به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، رئیس جمهوری آمریكا در یكی از نخستین اقدامات خود در سال 2018 توئیتی را در مورد یكی از متحدان دیرین خود در آسیا منتشر كرد كه با واكنش های گوناگونی روبرو شد.
ترامپ در مورد پاكستان پیامی را با این مضمون منتشر كرد: «ایالات متحده با رویه ای احمقانه در 15 سال گذشته 33 میلیارد دلار به پاكستان كمك كرد، در مقابل آن ها با این تصور كه رهبران آمریكا نادان هستند اقدامی به جز دروغ و فریب انجام ندادند. پاكستانی ها به تروریست هایی پناه می دهند كه ما در افغانستان در تعقیب آن ها هستیم. آن ها كمك چندانی نمی كنند؛ دیگر كافی است.
با اینكه اسلام آباد در دوره های گذشته رابطه نزدیكی با واشنگتن داشت و به نوعی شریك استراتژیك آمریكا به شمار می رفت اما از ابتدای ریاست جمهوری ترامپ شرایط تغییر كرد
ترامپ در چند مرحله انتقادات تندی را خطاب به مقام های پاكستان بیان كرد و آن ها را به كم كاری در مقابله با تروریست ها متهم ساخت و اوج این انتقادها نخستین پیام ترامپ در سال 2018 بود كه موجب بروز تنش و تحلیل های گوناگونی شد.
**جنگ لفظی واشنگتن- اسلام آباد
رئیس جمهوری آمریكا حتی پاكستان را عامل برخی بی ثباتی ها و رشد تروریسم در جنوب شرق آسیا می داند. چند ماه قبل هم كه راهبرد آمریكا در مورد شرق آسیا اعلام شد، واشنگتن خواستار همكاری واقعی اسلام آباد برای مقابله با تروریسم شد.
«مایك پنس» معاون رئیس جمهوری آمریكا هم دسامبر سال 2017 (آذرماه گذشته ) در بازدید از بزرگترین پایگاه نظامی ایالات متحده در افغانستان اعلام كرد: ترامپ پاكستان را در وضعیت هشدار قرار داده است.
تارنمای شبكه تلویزیونی «ان.دی.تی وی» در گزارشی از اعلام وضعیت هشدار برای پاكستان در ایالات متحده خبر داد و به نقل از كاخ سفید، پاكستان را به اتخاذ بازی دوگانه متهم كرد. كاخ سفید اعلام داشت به زودی برای فشار بر پاكستان اقدامات بیشتری را انجام می دهد.
سخنگوی كاخ سفید نیز با بیان اینكه پاكستان باید اقدامات بیشتری را انجام دهد تا از كمك های مالی كاخ سفید بهره ببرد، افزود: ما از پاكستان می خواهیم كه در زمینه مقابله با تروریسم رویكرد تازه ای را در پیش بگیرد.
نیكی هیلی نماینده آمریكا در سازمان ملل با بیان كاهش كمك های آمریكا به پاكستان ابراز كرد: پاكستان دوگانه عمل می كند یك بار با ما كار می كنند و از سوی دیگر به تروریست هایی پناه می دهند كه در افغانستان به نیروهای آمریكایی حمله می كنند.
روزنامه «ایندیپندنت» نوشت در یكی از نخستین اقدام ها در پی رویكرد ترامپ، هیلی اعلام كرد كه آمریكا كمك 225 میلیون دلاری خود به اسلام آباد را انجام نمی دهد. وی گفت: دلایل واضحی برای توقف پرداخت های آمریكا وجود داشته است.
در واكنش به سخنان نماینده آمریكا در سازمان ملل، «ملیحه لدهی» سفیر پاكستان در سازمان ملل هم عنوان داشت كه اسلام آباد بزرگترین عملیات ها علیه تروریسم را انجام و تلفات بسیاری داده است.
وی گفت: اگر از این اقدامات قدردانی نشود ما می توانیم در همكاری های خود بازبینی كنیم.
بنا به اعلام شبكه تلویزیونی «الجزیره»، وزیر دفاع پاكستان نیز در پیامی توئیتری به ترامپ این گونه پاسخ داد كه پاكستان برای 16 سال متحدی بود كه زمین، آسمان و پایگاه های نظامی و همكاری اطلاعاتی را برای نابودی القاعده، رایگان در اختیار ایالات متحده قرار داد. اما آن ها چیزی جز پرخاش و بی اعتمادی نداده اند. آن ها از معبرهایی كه تروریست ها از آن برای عبور و كشتن پاكستانی استفاده كرده اند، چشم پوشی می كنند.
«خواجه آصف» وزیر امور خارجه پاكستان هم عنوان داشت به زودی به توییت ترامپ پاسخ خواهد داد و به دنیا حقیقت و تفاوت بین واقعیت و خیال را نشان می دهد.
خبرگزاری «رویترز» اعلام كرد : كمیته امنیت ملی پاكستان پس از تحولات چند روز اخیر تشكیل جلسه داد و در بیانیه ای آورد: اظهارات و تفسیرهای اخیر رهبران آمریكا غیرقابل درك است زیرا كاملا بر خلاف واقعیت هستند و اعتماد میان دو كشور را كه در طول نسل ها ایجاد شد، هدف گرفته است.
**واكنش متفاوت همسایگان بزرگ پاكستان
رسانه های هندی از سخنان و رویكرد جدید ترامپ در مورد رقیب سیاسی خود استقبال و آن را مثبت ارزیابی كردند اما در مقابل چین واكنش متفاوتی نشان داد. پكن عملكرد پاكستان را قابل دفاع دانست و از افزایش همكاری های خود با این كشور سخن گفت.
