به گزارش سرويس جهان مشرق - در دو و نيم سال گذشته از جنگ يمن كه از مارس ۲۰۱۵ و در نتيجه مداخله نيروهاي ائتلاف عربي به فرماندهي عربستان در كنار ۹ كشور ديگر از جمله امارات آغاز شد، جريان الحوثي قدرت بالاي نظامي خود را در مراحل مختلف اين جنگ نشان داد. ماهيت جنگ در ابعاد داخلي و خارجي باعث شد نيروهاي يمني به موشكهاي بالستيك روي بياورند تا بتوانند از آن به عنوان سلاحي براي پر كردن شكاف‌هاي موجود استفاده كنند. در اين ميان يگان هاي وابسته به جريان انصارالله تيپ موشكي اين كشور را به صورت انحصاري در دست داشته و براي حفاظت و توسعه تسليحات موشكي خود فعاليت مي‌كنند تا بتوانند اهرم قدرت بالايي براي تحميل اراده خود به دو قطب متجاوز يعني عربستان و امارات داشته باشد.
انصارالله معمولاً در تشريح توانمندي هاي نيروهاي خود در جنگ كنوني از دو عبارت ارتش و كميته‌هاي مردمي نام مي‌برد، اين بدان معنا است كه اين دو جريان به صورت جدا از هم كار مي‌كنند. حوثي ها از مدتها پيش اين اصطلاح را باب كرده اند تا قدرت شبه نظاميان خود را به عنوان يك قدرت موازي در كنار نيروهاي مسلح مطرح كنند و بتوانند آن را جايگزين گارد رياست‌جمهوري نمايند.
توانمندي انساني جريان انصارالله
توانمندي‌هاي انساني جريان انصارالله را مي توان در موارد زير برشمرد:
الف: قدرت ارتش: از زمان انقلاب ۲۱ سپتامبر۲۰۱۴ فرماندهي ارتش از نيروهاي مردمي انقلاب كننده حمايت كرد و موفق شد تا حد زيادي هماهنگي و انسجام ارتش دوران علي عبدالله صالح را حفظ كند. البته اين هواداري تا حد زيادي مربوط به مقام هاي مافوق آنها بود كه از سوي كميته انقلابي و مردمي و فرماندهان وابسته به جريان زير نظر بودند. ارزيابي و ارائه گزارش از تعداد واقعي عناصر حاضر تحت فرماندهي ارتش به علت شكافي كه مدت ها پيش يعني بعد از حمله نظامي نيروهاي متجاوز در آن به وجود آمده و توزيع اين نيروها بين وزارت دفاع تحت حاكميت نيروهاي انقلابي و وزارت دفاع تحت حاكميت دولت نامشروع و خود خوانده در بخش هايي از يمن مشكل است.
با وجود اين، عمليات عضو گيري همچنان ادامه دارد و طي دو سال گذشته از جنگ ده‌ها هزار نفر از مردم به ارتش پيوسته اند. اين روند در نيمه دوم سال ۲۰۱۷ با افزايش قابل ملاحظه اي همراه بود و هزاران نيروي مبارز به ارتش پيوسته و در يگان هاي حاضر در سواحل غربي درياي سرخ و بندر الحديده و تعز و استان بيضاء و ذمار و صعده مستقر شدند.
ب: كميته هاي مردمي: اين گروه شامل مبارزاني هستند كه به شكل دوره اي در جبهه‌هاي مختلف نقل مكان مي‌كنند. آنها گرايش هاي مذهبي زيدي دارند و منبع اصلي نيروهاي مبارزه و مدافع يمني را شامل مي شود. نفرت از متجاوزان و درگيري‌هاي سياسي از ديگر عوامل پيوستن اين عده به ارتش است.
كميته هاي مردمي بيشتر در استان هاي شمالي اين كشور حضور دارند، چرا كه زيدي ها بيشتر در اين مناطق استقرار دارند، علاوه بر اينكه بخش هايي از مناطق جنوب تحت حاكميت دولت خود خوانده منصور هادي قرار دارد.
