كليه از اندام‌هاي دروني بدن است كه وظيفه تصفيه خون از دفع مواد زائد را برعهده دارد و يكي از تكاليف اساسي اين عضو كليدي بيرون راندن مواد زايد توليد شده بر اثر متابوليسم و كنترل حجم و تركيبات مايعات بدن است و بر اثر عملكرد اين عضو تصفيه پلاسماي خون صورت مي گيرد.
كليه‌هاي با دفع مواد ناخواسته توسط ادرار بدن را تميز كرده و مواد مورد نياز را به خون بازمي‌گردانند.
بيماري هاي كليوي با علائم و زنگ خطرهايي خود را نشان مي دهند كه تغييرات در رنگ و حجم ادرار، احساس مزه هاي خاص در دهان و دردهاي موضعي در بخشي از بدن از اصلي ترين نشانه هاي بيماري كليه هستند.
عفونت كليه، اختلال در جذب مواد سمي و دفع آن ها، بيماري پلي كيستيك كليه، سرطان و سنگ كليه از رايج ترين نارسايي هاي كليوي است و در صورت كم كاري و يا از كارافتادن كليه ها بيمار بايد از طريق دياليز مواد سمي بدن را خارج كند و يا در انتظار پيوند كليه بماند كه شرايط سخت و رنج آوري است.
برخي از نارسايي هاي كليوي و بيماري هاي اين عضو ژنتيكي است و طيف ديگري براثر بيماري هاي زمينه اي از جمله ديابت، فشار خون و چاقي ايجاد مي شود.
كم تحركي و زندگي ماشيني و سبك زندگي نادرست از مسايلي است كه به طور مستقيم با بروز بيماري كليوي در ارتباط است و نياز است كه در اين زمينه راهبردهاي خودمراقبتي و نهادينه كردن آن ها در زندگي مردم جدي گرفته شود.
آمارهاي بيانگر آن است كه بيش از 500 ميليون نفر در جهان از انواع آسيب‌هاي كليوي رنج مي‌برند و سالانه ميليون‌ها نفر دليل حملات قلبي و مغزي ناشي از بيماري‌هاي مزمن كليوي جان خود را از دست مي‌دهند و در ايران نيز از هريك ميليون نفر 75 نفر به نارسايي كليوي مبتلا هستند.
نخستين پيوند كليه در كشور در سال 1347هجري شمسي انجام شد و اولين بخش پيوند اين عضو در سال 63 در كشور به بهره برداري رسيد و هم اكنون نيز 30 مركز پيوند كليه در كشور فعاليت دارد.
به گفته رئيس مركز مديريت پيوند عضو وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي پيوند كليه يكي از باسابقه ترين فعاليت هاي پيوند عضو در ايران است و از سال 47 تاكنون بيش از 44 هزار و 497 مورد پيوند كليه در كشور انجام شده كه 2 هزار و 477 مورد آن مربوط به سال گذشته است.
دكتر سعيد كاظميني پيوند كليه از فرد زنده را مهمترين دليل افزايش اين نوع پيوند نسبت به ساير پيوند ها دانسته و افزوده است: گرچه پيوند كليه در سال هاي گذشته افزايش داشته است ولي هم اكنون تعداد زيادي بيماران دياليزي در نوبت پيوند قرار دارند.
رئيس مركز مديريت پيوند عضو وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي عنوان كرده است: در 2 سال گذشته بيش از 60 درصد بيماران نيازمند پيوند كليه در كمتر از 18 ماه در ليست انتظار توانسته اند كليه دريافت كنند و ميانگين مدت زمان انتظار براي پيوند كليه در كشور حدود 12 تا 18 ماه است.
مدير امور بيماري ها و مراكز تشخيصي و درماني دانشگاه علوم پزشكي اراك نيز در اين خصوص گفت: هم اكنون 301 بيمار دياليزي در شهرستان هاي تابعه اين دانشگاه وجود دارد و با 103 تخت دياليز به آنان خدمت رساني مي شود.
دكتر بابك نامق افزود: شاخص تخت هاي دياليزي در استان مركزي ميانگين سه به يك تخت است در حاليكه ميانگين كشوري آن وجود يك تخت به ازاي چهار بيمار است كه وضعيت بهتري براي خدمت رساني به اين بيماران است.
وي ادامه داد: 2 مركز دياليز در شهرستان اراك و يك بخش در هركدام از بيمارستان هاي تابعه شهرستان هاي دليجان، آشتيان، تفرش، كميجان، محلات و شازند به بيماران دياليزي خدمت رساني مي كنند.
