وجود ضعف‌هاي سازه‌اي بسيار در اينگونه ساختمان‌ها نشان دهنده وجود نقايص فني، عدم توجه به مقررات ملي ساختمان در طراحي و اجراي آنها و نيز كنترل نكردن كيفيت مصالح بكار رفته در آنهاست.
از سوي ديگر با توجه به اينكه ايران يكي از سانحه‌خيزترين كشورهاي جهان محسوب مي‌شود و سوانحي مانند سيل، طوفان، رانش زمين و از همه مهمتر زلزله، هر ساله بسياري از سكونتگاه هاي ايران را به ويژه در مناطق روستايي تهديد مي‌كند.
از نظر زلزله‌خيزي تقريباً در مقاطع 5 تا 7 سال يك بار شاهد وقوع زلزله با بزرگي 6 تا 7 درجه در مقياس ريشتر و گاهي بيشتر هستيم و براساس مطالعات زمين‌شناختي حدود 97 درصد از شهرها و روستاهاي كشور ما در معرض خطرات ناشي از وقوع زلزله است.
يكي از مناطق زلزله خيز كشور ، استان يزد است و در اين استان 6 گسل زلزله خيز وجود دارد كه اين مهم احتمال وقوع زلزله در اين استان را افزايش مي دهد و در سال جاري به‌طور متوسط روزانه سه زلزله در استان يزد داشته ايم كه بيشتر زلزله‌ها در مناطق بافق، بهاباد و ساغند رخ داده است.
يكي از مناطق آسيب پذير استان با وجود جمعيت 15 درصدي از مجموع جمعيت استان ، مناطق روستايي و محروم استان است كه به دليل درآمدهاي پايين و نظارت پايين تر ، منازل با دوام پايين تر از مناطق شهري ساخته مي شود كه در برابر كوچكترين زلزله دچار آسيب مي شود.
به همين دليل اجراي طرح مقاوم سازي مسكن روستايي مي تواند زمينه تغيير چهره روستاها و تبديل واحدهاي مسكوني سنتي موجود به واحدهاي با نگرش و لحاظ زيبايي، بهداشت، استحكام، و خواسته مالكان فراهم كند .
عمده اين طرح هاي در مناطق روستايي از سوي بنياد مسكن انقلاب اسلامي و معاونت بازسازي آن انجام مي شود.
اين مجموعه نيز در راستاي طرح ويژه بهسازي و نوسازي مسكن روستايي : ساخت مسكن مقاوم و بادوام روستايي، حفظ هويت معماري بومي مسكن روستايي، تأمين مسكن متناسب با نياز روستايي و جنبه زيبا شناسانه سيماي روستا، ساخت مسكن سبز روستايي، ساخت مسكن مقاوم و بادوام، تغيير فضاي روستا از محيطي غيربهداشتي به فضايي شاداب و زيبا به‌منظور جلوگيري از مهاجرت از اهداف طرح ويژه بهسازي و نوسازي مسكن روستايي ، تطبيق كالبد مسكن روستايي بازندگي امروزي، ترويج فرهنگ بيمه و ايجاد زمينه‌هاي لازم براي زيرپوشش بيمه قرار دادن واحدهاي مسكوني روستايي، تلاش در بهينه‌سازي مصرف انرژي در مسكن روستايي و ايجاد تحرك در چرخه توليد مسكن روستايي را دنبال مي كند.
** مقاوم سازي نيمي از منازل روستايي استان يزد
در اين خصوص مديركل بنياد مسكن انقلاب اسلامي يزد به خبرنگار ايرنا گفت: طرح بهسازي مسكن روستايي از سال 1374 توسط بنياد مسكن انقلاب اسلامي، با هدف بهبود كيفيت مسكن و بافت روستايي و ارتقاء سطح ايمني، بهداشتي، رفاه و آسايش مسكن روستايي آغاز شد.
عليرضا قربانيان افزود: اين طرح توأم با ارائه تسهيلات و زيرساخت‌ها، قابليت آن را مي‌يافت كه به ايجاد حس تعلق به مكان، حفظ تراكم جمعيت خانوار، بهبود سيماي بصري و چشم انداز روستا، مقاوم سازي مسكن و در نتيجه بهسازي زندگي روستايي بي انجامد، هر چند با فراز و نشيب‌ها و مشكلات فراوان اداري و اجرايي روبرو بود.
