چینی ها متقاضی اتصال چابهار به گوادر شدند

به گزارش روز چهارشنبه ایرنا، كمتر سخنرانی و اظهار نظری از رییس جمهوری در مقیاس ملی سراغ داریم كه نامی از «سواحل مكران» و «چابهار» در آن مطرح نشده باشد؛ این طرحِ مساله از زبان رییس دولت، نشان دهنده اولویت دولت های حسن روحانی و دغدغه های او برای بكارگیری این ظرفیت در جنوب شرق كشور است.
در ارتباط با آخرین وضعیت «چابهار» و مسایل مبتلابه این بندر و منطقه آزاد، با «عبدالرحیم كردی» مدیرعامل سازمان منطقه آزاد چابهار به گفت و گو نشستیم.
وی معتقد است با توجه به موقعیت و ظرفیت های ایجاد شده در بندر چابهار، این بندر می تواند به بندری بی رقیب در منطقه تبدیل شود.
مدیرعامل سازمان منطقه آزاد چابهار در این گفت و گو همچنین به ارتباط بندر چابهار با بندر گوادر در پاكستان می پردازد و می گوید: این دو بندر الزاماً رقیب هم نیستند، بلكه می توانند همكار یكدیگر باشند.
بندر گوادر كه در جنوب پاكستان و در 72 كیلومتری بندر چابهار قرار دارد، بخشی از طرح راهروی اقتصادی مشترك چین و پاكستان است كه با هدف اتصال مناطق شرقی چین به آبهای گرم دریای عمان، خلیج فارس و اقیانوس هند و كوتاه شدن مسیر تجارت چین با جهان در دستور كار قرار گرفته است.

متن كامل این گفت و گو را در ادامه می خوانید:
* ایرنا: چابهار در دولت های یازدهم و دوازدهم به كانون توجه رییس جمهوری و دولت تبدیل شده است؛ به نظر شما دلیل این توجه چیست و چه ویژگی هایی چابهار را از دیگر مناطق متمایز كرده است؟
** كردی: دلیل این توجه موقعیت استراتژیك چابهار و قرار گرفتن در تقاطعی از برنامه های توسعه ای كشور است؛ ما دو سند مهم توسعه منطقه ای در شرق كشور داریم؛ نخست توسعه سواحل مكران و دوم توسعه محور شرق، كه چابهار تقاطع این دو سند است.
چابهار تنها بندر اقیانوسی كشور و كوتاه ترین مسیر برای دسترسی كشورهای محصور در خشكی آسیای میانه و افغانستان به آبهای آزاد به شمار می رود.
علاوه بر این، آنچه چابهار را به منطقه ای خاص تبدیل كرده، توجیه اقتصادی و نقشی است كه چابهار می تواند در زمینه ترانزیت منطقه و جهان ایفا كند؛ در این ارتباط، آسیای میانه و افغانستان فقط با جنوب آفریقا و شرق آسیا سالانه حدود 14 میلیون تن و 150 میلیارد دلار مبادلات تجاری دارند كه چابهار نزدیك ترین مسیر برای اتصال این دو نقطه است و هیچ مسیر قابل رقابتی برای این تبادل كالا وجود ندارد.
دسترسی به بازار، شاخص دیگری است كه چابهار را از دیگر رقبای منطقه ای خود متمایز كرده است؛ به عنوان نمونه، اصلی ترین رقیب چابهار دو بندر «دوقوم» و «صحار» در حاشیه دریای عمان است كه پشت سر آنها فقط 40 میلیون نفر جمعیت وجود دارد اما چابهار، حدود 800 میلیون نفر جمعیت را می تواند پوشش دهد.

*ایرنا: با توجه به این ظرفیت ها، آیا تصور نمی كنید كه دیر دست به كار شده ایم و آیا فكر نمی كنید بندر رقیب یعنی گوادر در پاكستان با همكاری چینی ها از چابهار سبقت گرفته است؟
**كردی:باید بدانیم كه صرفاً ظرفیت بندری ملاك نیست؛ در گوادر فقط توسعه بندری صورت گرفته است و ظرفیت ارتباط و اتصالی با كشورهای شمالی و بازارهای هدف خود را ندارد در حالی كه ترانزیت جاده ای چابهار با ظرفیت خوبی قابل بهره برداری است.
البته این نكته را هم باید مورد توجه قرار دهیم كه گوادر الزاماً رقیب چابهار نیست و این دو بندر می توانند با یكدیگر همكار باشند؛ در این ارتباط، چینی هایی كه در بندر گوادر فعالیت می كنند، متقاضی اتصال چابهار به گوادر شده اند تا بتوانند از محور ترانزیتی این بندر استفاده كنند.

