بهزاد پورمحمد روز چهارشنبه در گفت وگو با خبرنگار ایرنا در ساری افزود: شبكه ها و ایستگاه های لرزه نگاری محلی، با دقت و حساسیت زیاد و با فواصل ایستگاهی مناسب در استان های كشور، این امكان را فراهم می سازد كه حتی زمین‌لرزه‌های بسیار كوچك با دقت بیشتر ثبت و رصد شود تا توسط متخصصان مورد مطالعه قرار گیرد.
وی اضافه كرد: این شبكه ها و ایستگاه های وابسته به آنها، علاوه بر ثبت زلزله‌های استانی، شهرستانی و محلی و زلزله‌های بزرگ، با دقت بالایی استان‌های اطراف خود را نیز تحت پوشش قرار می‌دهند.
وی بیان داشت: از طرفی این شبكه ها و ایستگاه های محلی، مراكزی حساس و مهم برای تعیین مكان، زمان و بزرگی زمین‌لرزه‌های رخداده در كشور بخصوص در استان محل استقرار خود و اطلاع رسانی سریع رخداد آنها به سازمان های ذیربط از جمله استانداری‌ها، فرمانداری ها (مركز مدیریت بحران استان و شهرستان) و سازمان های امدادی و عملیاتی مرتبط در سطوح استانی و شهرستانی برای اقدامات لازم و مورد نیاز هستند.
وی توضیح داد: با ایجاد بانك داده‌های لرزه‌ای در سطح استان توسط این شبكه ها، اطلاعات ثبت شده مورد استفاده دستگاه های اجرایی ذیربط، مراكز علمی، دانشگاهی، تحقیقاتی و محققان قرار می گیرد.
وی بیان داشت: از فواید دیگر ایستگاه ها و شبكه های لرزه نگاری محلی وابسته به مركز لرزه نگاری كشوری موسسه ژئوفیزیك، ارائه اطلاعات لازم به سازمان های ذیربط و محققین، برای مطالعات مربوط به پهنه‌بندی و ریز پهنه‌بندی خطر زمین‌لرزه استان ها و شهرها و تحلیل خطر زمین‌لرزه برای مكان های حساس و مهم است.
پور محمد ادامه داد: این شبكه ها و ایستگاه های لرزه نگاری محلی (استانی و شهرستانی) علاوه بر رصد مرتب و منظم گسل ها و زمین لرزه های استان، اطلاعات دقیقی از ناهنجاری های تكتونیكی در یك منطقه خاص از استان به مراجع ذیربط داده و باعث رفع نگرانی های ناشی از وقوع یك زلزله كوچك یا پس لرزه های مرتبط با یك زلزله بزرگ و جلوگیری از شایعات متعدد می شود.
** درخواست اجرای مصوبات دولت برای توسعه ایستگاه ها و شبكه های محلی لرزه نگاری
وی گفت: بر اساس 2 مصوبه دولت در سال های 1382 و 1384 ، مؤسسه ژئوفیزیك دانشگاه تهران به منظور اطلاع رسانی سریع و شبانه روزی زلزله های كشور به وزارتخانه ها و سازمانهای ذیربط، موظف به تأمین نیروی انسانی و خرید تجهیزات لازم جهت شبكه ها، پایگاهها و ایستگاههای لرزه نگاری در كشور كرد.
معاون مركز لرزه نگاری كشور گفت: سازمان مدیریت و برنامه ریزی كشور موظف شد تا در بودجه سالانه كل كشور اعتبار ویژه ای در قالب برنامه تحقیقاتی و پژوهشی برای مؤسسه ژئوفیزیك برای تحقق هر چه بهتر این امر پیش بینی كند.
وی گفت: به منظور پوشش كامل كشور توسط شبكه ها و ایستگاه های لرزه نگاری، حفظ و تجهیز پایگاههای موجود، شورای برنامه ریزی و توسعه استان ها موظف شدند تا سالانه از محل اعتبارات در اختیار استانی مبلغی را به این امر اختصاص دهند.
وی گفت: همسو با این مصوبات مركز لرزه‌نگاری كشوری مؤسسه ژئوفیزیك دانشگاه تهران، در برنامه توسعه شبكه‌های لرزه‌نگاری، كشور را به هشت منطقه لرزه‌نگاری منطبق بر قطب های امداد و نجات تقسیم كرد كه در برگیرنده تمامی استان ها است و هر منطقه لرزه‌نگاری كه در برگیرنده چند استان است، چند شبكه لرزه‌نگاری كه هر كدام دارای چند ایستگاه خواهند بود، پیش بینی كرده است.
وی گفت: انجام این برنامه توسعه‌ای مهم در كشور در كوتاه مدت و یا بلند مدت و سرعت پیشرفت آن، متناسب با حمایت همه جانیه و تأمین اعتبارات لازم از طریق سازمانهای ذیربط از جمله وزارت كشور (سازمان مدیریت بحران )، سازمان برنامه و بودجه و استانداری‌های سراسر كشور است.
