هوای هوایی كه تنفس می كنیم داشته باشیم

به گزارش روز جمعه گروه علمی ایرنا،با نگاهی گذرا به گذشته نه چندان دور می توان آسمانی آبی و هوایی تمیز را در تهران ترسیم كرد اما هر چه به زمان حال نزدیكتر می شویم این آسمان تیره تر و هوا آلوده تر می شود كه بنا به گفته كارشناسان عوامل مختلف طبیعی و انسانی در بروز و شدت آن دخیل هستند.
از سال 1380 برای مقابله با آلودگی هوا برنامه كاهش آلودگی هوا مصوب و اجرا شد و از سال 90 تا به امروز چندین مصوبه داشت كه یكی از آنها در سالجاری به عنوان قانون هوای پاك تصویب و ابلاغ شد.
با توجه به اهمیت موضوع از سال 1374روز 29 دی ماه روز هوای پاك نامگذاری شده است كه هر سال شعار خاصی برای این روز در نظر گرفته می شود كه شعار امسال ' قانون هوای پاك، قانون نفس ' است.
از سال 1380 سازمان ها و نهادهای مرتبط برنامه های خاصی در این روز اجرا می كنند در این سال با هدف مقابله با آلودگی هوا برنامه كاهش آلودگی هوا مصوب و اجرا شد و از سال 90 تا به امروز چندین مصوبه داشته است كه یكی از برنامه هایی كه از سوی دولت به مجلس رفت، قانون هوای پاك است كه به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده و برای اجرا ابلاغ شده است.
سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان یكی از 16 دستگاه متولی كاهش آلودگی هوا برنامه های متنوعی دارد و هفت آیین‌ نامه مربوط به قانون هوای پاك را تنظیم و به دولت ارسال كرده است.
قانون هوای پاك 34 ماده و 13 آیین نامه دارد كه 10 آیین نامه آن مربوط به سازمان محیط زیست است، در این میان 9 ماده مربوط به معاونت محیط زیست انسانی سازمان محیط زیست محیط در مورد آلودگی هوا، دو ماده مربوط به وزارت كشور و یك ماده مربوط به سازمان انرژی اتمی است.
البته سازمان محیط زیست از سال 92 تاكنون تدابیر و اقدامات زیادی در زمینه مقابله با آلودگی هوا اتخاذ كرده است كه شامل تعیین استاندارد یورو 4 برای سوخت، توزیع سوخت استاندارد در كلانشهرها، استاندارد یورو 4 برای تولید خودرو و جلوگیری از شماره گذاری موتورسیكلت های كاربراتوری است اما مساله مهم این است كه مقابله با این پدیده نیازمند عزم ملی میان دولت و ملت است.
اكنون سازمان حفاظت محیط زیست در حال همكاری با 13 دانشگاه برتر كشور برای حل مشكلات محیط زیستی از جمله آلودگی هوا است، همچنین انتشار سیاهه آلودگی هوا یكی دیگر از اقدامات سازمان است بر این اساس تاكنون سیاهه آلودگی هوا در استان های تهران، تبریز، ارومیه و اصفهان تهیه شده و با منابع مالی كه برای این كار در نظر گرفته شد امسال شهرهای دیگر نیز سیاهه خود را منتشر خواهند كرد.
ارائه طرح تعطیلی مدارس در زمستان یكی از طرح هایی است كه مطرح شده است، در واقع
با سرد شدن هوا میزان آلودگی هوا افزایش می یابد از این رو تعطیلی مدارس در زمستان در شهرهایی با توپوگرافی خاص در مدت كوتاه اجتناب ناپذیر است از این رو این پیشنهاد به عنوان یك راه حل مطرح شد.
البته اساسا در بروز و گسترش آلودگی هوا دو عامل انسانی و طبیعی دخیل است، عامل انسانی مانند استفاده مداوم از خودروی شخصی، عدم معاینه فنی خودرو، استفاده نكردن از خودروهای استاندارد و حتی وجود صنایع آلاینده و عامل طبیعی پدیده اینورژن یا همان وارونگی دما است.
بروز پدیده وارونگی دما یا اینورژن در فصول سرد سال، امری طبیعی است، در این شرایط جای هوای گرم و سرد جابجا می شود یعنی هوای سرد پایین و هوای گرم بالای جو قرار می گیرد كه مانند چتری روی شهر را می پوشاند و مانع جابجایی هوا و آلودگی می شود، البته با بالا آمدن روز و گرم شدن این پدیده خودبخود از بین می رود.
حال اگر در این وضعیت تدابیر خاصی همچون خودداری از استفاده از خودروی شخصی اتخاذ نشود، به طور مداوم به حجم آلودگی افزوده می شود.
