سال 1392 در خراسان رضوي 2.6 در هزار طلاق ثبت و بالاترين ميزان طلاق در ايران براي اين استان منظور شد. اين آسيب در كنار ديگر كاستيهاي اجتماعي تاثيرات نامطلوبي بر ساختار خانواده و افزايش زنان سرپرست خانوار بر جاي گذاشت.
اين رتبه و جايگاه براي خراسان رضوي در حالي رقم خورد كه طلاق به عنوان يك آسيب اجتماعي مادر شناخته شده و گرچه خود يك آسيب است اما زاينده و مسبب آسيبهاي فراوان و متعددي براي مرد، زن و فرزندان طلاق در ابعاد فردي و اجتماعي در جامعه مي باشد.
با اين وجود اجراي 'طرح كاهش طلاق و الزام مشاوره قبل از طلاق' از طريق اجراي طرح نوآورانه و خلاقانه مشاوره خراسان رضوي را از سونامي طلاق نجات داد.
اجراي اين طرح از خرداد 1395 تا پايان دي ماه امسال موجب سازش سه هزار زوج و تلاش دوباره و رضايتمندانه آنان براي زندگي مشترك شد. البته ناگفته نماند كه آثار اجراي اين طرح طي 12 ماه نخست موجب رضايتمندي مقامات و ملي شدن طرح در سراسر استانهاي كشور شد.
* كاهش3.5 درصدي طلاق
مديركل بهزيستي خراسان رضوي به خبرنگار ايرنا گفت: ميزان وقوع طلاق در اين استان نه تنها رشد نداشته بلكه از ابتداي امسال تاكنون در مقايسه با مدت مشابه پارسال 3.5 درصد كمتر شده است. اين در حالي است كه ميزان طلاق در كشور از ابتداي امسال تاكنون رشد 4.4 درصدي داشته است.
حميدرضا پوريوسف افزود: كاهش اين آسيب اجتماعي در خراسان رضوي مديون اجراي 'طرح كاهش طلاق و ارائه مشاوره به زوجين متقاضي' است. از ابتداي اجراي اين طرح در خراسان رضوي از خرداد پارسال تاكنون آمار سازش ميان زوجين به سه هزار مورد رسيده است.
وي ادامه داد: در طول 20 ماه اجراي طرح 28 هزار زوج به مراكز مشاوره مراجعه كردند. جلسات مشاوره براي 24 هزار زوج در قالب 150 هزار جلسه مشاوره تخصصي برگزار شد. هزار و 424 زوج نيز از حضور در جلسات مشاوره منصرف شدند و تصميم به ادامه زندگي گرفتند و سه هزار زوج نيز پس از شركت در جلسات مشاوره تصميم به سازش گرفته اند.
مديركل بهزيستي خراسان رضوي گفت: بنابراين مي توان گفت در مجموع چهار هزار و 424 زوج متقاضي طلاق در اين استان تصميم به ادامه زندگي مشترك گرفته اند.
* كاهش پرونده هاي طلاق
معاون قضايي رئيس كل محاكم عمومي و انقلاب مشهد و رئيس مجتمع خانواده شهيد مطهري نيز به خبرنگار ايرنا گفت: لازم بود بر اساس مقررات قانون حمايت خانواده از جمله مواد 25 ، 18 و 16 و آيين نامه آن دعاوي خانواده را به منظور ايجاد سازش و حل اختلاف به مراكز مشاوره ارجاع دهيم.
حجت الاسلام مهدي ابراهيمي افزود: بنابراين در مرحله نخست طلاقهاي توافقي و به تقاضاي زوج و زوجه به مراكز مشاوره ارجاع شد.
17 درصد سازش و كاهش 28 درصدي پرونده هاي طلاق به دستگاه قضايي خراسان رضوي در طول 20 ماه اجراي مشاوره براي طلاق در استان رقم بسيار خوب و نشانگر موفقيت اين طرح است.
* دعاوي نفقه و تمكين
وي ادامه داد: اما واقعيت اينگونه است كه مي طلبد ساير دعاوي كه مدخل طلاق هستند از جمله دعاوي نفقه زوجه و تمكين زوج هم زير پوشش مشاوره قرار گيرند. بنابراين در مرحله دوم متقاضيان دعاوي مذكور به منظور ايجاد سازش، ارشاد و هدايت زوجين به مراكز مشاوره معرفي مي شوند.
رئيس مجتمع قضايي خانواده شهيد مطهري مشهد گفت: بين 1400 تا 1500 پرونده دعاوي خانوادگي داريم كه حدود 800 فقره آن مربوط به تمكين و نفقه است. طبق يكي از بندهاي سند نكاحيه اگر زوج به مدت شش ماه نفقه همسر را ندهد، زوجه به لحاظ تخلف همسر مي تواند تقاضاي طلاق بدهد بنابراين تلاش داريم تا از ورود افراد متقاضي نفقه به مرحله طلاق جلوگيري كنيم.
وي افزود: در دعوي تمكين با توجه به اينكه حق طلاق با مرد است مي توان با ارائه مشاوره از منجر شدن دادخواست تمكين به دادخواست طلاق و يا درخواست ازدواج مجدد مرد جلوگيري و بازگشت دوباره زن به خانه را موجب شد.
حجت الاسلام ابراهيمي ادامه داد: تا پيش از ورود به دادگاه زن و شوهر همسوي هم هستند ولي با ورود به دادگاه در مقابل هم قرار مي گيرند و همين شرايط مي تواند موجب تشديد اختلافات شود. اين تشديد اختلافات احتمال سازش را كاهش مي دهد بنابراين ارائه خدمات مشاوره به متقاضيان دعاوي نفقه و تمكين مي تواند از شدت اختلافات ميان زوجين جلوگيري كرده و حتي منجر به سازش ميان آنان و ادامه زندگي طبق روال معمول شود.
