به گزارش گروه علمي ايرنا؛با توجه به اهميت بالاي موضوع مقاومت ميكروبي و تاثير مستقيم آن بر بهداشت عمومي، سازمان جهاني بهداشت (WHO) سالانه هفته اي را تحت عنوان هفته جهاني آگاهي در مورد آنتي بيوتيك در نظر گرفته است.
اهميت موضوع زماني روشن مي شود كه بدانيم اين سازمان مقاومت ميكروبي را به عنوان بزرگترين تهديد سلامت جهاني و امنيت غذايي قرن 21 معرفي كرده است.
به دليل اهميت اين موضوع دفترجهاد دانشگاهي دانشكده دامپزشكي دانشگاه تهران روز گذشته ( دوشنبه ) با رويكرد افزايش ميزان آگاهي عمومي، نشستي را تحت عنوان مقاومت ميكروبي و بهداشت عمومي برگزار كرد.
در اين نشست علاوه بر بررسي معضلات و مشكلات موجود به ارائه راهكارها و همچنين نقش سازمان هاي مرتبط با اين موضوع مانند سازمان دامپزشكي كشور و همچنين سازمان غذا داروي كشور پرداخته شد.
***مصرف آنتي بيوتيك در ايران غيرمنطقي است
دبير كميته كشوري تجويز و مصرف منطقي دارو سازمان غذا و دارو با اشاره به فعاليت 15 ساله سازمان خود در جهت كاهش ميزان مصرف آنتي‌بيوتيك در كشور، افزود:ميزان مصرف آنتي بيوتيك بالاتر از ميانگين جهاني است اما اينكه گفته مي‌شود ايران دومين كشور مصرف كننده آنتي‌بيوتيك در آسيا است اصلا صحت ندارد.
بنابر گزارشات مركز ملي تجويز منطقي آنتي‌بيوتيك‌ها، در ايران شاهد تجويز بيش از اندازه داروها هستيم و علي‌رغم زحمات سازمان‌هاي مربوطه مصرف آنتي‌بيوتيك در كشور تقريبا برابر با كل مصرف اروپا بوده به‌طوري كه گفته مي‌شود مصرف آنتي‌بيوتيك در ايران 16 برابر استاندارد جهاني است.
دكتر فاطمه سليماني افزود:ميزان مصرف آنتي بيوتيك در ايران بي رويه نيست بلكه غير منطقي است و ميانگين مصرف آن را تقريبا برابر با كشورهاي منطقه است.
وي بحث مقاومت آنتي‌بيوتيكي را موضوعي فراگير معرفي كرد و از مصرف بيش از حد آنتي‌بيوتيك در كلينيك هاي انساني در كشور اظهار تاسف كرد.
طبق گفته‌هاي سليماني ميزان مرگ و مير ناشي از مقاومت ميكروبي از مجموع مرگ و مير ناشي از بيماري‌هاي سرطاني در جهان بيشتر است حال آنكه اين موضوع به جاي اينكه بيشتر جدي گرفته شود به مسائلي مانند سرطان و نحوه درمان آن پرداخته شده است.
وي به دلايل مختلف ايجاد اين معضل در كشور اشاره كرد و گفت: عدم ثبات و ضعف در سياست گذاري و همچنين تغيير زود به زود متوليان و مديران مربوطه كه اين خود باعث گسستگي در امر قانون گذاري و اجرا شده است بطوري كه مسئولان جديد به دنبال كارهاي جديد مي باشند حال آنكه بعضي موضوعات مانند مقاومت آنتي بيوتيكي با اينكه جديد نيستند ولي از ارزش آنها كم نمي شود.
سليماني، عدم فرهنگ سازي در جامعه براي جلوگيري از استفاده خودسرانه آنتي بيوتيك ، سينوسي بودن اقدامات در سطح كلان به طوري كه در يك دوره حمايت و در دوره ديگر ترد شده ، عدم آموزش كافي و عدم وجود قانون و بودجه اختصاصي براي اين موضوع را از جمله دلايل براي ايجاد اين معضل برشمرد.
وي، اجرايي سياست هاي همه جانبه توسط تمام بخش هاي ذيربط ، پايش و نظارت بر روي نسخه، آگاهي رساني، فرهنگ سازي از طريق صدا و سيما و آموزش از دوره ابتدايي تا دانشگاهي را از فعاليت‌هاي مفيدي كه نتايج آنها مي‌تواند سبب كاهش مصرف آنتي‌بيوتيك در جامعه شود، اعلام كرد.
** 50 درصد آنتي بيوتيك ها در دامپزشكي مصرف مي شود
كارشناس سازمان دامپزشكي كشور در ادامه اين نشست تخصصي اظهار كرد: 50 درصد توليد كل آنتي بيوتيك جهان در دامپزشكي مصرف مي شود.
دكتر سيد مصطفي عزيزيان بيان كرد: مقاومت باكتري ها نسبت به آنتي بيوتيك ها را به دو دسته ذاتي و اكتسابي تقسيم كرد كه انسان بصورت مستقيم و غير مستقيم در بروز مقاومت اكتسابي نقش بسزايي ايفا مي كنند.