تارنمای روزنامه «اكونومیك تایمز» هند رویكرد دونالد ترامپ در مورد پاكستان را واقع گرایانه تر از رهبران پیشین آمریكا توصیف كرد.
دیگر رسانه خرسند از این شرایط شبكه تلویزیونی ان.دی.تی.وی هند است كه در توجیه این شرایط نوشت: در سال 2011 اسامه بن لادن رهبر القاعده در پاكستان به دست نیروهای آمریكایی كشته شد؛ در سال 2016 هم پهپادهای آمریكایی ملا منصور رهبر طالبان را در همین كشور هدف قرار دادند.
اما واكنش چین به این تحولات متفاوت بود. شبكه تلویزیونی «سی.ان.بی.سی» در گزارشی آورد : تنش در روابط آمریكا و پاكستان باعث تقویت ارتباط پكن و اسلام آباد خواهد شد. یكی از مهمترین نشانه های بروز چنین شرایطی آن است كه تنها 24 ساعت پس از اقدام ترامپ، بانك مركزی پاكستان دلار را از چرخه تجارت و سرمایه گذاری خود با چین خارج و اعلام كرد یوآن را جایگزین این ارز می كند.
همزمان با این اقدام سخنگوی وزارت امور خارجه چین نیز با دفاع از خط مشی ها و سابقه اقدامات ضد تروریستی اسلام آباد، عنوان داشت كه جامعه بین المللی فداكاری ها و عملكرد اسلام آباد را شاهد بوده است.
این شبكه آمریكایی با بیان اینكه چین از گذشته خواستار همكاری بیشتر و نزدیكی با پاكستان بود، افزود: پكن همیشه نگاه دقیقی به روابط پاكستان و آمریكا داشته و اكنون نیز به دنبال تحكیم روابط خود با اسلام آباد است تا بتواند سرمایه گذاری های موفقی را در زمینه بهره برداری از منافع ژئوپلتیكی ابتكار جاده ابریشم كسب كند. یكی از مهمترین سرمایه گذاری های چین به ارزش حدود 60 میلیارد دلار در حوزه های دریایی و زمینی پاكستان برنامه ریزی و آغاز شده است.
در این زمینه روزنامه دولتی «گلوبال تایمز» چین نیز اعلام كرد چین و پاكستان از مشاركت راهبردی در همكاری های دوجانبه استقبال می كنند. پكن بدون تردید اسلام آباد را رها نمی كند.
**شكنندگی روابط در آینده
تحلیلگران مسائل منطقه اعتقاد دارند همانگونه كه وزیر امور خارجه پاكستان اعلام كرد همكاری این كشور با آمریكا ادامه می یابد. واشنگتن به همكاری اسلام آباد برای رفع نگرانی ها در مورد افغانستان و ایران نیاز دارد. از این رو رسانه های آمریكایی درصدد توجیه و ترجمه پیام ترامپ بر خواهند آمد.
تارنمای الجزیره نیز توئیت ترامپ را باعث تشدید جنگ لفظی دوطرف دانست و نوشت: وزیر امور خارجه پاكستان اعتقاد دارد ترامپ در تلاش است پاكستان را به خاطر شكست سیاست های آمریكا در افغانستان سرزنش كند.
وی گفت «ما به آمریكا اعلام كرده ایم كه بیشتر از این نمی توانیم اقدامی انجام دهیم. برای ما واژه «كافی است» ترامپ، هیچ اهمیتی ندارد».
تحلیلگران اعتقاد دارند روزهای تاریكی در روابط دو كشور پیش رو خواهند بود. «زاهد حسین» تحلیلگر امنیتی در پاكستان اعتقاد دارد: مدت زمانی است كه تنش در روابط دو كشور ایجاد شده و آن ها به دشمن تبدیل شده اند. ناراحتی آمریكا به علت نداشتن دستاورد و نبود ثبات در افغانستان پس از 16 سال جنگ است.
« مایكل كوگلمن» از كارشناسان اندیشكده ویلسون در واشنگتن هم ضمن غیردیپلماتیك خواندن توئیت ترامپ در تحلیل شرایط ابراز داشت: اظهارات تند به معنای اتخاذ سیاست های تند در آینده است كه یكی از آن ها كاهش چشمگیر كمك های نظامی می تواند باشد. در هر صورت روابط دو كشور در یك مسیر بسیار ناهموار در حال حركت است. آمریكا خواسته های بیشتری دارد و پاكستان می گوید در حد توان خود اقدام كرده است. چنین شرایطی روابط را در مسیر برخورد قرار می دهد.
به اعتقاد تحلیلگران، به نظر نمی رسد كه روابط دو كشور به طور كامل قطع شود زیرا هر دو منافعی را از آن كسب می كنند اما روزهای تاریكی در پیش خواهد بود.
پژوهشم**9130**1601** خبرنگار: حسین عباسی نسب **انتشار: شهناز حسنی
ایرنا پژوهش، كانالی برای انعكاس تازه ترین تحلیل ها، گزارش ها و مطالب پژوهشی ایران وجهان، با ما https://t.me/Irnaresearch همراه شوید.
تهران- ایرنا- در حالی كه پاكستان از گذشته تاكنون مهمترین شریك آمریكا در منطقه به ویژه در زمینه مقابله با تروریسم به شمار می رود اما بتازگی انتظارات بیش از حد «دونالد ترامپ»، موجب تنش در روابط دو كشور و بروز جنگ لفظی تند میان آن ها شده است.
