سال پرفراز و نشيب شوراي عالي عتف؛ كسب جايگاه قانوني و تغيير دبيركل

به گزارش ايرنا، شوراي عالي عتف به عنوان نهاد فرابخشي سياستگذار علوم، تحقيقات و فناوري كشور بر اساس ماده 99 قانون برنامه سوم توسعه و مواد سه و چهار قانون تشكيل وزارت علوم، تحقيقات و فناوري (مصوب مرداد 1383) تاسيس شد و اولين جلسه خود را در روز 13 اسفندماه سال 1383 به رياست رئيس جمهوري وقت تشكيل داد.
در اين شورا هفت وزير، رئيسان سازمان مديريت و برنامه ريزي، بانك مركزي، فرهنگستان‌ علوم، نمايندگان رئيسان دانشگاه‌ها، انجمن‌هاي علمي و تعدادي از صاحب نظران بخش‌هاي توليدي و خدماتي دولتي و خصوصي عضويت دارند و انجام وظايف دبيرخانه‌اي اين شورا طبق قانون به وزارت علوم محول شده است.

** ساختار شوراي عالي عتف
شوراي عالي عتف از نظر ساختار اجرايي متشكل از يك كميسيون دائم بر اساس ماده 9 آيين نامه داخلي، 11 كميسيون تخصصي و يك كميسيون تدوين و هماهنگي است كه كميسيون دائم براي استمرار و تسريع به فرايند تصميم گيري و كارشناسي اوليه دستوركارهاي شوراي عالي تشكيل شده است.
شوراي عالي عتف با رياست رييس جمهوري يا معاون اول وي از آغاز فعاليت تا پايان شهريور 1396، 21 جلسه تشكيل داده است كه جلسه بيست و يكم 30/03/1396 در دولت يازدهم برگزار شد.
در راستاي اجراي ماده سه آيين‌نامه داخلي شوراي عالي علوم، تحقيقات و فناوري (مصوبه دومين جلسه شوراي عالي در تاريخ 03/02/1385) و براي تسهيل و تسريع در انجام وظايف شوراي عالي، جلسه‌هاي كميسيون دائم با حضور نمايندگان كليه دستگاه‌هاي اجرايي عضو (ماده 5 آئين‌نامه يادشده) با وظايف و اختياراتي برگزار مي شود؛ تصميم‌گيري در مواردي از وظايف تفصيلي شوراي عالي كه از طرف آن شورا تفويض اختيار شده و بررسي و اظهارنظر در مواردي كه از طرف شوراي عالي ارجاع مي‌شود.
كميسيون دائم شوراي عالي عتف در سال 96 در مجموع 13 جلسه تشكيل داده است و به طور سنتي جلسات اين شورا آخرين چهارشنبه هر ماه در محل وزارت علوم و آخرين جلسه در دبيرخانه كميسيون برگزار شده است.

** فعاليت‌هاي دبيرخانه شورا
دبيرخانه شوراي عالي عتف براي انجام بهتر تكاليف قانوني و با توجه به فقدان ساختار سازماني در سال 1393، اقدام به طراحي ساختار سازماني كرد كه بر اساس آن فعاليت‌ها در قالب سه مديريت امور ستادهاي تخصصي، امور كميسيون‌ها و امور دبيرخانه ذيل معاونت اجرايي انجام مي‌شود.