آمار واقعي و دقيق از تعداد كلي مبارزان حاضر در ميان كميته هاي مردمي وجود ندارد. اين كميته ها شامل گردان هاي مختلف نظير گردان هاي الحسين و گردان هاي مرگ و گردان هاي بدر هستند، اما ارزيابي‌هاي موجود تعداد اين نيروها را ده‌ها هزار نفر برآورد مي‌كنند. پيش از اين و در جريان حضور نيروهاي مردمي در صنعا، انصارالله از منصور هادي خواسته بودند كه زمينه هاي ادغام ۷۵ هزار مبارز در صفوف ارتش و پليس را فراهم كند كه اين تعداد احتمالا مربوط به تعداد عناصر كميته هاي مردمي است. البته منصور هادي با اين خواسته مخالفت كرده بود.
رئيس كميته انقلابي يمن در سال ۲۰۱۶ از وزارت امور مالي اين كشور خواست تا تقويت مالي براي پرداخت حقوق ۱۲۰هزار نظامي در وزارت دفاع را انجام دهد. اين آمار نسبت به مطالب مطرح شده درباره نيروهاي انساني كميته هاي مردمي قبل از ورود به صنعا كه بين ۱۰ تا ۱۵ هزار نفر ارزيابي مي شد، بسيار بالاتر است.
توانمندي‌هاي تسليحاتي
توانمندي هاي تسليحاتي جريان انصارالله شامل تمامي تسليحاتي است كه اين جريان طي جنگ هاي شش گانه ( ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۰ ) به دست آورده و تمامي تسليحاتي كه نيروهاي مسلح اين كشور دارا هستند. آنها همچنين تسليحاتي را از برخي منابع داخلي و خارجي در جريان جنگ كنوني به دست آورده اند. علاوه بر اينها در نتيجه كشته شدن علي عبدالله صالح و تسلط جريان انصارالله بر انبارهاي تسليحاتي هواداران وي نيز تسليحات اين جريان افزايش پيدا كرده است.
با اين وجود نمي توان گفت كه تمامي تسليحات موجود در يمن، تحت حاكميت واحد قرار دارد، چرا كه دست كم اين سلاح‌ها در دست دو گروه است. اول وزارت دفاع و دوم حاكميت دولت و كميته‌هاي مردمي.
توانمندي‌هاي تسليحاتي جريان انصار الله بدين ترتيب قابل تقسيم بندي است:
تسليحات پياده و زرهي: با تسلط جريان انصارالله بر پايتخت، سلاح هايي كه در پايتخت وجود داشتند تحت تسلط اين جريان درآمد. اين سلاح ها شامل كلاشنيكوف، خمپاره انداز آر پي جي ۷ و مسلسل ام ۲ بروانينگ و توپ خود كششي و توپ هاي ضد هوايي و چند تانك از نوع تي ۵۵ و تمامي تسليحات تيپ ۳۱۰ شهرعمران است. اين ها علاوه بر تسليحاتي است كه يگان هاي نظامي شهر هاي صعده و عمران در پي وفاداري اعلام نشده خود به الحوثي به آنها دادند.
با وجود اينكه منطقه در دو و نيم سال گذشته در معرض حملات هوايي قرار گرفته است ، اما برخي يگان هاي نظامي اين كشور هنوز وارد هيچ درگيري با نيروهاي متجاوز نشده‌اند و ذخاير و تسليحات زيادي در اختيار دارند. اين تسليحات شامل انواع تانك ها و خودروهاي رزمي و نفربرهاي زرهي و انواع توپ ها است. مانورهاي نظامي برگزار شده در يمن كه در پايان برنامه آموزشي نيروهاي جديد برگزار شد، نشان دهنده كيفيت خودروهاي چهار سيلندري است كه توپ هاي مسلسل متوسط و ضدهوايي بر آنها سوار شده است. آنها همچنين سلاح هاي متعددي براي مقابله با تانك‌ها در اختيار دارند كه از جمله آنها مي توان به موشك تاو اشاره كرد. انصارالله همچنين انواع سلاحهاي تك تيرانداز بومي شامل ذوالفقار ۱ و ذوالفقار ۲ و خاطف و اشتر و سرمد را در اختيار دارد.
توانمندي هاي موشكي: نام توانمندي‌هاي موشك شامل تمامي موشك هاي تاكتيكي كوتاه برد و ميان برده است كه در ايران امروزه به عنوان قدرت مستقل شبيه به نيروي دريايي و زميني و هوايي آنها را تحت كنترل خود گرفته است. آنها حتي موشك هايي را در اختيار دارند كه پيشتر ارتش آنها را در اختيار نداشته است. اين تسليحات وابسته به يگان موشكي جريان انصارالله است كه از نظر ساختار ارتش زير نظريگان ذخيره استراتژيك است.