* كاهش طلاق به درخواست زوج
معاون پيشگيري از وقوع جرم دادگستري خراسان رضوي نيز گفت: ميزان طلاق طي 10 ماه ابتداي امسال به درخواست زوج 31 درصد و به درخواست زوجه 34 درصد در اين استان كاهش داشته است.
سيد امير مرتضوي افزود: سال 1393 خراسان رضوي آمار نخست طلاق كشور را داشت كه بسيار نگران كننده بود و مقام معظم رهبري در جمع مسئولان قضايي نگراني خود را بابت افزايش آمار طلاق ابراز كردند لذا همين امر موجب شد در همكاري مشترك دادگستري و بهزيستي خراسان رضوي مراكز مشاوره در سال 1395 راه اندازي شوند.
وي ادامه داد: بر اين اساس خراسان رضوي كه سال 1393 رتبه نخست طلاق را در سطح كشور داشت سال 1395 در رتبه هشتم قرار گرفت. مركز شماره دو مداخله در طلاق نيز به زودي در مشهد راه اندازي مي‌شود و تلاشمان حفظ و استحكام كيان خانواده است.
معاون پيشگيري از وقوع جرم دادگستري خراسان رضوي گفت: در سطح 15 شهرستان استان نيز با همكاري دستگاه قضايي، بهزيستي و اداره كل زندانها مراكزي با عنوان 'مهر خانواده' براي ملاقات فرزندان طلاق با والدينشان فعال شده است زيرا معتقديم فرزند در محيط كلانتري و زندان آسيب مي بيند و خوشبختانه شاهد بوده ايم كه فرزندان در اين مراكز اقدامات مثبتي در جهت بازگشت مجدد والدينشان به زندگي مشترك صورت داده‌اند.
* مشاوره راهي براي بازگشت به زندگي
معاون امور اجتماعي اداره كل بهزيستي استان خراسان رضوي اجراي طرح مشاوره قبل از طلاق را مطلوب ارزيابي و بيان كرد: اين طرح در طول بيش از 20 ماه اجرا موفقيت بالايي را رقم زده است.
غلامحسين حقدادي افزود: مشاوره ارائه شده به زوجهاي متقاضي طلاق موجب شد با تاثير مثبت بيش از سه هزار زوج به صورت رسمي و با ثبت فرم سازش با موفقيت براي ادامه زندگي مشترك هدايت شوند. بيش از هزار زوج نيز بدون پيگيري درخواست خود براي طلاق و حضور براي مشاوره، از ادامه اقدام به طلاق منصرف شدند كه اين را نيز به معناي تلاش براي ادامه زندگي مشترك منظور مي كنيم و از اين بابت بسيار خرسنديم.
وي ادامه داد: تا پايان آذر امسال 26 هزار و 590 زوج براي اجراي اين طرح پذيرش شده اند. 80 درصد مراجعان بين 20 تا 40 سال سن دارند. ظرف 15 ماه نخست اجراي طرح 1300 متقاضي طلاق داشتيم كه زير سن 18 سال داشتند.
* ميانگين زندگي مشترك در خراسان رضوي 8.5 سال
معاون سياسي، امنيتي و اجتماعي استانداري خراسان رضوي نيز مي گويد: هم اكنون ميانگين زمان زندگي مشترك زوجيني كه طلاق گرفته اند در كشور 9 سال و در خراسان رضوي 8.5 سال مي باشد لذا ضروري است روي اين موضوع و كاهش نرخ طلاق كار شود.
سيد جواد حسيني افزود: براي بررسي علل دخيل در طلاق، زنجيره ازدواج و طلاق در يكي از كارگروههاي زنان و خانواده استانداري ترسيم و وظايف سازمانهاي مختلف مشخص شده است.
وي ادامه داد: در كارگروه جمعيتي استان بايد راهبردهاي عملياتي براي تصميم گيري ارائه شود. براي افزايش خانواده پايدار بايد تلاش كرد و با تحليلهاي دقيق آماري، ريشه عوامل دخيل در طلاق را مشخص و براي آنها راهكار ارائه كرد. نبود شاخصهاي آماري جمعيتي استاندارد و قابل تحليل از نواقص كارگروه و وجود اين آمار براي شوراي راهبردي جمعيت استان ضروري است.
معاون استاندار خراسان رضوي گفت: همچنين بايد پژوهش علمي و كوتاه مدت روي داده هاي علمي استخراج شده با تخصيص اعتباري از محل اعتبارات آسيبهاي اجتماعي استان صورت گيرد تا تصميمات راهبردي در اين خصوص گرفته شود.
* ميانگين سن طلاق مردان 35.4 و زنان 30.2
مديركل ثبت احوال خراسان رضوي نيز گفت: ظرف 9 ماه گذشته امسال 41 هزار و 327 واقعه ازدواج در استان ثبت شد. در همين مدت 12 هزار و 18 واقعه طلاق نيز به ثبت رسيده است.
حسين نيري افزود: طبق آمار ثبت احوال ميانگين سن طلاق در مردان 35.4 سال و در زنان 30.2 است. ميانگين سن ازدواج نيز در اين بازه زماني در مردان 28 سال و در زنان 22.6 سال بوده است.
گزارشگر: آرزو جاوداني **انتشار: حسين كريم زاده
7496/1858
مشهد- ايرنا- پايداري خانواده به عنوان بنيان جامعه ضمانتي براي سلامت انسانها و اجتماع انساني است. بر اين اساس طلاق براي زندگي اجتماعي پديده اي ناهنجار تلقي مي شود كه به عنوان مهمترين آسيب اجتماعي سبب ساز لطمات جبران ناپذير به كانون خانواده است.
