ساماندهی 55 كیلومتر از رودخانه مرزی ارس

علی آخوندزاده روز چهارشنبه در گفت و گو با ایرنا با بیان اینكه حفاظت و ساماندهی رودخانه های كشور از جمله وظایف مهم وزارت نیرو و شركت های آب منطقه ای در استان هاست، گفت: طرح ساماندهی هر ساله بر حسب اولویت ها و به تناسب اعتبارات دولتی اختصاص یافته و یا با درخواست بخش خصوصی اجرا می شود.
وی اظهاركرد: ساماندهی رودخانه ارس با توجه به اهمیت آن از بابت تامین آب به عنوان یكی از بزرگترین رودخانه های كشور و از بابت مرزی بودن آن از اهمیت بسزایی برخوردار است.
وی خاطرنشان كرد: رودخانه مرزی ارس یكی از رودخانه‌های دائمی است كه از كشورهای تركیه و ارمنستان سرچشمه گرفته و پس از ورود به خاك ایران به موازات مرز مشترك ایران با جمهوری خودمختاری نخجوان، جمهوری ارمنستان و جمهوری آذربایجان جاری و در نهایت از خاك ایران خارج و وارد خاك جمهوری آذربایجان شده و با اتصال به رودخانه كورا (كورسو) به دریای خزر می‌ریزد.
آخوندزاده با اشاره به اینكه آب شیرین و دائمی این رودخانه برای كشورهای مجاور آن از جمله جمهوری اسلامی ایران اهمیت حیاتی دارد، گفت: نظر به اینكه تغییرات طبیعی این رودخانه موجب فرسایش كناره ها و گاهی تخریب اراضی ایران می‌ شود، ساماندهی این رودخانه از سال ها پیش یكی از برنامه های بسیار ضروری دولت ایران بوده است.
وی اظهاركرد: به همین لحاظ مطالعات مرحله اول ساماندهی این رودخانه توسط مشاورین ذیصلاح انجام و گزارش مربوطه در سال 1377 تقدیم شركت آب منطقه‌ای آذربایجان شرقی و اردبیل شد.
وی افزود: مطالعات مرحله دوم ساماندهی این رودخانه با توجه به بررسی‌های انجام یافته در مرحله اول و تشخیص اولویت ها توسط شركت آب منطقه‌ای و در نهایت كمیته هماهنگی رودخانه‌های مرزی (جایگاه این كمیته در قانون حفظ و تثبیت رودخانه های مرزی پیش بینی شده است) به ترتیب اولویت انجام و در بازه‌های طراحی شده اجرا شد.
مدیر دفتر مهندسی رودخانه ها و سواحل آذربایجان شرقی با اشاره به اینكه عملیات حفاظت از ساحل ارس در بازه های مختلف به طول 55 كیلومتر انجام یافته است، گفت: این عملیات ساماندهی منجر به آزادسازی اراضی كثیری از اطراف رودخانه شده كه در سال ها قبل در اثر سیلاب های این رودخانه در حال فرسایش بود.
وی اظهاركرد: این عملیات نظر به اینكه با توجه به اعتبارات تخصیصی و اولویت ها و اتفاقات در رودخانه در حال انجام است می تواند ادامه دار باشد زیرا حفاظت از رودخانه زمان مشخصی ندارد و به عنوان یك موجود زنده باید همواره حفاظت و نگهداری و حسب اتفاقاتی كه در آن رخ می دهد چاره اندیشی شود.
وی با اشاره به اینكه ساماندهی رودخانه ارس در سه استان با توجه به اولویت های تعیین شده در حال انجام است، گفت: طرح های ساماندهی چون با هدف برگرداندن آب رودخانه به مسیر اصلی خود براساس مقررات و قوانین مصوب در حال انجام است، در میزان حقابه تاثیری ندارد اما در تسهیل برداشت آب از رودخانه و بهره برداری از اراضی آزاد شده موثر است.
وی با اعلام اینكه مطالعات و اجرای عملیات ساماندهی رودخانه برای هركیلومتر حدود 30 میلیاردریال هزینه دارد، گفت: با توجه به وجودسازه های آبگیری در كنار رودخانه ارس، برای حفظ و حراست از سازه ها، اجرای عملیات ساماندهی ضروری است تا سازه ها از سیلاب ایمن باشند.
مدیر دفتر مهندسی رودخانه ها و سواحل آذربایجان شرقی خاطرنشان كرد: روش های حفاظت و تثبیت سواحل رودخانه‌ها به شیوه های مستقیم و غیرمستقیم با هدف جلوگیری از فرآیند فرسایش و تخریب سواحل رودخانه، پیشگیری از بروز خسارات وارده بر زمین‌های كشاورزی و تاسیسات حاشیه رودخانه، احیای اراضی كشاورزی حاشیه رودخانه و كانالیزه كردن مسیر جریان و اصلاح شكل رودخانه اجرا می شود.
به گزارش ایرنا، رودخانه ارس به عنوان مهمترین سرشاخه رود كورا بوده و قسمت مهمی از حوضه آبریز ارس-كورا را تشكیل می‌دهد.
مساحت حوضه آبریز این رودخانه در حدود 97 هزار كیلو‌متر مربع بوده و قسمت‌هائی از قلمروی كشور‌های ایران، تركیه، آذربایجان را شامل می‌شود. این رودخانه در شمال غربی ایران واقع و مرز ایران با كشو های تركیه، آذربایجان، ارمنستان و جمهوری خودمختار نخجوان را تشكیل می دهد.
این رودخانه با طولی در حدود 1070 كیلومتر از كوه های هزار بركه (مین گول) كشور تركیه سرچشمه می گیرد.
این رودخانه به طول 248 كیلومتر در شمال استان آذربایجان شرقی جریان دارد و در این محدوده به علت تغییرات جانبی بستر رودخانه، زمین‌های جانبی مورد هجمه قرار گرفته و موجب تخریب اراضی زراعی و مسكونی طرف ایران قرار گرفته است.
به منظور مهار كردن جریان رودخانه، شركت آب منطقه ای آذربایجان شرقی طی چندین سال و به طور عمده از سال 1365 به واسطه تصویب قانون مربوط به حفظ و تثبیت رودخانه های مرزی و تهیه و تصویب آئین نامه مربوط نسبت به ساماندهی آن اقدام كرده است.
به گزارش ایرنا، حفاظت بستر و كناره رودخانه مرزی ارس در سواحل كشور جمهوری اسلامی ایران و كشور های مقابل برای بهره برداری بهینه از منابع آب و انرژی این رودخانه برای هر دو طرف اهمیت بسیاری دارد.
از طرف دیگر وجود پل های خدا آفرین بر روی رودخانه مرزی ارس در پایین دست سد مخزنی خداآفرین و بالا دست دریچه سد انحرافی قیز قلعه سی از قدیمی ترین و ارزشمند ترین آثار به ثبت رسیده ملی به شمار می روند و این جاذبه تاریخی به همراه مناظر زیبای رودخانه ارس در دره خدا آفرین موجب شده كه همواره این منطقه مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی قرار گیرد.
خبرنگار: پرویز انصاری ** انتشار: رستگار
3071/6183