به گزارش خبرنگار گروه علمي ايرنا، 'ربات زيردريايي' يك وسيله نقليه قابل كنترل از راه دور(ROV) است كه به كاربر امكان مي‌دهد اين وسيله را براي انجام عمليات هاي متنوع در اعماق آب هدايت كند.
امروزه اين ربات ها در دنيا بخش مهمي از صنايع و علوم دريايي محسوب مي شوند و ماموريت هاي مختلفي از جمله بازرسي محيط هاي خطرناك درون راكتور هسته اي، تعمير و نگهداري تاسيسات پيچيده زير دريا، نصب تجهيزات سكوهاي نفت و گاز، عمليات امداد و نجات در اعماق دريا، بازرسي از سدها و شناسايي آلودگي هاي زيست محيطي را پوشش مي دهند.
پيشينه ساخت اين ربات ها در واقع به حدود 70 سال پيش بر مي گردد. اين گونه ربات ها نخستين بار از سوي نيروي درياي آمريكا مورد استفاده قرار گرفت، از آن پس نيز به دليل عملكرد و قيمت مناسب نسبت به زيردريايي هاي نظامي و همچنين قدرت مانور بالا، استفاده از آن در صنعت گسترش يافت؛ به طوري كه كاربرد آن در حوزه حفاري و نفت با استقبال صنعتگران اين حوزه مواجه شد.
طبق گزارش ها، كشورهاي آمريكا، هلند، انگليس، آلمان، چين از بزرگترين توليدكنندگان اين گونه ربات ها در دنيا به شمار مي روند.
**عزم يك شركت دانش بنيان براي بومي سازي ربات زيردريايي
ساخت اين گونه ربات ها در ايران در چند سال اخير مورد توجه مراكز علمي و دانشگاهي قرار گرفته است و هر سال مسابقات متنوعي نيز براي نمايش و ارزيابي پيشرفت ساخت اين محصول در كشور برگزار مي شود.
به طوري كه يك شركت دانش بنيان عضو پارك علم و فناوري خوزستان موفق به ساخت 'ربات زيردريايي' كنترل از راه دور(ROV) شده است، رباتي بدون سرنشين كه به گفته سيد ميلاد فياضي مديرعامل اين شركت، قادر به انجام عمليات دريايي و داراي قدرت مانور بالا است.
وي در گفتگو با خبرنگار علمي ايرنا در خصوص اين كه در چه مقطعي و با چه انگيزه اي تصميم به تحقيق و اجراي طرح ساخت زيردريايي كنترلي بدون سرنشيين نوع ROV گرفته است، اظهار كرد: موقعيت جغرافياي استان خوزستان و تعدد رودهاي پر آب و سدها در اين استان و همچنين نياز به بررسي و دستيابي به بستر اين آبها و از سويي تحريم هاي طولاني مدت براي ورود اين كالا در كشور، ما را بر آن داشت تا با بكارگيري توان متخصصان داخلي اقدام به طراحي و ساخت اين گونه ربات زيردريايي كنيم.
فياضي افزود: اين شركت دانش بنيان با بومي سازي اين فناوري قدم بزرگي در جهت پيشرفت صنايع دريايي ايران برداشته است و ضمن مرتفع كردن محصولات مورد نياز كشور در حوزه عمليات دريايي، حال براي معرفي محصولات خود با انگيزه دستيابي به بازار خاورميانه اقدام به گرفتن استانداردهاي بين المللي در حوزه ي دريا و حضور در نمايشگاه هاي بين المللي محصولات دريايي نيز كرده است.
اين مخترع جوان ايذه اي با تاكيد براين كه اين ربات ها از فناوري بالايي برخوردار مي باشند، گفت: اين محصول با توجه به قابليت هاي قدرت مانور بالا و قرارگيري در موقعيت هاي مشخص در صنايع دريايي مانند نفت و گاز، پژهش هاي دريايي، بازرسي هاي زير آب، ارايه خدمات زيردريا كاربردهاي فراواني دارد.
مديرعامل اين شركت دانش بنيان دريايي در توضيح كاربرد فني اين ربات نيز اظهار كرد: اين گونه ربات ها عموما با 4 تا 6 درجه آزادي ساخته مي شوند، كنترل اين ربات ها به صورت دستي يا از سوي اپراتور و همچنين هوشمند انجام مي شود.
