به گزارش ایرنا، بیش از نیمی از وسعت ایران، كویری و نیمه كویری و حدود یك سوم كشورمان هم كوهستانی است و بخش كوچكی از ایران، شامل جلگهٔ جنوب دریای خزر و جلگهٔ خوزستان نیز از جلگه‌های حاصلخیز تشكیل شده است و برای این كشور چیزی حدود 11 هزار سال سابقه تمدنی ذكر شده است.
هرچند كشوری با این تاریخ كهن و جغرافیای پهناور جاهای زیادی برای دیدن دارد اما سنت سفر انبوه گردشگران و خانواده ها به چند شهر محدود و معروف تر مثل اصفهان، مشهد، شیراز، تبریز و یزد باعث شده تا در این ایام شیرین شاهد حوادث تلخ تصادفات جاده ای، بی نظمی و نابسامانی های عمومی و مشكلات بهداشتی و گرانی قیمتها در این شهرها باشیم.
سالها كارشناسان گردشگری نسبت به لزوم تعریف مقاصد جدید گردشگری و آشنا كردن عموم مردم با این نقاط دلسوزانه توصیه می كردند ولی اراده ای از طرف مسئولان برای این مساله نبود، اما خوشبختانه اكنون مسئولان كشوری و به طور اخص سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به عنوان متولی اصلی سفرهای مردم با آگاهی از محاسن بزرگ این كار و معایب اجرا نشدنش برای محقق شدن این مهم كمر همت بسته است.
با وجود پیگیری های مكرر ما در ایرنا از معاونت گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری پس از گذشت چندماه از ضرورت انجام این طرح، و در روزشمار پایانی سال از فهرست یا تدوین اسامی یا حتی مشخصات این اماكن و مناطق، تا این لحظه خبری نیست ولی ما برآن شده ایم تا به سهم خود، دین خود را در این باره ادا كنیم و با معرفی مختصر و نافع در هر نوبت گزارش قدمی در این امر عام المنفعه برداریم.
** تفرش
این شهر یكی از شهرهای استان مركزی در ایران است كه حدوداً در ۲۲۰ كیلومتری تهران و ۸۵ كیلومتری شمال شرقی اراك و در مسیر جادهٔ اراك - آشتیان قرار دارد.
از دوران پیش از اسلام نیز یادگارهایی در منطقهٔ تفرش به جا مانده است از جمله قلعه‌های گبری، سنگ‌نگاره‌هایی در مناطقی از نقاط بیابانی تفرش و گورهای نشسته بر فراز روستای كبوران (گبران) یا آتشكده‌ای كه بر فراز روستای كبوران جای گرفته و به چهار طاقی معروف است.
- چشمه آب گوگردی یا چشمه آب معدنی گراو (گرّو) در فاصله 5 كیلومتری شهرستان تفرش و میان دو روستای كبوران و طراران واقع شده است. چشمه گراو متشكل از چند قسمت در سطح زمین است كه از آن نقاط آب به حالت جوشش از زمین خارج می‌شود (در یك قسمت آب به همراه گاز كربنیك فراوان از زمین خارج می‌شود). آب این چشمه از نوع بی‌كربناته مخلوط است و به نسبت تقریباً مساوی یون‌های سدیم و كلسیم دارد.
گفته می‌شود كه آب این چشمه دارای خواص درمانی متعدد است، استحمام در آب این چشمه تسكین‌دهنده درد بوده و سبب باز و بسته شدن عروق می‌شود. از دیگر اثرات آب این چشمه بر بدن، افزایش جریان خون پوستی و قرمز شدن پوست، كاهش موقتی فشار خون و آهسته شدن نبض است. آشامیدن مقدار كمی از این آب قبل از غذا، به هضم آن كمك كرده و ترشحات گوارشی را افزایش می‌دهد.
