیدروژنی خود را در پاسخ به تهدیدهای آمریكا آزمایش كرد.
دولت آمریكا علاوه بر اعمال تحریم های تازه علیه پیونگ یانگ و تلاش برای تنگ تر كردن حلقه محاصره اقتصادی كره شمالی، بارها خواستار مشاركت چین در اعمال موثر این تحریم ها شده است. از دید ترامپ، چین به عنوان كشوری كه طرف 80 تا 90 درصد مبادلات اقتصادی كره شمالی قرار گرفته، نقشی انكارناپذیر در مهار رهبر پیونگ یانگ دارد اما آنچنان كه باید با تحریم های بین المللی همراهی نداشته است. این در حالی است كه چینی ها اعلام كرده اند بر اساس تحریم های سازمان ملل خرید زغال سنگ از كره شمالی را متوقف ساخته اند و به همین خاطر پیونگ یانگ از بخش مهمی از درآمدهای ارزی خود محروم شده است.
با وجود آنچه گفته شد، صاحبنظران مسائل راهبردی معتقدند رویكردهای ترامپ مبنی بر كسب حداكثر امتیازات از طرف مقابل و اعطای كمترین امتیازِ ممكن مهمترین مانع برای ایجاد تفاهم و كاهش رقابت های سیاسی، اقتصادی و امنیتی خواهد بود؛ ضمن اینكه بر اساس اعلان مقامات چینی، این كشور به تدریج خود را برای رهبری جهان آماده می كند و این نگاه به یقین بر اصطكاك میان واشنگتن و پكن و رقابت های هژمونیك دو قدرت جهانی خواهد افزود.
پژوهشم**9402**9279**خبرنگار: لیلا واحدی** انتشار: سیدمحمد موسی كاظمی
ایرنا پژوهش، كانالی برای انعكاس تازه ترین تحلیل ها، گزارش ها و مطالب پژوهشی ایران وجهان، با ما https://t.me/Irnaresearchهمراه شوید.
تهران- ایرنا- رییس جمهوری آمریكا در سومین مقصدِ سفر به شرق آسیا، درباره اهداف دولت جمهوریخواه با رهبران پكن گفت وگو می كند. ترامپ پیش از این به طور جدی از چین خواسته بود فكری به حال كسری تجاری شدید آمریكا كرده و از توسعه طلبی در منطقه و حمایت از كره شمالی بكاهد.
