گزارش بي بي سي از يك سال رياست جمهوري ترامپ و عواقب آن براي خاورميانه

به گزارش روز يكشنبه بي بي سي، ترامپ ميلياردر يكسال پيش رئيس جمهوري آمريكا شد و در اين يكسال تفكرات يك تاجر را در سياست هاي خود در قبال خاورميانه اعمال كرد، منطقه اي كه در خلال كارزار انتخاباتيش آن را يك 'باتلاق عظيم' معرفي كرده بود.
'حسن منيمنه' استاد انجمن مطالعات خاورميانه در واشنگتن كه در اين گزارش با وي گفت و گو شده، بيان داشت: ترامپ تاكنون نتوانسته يك سياست منسجم در سياست خارجي شكل دهد و همه موضعگيري هاي وي تاكنون از روي احساسات و غريزه بوده است.
**معامله تسليحاتي با عربستان
ترامپ در اولين سفر خارجي خود، عربستان را انتخاب كرد. در اين سفر معامله بزرگي به ارزش بيش از 350 ميليارد دلار با طرف سعودي امضا كرد كه خود آن را مايه افتخار مي داند.
اين درحالي بود كه رياض به دليل حمله به يمن با انتقادات روبرو بود، اما ترامپ با عربستان معامله اسلحه اي به ارزش 110 ميليارد دلار كه در واقع بزرگترين قرارداد در طول تاريخ آمريكا بود، به امضا رساند.
منيمنه معتقد است، اينكه ترامپ عربستان را به عنوان اولين ايستگاه سفر خارجي خود انتخاب كرد، اتفاقي نبوده و رياض يكي از همپيمانان اصلي براي آمريكا در خصوص مسايل مربوط به خاورميانه است.
وي جنبه هاي شخصي را نيز در انتخاب عربستان به عنوان اولين گزينه سفر خارجي ترامپ دخيل مي داند و افزود: شخصيت 'محمد بن سلمان' وليعهد عربستان در جريان سفر او به آمريكا بسيار مورد ستايش ترامپ قرار گرفت.
منيمنه در ادامه به شبكه بي بي سي گفت: رئيس جمهوري آمريكا با ستايش از شخصيت محمد بن سلمان، وليعهد سعودي را كسي مي داند كه براي بازارگرمي و دستيابي به معاملات بزرگ، از او استفاده كرد.
وي بيان داشت كه معامله بزرگ آمريكا با عربستان موجب شد كه يك تمايل مشترك براي تقويت روابط دو جانبه پس از تنشي كه ميان رياض و واشنگتن در زمان 'باراك اوباما' رئيس جمهوري سابق آمريكا ايجاد شده بود، بوجود آورد.
علاوه بر اين موضع آمريكا در زمان اوباما درباره ايران باعث تنش ميان رياض و واشنگتن شده بود. اما موضعگيري و اقدامات ترامپ در يكسال گذشته عليه ايران، عامل نزديكي دو طرف شده است . عربستان نسبت به تحركات رقيب منطقه اي خود نگران است، به همين سبب نيز نياز به حمايت آمريكا در تعامل با اين رقيب دارد.
در مقابل ترامپ نيز به خوبي از ميزان تمايلات عربستان غني از ثروت هاي نفتي و قدرت آن در بازي و تاثير گذاري در نزاع هاي منطقه اي آگاه است و به همين دليل در موضوعات مختلف همانند بحران رياض با دوحه ، از رياض حمايت مي كند.
رئيس جمهوري آمريكا همچنين در رياض پايتخت عربستان، تهران را به برهم زدن ثبات منطقه اي و حمايت از تروريسم متهم كرد.
**توافق هسته اي با ايران
ترامپ از زمان رقابت هاي انتخاباتي، توافق هسته اي با ايران را كه در سال 2015 ميان ايران و شش قدرت جهاني امضا شد را بدترين معامله دانست.
وي در نيمه ماه ميلادي جاري آخرين فرصت را براي تغيير اين توافق تعيين كرد و اعلام داشت كه در صورت تغيير ندادن آن، آمريكا از اين توافق خارج خواهد شد.
