در ادامه در بخشي از اين مطلب مي خوانيم: برخي عوامل غيراقتصادي باعث شده تا بورس اين روزها شرايط هيجاني را تجربه كند. اين روزها تجمعات شهري در كنار انتظار براي اعلام تصميم رييس جمهور آمريكا مبني بر تعليق برجام و وضعيت هسته‌اي ايران، نگراني هاي بسياري به دنبال داشته است. اين عوامل، سهم بزرگي در بروز رفتارهاي هيجاني از سوي معامله‌گران بورسي دارد.
در حالي رشد اخير بازار سهام تحت تاثير عوامل بنيادي بوده كه نبايد به اين‌گونه اخبار غيراقتصادي توجه خاصي نشان داد و وزن زيادي براي آن در بورس قايل شد. به اين ترتيب واكنش هاي هيجاني ناشي از اين گونه اخبار تنها به ايجاد فروش بيشتر و ضرر براي سهامداران ختم شده و هيچ عواقب ديگري ندارد. در اين ميان به اعتقاد كارشناسان اگر فضاي سياسي كشور و اعتراضات در همين حالت باقي بماند، تمامي بازارها از اين وضعيت متاثر خواهند شد.
** وضعيت بورس در دو روز گذشته
روز يك‌شنبه افزايش فشار فروش سهام، بيش از 93 درصد نمادهاي بورسي را قرمزپوش كرد. به اين ترتيب، شاخص كل بورس تهران با ريزش 1650 واحدي بيشترين افت روزانه خود را از آبان 95 تجربه كرد. روز گذشته نيز شاخص كل بورس تهران در آغاز معاملات با 671 واحد رشد از مرز 96 هزار واحد گذشت. به اين ترتيب با افت شاخص در روز يك‌شنبه، ارزش معاملات بورس به بيش از 355 ميليارد تومان رسيد و ركوردي را به ثبت رساند كه بازار سرمايه از فروردين ماه 95 به خود نديده بود.
** تاثير اعتراض ها بر بازار
حميد ميرمعيني، كارشناس بازار سرمايه نيز درخصوص وضعيت بازار سرمايه و پيش بيني ها گفته است: بازار سرمايه از جمله حساس‌ترين بازارها نسبت به اتفاقات و رويدادها در همه نقاط است. اين بازار، حساس و با درجه هوشمندي بالاست. هر اتفاقي از هر دستي چه سياسي، فرهنگي، اجتماعي حتي زيست محيطي و ... كه درنهايت بر سودآوري‌هاي اقتصادي تاثير گذار باشد، با واكنش اين بازار روبه رو مي‌شود. او افزود: محيط ايران سرشار از تغييرات مستمر و پر ابهام است و به لحاظ تعدد متغيرهاي محيطي هيچ جاي دنيا با ايران قابل مقايسه نيست. در حال حاضر ايران از هر نظر، چه اقتصادي، چه سياست داخلي و بين‌المللي به‌طوركامل ملتهب است.
اين وضعيت باعث شده است بازار سرمايه يك روز مثبت شود، يك روز منفي، يك هفته مثبت، يك هفته منفي و افت و خيز هاي بيشتر از حد معمول در دنيا داشته باشد؛همچنين ثبات و پايداري راكه يك بازار سرمايه در حد معمول داراست، ندارد. اين متاسفانه باعث شده است كه ريسك اين بازار خيلي افزايش يابد. حالا اين عوامل باعث شده عرضه سهام افزايش و تقاضاي آن كاهش يابد. اگر اعتراض‌ها ادامه دارباشد، اقتصاد ايران را از هر نظر تحت شعاع قرار خواهد دادو از هر نظر، اقتصاد ايران از حالت ركودي به سمت يك اقتصاد ورشكسته حركت خواهد كرد. در يك اقتصاد ورشكسته نيز سرمايه گذاري بسيار غلط است، مگر اينكه در كانال‌هايي سرمايه گذاري كنيم كه ارزش بين‌المللي داشته باشند و با افت ارزش روبه رو نشوند، مثل ارز.
** دوري گزيدن از بازار سرمايه
او ادامه داد: اما اگر اعتراضات ختم به خير شود، بازخورد موثري نسبت به اين اعتراض ها اتفاق بيفتد و مقامات به فكر اصلاح جامعه، اشتغال زايي و اصلاح ساختار اقتصادي باشند، ما شاهد رشد شاخص شركت ها در كوتاه مدت نخواهيم بود ولي از افت بيشتر شاخص ها ممانعت به عمل مي آيد. از طرف ديگر اگر ما بتوانيم تعامل جديدي با جامعه جهاني ايجاد كنيم و قبل از 23دي مانع خروج آمريكا از برجام شويم، اين اتفاق مهمي خواهد بود ،در غير اين صورت متاسفانه وارد روند منفي خواهيم شد. در شرايط كنوني توصيه نمي‌كنم كه مردم وارد بازار سرمايه شوند. حداقل تا آخر دي بايد ديد روند به چه سمت و سويي خواهد بود.
