تدریس علمی بافت كلاش، گامی برای تحقق استانداردهای یونسكو در مریوان

به گزارش ایرنا، پا افزار كُردی كلاش در سال 2017 میلادی (پاییز 1396) توانست با توجه به قابلیت هایش در جمع صنایع دستی معتبر و مهم جهان قرار گیرد تا مریوان در استان كردستان به عنوان شهر جهانی كلاش معرفی شود.
سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسكو) كه عهده دار حفاظت از میراث جهانی در بخش ها و رشته های مختلف است ارائه آموزش های كلاسیك و آكادامیك در مورد یك رشته در محل تولید را از معیارهای شهر جهانی می داند.
سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیز برای رسیدن مریوان به معیارهای جهانی، فعالیت های خود را تشدید كرده تا با همكاری صاحبنظران در عرصه صنایع دستی و وزارت آموزش و پرورش، رشته كلاش بافی از سال تحصیلی آینده در هنرستانی در شهر مریوان تاسیس و دانش آموز پذیر كند.
سرپرست معاونت صنایع دستی اداره كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری كردستان می گوید: ایجاد سه رشته تحصیلی كلاش بافی، زیورآلات سنتی و نازك كاری چوب كه هر سه از هنرهای دستی بومی مردم این استان هستند، نهایی شده است.
سعید نظری روز پنجشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار كرد: با توجه به اینكه كلاش بافی به عنوان میراث جهانی در سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد( یونسكو) به ثبت رسیده است برای تحقق اهداف این سازمان در یك شهر جهانی، ایجاد رشته كلاش بافی در هنرستان ها در اولویت قرار گرفت.
به گفته وی، هم اكنون بیش از پنج هزار نفر از فعالان غیر رسمی این هنر در كردستان وجود دارند كه هنر خود را به صورت استاد، شاگردی یاد گرفته و در حال تولید محصولات هستند كه با ایجاد این رشته می توان علاوه بر برداشتن گام های بلند در حفظ این رشته، آموزش ها را نیز به سمت كلاسیك و آكادمیك برد.
نظری با اشاره به اهمیت تدوین استانداردهای این رشته ها افزود: علمی كردن طراحی، تهیه و تولید كلاش به عنوان یكی از مهمترین و شاخص ترین صنایع دستی استان كه شهره جهانی دارد می تواند زمینه ساز ایجاد اشتغال گسترده و پایدار شود.
سرپرست معاونت صنایع دستی اداره كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری كردستان یادآور شد: بر همین اساس با توجه به اقدامات صورت گرفته، امید است كلاش بافی به عنوان رشته مستقل و بومی از مهر 97 در هنرستان های كار و دانش استان ایجاد و نسبت به پذیرش دانش آموز در این رشته اقدام لازم صورت گیرد.
وی اضافه كرد: اداره كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در نظر دارد رشته ها را با توجه به تمركز فعالان آن در شهرهای مختلف ایجاد كند كه در این صورت كلاش بافی در مریوان و زیور آلات سنتی و نازك كاری چوب نیز در سنندج دایر می شود.
نظری همچنین از همكاری این اداره كل با وزارت علوم، تحقیقات و فناوری خبر داد و گفت: در این خصوص پیشتر با دانشگاه جامع علمی كاربردی همكاری منسجمی صورت گرفت و یك واحد دانشگاهی با عنوان مركز علمی كاربردی صنایع دستی از سال 1381 فعالیت خود را در سنندج آغاز كرده است.
به گفته وی، در این واحد اكنون 350 دانشجو در هشت رشته مقاطع كاردانی و كارشناسی مشغول تحصیل هستند كه رشته های مختص صنایع چوبی با گرایش نازك كاری، صنایع دستی و گردشگری، امور فرهنگی با گرایش موزه چهار رشته مختص مربوط به هنرهای دستی در این مركز ایجاد شده است.
** تاسیس 6 رشته دیگر در برنامه اداره كل قرار دارد
سرپرست معاونت صنایع دستی اداره كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری كردستان همچنین از برنامه این اداره كل برای تاسیس 6 رشته دیگر در صنایع دستی بومی استان خبر داد و افزود: استان كردستان دارای 21 رشته صنایع دستی بومی فعال و چهار رشته بومی در حال غیر فعال شدن، دارد.