- «آبشار قطره باران» یا كوه باران یكی از مناطق دیدنی شهرستان تفرش است كه در دهستان بازرجان در نزدیكی روستای كوریان (كریان) و در 30 كیلومتری شمال غرب شهر تفرش واقع شده است. محدوده این آبشار در یك دره عریض قرار دارد و گیاه زیبای پرسیاوشان نیز مانند پوششی سبز دیواره‌های این آبشار را پوشانده است. وجود یك قنات و ریزش مداوم قطرات آب از یك صخره منظره ای بسیار دیدنی و مكانی بسیار باصفا در دل بیابان به وجود آورده كه در تمام طول سال پذیرای جمع كثیری از گردشگران از تفرش و شهرهای اطراف است و چندی‌ست این مكان با ایجاد پلكان و سرویسهای بهداشتی سر و شكل تازه ای به خود گرفته است.
- آرامگاه پروفسور محمود حسابی
- سنگ نگاره‌های یازیلی چای
- مقبره میرعلام تفرشی و اسماعیل خان لشكرنویس تفرشی در قبرستان قدیمی به نام سماق بنه در محله استادیوم مربوط به قرن یازدهم هجری و اواخر دوران صفویه
- بقاع ابوالعلی مهدی بن محمد از نوادگان جعفر صادق (دورهٔ ایلخانی) و امامزاده محمد از نوادگان جعفر صادق (دورهٔ خوارزمشاهیان)، شاهزاده محمد و بقعهٔ امامزاده قاسم (دورهٔ صفویه) آقا مؤمن تفرشی (داعی انجدانی).
- مسجد جامع شش ناو (دورهٔ سلجوقی) كه یكی از قدیمترین مساجد تفرش است و مقصوره، شبستان، ایوان و صحن دارد و به سبب داشتن كاریزی قدیمی در صحن مسجد كه آب آن از طریق شش ناودان توزیع می‌شده، شش‌ناو خوانده شده است. مقصوره شش‌ناو، گنبدی به شكل كلاهخود متعلق به دوره سلجوقی دارد. به روایتی این مقصوره بر روی قبر محمد محدّث، از صحابه حسن عسكری ساخته شده است.
- قلعه توس
- تكیه زاغرم شهر تفرش (دورهٔ قاجار)
- ویرانه‌های برج آقابیك در بازرجان
- قلعه مراد سلطان متعلق به دوره زندیه در بازرجان
- بقایای قبرهای قدیمی با سنگ قبرهای سفالی در آبادی كبوران
- آب انبار بلور (دورهٔ قاجار) در محله فم شهر تفرش و در نزدیكی تكیه زاغرم، مسجد شش ناو، گرمابه فم و امامزاده محمد قرار دارد، قدمت این بنا به دوره قاجار برمی گردد. اسكلت و فضای اصلی مخزن این آب انبار را دوازده ستون، هجده جرز، بیست گنبد و دو غلام گردش مخصوص هوا تشكیل می دهند. تمام ستون ها با تیرهای چوبی به یكدیگر كلاف كشی شده اند.
- كاروانسرای خانك در روستای خانك یكی از مناطق نمونه گردشگری طبیعی در مسیر تفرش- ساوه قرار گرفته است. خانك در ابتدا مانند كیك تولدی به رنگ قهوه ای سوخته به چشم می خورد كه علت آن وجود اكسید آهن در خاك این روستا است در ابتدای خانك و در پس كوچه باغها قناتی هست كه شهره عام و خاص است، علاوه بر قنات آبشار خانك هم بهانه دیگری برای دیدن این روستا شده است در گذشته های نه چندان دور وجود این آبشار بهانه ای برای ایجاد یك آسیاب سنتی در كنار این آبشار بوده است.
- خانه های تاریخی نظامی گنجوی، میر فخرایی (دورهٔ قاجار)، ضیایی (دورهٔ قاجار)، عباسقلی خان میرپنج، نمازخانه كهنه لو، غسالخانه نقوسان و محل تولد محمود حسابی
- قلعه باغكه (دوره قاجار)
- امامزاده احمد (تفرش)، امامزاده محمد، فرزند جعفر صادق متعلق به دوره خوارزمشاهیان، امامزاده بی بی، بی بی ستین در طرخوران
- «غار امجك» در ارتفاعات كوه امجك و در فاصله 63 كیلومتری شمال غربی تفرش است كه در زیر این كوه چشمه‌ای قرار دارد كه از سقف كوه می‌چكد.