بر این اساس، هوای پاك و سالم همكاری همه گروه های مردم در این راستا، اتخاذ و اجرای سیاست های مقتضی از سوی دولتی ها و برخورد با متخلفان را می طلبد.
البته باید به این مهم نیز توجه شود كه ظرفیت زیستی تهران از سال 1375 به پایان رسیده و بعد از آن هر چه به میزان جمعیت افزوده شد خارج از تحمل زیست ‌محیطی این شهر بوده است، در واقع ظرفیت زیستی تهران چهار میلیون نفر است اما امروز جمعیت ثابت و متغیر آن به حدود ۱۷ میلیون نفر رسیده است.
حجم بالای خودرو در معابر شهر تهران یكی دیگر از مشكلات اصلی این كلانشهر است، تهران به اندازه ۷۵۰ هزار وسیله نقلیه ظرفیت دارد در حالی كه روزانه بیش از چهار میلیون خودرو یعنی بیش از 6 برابر ظرفیت این شهر در حال تردد هستند.
این در حالی است كه بنا به گفته مسعود تجریشی معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست به ایرنا ؛ از ابتدای سالجاری تاكنون ٨١٠ هزار خودرو در كشور شماره گذاری شده است كه براساس آمارها تا پایان سال به یك میلیون خودرو خواهد رسید كه بخش زیادی از آن وارد خیابان های پایتخت می شود در حالی كه تهران از لحاظ توان اكولوژیكی دیگر نمی تواند این حجم خودرو را تحمل كند.
به گفته تجریشی اكنون كارهای زیادی برای كاهش آلودگی هوا در حال انجام است، ١٦ دستگاه در این زمینه در حال كار هستند اما باز آلودگی هوا داریم كه مشكل اصلی تامین منابع مالی برای اجرای برنامه ها است.
شینا انصاری مدیر كل دفتر پایش فراگیر سازمان حفاظت محیط زیست در گفت وگو با خبرنگار علمی ایرنا به مقایسه وضعیت كیفی هوای تهران از ابتدای سالجاری تا روز ( یكشنبه 24 دی ماه ) پرداخت و گفت: در سال 95 هوای تهران 15روز پاك، 215 روز سالم، 60 روز ناسالم برای گروه های حساس و 9 روز ناسالم بود و در مدت مشابه در سالجاری 12 روز پاك، 208 روز سالم، 75 روز ناسالم برای گروه های حساس و 5 روز ناسالم بوده است.
وی افزود: 190 ایستگاه پایش هوا در كشور زیر نظر سازمان محیط زیست فعالیت می كند كه اطلاعات مربوط به پارامترهای آلودگی هوا را اعم از گازهای آلاینده و ذرات معلق كمتر از 10 و 2.5 میكرون اندازه گیری می كند.
وی اظهار كرد: از این تعداد 29 ایستگاه در استان تهران و 14 ایستگاه در شهر تهران وجود دارد كه با جمع بندی اطلاعات این ایستگاه ها با 21 ایستگاه مربوط به شهرداری تهران، اطلاعات وضعیت هوا مشخص و به صورت روزانه بخشی از آن به مردم جامعه با هدف انجام اقدامات حفاظتی و بخشی برای تصمیم گیری به مسولان و سازمان های ذیربط ارائه می شود.
مسعود تجریشی معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست در نشستی خبری با هدف تشریح وظایف دستگاه ها در اجرای قانون هوای پاك، سوخت را عامل اصلی آلودگی هوا در تهران دانست و گفت نمونه هایی كه از آلودگی هوا در تهران و برخی كلان شهرها جمع آوری شده موید این گفته است.
به گفته وی مواد معلق موجود در هوا به احتراق ناقص و كیفیت سوخت در كلانشهرها مربوط می شود كه ارتقای آن باید مورد توجه مسئولان دستگاه های مربوطه قرار گیرد، البته از آنجا كه خودروها نیز قدیمی هستند اگر سوخت مناسبی هم وجود داشته باشد، قابلیت كاهش مواد معلق در هوا را ندارند از این رو همواره شاهد آلودگی هوا هستیم.
اكنون كه كشور داری قانون هوای پاك است و در آن وظایف تمام دستگاه های مرتبط مشخص شده امیدواریم با در كنار هم قرار گرفتن آنها در آینده ای نه چندان دور شاهد آسمانی آبی و هوایی پاك در كلانشهرها باشیم.
علمی 9014** 1701
خبرنگار: كیمیا عبدالله پور** انتشار دهنده:حمید قدیمی