نظری گفت: توجه میراث فرهنگی در كنار توسعه و رونق رشته های فعال اقدام به فعال سازی دوباره رشته های در حال غیر فعال شدن است كه از جمله این برنامه ها می توان به برگزاری دوره های مختلف آموزشی اشاره كرد.
وی یادآور شد: در سال جاری هفت دوره تخصصی در بخش های مدیریت تولید، بازار، صادرات و بسته بندی برگزار شد كه 505 نفر از فعالان هنرهای دستی استان از این آموزش ها بهره مند شدند.
به گفته وی، طراحی محصول در خلاقیت و نو آوری كلاش و شالبافی، مدیریت تولید، بازگانی و بازاریابی، آشنایی با اصول و مبانی محصول، استاندارد سازی كارگاه و مواد، تمكین تحقق صادرات صنایع دستی و دوره جلوگیری از قاچاق صنایع دستی خارجی و تقلبی از جمله دوره های برگزار شده، است.
به گزارش ایرنا، بیش از 40 هزار نفر از هنرمندان كردستان در 45 رشته فعال صنایع دستی بومی و غیر بومی فعالیت می كنند كه از این تعداد، پنج هزار و 700 نفر (سه هزار و 700 نفر شناسه دار و 2 هزار نفر بدون شناسه) در رشته كلاش بافی، یك هزار و 550 نفر (شامل 550 هنرمند شناسه دار و بیش از یك هزار هنرمند بدون شناسه) در رشته نازك كاری و 25 نفر نیز در رشته زیروآلات سنتی مشغول فعالیت هستند.
14 هزار و 500 نفر از 40 هزار هنرمند صنایع دستی استان در سامانه معاونت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری دارای شناسه فعالیت هستند كه از این تعداد، سه هزار و 600 نفر بیمه تامین اجتماعی دارند.
كلاش پا افزاری با قدمت 2 هزار ساله تهیه شده از مواد طبیعی موجود در محیط مانند نخ و چرم است كه با توجه به خنكی و سبكی آن بسیار مورد توجه است و در فصول گرم سال مورد استفاده قرار می گیرد.
به بهانه وجود هنرمندان متعدد تولید كلاش در مریوان، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری از 2سال قبل پرونده جهانی شدن این شهرستان را به عنوان شهر جهانی كلاش آغاز كرد.
كلاش تنها پای افزاری است كه دارای خط تقارن است به این معنی كه چپ و راست برای آن نیست و برای حفظ این فرم و مدل باید هر چند مدت كلاش را راست و چپ و یا چپ و راست پا كرد.
پیاده روی با كلاش متناسب با فرم و مرفولوژی پاهاست، كفه آن و قسمت سینه گود پا بر آمده و در پاشنه پا بر جسته این فرم باعث رفع خستگی و عدم خسته شدن پاها در هنگام پیاده روی می شود.
از نظر زیست محیطی هیچ نوع آلودگی محیط بعد از استفاده آن ایجاد نمی شود، چون مواد مصرفی آن كاملا طبیعی است و در خاك كمتر از یك سال تجزیه و به عناصر طبیعی خود تبدیل می شود در حالی كه سایر پای افزارها چند سال طول می كشد كه تجزیه شود.
در ساخت و تولید این پای افزارهیچ نوع دستگاه صنعتی دخیل نیست و این امر باعث می شود زمینه اشتغال را برای افراد زیادی در منطقه ایجاد كند.
مواد اولیه مورد نیاز برای كلاش پارچه نخی مانند متقال٬ چلوار٬ نخ تابیده شده نمره٬ لایه، لایه پوست٬ یا چرم گاو است.
كلاش بافی علاوه بر مریوان در شهرستان های مختلف استان كردستان شامل سنندج، دیواندره، سروآباد، كامیاران و سقز نیز رواج دارد اما مریوان به علت تعداد فعالان بالا به عنوان مركز تولید این كفش شناخته می شود.
استان كردستان دارای یك هزار و 519 اثر تاریخی شناسایی شده شامل آثار باستانی، غارهای طبیعی، درختان كهنسال، میراث منقول، قنات و مكان های طبیعی است و هم اكنون 828 مورد از این تعداد شامل 763 اثر تاریخی، هشت مورد میراث طبیعی، 49 مورد میراث معنوی و هشت مورد میراث منقول است.
خبرنگار: حسن حسین زاده**انتشاردهنده: مجید سلیمانی
3034/9102