وي با بيان افزايش تسهيلات مقاوم سازي خانه هاي روستايي گفت: تاكنون نيمي از 43 هزار واحد مسكوني روستايي با نظارت نظام مهندسي روستايي ، مقاوم سازي و بهسازي شده است.
قربانيان خاطرنشان كرد: امسال نيز بيش از سه هزار واحد مسكن روستايي با پرداخت تسهيلات 180 ميليون ريالي كه با كارمزد پنج درصد و با تنفس سه ساله به صورت بازپرداخت 12 ساله، به متقاضيان ارائه مي شود، بازسازي و مقاوم سازي خواهند شد.
وي از ساخت 800 واحد مسكوني در شهرهاي بالاي 25 هزار نفر استان در دولت يازدهم خبر داد و افزود: هم اكنون 220 واحد مسكوني در دست ساخت است كه بيشتر اين واحدها مربوط به شهرستان تفت با 142 واحد است.
مديركل بنياد مسكن يزد با بيان اينكه در برخي شهرهاي استان نيز واحدهاي آماده بهره‌‌برداري فراهم است، تاكيد كرد: متقاضيان مي توانند با كمترين آورده و استفاده از تسهيلات فراهم شده در اين رابطه و با قيمتي 20 تا 25 درصد كمتر از نرخ بازار صاحب خانه شوند.
قربانيان در ادامه درباره فعاليت هاي انجام شده در دو دولت يازدهم و دوازدهم در اين بخش هم گفت: در طرح ويژه بهسازي مسكن روستايي سه هزار و 314 واحد روستايي از مبلغ 10 ميليون تومان تا 18 ميليون تومان استفاده كرده اند.
وي اضافه كرد: در بازسازي از حوادث طبيعي و غيرمترقبه: ساخت 142 واحد با 12.5 و 20 ميليون تومان تسهيلات و در بخش تعميري نيز تعمير 428 واحد با چهار ميليون تومان تسهيلات داشته ايم.
** مقاوم‌سازي سالانه2 هزار و 500واحد مسكن روستايي در استان
درباره وضعيت مقاوم سازي منازل روستايي استان يزد معاون بازسازي بنياد مسكن انقلاب اسلامي استان هم از مقاوم‌سازي سالانه 2 هزار و 500واحد مسكن روستايي در استان يزد خبر داد و افزود: از سال1384 تاكنون و از مبلغ پنج ميليون تومان شروع شده و هم اكنون با مبلغ 18ميليون تومان قابل پرداخت است.
عليرضا نادريان زاده گفت: 39درصد واحدهاي مسكن روستايي در استان يزد در قالب طرح مقاوم‌سازي به‌صورت مقاوم ساخته شده و مابقي جزء واحدهاي كم‌دوام و بي‌دوام هستند.
وي با بيان اينكه در برنامه ششم بحث مقاوم‌سازي مسكن روستايي ادامه دارد و سالانه 200هزار واحد در قالب طرح در كشور مقاوم‌سازي مي‌شوند، اضافه كرد: در صورت همكاري مردم و تأمين اعتبار در مقاوم‌سازي و نوسازي مسكن‌هاي روستايي و 60درصد باقيمانده تا 100درصد مي‌توان در برنامه ششم و هفتم محقق شود.
معاون بازسازي و مسكن روستايي بنياد مسكن انقلاب اسلامي استان يزد ادامه داد: تسهيلات مقاوم‌سازي مسكن روستايي به مبلغ 18ميليون تومان و به‌صورت قرض‌الحسنه با كارمزد پنج درصد و فروش اقساطي در 15ساله قابل پرداخت است.
** ناهمگوني برخي بناهاي روستايي با سيماي روستايي
درباره وضعيت بناهاي ساخته شده در مناطق روستايي عضو هيات مديره سازمان نظام مهندسي استان يزد معتقد است كه برخي از بناهاي جديد ساخته شده در مناطق روستايي استان با سيماي روستايي همگون نبوده و وجهه روستا حفظ نشده است.
محمدرضا جواهري گفت: به منظور رفع اين مشكل بايد بنياد مسكن از ابتداي ساخت تا ساخت كامل بنا بر آن نظارت داشته باشد تا ناهمگوني پيش نيامده و سيماي روستا حفظ شود.
البته به گفته مديركل بنياد مسكن انقلاب اسلامي استان يزد ، اين سازمان به صورت جدي و با ارائه نقشه هاي مختلف و همگون با بافت و اقليم روستاها نظارت دارد و در تلاش است با همكاران ناظران ، در مسير بهبود سيماي روستاها گام بردارد.
