كمین قاتل خاموش در سرما

به گزارش سازمان پزشكی قانونی، در سال گذشته 836 تن بر اثر مسمومیت با گاز منوكسیدكربن در كشور جان باختند كه 609 تن از آنان در نیمه دوم سال جان خود را از دست داده‌اند.
هرساله با شروع فصل سرد، شاهد اخباری مبنی بر جان باختن تعدادی از هموطنان به دلیل مسمومیت با گاز منوكسیدكربن هستیم ،گازی بی بو و بی اثر كه از آن به قاتل خاموش یا نامریی یاد می شود، قاتلی كه در طول سال و در فصل سرما بیشتر جان هموطنان را می گیرد.
در نیمه دوم سال به دلیل سرد شدن هوا و افزایش استفاده از لوازم گرما زا و بی احتیاطی در زمینه استفاده از بخاریهای معیوب و همچنین رعایت نكردن اصول ایمنی شاهد افزایش مرگ ها به این طریق هستیم و گاهی می بینیم حتی در یك خانواده چندین عضو آن، دیگر از خواب شبانه برنمی خیزند و دچار گاز گرفتگی می شوند، با یك بی احتیاطی كوچك به راحتی به كام مرگ كشیده می شوند.
هرسال از سوی سازمان ها و نهادهای ذیربط نظیر پزشكی قانونی و آتش نشانی تذكر ها و توصیه هایی ارائه می شود ،اما باز هم شاهد این گونه مرگ ها هستیم ،مرگ هایی كه با كمی تدبیر و دور اندیشی و رعایت اصول ایمنی از آن كاسته می شود و ده ها خانواده در سوگ عزیزانشان دغدار نخواهند شد.
رعایت نكات ایمنی در نصب و به كارگیری وسایل گرمایشی در فصل پاییز و زمستان كه عمدتا به سیستم گاز شهری متصل است، و همچنین عمل به توصیه های ایمنی در خصوص سالم بودن و استفاده صحیح از وسایل گرمایشی و مسیر خروجی گاز منوكسیدكربن از دودكش این وسایل می تواند بخش عمده ای از این حوادث را بكاهد.
منوكسیـد كربن گازی سمی و خطرناك است و چون بدون بو و مزه و غیر قابل دیدن است، اغلب، آن را قاتل خاموش یا نامرئی می نامند؛ بیشترین مسمومیت با این گاز وهمچنین بالاترین مرگ ها براثر این گاز در فصل سرد و در نیمه دوم سال اتفاق می افتد .
منوكسید كربن با فرمول شیمیایی( CO)، گازی است كه بر اثر ناقص سوختن كربن بوجود می‌آید؛ این گاز بسیار سمی است اما رنگ و بوی خاصی ندارد به همین دلیل كربن منوكسید قاتل نامرئی نامیده می‌شود، میل تركیبی منوكسیدكربن با هموگلوبین خون حدود 250 برابر بیشتر از میل تركیب با گاز اكسیژن است .
در خون انسان حدود پنچ درصد كربن منوكسید كربن وجود دارد اما اگر این مقدار به 20 درصد برسد باعث مرگ خواهد شد.
استنشاق هوای آلوده به گاز منوكسیدكربن مانع از اكسیژن رسانی به بافت های بدن می شود و می تواند موجب آسیب های مغزی شود؛ در محیط های بسته ، همچون خانه، دفتر كار، كلاس درس و خودرو، تجمع حتی مقدار كمی از گاز CO می تواند خطرناك باشد.
منوكسیدكربن محصول احتراق ناقص مواد سوختی ، همچون گاز شهری، گاز كپسول، نفت، بنزین، گازوئیل، پارافین، زغال سنگ، زغال چوب و چوب است واگر وسیله ای كه با سوخت كار می كند و دارای عملكرد معیوب باشد یا به طور صحیح نصب نشده باشد و یا دارای دودكش مناسب نباشد ،می تواند منبع تولید و انتشار گاز CO به شمار آید.

**قاتل خاموش، زندگی 244 تن را گرفت
معاون پزشكی و آزمایشگاهی سازمان پزشكی قانونی كشور اخیرا گفت : در هفت ماهه سالجاری 244تن بر اثر مسمومیت با گاز منوكسیدكربن جان خود را از دست دادند.
سید امیرحسین مهدوی افزود:این رقم در مقایسه با مدت مشابه سال قبل كه آمار تلفات 227تن بود، قاتل خاموش 7.5 درصد بیشتر جان افراد را گرفته است.
وی خاطر نشان كرد: از ابتدای فروردین تا پایان مهرماه امسال از كل تلفات مسمومیت با گاز منوكسیدكربن172 تن مرد و 72 تن زن بودند.
مهدوی ادامه داد: در این مدت استان های تهران با 55، اصفهان با 17 و خراسان رضوی با 15 فوتی بیشترین آمار تلفات مسمومیت با گاز را داشته اند، این آمار در تعداد قابل توجهی از استان ها كمتر از 10 فوتی و در تعدادی از استان ها نیز صفر گزارش شده است.
وی تصریح كرد : رشد تلفات مسمومیت با گاز منوكسیدكربن در مهر ماه امسال 33.3 درصد بوده ، از 21 فوتی در مهر سال گذشته به 28 فوتی در مهر امسال رسیده است.