** ريزش هاي بزرگ
برخي ريزش ها از عوامل بنيادي و اقتصادي نشات گرفته و برخي ديگر برگرفته از عوامل غيراقتصادي و هيجاني است. البته بيشتر اين ريزش‌ها تحت تاثير مولفه هاي غيراقتصادي بوده و دوام چنداني نداشته است. به شكلي كه بعد از مدت زمان كوتاهي شاهد بازگشت بازار به وضعيت ثبات بوده‌ايم. زماني كه عوامل اقتصادي دامنه‌دار بر بازار چيره شود، تاثير آن عميق‌تر و به‌مدت طولاني‌تري خواهد بود اما ريزش هايي همچون روز يك شنبه، ناشي از هيجان بوده و زود گذر است. درچهارسال اخير، بازار بورس 10 ريزش بزرگ را پشت سر گذاشته كه به اعتقاد برخي، اين دهمين ريزش در چهار سال اخير است.
** بورس به بلوغ نرسيده‌است
به گفته يكي از كارشناسان بازار سرمايه، بازار منفي دو روز گذشته و افت تمامي قيمت ها در نمادهاي بورس ، نشان مي‌دهدكه بازار سهام در كشور ما با بلوغ فاصله زيادي دارد. علي احمدي گفته است: بر اين اساس برخي سهامداران براي رهايي از تله توقف نماد و حبس نقدينگي، اقدام به فروش سهام خود كردند كه بدون شك اين موضوع، يكي ديگر از دلايل افزايش فشار فروش در بازار است.
افزايش ريسك هاي مربوط به اجرايي شدن برجام يا لغو آن نيز از ديگر دلايل ريزش قيمت سهام و شاخص بورس به شمار مي‌آيد. با وجود اين عوامل، بازار سهام از پتانسيل‌هاي مناسبي براي ادامه روند رو به رشد خود از جمله كاهش نرخ سود بانكي، ركود حاكم بر ساير بازارها و نيز ادامه روند مثبت قيمت جهاني نفت و كالاها برخوردار است. بر اين اساس افرادي كه اين روزها فروشنده سهام خود در پي هيجانات بورسي هستند، بدون شك در آينده‌اي نزديك در صف‌هاي خريد قرار خواهند گرفت. به گفته برخي ديگر از كارشناسان، در اين شرايط علاوه بر احتياط معامله‌گران در مواجهه با اين ريسك بايد تا حد امكان به سمت سهام بنيادي شركت‌ها حركت كرد.
** تغييرات بي سابقه
بنابراين كارشناسان، نگراني هاي سياسي، تحول در سيستم اطلاع رساني بازار سرمايه و شناسايي سود را سه عامل اصلي كاهش قيمت سهام ارزيابي كردند. معامله‌گران بورس تهران در جريان معاملات روز يك‌شنبه شاهد تشكيل صف فروش، افت دسته‌جمعي نماگرهاي منتخب بورس و همچنين كاهش قيمت در بيشتر گروه‌ها و نمادهاي فعال در بازار بودند. بر اين اساس 93 درصد از نمادهاي معامله‌شده در روز گذشته با افت قيمت مواجه شدند؛ به گونه‌اي كه از 293 نماد معامله شده، 274 نماد با نوسان منفي به كار خود پايان دادند.
** نتيجه مثبت از شرايط منفي
براساس آثار منفي و واكنش هاي ابراز شده از سوي سهامداران، هنوز برخي از اين گروه به تغيير رويه مزبور عادت نكرده ، تشخيصي صحيح در نحوه اجرا و اعمال آن ندارند و رفتاري هيجاني از خود نشان مي‌دهند. اين رفتار كه با فشار فروش و خروج نقدينگي همراه بود، ممكن است روندي منفي را در بازار سهام به همراه داشته باشد اما نتيجه مستقيم اين موضوع، ايجاد تحليل و در نهايت تعميق بازار خواهد بود. اتفاقي كه بايد انتظار آن را در بلندمدت داشته باشيم. تعميق فضاي بورس، كاهش ريسك و در مجموع كاهش رفتارهاي هيجاني از جمله آثار مثبت اين اقدام است. در نتيجه با ايجاد فضايي تحليلي در بازار سرمايه، نه تنها سرمايه هاي خارج شده مجدد به بازار بازخواهد گشت، بلكه سرمايه‌هاي جديدي نيز به بورس وارد خواهد شد. با اين حال رسيدن به اين روند، مشروط به پشت‌سر گذاشتن مسير پرنوسان و اصلاح ساختاري از جمله حذف حجم مبنا و دامنه نوسان خواهد بود. ضمن اينكه براي به ثمر رسيدن، نيازمند ايجاد و ورود ابزارهاي نوين معاملاتي از قبيل ابزارهاي مشتقه، آتي و آپشن است.
