نگاهی به آرمیتاژ 166 سال پس ازبازگشایی درهای خود به روی مردم

به گزارش روز سه شنبه ایرنا، موزه ارمیتاژ 166 سال پیش در چنین روزهایی، درهای خود را به دستور كاترین كبیر امپراتریس روس به روی عموم گشود.
امروز ارمیتاژ كه شعبه‌های بین‌المللی در آمستردام، لندن و لاس وگاس دارد؛ از جاذبه های اصلی گردشگری سن پترزبورگ به حساب می آید و سالانه صدها هزار نفر در سفر به پایتخت فرهنگی روسیه از آن بازدید می كنند.
مجموعه عظیم آرمیتاژ در چهار بنا به نمایش گذاشته شده‌ است. بنای اصلی، كاخ زمستانی نام دارد و در گذشته محل سكونت رسمی تزارهای روسیه بود.

**آثار تاریخی ایران در سالن های موزه آرمیتاژ روسیه
موزه آرمیتاژ سن پترزبورگ بعنوان نمایشگاه دائمی، از حدود یك سال پیش آثار تاریخی ایران را در هفت سالن شامل مجموعه ای از آثار متعلق به دوره های مختلف تاریخی ایران زمین گشود كه در نوع خود یك واقعه مهم در دنیای موزه و هنر و نقطه عطفی در روابط دو كشور ایران و روسیه تلقی می شود.
در سالن اول نمایشگاه، آثار هنری كشور كه «ابن بطوطه» در بازگشت از سفر به ایران با خود به ارمغان آورده بود، به نمایش گذاشته شد.
در سالن دوم، آثار نقاش روس «پیستسكی» (متعلق به سال 1895) به نمایش گذاشته شد. نقاش روس در سفر به ایران مناظر میان راه از انزلی تا تهران را ترسیم كرد كه آثار وی در توماری به طول 59 متر و عرض 48 سانتیمتر ترسیم و به نمایش گذاشته شد.
در این سالن كاشی و سرامیك ایرانی قرن پانزدهم میلادی و نیمه اول قرن هیجدهم نیز به نمایش گذارده شده است.
در سالن سوم تابلوهای جنگ های ایران و روسیه كه با رنگ روغن ترسیم شده بود و همچنین تصویر پادشاهان و زنان ایرانی به نمایش گذارده شد.
در سالن چهارم آثار مسی و برنز ایران متعلق به نیمه دوم قرن چهاردهم میلادی عرضه شده است.
در سالن پنجم نسخ خطی فارسی و نقاشی و مینیاتورهای قرن چهاردهم میلادی دیده می شود.
در این سالن شاهنامه فردوسی قرن سیزدهم میلادی نیز در مقابل دیدگان بازدیدكنندگان قرار گرفته است.
در سالن ششم آثار نقره دوران ساسانی و سالن هفتم هم آثار برنز ایرانی قرن هشتم و اوایل قرن بیستم به نمایش گذارده شده است.
در موزه آرمیتاژ ده ها هزار اثر ایرانی نگهداری می شود و آنچه به نمایش در آمده فقط بخش بسیار كوچكی از مجموعه ای عظیم است.
موزه آرمیتاژ واقع در سن پترزبورگ روسیه، با سه میلیون اثر هنری - كه البته همه به طور همزمان نمایش داده نمی شود - یكی از بزرگ ترین موزه های جهان و از قدیمی ترین گالری های هنری و گنجینه های تاریخ و فرهنگ بشری است.

** تاریخچه تاسیس آرمیتاژ
در سال 1764 كاترین كبیر با خرید بیش از دویست نقاشی در اروپا، جمع‌آوری این مجموعه مشهور را آغاز كرد. در آن زمان آثار نفیس هنرمندان پرآوازه ای همچون میكل‌آنژ، لئوناردو دا وینچی، پیتر پل روبنس، آنتونی فان دیك، رامبرانت، آگوست رودن، كلود مونه، پل سزان، ونسان ون گوگ، پل گوگن و پابلو پیكاسو خریداری و در كلكسیون امپراتریس روس جمع آوری شد.
در روایت های تاریخی آمده است: سفرای روسیه تزاری در پایتخت‌های كشورهای دیگر بویژه كشورهای اروپایی مأمور یافتن بهترین مجموعه‌های هنری ارایه شده برای فروش مانند مجموعه‌های برول سیاست‌مدار ایالت زاكسن آلمان، كروزا، كلكسیونر فرانسوی و نگارخانه والپول در انگلستان بودند.
كاترین كبیر، نگارخانه خود را «گوشه عزلت یا خلوتگاه» خود (my hermitage) می‌نامید زیرا تنها افرادی انگشت‌شمار اجازه ورود و تماشای آثار موجود در آن را به‌دست می‌آوردند.

** موزه آرمیتاژ در دوره اتحاد شوروی سابق
طی انقلاب كمونیستی روسیه در سال 1917، موزه سلطنتی آرمیتاژ جزو اموال خصوصی اعلام شد. پس از ملی شدن مجموعه‌های هنری عمومی، دامنه آثار موجود در موزه وسعت بیشتری یافت.
حكومت شوروی اهمیتی به هنری كه از سوی اروپای غربی هنر خوانده می شد، نداشت به همین دلیل به دستور ژوزف استالین تعدادی از گرانترین آثار موجود در موزه آرمیتاژ در خارج از كشور به فروش رسید.
بسیاری از این آثار كه توسط اندرو ملون تهیه شد، اكنون هسته مركزی گالری هنر ملی در واشنگتن را تشكیل داده ‌است.
تعدادی از كلكسیون‌های موزه نیز طی محاصره لنینگراد در جنگ جهانی دوم، هنگامی كه ساختمان موزه به عنوان پناهگاه در مقابل حمله هوایی استفاده شد، قربانی بمباران شد.
این دوره در تاریخ موزه آرمیتاژ در سال 1945 به پایان رسید. در این زمان دولت كوشش می‌كرد با انتقال تعدادی از آثار هنری به موزه كه طی جنگ جهانی دوم توسط ارتش سرخ از آلمان تصرف شده بود، خسارات وارده را جبران كند. گرانقیمت‌ترین بخش این غنیمت جنگی نقاشی های هنرمندان امپرسیونیست بود كه از مجموعه‌های خصوصی طبقه ممتاز آلمان به دست آمده بود.
این نقاشی‌ها تا سال 1995 كه موزه آنها را در معرض دید عموم قرار داد، گمشده تلقی می‌شدند. دولت روسیه پس از آن مدعی شد این آثار تنها می‌توانند بخش كوچكی از خسارات جبران ناپذیری كه تهاجم آلمان به میراث فرهنگی روسیه وارد كرد را جبران كند.
از طرفی دولت روسیه قانونی را تصویب كرد كه به موجب آن بازگرداندن این آثار به صاحبان قبلی آن ممنوع می شد چرا كه به عقیده آنان دارندگان این اثرها، افراد ثروتمندی بودند كه هزینه جنگ ارتش آلمان نازی را تقبل می كردند.
اروپام*391* 1346**
خبرنگار: رحمت الله خدادادی**ناشر: مدنی
برای دریافت تازه ترین خبرهای بین المللی از ایران و جهان با استفاده از لینك زیر وارد كانال تلگرام ما شوید.
https://t.me/joinchat/AAAAAEAtzWzGcxcKfBowNw