*ایرنا: چه چشم اندازی برای آینده چابهار متصور هستید؟
**كردی: برای استفاده از این ظرفیت، اقداماتی توسط دولت آغاز شده كه مهمترینِ آنها، توسعه بندر چابهار است؛ فاز نخست پروژه توسعه بندر چابهار حدود یك ماه پیش توسط رییس جمهوری افتتاح شد و به این ترتیب، ظرفیت 8.5 میلیون تن تخلیه و بارگیری در این بندر ایجاد و همچنین قابلیت پهلوگیری كشتی های 100 هزار تنی میسر شد كه با این اقدام، فصلی جدید در حمل و نقل و ترانزیت آن منطقه آغاز خواهد شد. در فاز دوم، ظرفیت تخلیه و بارگیری این بندر به 20 میلیون و در فاز نهایی كه فاز پنجم است، این ظرفیت به 80 میلیون تن می رسد.
بندر چابهار به واسطه حضور منطقه آزاد در پشت آن، یك بندر عملیاتی و نسل چهارم بنادر خواهد بود؛ یعنی علاوه بر اینكه می توان عملیات تخلیه و بارگیری و توزیع كالا را در این منطقه انجام داد، فرآوری و تولید نیز در پس كرانه این بندر - یعنی منطقه آزاد چابهار- فعال خواهد بود.
در این ارتباط، هم اكنون دو صنعت پتروشیمی و فولاد در منطقه فعال شده اند؛ ظرفیت واحد پتروشیمی در فاز نخست 8.5 میلیون تن و ظرفیت واحد فولادی 1.6 میلیون تن است كه به این ترتیب، هم اكنون فقط 12 میلیون تن بار برای بندر در منطقه آزاد چابهار تولید می شود.

*ایرنا: برای استفاده از مزیت های هم جواری بندر و منطقه آزاد در چابهار، آیا پای صنایع دیگری هم به این منطقه باز می شود؟
**كردی: ظرفیت ایجاد شده در پتروشیمی و فولاد تا 10 سال آینده جای توسعه دارد؛ علاوه بر این، توجه خوبی به صنایع تكمیلی پتروشیمی و فولاد شده و در بحث آلومینیوم نیز برنامه ریزی هایی صورت گرفته است.

*ایرنا: این محصولات جزو سبد صادراتی ما به كشورهای آسیای میانه است؟
**كردی: خیر؛ هر چند بخشی از این محصولات قابل صدور به كشورهای آسیای میانه است اما برای صادرات به كشورهای آسیای میانه و كشورهای حاشیه دریای خزر، بهتر است روی مناطق آزاد شمال كشور مانند منطقه آزاد انزلی تمركز كنیم و از منطقه آزاد چابهار برای اتصال به آبهای آزاد و صدور كالا از این مسیر متمركز شویم.

*ایرنا: فاز نخست بندر چابهار توسط رییس جمهوری افتتاح شد، آیا فعالیت بندر آغاز شده است؟
**كردی: بندر چابهار از حدود یك ماه پیش كار خود را شروع كرده و در نخستین توافق، قراردادی برای انتقال یك میلیون تا یك و نیم میلیون تن گندم از هند به افغانستان امضا شده است؛ همزمان با این قرارداد، مذاكرات دیگری هم در حال انجام است.

*ایرنا: به نظر شما، برای توسعه بندر و منطقه آزاد چابهار چه الزامات دیگری وجود دارد كه باید مورد توجه قرار گیرد؟
**كردی: اولویت نخست این است كه باید پیوندهای پشت بندر را تقویت كنیم؛ باید احداث خط ریلی را سرعت ببخشیم و چابهار را به شبكه ریلی سراسر كشور وصل كنیم؛ البته این پروژه در حال اجراست اما نیاز به منابع و سرعت بیشتری دارد.
علاوه بر این، ابزارهای حمل و نقل ترانزیتی مانند استانداردهای جاده ای نیز باید تقویت شود تا بتوانیم از این مسیر نیز برای توسعه بندر استفاده كنیم.
برای روان شدن كار در این منطقه، باید به لحاظ قوانین و مقررات ارتباط بین بندر و منطقه آزاد را هر چه سریعتر برقرار كنیم؛ در این خصوص مباحثی در زمان افتتاح فاز نخست، توسط وزیر راه و شهرسازی مطرح شد كه بر اساس آن به زودی تفاهم هایی صورت می گیرد و این نگرانی سرمایه گذاران نیز برطرف می شود. به نظر من اگر بحث قوانین و مقررات را برطرف كنیم و زیرساخت ها هر چه زودتر مهیا شود، چابهار به یك بندر بی رقیب در منطقه تبدیل خواهد شد.

اخبار اقتصادی ایرنا در تلگرام: IRNAeco@
اقتصام**9189*2025
گفت و گو: اسماعیل داودی*ناشر: لیلا جودی