**سال 95 بیشترین تلفات گازگرفتگی در 5 سال گذشته
معاون پزشكی و آزمایشگاهی سازمان پزشكی قانونی گفت : در سال گذشته 836 تن بر اثر مسمومیت با گاز منوكسیدكربن در كشور جان باختند كه 609 تن از آنان در نیمه دوم سال جان خود را از دست داده‌اند.
وی افزود : همچنین سال گذشته در مقایسه با 5 سال قبل از آن بیشترین آمار تلفات گازگرفتكی را به خود اختصاص داد، آمار گازگرفتگی كه در سال‌های 1392 تا 1394روند كاهش را در پیش گرفته بود در سال گذشته با رشد 33.5 درصدی داشت و آمار تلفات به 836 تن رسید.

**چگونه از مسمومیت با این گاز پیشگیری كنیم؟
- آگاه باشید كه هر وسیله گرمازای سوختنی كه به نحوی با سوخت های فسیلی (نفت، گاز، زغال سنگ) كار كند به صورت بالقوه می تواند سبب تولید گاز منواكسید كربن شود.
-از بخاری های مستعمل و فرسوده بدون دودكش یا دارای دودكش نامناسب و غیر استاندارد استفاده نكنید.
- توجه داشته باشید،‌ استفاده از بخاری های بدون دودكش به هیچ وجه از تولیدگاز منواكسید كربن جلوگیری نمی كند.
-هرگز در فضای بسته و محدود كه تهویه كافی و مناسب ندارد (مثل اتاق و گاراژ) آتش، روشن نكنید.
- هرگز در فضای بسته گاراژ موتور اتومبیل را روشن نگذارید.
- قبل از راه اندازی وسایل گرمایشی از سلامت مسیر دودكش ساختمان و بدون ترك و نشتی بودن آن اطمینان حاصل كنید و از اتصال مناسب و صحیح لوله بخاری و آبگرمكن به دودكش دیواری اطمینان حاصل كنید.
- تمام دودكش ها باید وسیله انتهایی ضد باد (كلاهك) مناسب داشته باشد.
- در محیط های شغلی و منازل كه در آنها از كوره و مشعل استفاده می شود از سلامت دستگاه و سیستم تخلیه دود اطمینان حاصل كنید.
- هر وسیله گازسوز باید دارای یك دودكش مستقل و منتهی به فضای بیرون باشد و لذا به كارگیری آب گرمكن های دیواری در فضاهای بسته یا مكان های بدون جریان هوا مجاز نیست.
- شیب لوله های افقی در داخل واحدها باید مثبت و روبه بالا و ارتفاع عمودی لوله در بیرون حداقل سه برابر طول افقی آن باشد.
- توجه به داغ بودن دودكش پس از روشن كردن وسیله گرمایشی به اطمینان شما از تخلیه گاز كمك خواهد كرد،اگر لوله دودكش بخاری شما سرد است دلیل آن خارج نشدن محصولات احتراق و گازهای سمی از دودكش است در این صورت باید ضمن رفع نقص به طور موقت با بازكردن قسمتی از در یا پنجره، تهویه در محیط ایجاد كنید.
- ضمن ایجاد تهویه مناسب برای آشپزخانه و حمام منزل از نصب آبگرمكن در حمام و نیز روشن كردن شعله‌های اجاق گاز در آشپزخانه برای گرم نگاه داشتن محیط داخل خانه خودداری كنید.
- اگر فضای منزل خود را با شوفاژ و سیستم حرارت مركزی گرم می كنید درز بندی و بستن منافذ درها و پنجره ها به منظور جلوگیری از اتلاف حرارتی بلاملانع است اما درصورتی كه از بخاری های گازسوز به منظور گرمایش محیط استفاده می كنید حتما مختصری تهویه از طریق در یا پنجره در فضا ایجاد و از درز بندی و بستن كامل منافذ خودداری كنید.
-در صورت احساس علایم سردرد و سرگیجه و تهوع در مكانی كه احتمال وقوع مسمومیت وجود دارد، سریع آن مكان را ترك كنید و به فضای آزاد پناه ببرید و در اسرع وقت به پزشك مراجعه كنید.
- در صورت تداوم این علایم برای چند روز متوالی، احتمال مسمومیت خفیف با این گاز وجود دارد كه بهتر است درآن مورد با پزشك خود مشورت كنید.

**در برخورد با موارد مسمومیت با گاز منوكسید كربن چه باید كرد؟
-در صورت مواجهه با مصدومان، سریعاً آن ها را از محیط خارج كنید.
- پس از خارج ساختن مصدوم از محیط آلوده فوراً با اورژانس تماس بگیرید.
علائم حیاتی مصدومان را كنترل كنید و از باز بودن راه های هوایی مصدوم اطمینان حاصل كنید.
اجتمام **2181**1569**گزارش : ناهید حاجی خانی ** انتشار: علی حبیبی
*آگاهی از آخرین اخبار اجتماعی و حوادث ایران و جهان در كانال تلگرام گروه اجتماعی ایرنا:
@irnaej
https://t.me/irnaej