مدير امور بيماري ها و مراكز تشخيصي و درماني دانشگاه علوم پزشكي اراك با يادآوري نبود بخش دياليز در شهرستان هاي فراهان و خنداب گفت: با توجه به اينكه بهره برداري از بيمارستان هاي اين شهرستان ها به تازگي انجام شده است ايجاد بخش دياليز در اين بيمارستان ها در دستور كار دانشگاه علوم پزشكي قرار دارد.
دكتر نامق ادامه داد: تمامي تخت هاي دياليز دانشگاه علوم پزشكي اين شهرستان ها به روز و از استاندارد هاي روز دنيا برخوردار است.
وي، عمر مفيد تخت هاي دياليز را 20 هزار ساعت عنوان كرد و گفت: عمر مفيد برخي تخت هاي دياليز دانشگاه علوم پزشكي در اراك روبه پايان است و جذب اعتبار براي تعويض اين تخت ها در دستور كار قرار دارد.
مدير امور بيماري ها و مراكز تشخيصي و درماني دانشگاه علوم پزشكي اراك خاطر نشان كرد: با توجه به وجود اين ميزان تخت در دانشگاه علوم پزشكي استان هم اكنون وضعيت خدمات دهي به بيماران دياليزي مناسب است و نوبت دهي طولاني در اين زمينه در شهرستان هاي تابعه وجود ندارد.
دكتر نامق ياد آور شد: 355 بيمار كليوي پيوندي شامل 155 نفر زن و 200 نفر مرد در استان مركزي وجود دارد.
وي ادامه داد: كليه اقدامات و داروهاي براي بيماران كليوي در حال حاضر از سوي وزارت بهداشت و درمان تامين مي شود و به صورت رايگان در اختيار بيماران كليوي قرار مي گيرد.
مدير امور بيماري ها و مراكز تشخيصي و درماني دانشگاه علوم پزشكي اراك ادامه داد: برخي داروهاي خارجي كه مشابه داخلي آن ها در كشور وجود دارد و بيمار مصر به استفاده از آن است به صورت آزاد در اختيار انان قرار مي گيرد.
دكتر نامق با يادآوري نبود بخش پيوند كليه در شهرستان اراك گفت: ايجاد بخش پيوند كليه در اين شهرستان نيازمند كادر درماني متخصص دارد كه رايزني هاي لازم براي جذب اين نيروها براي ايجاد اين بخش در حال انجام است.
وي بيماري هاي زمينه اي از جمله فشارخون، ديابت، تغذيه ناسالم وعوامل ژنتيكي را مهمترين علل بروز بيماري كليوي در بين افراد دانست.
مدير امور بيماري ها و مراكز تشخيصي و درماني دانشگاه علوم پزشكي اراك افزود: نياز است براي پيشگيري از بيماري هاي كليوي، افراد جامعه استفاده از رژيم غذايي سالم و سرشار از سبزيجات و ميوه ها را رعايت كنند و از مصرف بيش از اندازه نمك، شيريني ها، قند هاي شيميايي و اسيد هاي چرب بپرهيزند.
دكتر نامق چاقي را مهمترين عامل اصلي انواع بيماري هاي غير واگير به خصوص بيماري هاي كليوي دانست و افزود: شهروندان براي جلوگيري از بروز اين بيماري ها بايد ورزش را در برنامه هاي روزانه خود قرار دهند.
وي گفت: بيماران كليوي نيز بايد ضمن انجام به موقع آزمايش ها، دياليز و مصرف داروها در صورت مشاهده هرگونه علايم در اولين فرصت به پزشك مراجعه كنند.
فوق تخصص كليه و فشار خون و عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي اراك در اين خصوص گفت: كليه در زمره معدود اعضاي بدن است كه به صورت قرينه در 2 طرف بدن وجود دارد.
دكتر ناصر سعيدي افزود: با توجه به اينكه انسان مي تواند با يك كليه زنده مانده و زندگي كند ولي بايد از هر 2 كليه به خوبي مراقبت كند.
وي ادامه داد: كليه هاي فعاليت هاي متفاوتي از جمله تنظيم فشار خون، كم خوني، تعادل بدن، جلوگيري از ورم بدن و پوكي استخوان را برعهده دارند و محافظت از آن ها نيز نيازمند انجام فعاليت هاي متعددي دارد.
فوق تخصص كليه و فشار خون استان مركزي جلوگيري از ضربه به كليه ها را يكي از راه هاي محافظت از اين عضو حساس بدن عنوان كرد و گفت: با توجه به اينكه كليه ها يكي از اعضاي سطحي بدن است كوچكترين ضربه از پشت مي تواند به آن ها آسيب وارد كند.
