نخستین بار اصطلاح نادره كاران به عنوان كتابی از ایرج افشار كه سوگنامه ناموران فرهنگی و ادبی ایران است به كار رفت و پس از آن نیز با همین معنا كاربرد پیدا كرد.
به گزارش گروه فرهنگی ایرنا از معاونت میراث فرهنگی، كمیته ملی ثبت میراث ناملموس با حضور فرهاد نظری مدیركل ثبت آثار و حفظ و احیای میراث معنوی و طبیعی و كارشناسان حوزه ثبت سازمان میراث‌فرهنگی، دوشنبه 18 دی ماه در سالن فجر تشكیل جلسه داد و 60 پرونده از استان‌های مختلف را در حوزه میراث ناملموس ارزیابی كرد.
در این جلسه اما 3 تن از نامداران موسیقی ایران به عنوان گنجینه های زنده بشری در فهرست حاملان میراث ناملموس معرفی شدند.
نظری اظهار كرد: «ابراهیم قنبری مهر» استادی بی‌نظیر در صنعت و هنر سازی است. او متولد مرداد 1307 در تهران است. وی كه یكی از قدیمی ترین سازنده های ساز در ایران به شمار می رود به دلیل نبوغی كه در موسیقی داشت توانست سازنده تمام ابزار و آلات موسیقی ایرانی باشد.
وی تاكید كرد: قنبری مهر به واسطه روحیه نوآور خود، در سازهای ایرانی تغییراتی ایجاد كرد تا مشكلات این سازها را كمتر یا برطرف كند. از جمله این فعالیت‌ها می‌توان به تنظیم فاصله گوشی، ثابت كردن خرك سه‌تار، تثبیت پرده‌های تار و سه‌تار با فلز، تغییر سرپنجه تار و سه‌تار به قالب گیتار، ایجاد شیار در اطراف دهانه كاسه و نقاره تار، طراحی ساز كروماتیك سنتور، تغییرات در سازهای قانون و كمانچه اشاره كرد.
از كارهای منحصر به فرد او، ابداع تكنیكی زیبا در تزئین سازها با بهره‌گیری از تلفیق ورق برنج و چوب‌های زینتی معروف به «مِهركاری» است كه استادان سازنده ساز، نام آن را از پسوند فامیل قنبری‌مهر گرفته‌اند.
قنبری‌مهر در اوایل دهه هفتاد، با اندازه‌گیری نسبت نوازنده به ساز در نقاشی‌های ظروف به‌جای مانده از دوره ساسانی، بربط‌هایی را مشابه بربط‌های آن دوره، به دو صورت متفاوت، یكی با صفحه پوستی و دیگری با صفحه چوبی ساخت.
مدیر كل دفتر ثبت آثار تاریخی كشور اما به ویژگی های محمد اسماعیلی به عنوان یكی از نامداران موسیقی ایران اشاره كرد و افزود:«محمد علی اسماعیلی» نوازنده تنبك نیز از جمله نامدارانی است كه در فهرست گنجینه های زنده بشری ثبت شد. شیوه نوازندگی محمد اسماعیلی شیوه حسین تهرانی است. محمد اسماعیلی از امكانات تمبك مانند چوب، گرفت‌های تمبك استفاده كامل می‌كند. محمد اسماعیلی سابقه طولانی در تكنوازی و همراهی با اركستر دارد. دونوازی‌های (سؤال و جواب) وی با سنتور فرامرز پایور از آن جمله است.
محمد اسماعیلی دارای مدرك درجه یك هنری، معادل دكترا است. وی حدود 15 قطعه فانتزی روی ریتم‌های ایرانی تنظیم كرده كه معروفترین آن‌ها قطعه‌ای به نام رونماست.
نظری عاشیق سلجوق شهبازی را خالق، شاعر، آهنگساز و نوازنده ماهر عاشیقی معرفی كرد و افزود: «عاشیق سلجوق شهبازی» بنیانگذار 'خانه ایران عاشیقلاری' است. وی در سال 1341 در روستای آغچاقشلاق شهرستان میانه متولد شد. وی یكی از نامدارترین عاشیق های آذربایجان است كه علاوه بر مهارت در اجرای سروده های مختلف عاشیق دارای تالیفات و ترجمه های بسیاری در حوزه عاشیق است.
آنطور كه كارشناسان معتقدند وی، مسلط ترین عاشیق زنده ایران محسوب می شود و از بیشترین محفوظات برخوردار است و و شاگردان بسیاری نیز تربیت كرده است.
فراهنگ**3079**1823 دریافت: علی اسدی** انتشار: طاهره نبی اللهی
تهران - ایرنا - استاد ابراهیم قنبری مهر، استاد محمد اسماعیلی و عاشیق سلجوق شهبازی سه تن از نامداران موسیقی ایران، به‌عنوان «گنجینه زنده بشری در موسیقی ایرانی» در فهرست حاملان میراث ناملموس (نادره‌كاران) معرفی شدند.
