عملیات كربلای4؛غواصان شهید و نجواهای شبانه

به گزارش ایرنا ، عملیات كربلای 4 در روز چهارشنبه سوم دی ماه 1365 با رمز 'محمد رسول الله' در منطقه‌ای به طول 40 كیلومتر درحدفاصل پاسگاه زید در شمال شلمچه تا محل پیوستن كارون به اروند به مدت سه روز آغاز شد وچهار قرارگاه این عملیات را هدایت می‌كردند.
آری ؛ كربلای چهار به قول رزمندگان دوران دفاع مقدس یادآور نماز شب و نجواهای شبانه شهدا و رزمندگان مخلص و یاران امام خمینی ره در نخلستانهای بهمنشیر در خوزستان قهرمان و یاد آور رشادت غواصان شهیدی كه نیمه شب در آبهای خروشان اروند به دل دشمن زدند تا آب در دل مردم ایران تكان نخورد، می باشد .
كربلای 4 یاد آور شجاعت بسیجیانی است كه بادل دریایی خود از آبهای پر جوش و خروش اروند گذشتند تا امنیت و اقتدار را برای مردم كشور اسلامی ما یعنی ایران به ارمغان بیاورند.
آری غواصان به آب زدند ، جنگیدند ، خونی شدند و ماندند بر سر قرارشان با امام حسین علیه السلام تا هیچ دشمنی نتواند به خاك ایران تجاوز كند و امروز اقتدار نظام ما امنیت ما و توسعه و پیشرفت ما در گروی همین رشادت های وایثارگریهای شهدا و رزمندگان بوده است .
*** كربلای 4 و جلوگیری از پاتك های سنگین دشمن
سپاه پاسداران هر ساله یك عملیات بزرگ در زمستان آن سال، پس از چندین عملیات كوچك و ایذایی كه عمدتاً در بهار و تابستان انجام می‌پذیرفت طراحی و اجرا می‌كرد.
اما برای یك عملیات سرنوشت ساز در این سال لازم بود برنامه‌ریزی‌های گسترده و متنوع تری انجام پذیرد. از این‌رو برای رعایت اصل غافلگیری و مقابله با تاكتیك پاتك‌های سنگین دشمن، عملیات حمله از چندین محور پیش‌بینی شد.
بر اساس گزارش مركز تحقیقات جنگ سپاه، برای انجام عملیات كربلای 4 ، 150 گردانی كه همه ساله برای عملیات‌های بزرگ تدارك می‌شد كافی نبود ودست كم به 500 گردان نیرو نیاز بود كه باید حداقل 100 گردان آن تهاجمی می‌بود، اما به دلیل مشكلات آن روز كشور تنها نیمی از این میزان یعنی 250 گردان آماده شد و پای كار آمد.
در عملیات كربلای 4 قرار بود با عبور رزمندگان از عرض اروند در جنوب خرمشهر و مقابل آبادان «جزیره‌ ام‌الرصاص» و «ابوالخصیب» در 12 كیلومتری بصره به تصرف در آید و در نهایت رزمندگان اسلام بتوانند خود را به «خور زبیر» برسانند.
*** جزیره ام الرصاص كجاست؟
جزیره ام الرصاص یكی از جزایر اروند رود است كه شاهد چندین عملیات بزرگ در طول سال‌های جنگ تحمیلی بوده است. این جزیره كه به عنوان یكی از جزایر استراتژیك عراق، همواره جزو برخی محورهای عملیاتی رزمندگان دفاع مقدس قرار می‌گرفته، شاهد شهادت بسیاری از رزمندگان بوده است.
عملیات كربلای4 ، عملیات والفجر8 و تك ایذایی والفجر8 در منطقه ام الرصاص به عنوان بخشی از عملیات‌های آبی-خاكی جنگ، مورد توجه بوده و ام الرصاص را نیز درگیر كرده است.
شهدای زیادی از عملیات دو روزه كربلای 4 تا عملیات 75 روزه والفجر8 به عنوان طولانی‌ترین عملیات هشت سال جنگ تحمیلی در این جزیره به سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین(ع) اقتدا كردند و آسمانی شدند و پیكرهای مطهر برخی از آن‌ها به خاطر شرایط منطقه و درگیری شدید آنجا باقی مانده و نیروهای خودی نتوانستند آن‌ها را بازگردانند و نام این شهدا سال‌ها در شمار شهدای مفقودالاثر جای گرفت.
** اجرای عملیات كربلای 4
محور اصلی تك ( حمله ) در این عملیات عبور از اروند رود بود و محور شلمچه به‌عنوان محور تك پشتیبان در نظر گرفته شده بود. در صورت موفقیت در عملیات، امكان بازپس‌گیری بندر فاو برای صدامیان مشكل می‌شد و فشار زیادی را به رژیم بعث صدام وارد می‌كرد.