هسته اوليه موشك هاي بالستيك در يمن موشك هاي اسكاد بي است كه اين كشور در دهه ۸۰ قرن گذشته ميلادي از اتحاد جماهير شوروي گرفته است. همراه با اين موشك ها ۲۰ سكوي پرتاب موشك به يمن تحويل شد، بعلاوه ۱۵ موشك كه در سال ۲۰۰۲ در چارچوب معامله اي از كره شمالي تحويل گرفت.
شايد بتوان گفت كه ارزيابي هاي مطرح شده در رابطه با ماهيت واقعي ذخاير موشكهاي بالستيك يمن دقيق نباشد، چرا كه اعلام اين موضوع به معني كشف اسرار نظامي است، علاوه بر اينكه اعلام رسمي اين موضوع مي توانست حساسيت كشورهاي همجوار از جمله عربستان را در پي داشته باشد. ائتلاف متجاوز به يمن تعداد اين موشك ها را ۳۰۰ فروند ارزيابي كرده است كه انصارالله برخي از آنها را به صعده منتقل كرده اند.
جنگ يمن مجموعه‌اي از موشكهاي جريان الحوثي را رونمايي كرد كه با آنها اهداف نظامي را در داخل كشور و عمق خاك عربستان سعودي هدف قرار دادند. مهمترين اين موشك ها عبارتند از:
با ورود جنگ به ماه سوم، ائتلاف متجاوز به يمن مدعي شد كه بسياري از موشك هاي اسكاد اين كشور را نابود كرده است، اين در حالي است كه برخي منابع موجود در يمن در ماه هشتم جنگ اعلام كردند كه انصارالله بين ۶۰ تا ۷۰ موشك بالستيك از جمله موشكهاي توشكا در اختيار دارد. ائتلاف متجاوز به يمن در دسامبر ۲۰۱۷ اعلام كرد كه انصارالله از سال ۲۰۱۵ تاكنون بالغ بر ۸۳ موشك بالستيك به سمت اراضي عربستان شليك كرده است.
تا يك سال و نيم بعد از آغاز جنگ تنها مناطق جنوب و مركزي عربستان حد فاصل عمق ۳۰۰ تا ۵۰۰ كيلومتري از مرزهاي يمن هدف موشك باران نيروهاي انصارالله قرار مي گرفت، اما از اين زمان به بعد اهداف موشك ها به عمق هزار كيلومتري رسيد. به عنوان مثال اطراف شهر مكه در اكتبر سال ۲۰۱۶ هدف اصابت موشك قرار گرفت. همچنين در ۴ نوامبر ۲۰۱۷ نيز فرودگاه ملك خالد واقع در شمال شهر رياض با موشك بالستيك از نوع بركان اچ ۲ هدف قرار گرفت. همچنين در ۱۹ دسامبر ۲۰۱۷ نيز يك موشك به سمت كاخ پادشاهي عربستان در اليمامه شليك شد كه موشكي بالستيك و از نوع بركان بود.
نيروي دريايي انصارالله
نيروي دريايي انصارالله با كمترين توان تسليحاتي به فعاليت‌هاي خود ادامه مي‌دهد. اين موضوع در نتيجه هدف قرار گرفتن مكرر آنها از سوي جنگنده‌هاي ائتلاف متجاوز به يمن از روز اول جنگ صورت گرفته است. بنابر برخي منابع رسانه‌اي انصار الله در اواخر سال ۲۰۰۶ تعداد ۱۲ فروند قايق تندرو و كوچك دريافت كرده است. آنها همچنين فعاليت‌هاي خود را ضد كشتي هاي جنگي ائتلاف متجاوز در درياي سرخ با اقداماتي نظير هدف قرار دادن كشتي اماراتي سوئيفت با موشك هاي ضد كشتي در اول اكتبر ۲۰۱۶ ادامه دادند. آنها دو هفته بعد به دو كشتي آمريكايي موشكهاي جداگانه‌اي شليك كردند.
انصارالله در مناطق تحت كنترل ساحلي خود از مين هاي دريايي به‌خوبي استفاده كردند تا بتوانند مانع از پيشروي ارتش زميني نيروهاي متجاوز شوند.