** فعاليت‌هاي جاري دبيرخانه شوراي عالي عتف و دستاوردهاي سال 96
پياده‌سازي سيستم نظارت يكپارچه بر پيشرفت اهداف سازماني؛ تنوع و گستردگي وظايف شوراي عالي عتف و دبيرخانه آن، باعث توليد حجم بالاي اطلاعات و مستندات شده كه بايد با مديريت يكپارچه اطلاعاتي منظم شود و براي نمونه همه جلسات دبيرخانه شوراي عالي عتف و مصوبات جلسات شوراي عالي در سيستم يكپارچه بر پيشرفت اهداف سازماني (نيپا) گردآوري شده است.
همچنين استقلال دبيرخانه عتف پس از پيگيري هاي مداوم و استقرار دبيرخانه شوراي عالي عتف در ساختمان مستقل يكي ديگر از دستاوردهاي اين نهاد در سال 1396 است.
دبيرخانه شوراي عالي عتف از سال 1383 در ساختمان وزارت علوم، تحقيقات و فناوري مستقر بود اما از سال 1389 به مركز تحقيقات سياست علمي كشور انتقال يافت. در سال 1396 پس از پيگيري هاي مداوم دبيرخانه براي تخصيص ساختمان مستقل، طي تفاهم نامه اي با پژوهشگاه مواد و انرژي، دبيرخانه شورا به ساختمان مركزي اين پژوهشگاه انتقال يافت.