در مرحله اول 30 گردان وارد عمل شدند، اما با آغاز عملیات مشخص شد كه ارتش عراق در آمادگی كامل به سر می‌برد و عبور از اروند امكان ندارد. شرایط با زمان عملیات والفجر 8 كاملاً تغییر كرده بود ضمن اینكه عراقی‌ها با پرتاب منورحساسیت خود را از عملیات نشان دادند.
همه چیز حكایت از لو رفتن عملیات داشت، ارتش بعثی عراق برای اینكه مانع رسیدن رزمندگان غواص خودی به آن طرف اروند شود، ساحل جنوبی اروند را زیر آتش پرحجم توپخانه گرفته و روی منطقه آتش تراش اجرا كرد. با وجودی كه رزمندگان، خط اول دشمن را شكسته و در حال پیشروی بودند با آتش سنگین دشمن مواجه شدند، آرایش خط برهم خورد، صدامیان به این هم بسنده نكرده از نیروی هوایی و بالگرد نیز برای مقابله با رزمندگان اسلام استفاده كردند و مانع پیشروی نیروهای ما شدند.
برادر محسن رضایی فرمانده وقت سپاه پس از اطمینان از اینكه ادامه عملیات موفقیتی در برندارد، با وجود عبور دلاورانه برخی یگان‌ها از عرض اروند و تصرف بخش كوچكی از ابوالخصیب دستور به توقف عملیات داده و در بعدازظهر روز اول عملیات همه لشكرها و تیپ‌های عمل‌كننده به مواضع قبلی خود بازگشتند.
فرماندهان بلافاصله بعد از توقف این عملیات، عملیات بزرگ دیگری را با عنوان كربلای 5 طراحی و در فاصله‌ای كمتراز 20 روز به اجرا درآوردند كه علاوه بر ارتش بعث عراق، ناظران و كارشناسان نظامی جهان را نیز غافلگیر كرد و ركورد شگفتی از نیروی ایمان و ایثار را در تاریخ جنگ‌های منظم به ثبت رسانید.
*** نظر فرماندهان دوران دفاع مقدس درباره عملیات كربلای 4
شهید حاج حسین خرازی فرمانده لشكر سپاه اصفهان در شب عملیات گفت: هر كس به هر دلیل نمی‌تواند در عملیات شركت نكند.
'بچه ها امشب، عاشورای امام حسین است؛ ما داریم امتحان می شویم، آمده ایم كه به تكلیف خودمان عمل كنیم. بچه ها امشب هوا خیلی سرده، عملیات سخت و نفس گیره، موقعیت خاص شلمچه، بچه ها شاید یك نفر هم برنگردیم.
ببینید ما خیلی وقته كه با هم هستیم. اما تا ساعاتی دیگر فرق دارد، هر كسی ذره ای شك دارد توی دلش. ترس دارد، منتظر دارد. بچه اش منتظره، زنش منتظره، پدر و مادر پیر دارد، خواهر و برادر بی سرپرست دارد. دلش جایی گیر است.'
این شهید بزرگوار وسط صحبت های خود ، گفت: بچه ها فانوس ها را خاموش كنید. فانوس ها یكی یكی خاموش و كانال سراسر تاریك شد. چشم چشم را نمی دید.
حاج حسین ادامه داد: بچه ها الان دیگه اینجا تاریكه، ما هم همدیگر را نمی بینیم. من دارم می رم. 10 دقیقه دیگر بر می گردم. من وقتی آمدم، باید ببینم چند نفر از شما مانده اید، كه تصمیم بگیرم باید چكار بكنم.
حاج حسین كه گفت من باید چكار بكنم. ناگهان كانال منفجر شد. گریه سراسر كانال را سر گرفت. مگر بچه ها گذاشتند كه حاج حسین برود و 10 دقیقه دیگر بر گردد.
*** سردار عبدالله عراقی: كربلای 4 غم‌بارترین و سخت‌ترین عملیات دفاع مقدس بود/ آواكس های آمریكایی عملیات را لو دادند
به نقل از گزارش باشگاه خبرنگاران جوان ، سردار 'عبدالله عراقی' از فرماندهان دوران دفاع مقدس در این باره گفته : كربلای 4 غم‌بارترین و سخت‌ترین عملیات دفاع مقدس بود كه رزمندگان اسلام در آن مظلومانه به خاك و خون می‌افتادند، ولی همین عملیات نیز عملیاتی دیگری را پایه‌ریزی كرد كه در آن پیروزی خوبی نصیب نیروهای سپاه اسلام شد.