به گفته وي، با توجه به اين كه اين ربات ها به وسيله يك كابل با محيط بيرون در ارتباط مي باشند، مي توانند منبع انرژي را با خود به زير آب منتقل كنند، اين موضوع امكان بسياري از فعاليت هاي سنگين از جمله جوشكاري و برشكاري را در زير سطح آب ممكن ساخته است.
فياضي در خصوص استانداردها و روش هاي آزمون رعايت شده اين محصول در صنعت دريايي كشور گفت: با توجه به اين كه اين محصول فناورانه است و استاندارد مشخصي براي اين محصول در ايران وجود ندارد ، لذا شركت ما در تلاش براي تدوين استانداردهاي لازم است، ضمن اينكه اين محصول تست هاي محيط واقعي خود را پشت سر گذاشته است.
**دسترسي به اعماق آب هاي ايران بزرگترين دستاورد اين طرح
فياضي در ادامه با تاكيد براين كه بخش زيادي از مرزهاي كشور ايران مرزهاي آبي است و نياز كشور به بومي سازي صنايع دريايي غيرقابل انكار است، افزود: بايد توجه داشت كه بخش زيادي از صنايع حفاري و نفت ما در مرزهاي آبي و آب هاي كشور مستقر مي باشد كه اين موضوع اهميت دستيابي به فناوري هاي روز دنيا جهت رقابت با كشورهاي همسايه را دوچندان كرده است.
وي در خصوص مهمترين دستاوردهاي فناورانه اين طرح نيز دستيابي به اعماق آب هاي ايران را بزرگترين مزيت اين طرح فناورانه دانست و افزود: به كمك اين ربات مي توان بستر درياها و درياچه هاي ايران را بررسي كرد.
به گفته اين فعال حوزه دانش بنيان، علاوه بر اين، به وسيله اين ربات عمليات هاي دريايي از قبيل برشكاري، جوشكاري، جابجايي اجسام، اسكن بستر آب ها، عيب يابي لوله ها و كابل ها، لوله گذاري و كابل گذاري در اعماق آب ها كه مورد تقاضاي تمام صنايع دريايي ما در حوزه هاي نفت، حفاري، اسكله ها مي باشد به سهولت انجام مي شود.
مدير عامل اين شركت دانش بنيان دريايي در ارتباط با اين كه چه نهادها و ارگان ها و يا مراكزي حامي اين طرح بوده اند، اظهاركرد: اخيرا صندوق نوآوري و شكوفايي رياست جمهوري حمايت هاي مناسبي از اين صنعت و توليد اين محصول داشته است.
**قيمت ربات زيردريايي ساخت داخل، تنها يك سوم نمونه خارجي
فياضي همچنين درباره ميزان ارزآوري طرح در مقايسه قيمتي با نمونه هاي مشابه خارجي گفت:قيمت تمام شده اين محصول در مقايسه با قيمت كشورهاي سازنده با در نظر گرفتن تحريم ها حدود يك سوم است كه البته مي توانيم اين قيمت را به يك ششم نيز كاهش دهيم.
فياضي در ادامه، عدم اعتماد صنايع داخلي و نبود سازوكار مدون جهت جلوگيري از ورود اين نوع كالاها در كشور را بزرگترين مانع توليدكنندگان داخلي براي ساخت ربات هاي زيردريايي ساخت داخل دانست.
وي در خصوص دورنماي اين طرح در صنعت دريايي و ايران اظهار كرد: رشد بيش از پيش صنايع دريايي و وجود منابع گسترده در بستر درياها باعث تقاضاي روزافزون اين محصول شده است و مي توان گفت در آينده تمام عمليات هاي دريايي كشورها به وسيله اين ربات ها انجام خواهد شد و كشورهاي صاحب اين تكنولوژي در رقابت هاي بين المللي موفقيت هاي بيشتري را كسب خواهند كرد.
علمي ** 1836 **
گزارش: يوسف درويشي*انتشار:محتشمي پور
تهران– ايرنا – يك شركت دانش بنيان موفق به ساخت ربات زيردريايي با يك سوم قيمت نمونه خارجي آن شده است، ربات فناورانه وطني كه قابليت دسترسي به اعماق آب هاي كشور و انجام ماموريت هاي متنوع را دارد.