** 13 جلسه كميسيون دائم شوراي عالي عتف
دكتر وحيد احمدي معاون پيشين پژوهش و فناوري وزارت علوم، تحقيقات و فناوري از جلسه 154 تا جلسه 162 رياست اين شورا را برعهده داشت و از هفدهم دي ماه كه دكتر مسعود برومند خلف وي با حكم رياست جمهوري به دبيركلي شوراي عالي عتف منصوب شد، اولين جلسه را در تاريخ 27 دي اداره كرد.
اولين جلسه كميسيون دائم شوراي عالي عتف در روز 30 فروردين 96 براي بررسي سه موضوع برگزار شد؛ در اين جلسه بررسي آيين نامه ساماندهي، مكان يابي و استقرار كانون هاي اصلي و پهنه هاي علم و فناوري، نحوه اعطاي مشوق هاي مالي و غيرمالي به شركت ها و موسسات مستقر در مناطق ويژه علم و فناوري و ارائه پيشنهاد منطقه ويژه علم و فناوري اصفهان در خصوص اساسنامه سازمان عامل استقرار و توسعه منطقه ويژه اصفهان برگزار شد.
احمدي در پايان اين نشست در جمع خبرنگاران گفت: تهيه آئين نامه ساماندهي، مكان يابي و استقرار كانون هاي اصلي و پهنه هاي علم و فناوري از كارهاي بزرگي است كه براي ساماندهي و فعاليت بهينه و بيشتر در مناطق ويژه علم و فناوري انگيزه ايجاد خواهد كرد.
دومين جلسه كميسيون دائم عتف 27 ارديبهشت در آستانه برگزاري انتخابات رياست جمهوري و در حالي برگزار شد كه در دومين مناظره انتخابات رياست جمهوري (15 ارديبهشت 1396) يكي از نامزدهاي رياست جمهوري اين شورا را به كم كاري متهم كرده و روابط عمومي نيز به اين اتهام پاسخ داده بود.
در اين جلسه كميسيون دائم، يكي از بحث ها بررسي قانون و مقررات مربوط به نحوه اعطاي مشوق هاي مالي و غيرمالي به شركت ها و موسسات مستقر در مناطق ويژه علم و فناوري بود.
به گفته احمدي، با تأييدي كه در كميسيون صورت گرفت يك ماده قانوني پيشنهادي مطرح شد كه بر اساس قانون شركت هاي دانش بنيان و قانون مناطق آزاد،‌ تسهيلات و معافيت هايي را به مجموعه و شركت ها و اشخاص حقيقي و حقوقي مستقر در مناطق اعطا، كه اين ماده قانوني از طريق دولت به عنوان يك لايحه پيشنهادي به مجلس ارجاع مي شود.
همچنين دبيركل شوراي عالي عتف ارائه گزارشي از وضعيت فعال سازي سامانه عرضه و تقاضاي پژوهش و نحوه پيشرفت تدوين سند ملي علم و فناوري در اقتصاد دانش بنيان حوزه انرژي براي تصويب شوراي عالي عتف را از ديگر موضوعات اين جلسه دانست.
سومين جلسه كميسيون دائم شوراي عالي عتف در باغ گياه شناسي ملي ايران 29 خرداد 96 برگزار شد. بر اساس اصلاح آيين نامه كميسيون هاي تخصصي شوراي عالي عتف، پيشنهاد افزايش مدت عضويت اعضاي حقيقي از دو سال به چهارسال و هدفمندسازي گسترش يا توسعه آموزش عالي متناسب با نيازهاي كشور، وزارت علوم موظف شد ظرف 6 ماه برنامه هدفمندسازي گسترش آموزش عالي را متناسب سازي و ترتيب متخصصان را با نيازهاي كشور هماهنگ كند. همچنين ارائه گزارش نظام‌ ملي نشر علمي از ديگر دستورات اين جلسه بود.
چهارمين جلسه كميسيون دائم شوراي عالي عتف در سال 96 و جلسه يكصدوپنجاه و هفتم اين شورا 28 تير برگزار شد؛ مناطق ويژه علم و فناوري موضوع اصلي اين جلسه بود و به گفته دبيركل شوراي عالي عتف درخواست ايجاد مناطق ويژه علم و فناوري در پنج استان در اين جلسه مطرح شد؛ استان هاي تهران، فارس، خوزستان و هرمزگان متقاضي ايجاد اين مناطق بودند كه استاندارها و نمايندگان اين استان ها برنامه هاي خود را بر اساس شاخص هاي شوراي عالي عتف اعلام كردند كه به گفته احمدي در جلسه آتي كميسيون دائمي شوراي عالي عتف در مورد صدور مجوز براي اين استان‌ها تصميم‌ گيري مي شود.
پنجمين جلسه كميسيون دائم شوراي عالي عتف در سال 96 و يكصدوپنجاه و هشتمين جلسه اين كميسيون به بررسي عملكرد دستگاه‌ها در حوزه علم ‌و فناوري اختصاص داشت كه افزون بر اين گزارش سامانه پيگيري سياست هاي علم و فناوري نيز ارائه شد.
به گفته احمدي در اين جلسه به تاريخ 25 مرداد 96 براي اين كه نظام گزارش گيري، موثرتر و راحت تر و قابل تحليل باشد، سامانه اي طراحي شده كه دستگاه ها در آن گزارش دهند و مديران سطح بالاي كشور از آن استفاده كنند؛ از اين سامانه رونمايي و گزارش آن در پي ابلاغ سياست هاي علم و فناوري توسط رهبر معظم انقلاب ارائه شده است. در اين جلسه از وزارت جهاد كشاورزي، سازمان تحقيقات و توسعه كشاورزي گزارشي ارائه شد.
سالن شهداي جهاد علمي وزارت علوم، تحقيقات و فناوري 29 شهريور ميزبان ششمين جلسه شوراي عالي عتف در سال 96 بود. دستور اول اين جلسه گزارش عملكرد دبيرخانه شوراي عالي در چهار سال دولت يازدهم بود و دستور جلسه دوم در سه قسمت بررسي شد.
احمدي گفت: ماده 64 برنامه ششم توسعه تكاليفي را براي دولت منظور مي كند و يكي از اين تكاليف‌ بندهاي ب، پ و ت اين ماده براي تخصيص يك درصد از بودجه دستگاه ها براي امور پژوهشي است و در اين جلسه آيين نامه اجرايي اين سه بند طرح و تصويب شد.
يكصدوشصتمين جلسه كميسيون دائم شوراي عالي عتف نيز در آخرين روزهاي ماه اول پاييز برگزار شد. بررسي آيين نامه‌ اجرايي شهرك‌هاي دانش سلامت و جذب اعضاي حقيقي براي كميسيون هاي تخصصي عتف دستور اين جلسه بود.
به گفته احمدي بر اساس متن قانون، دولت موظف است از بخش هاي خصوصي و تعاوني براي ايجاد شهرك هاي دانش سلامت حمايت كند و وزارتخانه هاي علوم و بهداشت بايد اين شهرك‌ها را تشكيل دهند. همچنين تدوين آيين نامه اجرايي آن به دبيرحانه شوراي عالي عتف و كميسيون مربوطه ارجاع شده است.
آيين نامه اجرايي تاسيس اين شهرك ها در جلسه مطرح و نظر اعضاي كميسيون در مورد آن ارائه و قرار شد كارگروهي ‌براي اصلاحات آن تعيين و‌ بعد از اصلاحات به هيات دولت براي تصويب نهايي ارائه شود.

