به گزارش ايرنا، ديابت كه در بين مردم به بيماري قند شهرت دارد، نوعي اختلال سوخت و ساز در متابوليك بدن است كه در هنگام بروز آن بدن توانايي توليد هورمون انسولين را از دست مي دهد و انسولين توليدي نمي‌تواند عملكرد طبيعي خود را انجام دهد.
اختلال در تنظيم انسولين بر اثر ديابت موجب مي شود كه بيمار با انسولين انباشته در خون مواجه باشد كه در دراز مدت مي تواند بر سلامت اندام ها به ويژه قلب، كليه ها و چشم اثر گذاشته و بيمار را دچار چرخه اي از بيماري هاي جديد كند كه به شدت كيفيت زندگي او را پايين مي آورد.
بيماري ديابت داراي 2 تيپ شناخته شده است كه در ديابت نوع يك، تخريب سلول‌هاي بتا در پانكراس منجر به نقص توليد انسولين مي‌شود و در نوع 2، مقاومت پيش رونده بدن به انسولين وجود دارد كه در نهايت ممكن است به تخريب سلول‌هاي پانكراس و نقص كامل توليد انسولين منجر شود.
ديابت نوع 2 ممكن است به علت نظام ژنتيكي، چاقي و كم‌تحركي در بدن ايجاد شود و در اين نوع از بيماري نقش خودمراقبتي سبك زندگي و شيوه هاي رفتاري و اخلاقي فرد برجسته است.
آمار منتشره توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي بيانگر اين است كه درحال حاضر 10 درصد مردم ايران به بيماري ديابت مبتلا هستند و در 20 سال آينده تخمين زده شده كه حدود يك سوم جمعيت كشور درگير ديابت شوند.
شرايط گذار در جامعه كنوني ايران به گونه اي است كه با خود كم تحركي، تغيير الگوي غذايي و زندگي توام با استرس را فراهم آورده و اگر آگاهي در حوزه خودمراقبتي فعال و انتخاب الگوي زيست مناسب نباشد طيفي از بيماري ها در كمين سلامت مردم است.
مصرف غذاهاي چرب و شور و استفاده بيش از حد از مواد شيرين به ويژه قندهاي مصنوعي و وارد شدن طيفي از غذاهاي آماده در رژيم غذايي خانوارها در كنار كم تحركي عادات غلطي است كه به چاقي و ديابت دامن مي زند و كمرنگ كردن سايه تهديد بر سلامت مردم تنها با گسترش برنامه هاي پيشگيرانه و بالا بردن آگاهي هاي زيست سالم و خودمراقبتي امكان پذير است.
كارشناس مسئول بيماري هاي غيرواگير مركز بهداشت استان مركزي گفت: چهار هزار و 154 فرد مبتلا به ديابت در مناطق شهري و هفت هزار و 504 نفر در روستاهاي اين استان شناسايي شده اند.
دكتر پري ميرشفيعي افزود: 479 هزارو 614 نفر در اجراي طرح بهداشتي ايراپن ( IRAPEN ) در رده سني 30 سال به بالا در اين استان براي شناسايي بيماري ديابت مورد بررسي قرار گرفتند.
وي اظهار كرد: براي 161 هزار و 175 نفر از جمعيت 30 ساله استان، خطر سنجي سكته مغزي و قلبي انجام گرفته است و براساس ميزان احتمال خطر، كارت هاي رنگي شامل كارت سبز براي افراد با احتمال 10درصد، كارت زرد براي احتمال خطر 10 تا 19درصد، كارت نارنجي براي احتمال خطر 20 تا 29 درصد و كارت قرمز براي احتمال خطر بالاي30درصد به افراد ارائه شد.
كارشناس مسئول بيماري هاي غيرواگير مركز بهداشت استان مركزي گفت: افرادي كه كارت قرمز مي گيرند بايد با عمل به توصيه هاي كارشناسان مراكز هر سه ماه يكبار، دارندگان كارت نارنجي هر 6ماه، دارندگان كارت زرد هر 9 ماه و دارندگان كارت سبز هر سال يك بار بايد براي بررسي هاي بعدي مراجعه كنند.
دكتر ميرشفيعي، هدف از اجراي اين طرح را پايش و شناسايي افراد در معرض خطر سكته قلبي و مغزي و برخي بيماري ها ذكر كرد.
وي اظهار كرد: ميانگين شيوع ديابت در كشور 9 و نيم درصد است درحاليكه اين شاخص دراستان مركزي 9 و چهار دهم درصد است.
كارشناس مسئول بيماري هاي غيرواگير مركز بهداشت استان مركزي با بيان اينكه شعار امسال در هفته ديابت ' ديابت زنان، حق ما داشتن آينده اي سالم ' است، گفت: از هر هفت تولد، يك نوزاد تحت تاثير ديابت بارداري قرار مي گيرد كه نقش آموزش، تغذيه و ورزش و به طور كلي خودمراقبتي هدفمند در اين ميان حياتي است.