وی افزود: عملیات كربلای 4 به شدت در آن زمان گره خورده بود و مجبور بودیم نیروهای باقیمانده را كه به ام‌الرصاص نفوذ كرده بودند از اروند دوباره عبور داده و بازگردانیم و این مهم با اولویت‌بندی رزمندگان صورت گرفت.
سردار عراقی تاكید كرد: آموزش افسران اطلاعاتی بعثی توسط آمریكایی‌ها و پوشش منطقه توسط آواكس‌های آن‌ها اطلاعات عملیات را در اختیار عراقی‌ها قرار داده و موجب شكست در آن عملیات شد، ولی همین كربلای 4 اگر رخ نمی‌داد، عملیات پیروزمندانه بعدی در 'شلمچه' و پنج‌ضلعی نیز به وقوع نمی‌پیوست.
عراقی در ادامه به تشریح خاطرات عملیات كربلای 4 پرداخت و ادامه داد: با عبور غواصان از اروند و درگیری در ساحل عراق، چهار قایق از نیروها بنا بود از كارون به سمت اروند حركت كنند، ولی به محض ورود قایق‌ها به كارون، مورد اصابت آر پی جی قرار گرفته و نیروهای اسلام مانند شمعی در درون این قایق‌ها آتش گرفته و در آب شناور می‌شدند.
*** سردار كوثری: لو رفتن و هوشیاری عراقی ها در شب عملیات علت شكست كربلای 4
سردار محمد اسماعیل كوثری از رزمندگان و فرماندهان دوران دفاع مقدس گفت: عملیاتی كه تا حدی لو رفته بود عملیات كربلای چهار بود و همین هم باعث شده بود كه عراقی ها هوشیار بشوند و نگذارند ما به اهدافمان برسیم و لذا در نهایت ما به این دلیل كه نتوانستیم در كربلای 4 موفق شویم آن را به كربلای 5 تبدیل كردیم،چرا كه اگر كربلای 5 لو رفته بود، ما هچ گاه نمی توانستیم موفق شویم.
*** روایت مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی از كربلای 4
آیت الله 'اكبر هاشمی رفسنجانی' درباره اجرای عملیات كربلای 4 گفت: 'مغرب به پایگاه رسیدیم. ارتباط با قرارگاه مقدم نداشتیم. معلوم نبود كه امشب حمله آغاز می‌شود یا خیر؟ آقای سنجقی را به منطقه فرستادیم. نزدیك ساعت 10 بود كه خبر دادند عملیات با نام كربلای 4 آغاز شده است؛ غافلگیر شدیم.... 'محسن رضایی' و 'محسن رفیق دوست' تلفنی خبر از موفقیت اولیه دادند.
بعد از ساعت 12 شب خوابیدم. بیدارم كردند و گفتند عراق حمله را اعلام كرده است. ساعت هفت صبح و قبل از اخبار رادیو، اهواز اعلان وضعیت قرمز كرد. این به معنای تحرك هواپیمای دشمن است. تلفنی اطلاع دادند كه آقای سنجقی می‌آید و اخبار حمله را می‌آورد و گفتند به اهداف اولیه نرسیده‌اند.
بعد از نماز و شام به قرارگاه خاتم‌الانبیا رفتیم و تا ساعت 4 بامداد فرماندهان سپاه جمع شدند. درباره عملیات و زمان آن بحث شد. بعضی‌ها با زمان مقرر به خاطر اشكال مهتاب موافق نبودند و جمعی با تاخیر، به خاطر آماده شدن نیروها و امكانات در پای كار و احتمال قوی كشف شدن عملیات در صورت تاخیر و برگشتن نیروها كه مدت تعهدشان تمام شده، مخالفان آقایان 'محسن رضایی' و 'علی شمخانی' موافقان آقایان 'غلامعلی رشید' و 'رحیم صفوی' .
تردیدها بسیار رنج‌دهنده است. برای اولین بار در تاریخ جنگ، قبل از عملیات دچار چنین حالی شده‌ام. شاید به خاطر وضعی كه در عملیات كربلای چهار پیش آمد و چشممان ترسید و به خاطر مسئولیت مستقیمی كه دارم و همین وضع درباره فرماندهان دیگر هم صادق است.'
** سرلشكر محسن رضایی : ماجرای مذاكره و ورود به خاك عراق
'محسن رضایی' فرمانده اسبق كل سپاه و از فرماندهان دوران دفاع مقدس درباره عملیات كربلا گفت: 'استدلال‌های برخی دوستان سیاسی این بود كه اگر ما وارد خاك عراق شویم، از حداقلی در مذاكره برای گرفتن حقوق خود دارا خواهیم بود، استدلال نظامی‌ها این بود كه ماندن در لب مرز امنیت شهرهای مرزی ما را حفظ نمی‌كند… در نهایت امام وقتی همه نظرات را شنیدند، قبول كردند كه وارد خاك عراق شویم.'