** تاثيرات آني روي بازار سرمايه
بازار بورس، بازاري است كه تحولات اقتصادي و سياسي به صورت آني روي آن تاثير مي‌گذارد. به اين معنا كه زماني كه يك اتفاق سياسي يا اقتصادي در كشور رخ مي‌دهد، امكان دارد تاثير خود را بر روي بازار مسكن سه ماه بعد نشان دهد و در بازار كسب و كار نيز در ميان مدت و بلندمدت تاثير گذار باشد اما بازار ارز وبه‌خصوص بازار بورس،بازارهايي هستند كه تحولات سياسي و اقتصادي به صورت آني برروي آن‌ها تاثير مي‌گذارد. روزهاي گذشته نيز شاهد ريسك هاي غيرسيستماتيك بوديم. ريسك‌هايي كه مربوط به بازار سرمايه نيست. ريسك‌هاي سياسي كه پيش از اين نيز در پرونده هسته اي ايران، آن را تجربه كرده‌ايم. در روزهاي گذشته كشور در وضعيت ناآرامي قرار داشته، جنس اعتراضات نه سياسي بلكه اقتصادي بوده و به دليل وضعيت نامناسب و ركودي اقتصاد كشور، رقم خورده است.
البته تشديد اين شرايط بر بورس، ناشي از اتفاق سيستماتيكي بود كه در روزهاي گذشته شاهد آن بوديم؛به‌گونه‌اي كه حتي بازار بورس نيز آماده اين ريزش‌ها بود اما سرمايه داران فكر نمي‌كردند بازار 1700 واحد افت داشته باشد. اين اتفاق سيستماتيك مربوط به اقدام سوال برانگيز مديران سازمان بورس و اوراق بهادار مي‌شود كه در آغاز هفته جاري در كنار برخي نمادهاي شركت ها، علامت هشدار در كنار نام نماد شركت‌ها در سامانه كدال قرار گرفت. در واقع اين دستورالعملي بود كه براي افشاي اطلاعات ناشران اجرايي شد.
با اين اقدام اعلام پيش‌بيني سود، حذف شد و سرمايه‌داران بر اساس توليد بورس يك شركت مي‌توانستند تصميم‌گيري كنند كه اقدام به سرمايه‌گذاري كنند يا خير. در اين ميان برخي شركت‌ها كه شركت‌هاي خوبي نيز محسوب‌مي‌شدند، به دليل اينكه سه روز اطلاعات خود را به بورس ارائه نداده بودند، علامت هشدار در سامانه افشاي اطلاعات براي آن‌ها قرار داده شد كه اين مساله، ترس سرمايه‌گذاران را برانگيخت. اگر بخواهيم نتيجه‌گيري كنيم كه چرا بورس روز يك شنبه افت سنگيني داشت و البته خوشبختانه دوباره به شرايط ثبات برگشت، بايد بگوييم كه رخدادهاي سياسي در كنار اقدامات خلق الساعه مديران سازمان بورس و اوراق بهادار سبب شد كه اين اتفاق رقم بخورد؛ در حالي كه بهتر بود مسئولان سازمان براي اجراي اين اقدام آن را در وضعيت و شرايط مناسب‌تري اعمال مي‌كردند. پيش‌بيني مي‌شود كه در روزهاي آينده بازار بهبود يابد و رفته رفته به سمت آرامش پيش برود؛ همان‌گونه كه از روز گذشته نيز بازار آرامش بيشتري را پشت سر گذاشته است.
*منبع: روزنامه قانون؛1396،10،12
**گروه اطلاع رساني**9117**2002**انتشاردهنده: فاطمه قنادقرصي
تهران- ايرنا- روزنامه قانون آخرين وضعيت بازار سرمايه با توجه به فضاي اجتماعي حاكم بر كشور را بررسي كرد و نوشت: نه تنها بازار سرمايه بلكه ساير شاخص ها در بازار در دام نوسانات افتاده و چراغ‌هاي سبز و قرمزشان مدام خاموش و روشن مي‌شود. در حالي دو روز پيش بازار بورس افت قابل توجهي داشت‌كه روز گذشته دوباره اين بازار به حالت عادي بازگشت و سبزپوش شد.