** پرداخت تسهيلات مقاوم سازي مسكن روستايي با ضمانت سفته زنجيره اي
مديركل دفتر امور روستايي و شوراهاي استانداري يزد نيز در اين خصوص با اشاره به تسهيلات مناسب دولت براي مقاوم سازي منازل روستايي به خبرنگار ايرنا گفت: اعتباراتي در اين خصوص در قالب ' تسهيلات مقاوم سازي مسكن روستايي' در نظر گرفته شده است.
محمد يارمند با اشاره به مشكل روستاييان در معرفي ضامن افزود: اين تسهيلات با ضمانت مناسب با عنوان سفته زنجيره اي و امضاي سفته روستايي از سوي يكديگر با وجود مقاومت بانك ها در برابر اين نوع ضمانت ، در حال پرداخت است.
وي اضافه كرد: بانك هاي تجارت ، رفاه ، سپه ، صادرات ، مسكن ،ملت و ملي هفت بانك عاملي هستند كه تسهيلات مقاوم سازي مسكن روستايي را پرداخت مي كنند.
مديركل دفتر امور روستايي و شوراهاي استانداري يزد با بيان تأكيد زياد دولت و استاندار يزد مبني بر تسريع در پرداخت اين تسهيلات ادامه داد: برخي شهرستانها همچون بهاباد ، بافق و خاتم ازمناطق زلزله خيز محسوب مي شوند و بايد هر چه زودتر براي مقاوم سازي منازل روستايي اقدام شود.
يارمند در تشريح وضعيت تسهيلات مقاوم سازي مسكن روستايي هم گفت: در اين طرح 2 نوع وام 18 و 20 ميليون توماني به متقاضيان پرداخت مي شود كه تاكنون از ميان يكهزار و 614 فقره تخصيصي به بانك هاي عامل يكهزار و 433 فقره 18 ميليون توماني و 181فقره هم 20 ميليون توماني بوده است.
وي افزود: از اين تعداد 934 فقره 18 ميليوني و 128 فقره آن 20ميليون توماني و مجموعا يكهزار و 62 فقره از سوي بنياد مسكن انقلاب اسلامي استان به بانك ها معرفي شده اند كه از تسهيلات 18 ميليوني ، 581 فقره و از تسهيلات 20 ميليوني نيز 80 مورد انعقاد قرارداد شده است.
اين مسئولان يادآور شد: در راستاي تاكيد استاندار يزد ، گروهي از كارشناسان اين دفتر به همراه كارشناسان بنياد مسكن و بانك مسكن در بازديد از بانك هاي عامل ، از روند پرداخت اين تسهيلات گزارش تهيه كرده اند و مهمترين مشكل ، بحث ضمانت و سفته زنجيره اي از سوي بانك ها اعلام شده است.
مديركل امور روستايي استان يزد در عين حال گفت: استاندار يزد در جلسه با مديران اين بانك ها تأكيد كرده كه اين موارد نبايد به بهانه اي در كند شدن روند پرداخت تسهيلات مقاوم سازي منازل روستايي باشد.
نتايج آخرين سرشماري رسمي كشور جمعيت استان يزد، يك ميليون و 138 هزار و 533 نفر در سال 1395 اعلام شد كه از اين تعداد 656 هزار و 474 نفر در شهر يزد ساكن هستند يعني 57.66درصد جمعيت در مركز استان زندگي مي‌كنند .
از مجموع جمعيت استان 85 درصد در مناطق شهري و 15 درصد در مناطق روستايي ساكن هستند در حالي كه جمعيت روستايي استان يزد تا 40 سال قبل 65 درصد بوده و اميدواريم با برنامه هاي متنوعي كه دولت تدبير واميد در حوزه مقاوم سازي منازل اين مناطق ، تسهيلات اشتغالزايي واشتغال پايدار در مناطق روستايي و عشايري دارد رونق كسب و كار و حيات دوباره اين مناطق و بازگشت جمعيت شهري به محيط امن و باصفاي روستاها را شاهد باشيم.
1968/ 6197 گزارش از: محمودرضا رحماني ** انتشار: محمد حسين فلاح
@irnayazdd
يزد- ايرنا- وقوع زلزله هاي اخير و تجربيات ناشي از آن در مناطقي از كشور نشان داد كه بيشتر ساختمان‌هاي روستايي آسيب پذيري زيادي در مقابل سوانح طبيعي دارند.