برخي پژوهشگران بر اين باورند كه گسترش مقاومت ميكروبي به آنتي بيوتيك ها نه تنها از تجويز و استفاده غيرضروري اين تركيبات در انسان بلكه از مصرف گسترده داروهاي ضدميكروبي در دامپزشكي كه موجب انتقال اين گونه از باكتري هاي بيماري‌زا از دام به عامل‌هاي بيماري زا انساني بوده، حاصل مي‌شود.
تفاوت عمده بين مقاومت ميكروبي به داروهاي ضدميكروبي در انسان و دام، در اين نكته نهفته است كه مقاومت ميكروبي در انسان، فرد را تحت تاثير قرار داده، در حالي كه مقاومت ميكروبي در دام به دليل مصرف فرآورده هاي خام دامي توسط انسان، جمعيت كثيري را از طريق انتقال، هم در معرض باكتري هاي مقاوم قرارداده و هم تركيبات آنتي بيوتيكي كه براي درمان بيماري‌هاي عفوني براي دام تجويز مي‌شوند، باعث انباشتگي دارو و باقي‌مانده‌هاي دارويي در فرآورده‌هاي خام دامي مي‌شوند.
وي گفت: طي يك بررسي غير رسمي بر روي نتايج كشت آنتي بيوگرام در آزمايشگاه هاي كشور معلوم شد تتراسايكلين، فلموكوئين و فلوركينولون ها به ترتيب بيشترين مقاومت آنتي بيوتيكي را نشان داده اند.
عزيزيان همچنين بيان كرد كه متاسفانه در عين حال كه طرح پايش ملي مقاومت ميكروبي سال هاي گذشته در سازمان تاييد شده است ولي هنوز به سرانجام نرسيده است.
استاد دانشكده دامپزشكي دانشگاه تهران در اين نشست بحث مقاومت آنتي‌بيوتيكي را از جنبه ايمني‌شناسي مورد بررسي قرار داده و نتايج مقالات داخلي و خارجي انجام شده را ارائه دادند.
بنابر گفته دكتر مهرزاد فاكتور هاي مختلف مديريتي، محيطي و تغذيه اي بر ميزان سطح ايمني بدن حيوانات نقش تاثيرگذاري دارد و ما با فراهم كردن محيطي مناسب و بدون استرس براي حيوان مي توانيم از مصرف آنتي بيوتيك و بدنبال آن مقاومت آنتي بيوتيكي جلوگيري كنيم.
** راهكارهاي ارائه شده براي مقابله با مقاومت هاي ميكروبي
- ايجاد سيستم پايش مقاومت هاي ميكروبي به آنتي بيوتيك ها از طريق درمانگاهي و آزمايشگاهي
- استفاده از تركيبات بيولوژيك مانند پربيوتيك و پروبيوتيك به منظور كنترل جمعيت باكتريهاي پاتوژن
- توسعه استفاده از واكسن ها به منظور كنترل بيماري ها به جاي استفاده از آنتي بيوتيك براي درمان
- محدود كردن استفاده پيشگيرانه آنتي بيوتيك ها در جيره غذايي دام ها
- عرضه آنتي بيوتيك هاي جديد و جايگزين آنتي بيوتيك هاي قديمي
- جلوگيري از عرضه بدون نسخه آنتي بيوتيك ها به دامداران و مرغداران
- آموزش دامداران در ارتباط با مخاطرات استفاده بي رويه از آنتي بيوتيك ها
- بهره گيري از آزمون هاي آزمايشگاهي جديد به منظور افزايش دقت در شناسايي مقاومت ميكروبي
- بهره گيري از تجربيات سازمان بهداشت جهاني در همكاري با سازمان هاي بين المللي مربوطه در خصوص ايجاد سامانه اي به منظور شناسايي و رده بندي داروهاي ضدميكربي توصيه شده و كاربردشان براي ايجاد داده هاي قابل مقايسه
- تحقيقات پايه اي در خصوص توسعه آنتي بيوتيك ها، واكسن ها و ايجاد معيارهاي جديد پيشگيرانه از بيماري
- محدود كردن استفاده از آنتي بيوتيك هايي كه به عنوان محرك رشد در دامپروري استفاده شده و در پزشكي اين آنتي بيوتيك ها مورد مصرف قرار مي گيرند، يا آنتي بيوتيك هايي كه مقاومت متقاطع را ايجاد مي كنند
-هدايت تحقيقات به سوي ارتقاء دهنده هاي رشد غيرميكروبي
علمي (1) ** 1201 **1440
تهران- ايرنا-دبيركميته كشوري تجويز و مصرف منطقي دارو سازمان غذا دارو با بيان اينكه درحال حاضر بيش از 50درصد نسخه‌هاي سرپايي يك آنتي بيوتيك وجود دارد، گفت: اكنون شاهد تجويز نسل سوم آنتي بيوتيك ها در مراكز درماني كشور هستيم كه نگران كننده است.