كارشناس مسئول بيماري هاي غيرواگير مركز بهداشت استان مركزي گفت: برنامه ديابت از سال 83 همزمان با سراسر كشور در استان مركزي در برش روستايي كليد خورد و با آغاز برنامه بهداشتي نظام تحول سلامت در سال جاري در اين استان شناسايي بيماران ديابت در سطح شهرها نيز در دستور كار مراكز بهداشتي قرار گرفته است.
دكتر ميرشفيعي افزود: در قالب اين طرح تاكنون 440 نفر در غربالگري ديابت و فشار خون استان مركزي شركت كردند و به 200 سوال مراجعه كنندگان پاسخ دادند.
كارشناس مسئول بيماريهاي غيرواگير مركز بهداشت استان مركزي گفت: با اجراي طرح ايراپن سه و نيم درصد جمعيت مبتلا به فشار خون در استان شناسايي شدند.
پزشك كلينيك ديابت مركز درماني امام رضا(ع) اراك نيز گفت: نداشتن تحرك جسماني مناسب، عوامل ژنتيكي، الگوي تغذيه غلط از عاداتي است كه فرد را به سمت ديابت مي كشاند.
دكتر بهمن صادقي افزود: غربالگري ديابت بايد هر سال از سنين 40 سالگي به بعد انجام شودو اين اقدام پيشگيرانه با شناخت به موقع بيماري مي تواند طيف بزرگي از هزينه هاي سربار را مهار كرده و در كيفيت زيست بيماران نيز با ايجاد سطوح خودمراقبتي اثرگذاري مستقيم داشته باشد.
پزشك كلينيك ديابت مركز درماني امام رضا(ع) اراك گفت: رده سني 50 تا 70 سال بيشترين بيماران ديابتي مراجعه كننده براي درمان را در استان شامل شود و اين كلينيك تخصصي به اين مراجعان سرويس هاي تغيير رفتار زيستي ، مراقبت هاي حين بيماري و شيوه هاي غذايي را ارائه مي كند.
دكتر صادقي افزود: در مراحل اوليه، بيمار ديابتي هيچ علامتي را نشان نمي دهد و بسياري از بيماران به طور اتفاقي در يك آزمايش يا در حين غربالگري شناسايي مي‌شوند.
وي گفت: با بالاتر رفتن قند خون، علائم ديابت آشكارتر مي‌شود و پرادراري، پرنوشي، پرخوري، كاهش وزن با وجود اشتهاي زياد، خستگي و تاري ديد از علايم اوليه شايع ديابت است.
پزشك كلينيك ديابت مركز درماني امام رضا(ع) اراك گفت: در ديابت نوع 2 فرد تا سال‌ها بدون علامت به بيماري مبتلا است و از بيماري خود بي اطلاع است.
دكتر صادقي افزود: علايم به طور معمول خفيف هستند و به طور تدريجي بدتر و آشكار مي شود و در نهايت فرد دچار خستگي مفرط و تاري ديد مي شود.
رئيس بيمارستان وليعصر (عج) اراك نيز گفت: به طور ميانگين در هر ماه 10 بيمار پاي ديابتي به اين مركز درماني مراجعه مي كند.
دكترسيدمحمد جماليان افزود: نيمي از اين بيماران مراجعه كننده پاي خود را به علت پيشرفت بيماري از دست مي دهند و باقي بيماران با درمان بهبود پيدا مي كنند.
وي اظهار كرد: شايعترين دلايل قطع پاي ديابتي، مراقبت نكردن از بيمار مبتلا به ديابت، كم توجهي به دستورهاي پزشك معالج و رعايت تغذيه مطلوب است.
وي توضيح داد: در صورت رعايت رژيم تغذيه، ورزش مستمر و پيگيري درماني مي توان عوارض بيماري ديابت را به صورت محسوس به تاخير انداخت و نياز است كه رسانه هاي جمعي و حوزه پيشگيري سلامت اقدامات مراقبتي براي فرد بيمار را به خوبي آموزش دهند و به ويژه مراقبت از پاها به عنوان عضو حساس بايد به اين بيماران آموزش داده شود.
در تقويم ايران 19 تا 25 آبان هفته ديابت نامگذاري شده است.
6991/6013/خبرنگار: معصومه ابراهيمي***انتشاردهنده:مژگان حيدري
اراك - ايرنا - ديابت در زمره بيماري هاي مزمن و غيرواگير است با دامنه عوارض جدي كيفيت زندگي و سلامت افراد را تهديد مي كند و در بسياري از موارد سبك زندگي و رفتارها و عادات زيستي در پديدار شدن و گسترش اين بيماري نقش محوري دارد.