انصارالله در نوامبر ۲۰۱۷ اعلام كردند كه مجموعه موشك هاي بومي دريايي با نام المندب ۱ را در اختيار دارند. گزارش كارشناسان مرتبط با موضوع در اوايل سال ۲۰۱۷ نشان داد كه جريان انصارالله و ارتش توانمندي هاي تكنولوژي دريايي دارد كه باعث مي‌شود آنها در آينده بتوانند حملات بيشتري ضد كشتي‌هاي جنگي متجاوزان با دقت بالا انجام دهند. درست مانند موشكي كه كشتي هاي ائتلاف در جريان سال ۲۰۱۶ با آن هدف قرار گرفتند. از سوي ديگر گزارش هايي مخابره شده است، مبني بر اينكه نيروهاي مقاومت موشك هاي ايراني نوع سي ۱۰۲ را در اختيار گرفتند كه برخي از آنها در حملات كشتي هاي ائتلاف متجاوز به كار گرفته شده است.
بخش سوم: عملكرد تاكتيكي و استراتژيك نيروهاي مبارز
انصارالله و ارتش، جنگ خود را ضد نيروهاي متجاوز با پرداختن به روش دفاعي و هجومي دنبال كردند. آنها تاكتيك‌هايي را براي تكميل يكديگر مورد استفاده قرار دادند كه شامل حملات و كمين و محاصره و مهار طرف مقابل بود و بر اساس شرايط نيروهاي مهاجم مورد استفاده قرار مي‌گرفت. البته در نتيجه اختلال در موازنه هاي قدرت، روش دفاعي بيش از ساير روش ها مورد استفاده قرار مي گيرد. آنها استراتژي دفاعي و مشخصي را در تمامي جبهه‌هاي واقع در ساحل غربي در پيش گرفته بودند و بر اساس اين استراتژي از شبكه گسترده اي از مين ها استفاده مي‌كردند.
استراتژي هجومي نيروهاي مقاومت در مناطق مشخصي نظير مرزهاي شمال و شمال غربي با عربستان و منطقه الجوف و تعز به كار گرفته مي شود. يكي از رهبران انصارالله در اين رابطه مي گويد كه بهترين وسيله دفاعي، حمله است. درباره اهميت اين استراتژي مي‌توان به هدف قرار گرفتن شهرهاي عربستان با۶۵۹۴۲ گلوله و راكت مختلف جنگي بعلاوه ۸۳ حمله موشكي اشاره كرد كه برخي از آنها تا شهر رياض نيز رسيده است.
از نظر تاكتيكي و استراتژيك مي‌توان گفت عملكرد جريان الحوثي در مديريت درگيري هاي دفاعي با شايستگي بالا باعث تحقق اهداف زير در جبهه مبارزات شده است:
- مهار كردن پيشروي نيروهاي متجاوز در جبهه‌هاي مختلف.
- به فرسايش كشيدن توان آتش جنگنده هاي متجاوز از طريق ايجاد اهداف ايذايي شامل سكوهاي پرتاب موشك بالستيك.
- ساقط كردن برخي جنگنده‌ها و هواپيماهاي شناسايي بدون سرنشين.
- حفظ واردات سلاح و تجهيزات جنگي از منابع خارجي.
- ابتكار عمل و تلاش سريع براي پر كردن شكاف ها كه از طرق زير انجام مي شود:
الف: وارد كردن هواپيماهاي كوچك بدون سرنشين در حمايت از حملات زميني.
ب: وارد كردن قايق هاي كوچك تندرو و قابل كنترل از راه دور در درگيري هاي دريايي.
ج: افزايش برد موشكهاي بالستيك به هزار كيلومتر
د: تبديل موشكهاي زمين به هوا به موشكهاي زمين به زمين با برد متوسط
انصارالله موفق شده از طريق انجام حملات موشكي به شهرهاي عربستان تاثير سياسي قابل توجهي بر دولت امارات به عنوان يكي از كشورهاي متجاوز داشته باشد و آن را با تهديدات مكرر از طريق حمله به خاك اين كشور و پيامدهاي اقتصادي و اجتماعي كه در اين نتيجه اين حمله ايجاد مي‌شود، تحت تاثير قرار دهد.
مشرق/17دي96
اول*عليرضافرجي
تهران-ايرنا- مشرق در گزارشي آورده است: تا يك سال بعد از آغاز جنگ، تنها جنوب و مركز عربستان حد فاصل عمق ۳۰۰ تا ۵۰۰ كيلومتري از مرزهاي يمن هدف موشكهاي انصارالله قرار مي‌گرفت، اما از اين زمان به بعد اهداف موشك‌ها به عمق هزار كيلومتري رسيد.