*** سرلشكر صفوی : عملیات كربلای 4 توسط خائنی كه بعدها پناهنده شد لو رفت
به گزارش خبرگزاری دفاع مقدس ، سرلشكر 'سیدیحیی رحیم صفوی' دستیار و مشاور عالی فرمانده معظم كل قوا و فرمانده سابق سپاه پاسداران در یادواره شهدای این عملیات در دی ماه سال 89 در حسینیه شهدای بسیج تهران بیان كرد: این عملیات در شرایط بسیار پیچیده سیاسی نظامی داخلی و بین المللی، انجام شد.
وی افزود: در سال 1365 محور تبلیغاتی در كشور بر این بود كه عملیات سرنوشت سازی قرار است انجام شود، از همین رو كشور خود را برای یك عملیات بزرگ آماده می كرد. اما پس از چند ماه كار و برنامه ریزی، اجرای عملیاتی با نام كربلای 4 به دلیل لو رفتن توسط فرد خبیثی كه بعدها پناه شد، با شكست مواجه شد.
سرلشكر صفوی ادامه داد : برای این عملیات 30 هزار پاسدار به جنوب اعزام شده بودند. عملیات كربلای 4 در همان نیم روز مجبور به توقف شد. زیرا بررسی ما در همان چند ساعت شروع عملیات نشان داد كه نیروهای عراقی به تمام محورهای مورد نظر عملیاتی ما آگاهی كاملی داشتند. بعد از این مساله تصمیم به اجرای عملیات جدید در كنار شرق بصره گرفته شد. انجام این عملیات از نظر سیاسی و شرایط خاص آن زمان بسیار حیاتی و مهم بود و براین اساس تجهیزات زیادی برای آن فراهم شد.
*** غواصان شهید كربلای 4
خبر كشف پیكرهای مطهر شهدای غواصی كه با دستان بسته در یك گور دسته جمعی پیدا شدند، هیچ زمان از یادمان نمی رود.
سردار سید محمد باقرزاده، فرمانده كمیته جستجوی مفقودین ستاد كل نیروهای مسلح در این باره گفته است: پیكر پاك 130 شهید تازه تفحص شده روز چهارم خرداد سال 1394 از عراق وارد كشور شد. پیكر پاك این شهدا در استان‌های بصره، الاماره و شهر كوت عراق در عملیات‌های تفحص گروه جستجوی مفقودین پیدا شده است.
سردار باقر زاده افزود : 18 نفر از این شهدا از شهدای غواص عملیات كربلای 4 هستند كه در جزیره ام‌الرصاص با دست‌های بسته پیدا شده‌اند.
*** ورود پیكر غواصان شهید به كشور روحی تازه در میان مردم دمید
پیدا شدن این شهدا بهانه‌ای شد كه بار دیگر حماسه‌های این شهدا مرور شده و به خاطر بیاوریم بازگشت استخوان‌های این شهدا بعد از گذشت 30 سال از شهادتشان درسالهای گذشته چه اثراتی میان مردم گذاشت و بعد از سه دهه گمنامی دوباره چه حماسه‌هایی در پایتخت آفریدند.
خبر ورود این پیكرهای مطهر به كشور بعد از گذشت 29 سال از شهادتشان سرآغاز یك موج بود. یك موج مردمی سرشار از عواطف و احساساتی پاك نسبت به شهدای هشت سال دفاع مقدس.
تیتر خبر غواصان شهید برجسته‌تر از سایر تیترها در سایت‌ها و گروه‌های خبری درخشید. شاید پیدا شدن تعداد زیادی از شهدا با دستانی بسته آن هم كیلومترها جلوتر از خط مقدم عملیات، باعث جریحه دار شدن احساسات مردم غیور ایران شد. شاید هم كشف آن‌ها در گورهای دسته جمعی باعث سرازیر شدن احساسات پاك آنان شد.
شاید هم حقیقت به اسارت گرفته شدن تعدادی از رزمندگان غیور این سرزمین ماجرای آن را دوباره بر سر زبان‌ها انداخت. آنچه مهم است این است كه این ماجرا بار دیگر توانست مظلومیت شهدای هشت سال دفاع مقدس را به یاد مردمی آورد كه شاید سال‌ها در میان روزمرگی‌های خود این واقعیت‌های جنگ را فراموش كرده بودند.
«روحشان شاد ، یادشان گرامی و راهشان پررهرو »
اجتمام / 1095 ** 1418
گزارش : رضا رضائی مجد** ناشر: مریم برزآبادی