- چهار طاقی بهاران یا «چهار طاقی كبوران» مربوط به دوره قاجار است و در شهرستان تفرش، بخش مركزی، دهستان بازرجان، روستای بهاران واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۶ اسفند ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۲۲۱۰۰ به‌عنوان یكی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
- روستای «سرآبادان» واقع در بخش مركزی شهرستان تفرش به ماسوله استان مركزی شهرت دارد اما به دلیل نبود زیرساخت های لازم و تخصیص نیافتن اعتبار از قافله روستای نمونه و توسعه صنعت گردشگری جا مانده است.
از دیگر جاذبه‌های گردشگری می‌توان از دره دیزه، دره بدر، دره فرك، دره ستان، حاشیه رودخانه تفرش یا آب كمر، حاشیه رودخانه قره چای، غار علی خورنده، غار گاو خور، غار نویوهی، غار پلنگ، غار دام دام تلخاب، طبیعت روستای قلعه محی الدین، بیعت روستای خانك و طبیعت روستای جلایر را نام برد.
از نظر صنایع دستی و سوغات هم صنایع دستی تفرش شامل دست بافت‌های سنتی (قالیبافی، گلیم بافی)، رودوزی‌های سنتی (تفرشی دوزی یا درویشی دوزی)، آثار چوبی (منبت كاری، معرق)، آثار فلزی (مسگری، سفیدگری) و آینه كاری است.
** فوجرد و چشم اندازهای طبیعی
خطه خلجستان به داشتن آب و هوای معتدل و خوب معروف است بدین جهت بسیاری از مردم شهرهای اطراف از جمله قم ترجیح می دهند با ساخت خانه در این مناطق به ویژه روستاهای خوش آب و هوای حومه تفرش مبادرت می ورزند.
در میان روستای فوجرد از قدیم الایام با داشتن مردمانی مهمان نواز و با محبت همواره میبان و پذیرای بسیاری از گردشگران و مسافران از اقصی نقاط كشور به این سرزمین بوده و هست.
این روستا كه در حدود 20 كیلومتری شهر تفرش در دل كوههای سر به فلك كشیده شده واقع است دارای چشم اندازهای طبیعی اعم از قنات و چشمه ها با آب گوارا و زلال، باغ ها و كوچه باغ های زیبا، درختان میوه شامل گردو، گیلاس، زردآلو، آلبالو، فندوق، بادام، انگور،انواع سیب، زمین های كشاورزی، دیمزارها و... جلوه خاص و ویژه ای به این روستا داده است.
وجود امامزاده اسماعیل و همچنین شاهزاده عبدالله به چند واسطه از نوادگان امام علی (ع) در اطراف این روستا عامل دیگری برای حضور گردشگران و مسافران در این خطه است.
گردو، بادام، گیلاس، سیب، زردآلو، گندوم، لوبیا به عنوان بخشی از محصولات این روستا در فصل بهار و تابستان برداشت و علاوه بر استفاده خود ساكنان و خانواده های وابسته، مازاد آنها برای فروش به بازارهای اطراف روستا از جمله استان قم، تفرش، اراك و تهران عرضه می شود.
ماست، نان محلی، جوزقندی، باسلق، گندم و شاهدانه نیز به عنوان دیگر محصولات توسط اهالی و ساكنان تولید و عرضه می شود.
سفر به این خطه از كشور بطور یقین ایام خوش و خاطرانگیزی را در ذهن و یاد مسافران و گردشگران رقم خواهد زد چراكه قدوم سبز و مبارك مهمان در این منطقه سعادتی مضاعف را برای اهالی به همراه خواهد داشت.
فراهنگ**3079**1055
تهران- ایرنا- خانواده‌های ایرانی اهل سفر كه از مسافرت نوروزی به شهرهای همیشه گردشگرپذیر خسته شده اند و به دنبال مناطق بكر و دیدنی هستند، انتخاب های زیادی پیش رو دارند كه یكی از آنها می تواند «تفرش» باشد؛ شهر علم و طبیعت.
