اپیدمی مترجم شدن هنرمندان و بازیگران

محمدرضا اربابی روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار فرهنگی ایرنا با اشاره به برخی چالش ها و خلاءهای صنعت ترجمه در ایران افزود: یكی از این خلاءها، موضوع آموزش و تربیت مترجم است، امروزه آموزش ترجمه به صورت آكادمیك انجام می شود و شاهد تدریس حداقل ترجمه یك زبان در دانشگاه ها و مراكز آموزشی آزاد هستیم اما خروجی كار، مطلوب و مناسب نیست.
وی با بیان اینكه اغلب فارغ التحصیلان رشته ترجمه، دچار بحران اشتغال هستند، افزود: همین مساله باعث می شود این افراد قادر به رفع نیازهای بازار نبوده و بازار این كار به دست غیر متخصصان افتد.
اربابی با اشاره به وجود دست های بیگانه در بازار ترجمه ادامه داد: یكی از بزرگترین دلایل این مساله، نبود یك نهاد صنفی در این حوزه است تا بتواند ساز و كار صلاحیت بخشی افراد را برای ترجمه با اتكا به استانداردهای بین المللی ایجاد كند.

** میدان انقلاب، نماد ترجمه های زیرزمینی
وی میدان انقلاب تهران را نماد ترجمه های زیرزمینی دانست كه افراد در آن بدون مجوز اقدام به ترجمه می كنند و اظهار داشت: ترجمه جزء مشاغل آزاد است و هر كسی می تواند در این حوزه فعالیت كند بنابراین وقتی افراد مجبور به اخذ مجوز برای ترجمه نباشند، نتیجه چیزی می شود كه اكنون شاهد آن هستیم.
رییس هیات مدیره انجمن صنفی مترجمان تهران با بیان اینكه اكنون شاهد بسیاری از ترجمه هایی هستیم كه فاقد كد «آیسیك» هستند، توضیح داد: «آیسیك» یك كد جهانی برای تمام فعالیتهای اقتصادی است كه در بسیاری از كشورها برای تعریف حوزه فعالیت اشخاص و شركت ها استفاده می شود، در ایران نیز این استاندارد توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت برای تعریف محصولات در بخش صنعت و خدمات تدوین شده و مورد استفاده قرار گرفته است.
وی گفت: چندی پیش در یكی از جلسات كارگروه صیانت از حقوق مولفان، مصنفان و هنرمندان به این موضوع اشاره شد كه چگونه ممكن است یك مترجم 19 ساله، 90 كتاب ترجمه كرده باشد، البته پاسخ مشخص است كه این كار با كمك دست های بیگانه و بدون نظارت امكان پذیر است از این رو تا زمانی كه فعالیت های حوزه ترجمه از كانال اصلی و درست صورت نگیرد و نظارتی بر آن نباشد، شاهد ترجمه هایی از این دست خواهیم بود.

** اپیدمی مترجم شدن هنرمندان و بازیگران
اربابی به اپیدمی ترجمه كتاب در بین هنرمندان و بازیگران اشاره كرد و اظهار داشت: بازیگر خواننده، خواننده مترجم و مترجم بازیگر می شود، دلیل آن هم وجود ناشری است كه اقدام به انتشار چنین كتابی می كند.
وی افزود: چنین ناشرانی بی توجه به فرایند ترجمه و تنها برای كسب سود، ترجمه هایی از این دست را با تصویری از یك بازیگر و یا هنرمند روی جلد كتاب منتشر می كنند و به این ترتیب باعث رونق كار خود می شوند تا جایی كه شاهد بوده ایم چنین كتابی حتی جایزه كتاب سال را هم از آن خود كرده است.
رییس هیات مدیره انجمن صنفی مترجمان تهران با تاكید بر ارزیابی ترجمه كتاب ها گفت: این كار نیاز به قانون ندارد و جامعه باید خود به این سمت حركت كند كه چه كتابی دارای چه ترجمه ای است، هرچند شایسته است چنین ترجمه هایی توسط دانشجویان مقاطع ارشد و دكتری مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد تا خروجی آن نیز مشخص شود.
به گفته وی، در صورتی كه بتوان نقدهایی خوب و چالش برانگیز بر ترجمه هایی از این دست داشت، دكان چنین كاسبی هایی تعطیل خواهد شد.