پس از اينكه تحريم هاي اقتصادي ايران به موجب توافق هسته اي برداشته شد، رئيس جمهوري جديد آمريكا فشارها را بر تهران افزايش داده است.
ترامپ در ماه دوم ورود به كاخ سفيد تحريم هاي اقتصادي جديدي عليه ايران در واكنش به آزمايش موشك بالستيك ميان برد اين كشور اعمال كرد.
منيمنه استاد موسسه مطالعات خاورميانه در واشنگتن گفت: يك اجماع در داخل حزب جمهوريخواه وجود دارد كه توافق هسته اي درباره برنامه هاي موشكي ايران، به منافع آمريكا آسيب مي زند، چرا كه اين توافق چيزهايي زيادي براي ايراني ها فراهم كرده، درحالي كه آمريكا چيزي بدست نمي آورد.
اما بسياري ديگر خروج از توافق هسته اي و شروع مذاكرات جديد را همراه با دشواري هايي مي دانند. اين گروه به همين دليل آمريكا را از خروج از اين توافق دور مي كنند .
منيمنه اضافه كرد كه در روزهاي گذشته واشنگتن تحريم هاي ديگري عليه مسئولان ايراني به دليل روش تعامل آنها با اعتراض هاي اخير در ايران وضع كرد.
ترامپ در ماه هاي گذشته از هر فرصتي براي حمله به تهران استفاده كرد، حتي زماني كه دو حمله در ماه ژوئن (خرداد ماه) در ايران روي داد، كاخ سفيد آن را تروريستي دانست، اما مدعي شد كه دولت هايي كه از تروريسم حمايت مي كنند خود در 'شري' مي افتند كه از آن پشتيباني كرده اند.
واشنگتن همچنين در زمينه ناآرامي هاي اخير در ايران خواستار نشست فوري شوراي امنيت سازمان ملل براي بحث در خصوص اعتراض ها شد.
**معامله قرن
يكي از مهم ترين معامله هاي ترامپ، 'معامله قرن' درباره نزاع ميان رژيم صهيونيستي و فلسطين است.
معامله اي كه 'محمود عباس' رئيس تشكيلات خودگردان آن را 'سيلي قرن' دانست و تاكيد كرد كه وجود پيشنهادي مبني بر اعطاي شهرك 'ابوديس' به فلسطينيان به عنوان پايتخت دولت فلسطين به جاي قدس شرقي براي حل نزاع ميان دو طرف، در واقع سيلي قرن است و نه معامله قرن.
به گفته 'اسماعيل هنيه' رئيس دفتر سياسي 'جنبش حماس'، اين معامله شامل تقسيم كرانه باختري به سه منطقه، تاسيس رژيم سياسي در غزه و ايجاد پل ميان ابوديس و قدس براي تردد نمازگزاران به مسجد الاقصي براي نماز خواندن است.
ترامپ به خيال خود در فكر پايان دادن به نزاع ميان فلسطينيان و اسرائيلي ها بود، اما به واكنش هاي خشمگيانه و تند پس از آن فكر نكرده بود و يكي از مهم ترين نشانه هاي اين موضع نيز خروج وي از سياست هميشگي آمريكا و اجماع بين المللي درخصوص قدس و به رسميت شناختن اين شهر به عنوان پايتخت اسرائيل بود.
رئيس جمهوري آمريكا زماني كه با اعتراض ها و خشم فلسطينيان روبرو شد به آنها يادآوري كرد كه آمريكا ميليون هاي دلار در سال به فلسطين مي دهد، اما در مقابل هيچ احترام و تقديري از آنها نمي بيند.
منيمنه معتقد است كه به رسميت شناختن قدس از سوي آمريكا به عنوان پايتخت رژيم صهيونيستي، به معامله قرن صدمه زد و اين امر را تا ماههاي طولاني به تعويق انداخت.
وي افزود: اسرائيل امكان تحقق اين معامله را در اسرع وقت و نيز آشكار ساختن روابط خود با رياض را فعلا از دست داده است.
خاورم**9366**1651
مترجم:صغري رحيمي-انتشاردهنده:مسعودجعفريان