دكتر سعيدي مهمترين راه محافظت از كليه ها را پيشگيري دانست و افزود: استفاده از تغذيه سالم و پرهيز از عذاهاي ناسالم و سمي يكي از راه هاي محافظت و پيشگيري از آسيب به كليه ها است.
وي گفت: مصرف بيش از اندازه غذاهاي سرخ كردني و چرب در دراز مدت مشكلات فراواني را براي كليه ها به همراه دارد.
عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي اراك مصرف گوشت زياد را از ديگر عوامل مضر براي كليه ها عنوان كرد وادامه داد: استفاده سه وعده گوشت سفيد و قرمز در طول هفته براي افراد مفيد و بيشتر از آن مي تواند آسيب به كليه ها را به همراه داشته باشد.
دكتر سعيدي استفاده بيش از اندازه از كنسرو ها، نوشيدني هاي مضر، چاي پررنگ و قهوه بيش از اندازه را از ديگر عوامل آسيب رسان به كليه ها عنوان كرد.
وي فشار خون بالا را يكي از عوامل آسيب رسان به كليه ها دانست و افزود: هر ماده غذايي كه افزايش فشار خون را به همراه داشته باشد براي كليه هاي مضر است و مي طلبدمردم از استفاده بيش از اندازه آن خودداري كنند.
فوق تخصص كليه و فشار خون استان مركزي سبزيجات و ميوه هاي تازه را از مواد غذايي مفيد براي كليه ها دانست و ادامه داد: براي محافظت از كليه ها نياز است افراد علاوه بر استفاده از سبزيجات و ميوه هاي تازه بادام، فندوق، گردو و انجير را در وعده هاي غذايي خود قرار دهند.
دكتر سعيدي افزود: فرد سالم در طول شبانه روز بايد 2 ليتر ادرار دفع كند كه تحقق اين مهم نيازمند مصرف هشت ليوان آب در اين بازه زماني است.
وي گفت: افراد كه سنگ كليه دارند بايد چهار ليوان آب نسبت به افراد سالم بيشتر مصرف كنند و افراد دياليزي بايد نسبت به افراد سالم از آب كمتري استفاده كنند.
مدير انجمن بيماران كليوي اراك نيز در اين خصوص گفت: هم اكنون 736 بيمار كليوي شامل 411 نفرمرد و 325 نفر زن از اين انجمن خدمات حمايتي دريافت مي كنند.
داود نوروزخاني افزود: امسال هفت بيمار كليوي در استان مركزي كليه دريافت كردند كه 2 اهدا كننده آن در قيد حيات هستند.
وي نبود بخش پيوند را يكي از مشكلات بيماران كليوي شهرستان اراك عنوان كرد و ادامه داد: بيماران كليوي در صورت پيدا شدن فرد اهدا كننده براي انجام عمل هاي جراحي كليوي مجبور به اعزام به استان تهران و اصفهان هستند كه اين مهم هزينه هايي را براي اين افراد به همراه دارد.
مدير انجمن بيماران كليوي اراك گفت: اين انجمن در راستاي خدمت رساني هرچه بيشتر به بيماران كليوي با سه داروخانه سطح شهرستان اراك قرارداد منعقد كرده است و داروهاي مورد نياز اين بيماران تا مبلغ يك ميليون ريال به صورت رايگان در اختيار انان قرار مي گيرد.
نوروزخاني افزود: اهداي سبد كالا هر سه ماه يك بار و اهداي يك وسيله جهيزيه فرزندان بيماران دياليزي را از ديگر اقدام هاي انجمن بيماري هاي كليوي شهرستان اراك براي افراد تحت پوشش است.
وي نبود كار براي بيماران كليوي را از ديگر مشكلات بيماران كليوي دانست و گفت: با توجه به وجود هزينه هاي درماني و رفت و آمد برخي بيماران در شهرستان هاي اطراف نبود درآمد كافي اين بيماران را با مشكلات فراواني روبه رو كرده است.
مدير انجمن بيماران كليوي اراك ياد آور شد: از 23 سال گذشته و آغاز فعاليت اين انجمن تاكنون براي 270 نفر اشتغالزايي شده است و هم اكنون ايجاد اشتغال براي اين افراد به دليل مشكلات اقتصادي امكان پذير نيست.
نوروزخاني هزينه اياب ذهاب را از ديگر مشكلات اين بيماران دانست و افزود: براي كمك به رفت و آمد اين بيماران از شهرستان خمين به اراك يك دستگاه ميني بوس با هزينه اين انجمن تهيه شده كه نگهداري و تامين هزينه سوخت آن نيازمند همكاري مسئولان استان دارد.