** سرخوردگی مترجمان از فعالیت در این حوزه
وی سرخوردگی مترجمان از فعالیت در حوزه ترجمه را یكی دیگر از چالش های این صنعت دانست و گفت: افراد زیادی وارد این حرفه می شوند اما یا توانایی حضور در بازار كار ترجمه را ندارند و یا بازار كار آمادگی جذب آنها را ندارد.
به گفته اربابی، اكنون حدود 50 هزار نیروی كار آماده به خدمت در حوزه ترجمه وجود دارد كه به دلیل شفاف نبودن گردش كار این حوزه و نبودن حمایت های لازم از آنها، فعالیتی ندارند.
رییس هیات مدیره انجمن صنفی مترجمان تهران به نجف دریابندری مترجم و نویسنده معاصر به عنوان یك مترجم اشاره كرد كه با وجود سن بالا هنوز بیمه تامین اجتماعی نیست و از نظر مالی هم تامین نمی باشد.
وی افزود: وظیفه نظام صنفی این است كه با بهره گیری از مترجمان مشكل آنها را رفع كند

** رشد قارچ گونه وبگاه های ارائه دهنده خدمات ترجمه
اربابی با اشاره به دشواری های اخذ مجوز برای ارائه فعالیت های ترجمه ادامه داد: در چنین شرایطی شاهد رشد قارچ گونه سایت ها و وبگاه های ارائه دهنده خدمات ترجمه هستیم كه بدون مجوز فعالیت می كنند.
وی افزود: انجمن صنفی مترجمان تهران سال 94 با مذاكره ای كه با مركز رسانه های دیجیتال و «ای نماد» داشت برای چنین وبگاه هایی محدودیت ایجاد كرده است.
«ای نماد» نشانه‌ای است كه از طرف مركز توسعه تجارت الكترونیكی وابسته به وزارت صنعت، معدن و تجارت ایران به عنوان تاییدیه به فروشگاه‌های اینترنتی داده می‌شود.
این نشانه به كسب و كارهای مجازی (كسب و كار اینترنتی و موبایل) با هدف ساماندهی، احراز هویت و صلاحیت آنها اعطا می شود.
‌رییس هیات مدیره انجمن صنفی مترجمان تهران اضافه كرد: در سال 1393 انجمن صنفی مترجمان تهران با مجوز رسمی وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعی و با هدف حفظ حقوق و منافع مشروع و قانونی و بهبود وضع اقتصادی مترجمان تاسیس شد.
به گفته اربابی، این انجمن در راستای تحقق اهداف كلان صنعت ترجمه و به منظور احقاق حقوق حقه مترجمان، كارآفرینی، ارتقای اقتصاد دانش بنیان در حوزه صنعت ترجمه و همچنین ایجاد فضای همگرایی اثربخش میان اجزای صنعت ترجمه تشكیل شده است.
رییس هیات مدیره انجمن صنفی مترجمان تهران با بیان اینكه این انجمن عضو فدراسیون بین المللی مترجمان است، گفت: انجمن های صنفی به موجب قانون وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعی، باید در هر شهر تاسیس شوند اما قرار است انجمن صنفی مترجمان تهران در مجمع عمومی درباره تغییر قلمرو از شهر به استان تهران تصمیم گیری شود.
وی وضعیت ترجمه در سایر استان ها و شهرها را هم به مراتب بدتر از تهران توصیف كرد و ایجاد یك كانون و اتحادیه سراسری ویژه صنف مترجمان را برای رفع مشكلات و چالش های این حوزه ضروری دانست.
فراهنگ ** 1880 **1055
خبرنگار: پروین اروجی * انتشار: زینب كارگر