وی گفت: پیش بینی شده است در یك برنامه كوتاه مدت از سوی مركز لرزه نگاری كشوری موسسه ژئوفیزیك در صورت حمایت نهادهای ذیربط تعداد ایستگاههای لرزه نگاری موجود در سطح كشور به میزان 100 درصد افزایش یابد ،كه با راه اندازی این شبكه ها و ایستگاههای جدید، تحول بزرگی در ثبت، تحلیل و اطلاع رسانی زلزله های رخ داده در كشور، ایجاد خواهد شد.
وی با بیان اینكه پهنه ایران زمین در بخش میانی كمربند كوهزائی و لرزه خیز آلپ - هیمالیا، یكی از لرزه خیز ترین مناطق جهان به شمار می رود ، گفت: در زمین ساخت صفحه ای، صفحه عربستان با راستای شمالی با آهنگی میان 30 تا 40 میلی متر در سال، از جنوب كشور به سوی صفحه اوراسیا در شمال كشور در حركت است كه نتیجه این نزدیك شدن (همگرائی) كوتاه شدگی پوسته ایران زمین، ایجاد رشته كوههای زاگرس (در غرب و جنوب غربی)، البرز (در شمال)، فرونشست، چین خوردگی، گسل های فراوان و رویداد زمین لرزه هائی به نسبت زیاد، در فلات ایران زمین است.
وی گفت: با توجه به توسعه شهرها، روستاها و آبادی های در مناطق مختلف كشور بیشتر مناطق جمعیتی یا بر روی گسل یا در حوالی و نزدیك آن قراردارد كه بسیاری از آنها دارای پتانسیل لرزه خیزی است.
**تاریخچه ثبت زلزله در ایران
مؤسسه ژئوفیزیك دانشگاه تهران، كار ثبت و تعیین محل زمین‌لرزه‌ها را از سال 1337 (1958 میلادی)، با احداث اولین ایستگاه لرزه‌نگاری در تهران آغاز كرد و در دهه 1960 میلادی ایستگاههای لرزه‌نگاری كشور به پنج ایستگاه آنالوگ نصب شده در شهرهای تهران، تبریز، مشهد، شیراز و كرمانشاه افزایش یافت.
با وقوع زلزله های متعدد در مناطق مختلف كشور این موسسه به تدریج اقدام به توسعه و تقویت ایستگاههای لرزه نگاری در سایر مناطق كشور كرد.
هم اكنون مركز لرزه نگاری كشوری با برخورداری از كادری مجرب علاوه بر ستاد مركز، با بهره گیری بیش از 125 ایستگاه لرزه نگاری پیشرفته (باند خیلی پهن، باند پهن و باند كوتاه كه بیشتر در مناطق كوهستانی و صعب العبور قرار دارند)، در قالب 21 شبكه (مركز محلی استانی یا شهرستانی) و پنج پایگاه لرزه نگاری مستقر در شهرستانها و استقرار شبانه روزی نیرو در آنها، وظیفه خطیر تعیین مكان، زمان و بزرگی زمین‌لرزه‌های رخداده را در سطح ملی و محلی و نیز ارائه گزارش سریع آن به مراجع ذیربط را به صورت شبانه روزی عهده دار است.
اطلاعات ثبت شده توسط ایستگاههای لرزه‌نگاری بطور پیوسته از طریق سیستم رادیوئی، ماهواره ای، GPRS و اینترنتی به مراكز شبكه‌های محلی در استانها و شهرستانها مخابره شده و مراكز شبكه‌ها نیز از طریق ماهواره، MPLS ، GPRS و اینترنت، بطور پیوسته با مركز لرزه‌نگاری كشوری در تهران ارتباط دارند.
معاون مركز لرزه نگاری كشور گفت : پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله نیز در سال های اخیر با هدف مهندسی زلزله ،تعدادی ایستگاه لرزه نگاری در ایران راه اندازی كرد.
پورمحمد ادامه داد: از طرفی نیز مركز تحقیقات راه و شهرسازی با نصب شتاب نگارهائی در سطح كشور با اهداف مهندسی زلزله اقدام به ثبت زلزله های رخداده می كند.
خبرنگار: سید رضا هاشمی كروئی ** انتشار دهنده: محسن حسن نیا
6990/1899
ساری- ایرنا - معاون مركز لرزه نگاری كشوری گفت: در 26 مركز از استان های كشور 125 ایستگاه لرزه نگاری در نقاط سخت گذر كوهستانی، دشت و كویر فعال است كه برای رصد دقیق تر و پوشش كامل فلات ایران این تعداد باید به 450 ایستگاه لرزه نگاری افزایش یابد.