يكي از بيماران پيوند كليه شهرستان اراك كه حدود سال 72 اقدام به پيوند كليه كرده است نيز در اين خصوص گفت: داروهاي ايراني مورد نياز بيماران پيوند كليه به صورت رايگان در اختيار آنان قرار مي گيرد و برخي از بيماران كه مجبور به استفاده از داروهاي خارجي براي جلوگيري از پس زدن كليه هستند بايد با هزينه شخصي اين اقلام را تهيه كنند كه دشواري هاي زيادي دارد.
محمد مرادي افزود: تهيه داروهاي خارجي و انجام برخي آزمايش ها ماهانه حدود 2 ميليون ريال براي بيماران پيوندي هزينه به همراه دارد كه با توجه به بيكار برخي از اين بيمارن اين هزينه ها مشكلات فراواني را براي آنان به همراه داشته است.
وي ادامه داد: با توجه به فرهنگ سازي انجام شده حدود 70 تا 80 درصد اهدا كنندگان كليه را افراد مرگ مغزي تشكيل مي دهند و هزينه اين پيوندها رايگان است ولي تامين كليه از شيوه هاي ديگر هزينه هاي بسياري را براي خانواده ها به همراه دارد.
اين بيمار پيوند كليه اراك فشار خون، ديابت و عفونت را از مهمترين عوامل بيماري هاي كليوي در افراد دانست و گفت:عفونت گلو و ورود آن به خون نارسايي كليه را برايم به همراه داشت و از شهروندان مي خواهم براي جلوگيري از بروز بيماري هاي كليوي هرگونه بيماري هاي زمينه اي توسط آنان جدي گرفته شود.
فرزند يكي از بيماران دياليزي شهرستان اراك نيز در اين خصوص گفت: هم اكنون وضعيت تخت دياليز و خدمت رساني كادر تخصصي اين شهرستان به بيماران دياليزي خوب است و به موقع انجام مي شود.
شيرين رحمتي كه از اهالي شهرستان خنداب است، افزود: رفت و آمد بيماران كليوي از شهرستان هاي اطراف كه فاقد بخش دياليز هستند به شهرستان اراك به يكي از مشكلات مهم اين بيماران تبديل شده است.
رحمتي گفت: بيماران دياليزي شهرستان خنداب از مسئولان انتظار دارند با ايجاد بخش دياليز بيمارستان اين شهرستان از رفت و آمد اين بيمارن به مركز استان جلوگيري كنند تا هزينه هاي بيماري براي آنان كاهش يابد.
وي گفت: درصورت نبود امكان راه اندازي بخش دياليز بيمارستان شهرستان خنداب در آينده نزديك براي كاهش هزينه سرويسي براي رفت و آمد اين افراد به مركز شهر تهيه شود.
يكي ديگر از بيماران دياليزي شهرستان اراك كه دانشجوي رشته مهندسي عمران است گفت: از 6 سال پيش به دليل فعاليت بيش از اندازه آنتي بادي هاي خون به بيماري كليه دچار شده و مجبور به انجام دياليز هستم.
فريد بادكوبه اي افزود: زماني كه بخش دياليز در بيمارستان وليعصر(عج) اراك بود يك يا 2 تخت آن در برخي مواقع آسيب ديده بودند كه واگذاري اين بخش به بخش خصوصي خدمت رساني به بيماران دياليزي خوب شده است.
وي ادامه داد: حدود 51 تخت دياليز با آخرين فناوري روز و با بهترين شرايط و كادر درماني در سه طبقه در مركز خصوصي حامي به بيماران دياليزي شهرستان اراك خدمت رساني مي كند.
اين بيمار دياليزي شهرستان اراك گفت: بيماران دياليزي يك روز در ميان بدون معطلي به اين مركز مراجعه مي كنند و خدمات دياليزي دريافت مي كنند.
23 تا 30 آبان ماه، با عنوان هفته حمايت از بيماران كليوي نامگذاري شده است.
1955/6013/خبرنگار:مهدي عظيمي***انتشاردهنده:مژگان حيدري
اراك - ايرنا - نارسايي كليه از جمله بيماري هاي مزمن غيرواگير است كه به شدت بر پايين آمدن كيفيت زندگي اثر مي گذارد و ابعاد گسترده اين بيماري معضلات زيادي دارد و هزينه هاي سربار سنگيني را براي خانواده ها به همراه مي آورد.