** تغيير در وزارت علوم و انتظار انتصاب دبيركل جديد شوراي عالي عتف
همچنين فراخوان جذب اعضاي كميسيون هاي تخصصي شوراي عالي عتف خطاب به مراكز علمي و دانشگاه ها ديگر دستور جلسه كميسيون دائم در اين نشست بود.
هفتمين جلسه كميسيون دائم شوراي عالي عتف در سال گذشته اما با تغييري اساسي همراه بود. دكتر مسعود برومند در روز 22 آبان ماه و بعد از استعفاي دكتر وحيد احمدي به سمت معاونت پژوهش و فناوري وزير علوم منصوب شد، همزمان با آن احمدي نيز به رياست مركز تحقيقات سياست علمي كشور رسيد. مراسم توديع و معارفه دكتر احمدي در مركز تحقيقات سياست علمي كشور چهارشنبه 29 آبان ماه برگزار شد و بعد از آن وي اولين جلسه شوراي عالي عتف را اداره كرد؛ زيرا بر اساس قانون دبيركل شورا بايد از سوي رئيس جمهوري منصوب شود.
دستور اين جلسه نحوه رسيدگي به شكايات شركت هاي دانش بنيان در دبيرخانه شوراي عالي عتف و آخرين وضعيت نظام توسعه علمي كشور بود. همچنين ارائه گزارشي از فعاليت هاي دبيرخانه و شورا در حوزه طرح هاي كلان ملي، ساماندهي طرح ها، تدوين سياست ها و اولويت هاي علم و فناوري تشريح شد. گزارشي از فعاليت هاي اين شورا طي چهار سال گذشته و فعاليت دستگاه هاي اجرايي در اجراي قانون اختصاص يك درصد از اعتبارات دستگاه ها به پژوهش ارائه شد.
موضوع استقرار، ساماندهي، سازماندهي، قانون و احكام مربوط به مناطق ويژه علم و فناوري در چهار سال گذشته نيز طرح و بررسي شد.
يكصدوشصت و دومين جلسه كميسيون دائم نيز به دبيركلي احمدي و با حضور دكتر برومند در روز 29 آذرماه برگزار شد؛ دستور اين جلسه بررسي و تصويب شيوه نامه انتخاب نمايندگان تشكل ها و انجمن هاي علمي در شوراي عالي عتف و رسيدگي به اعتراضات شركت هاي دانش بنيان بود.

** تقدير از خدمات دبيركل پيشين عتف
شيوه نامه انتخاب نمايندگان انجمن ها و تشكل هاي علمي در اين شورا تصويب شد و شيوه نامه كارگروهي در كميسيون دائمي متشكل از وزارتخانه هاي علوم، صنعت، معدن و تجارت، نيرو و نفت و معاونت علمي و فناوري رياست جمهوري و صندوق نوآوري و شكوفايي در مورد نحوه رسيدگي به شكايات در جلسه مطرح شد ولي به دليل تنگي وقت تصويب آن به جلسه بعدي موكول شد.
با توجه به حكم رييس جمهوري براي دبيركلي شوراي عالي عتف، يكصدوشصت و سومين جلسه كميسيون دائم شوراي عالي عتف در روز 27 دي ماه با حضور احمدي براي تقدير از وي و در ادامه با رياست برومند برگزار شد.
بررسي سند ملي توسعه زيست فناوري و تصويب آيين نامه اجرايي قانون رسيدگي به شكايت شركت هاي دانش بنيان دستور اين جلسه بود.
به گفته برومند اين سند در ستاد راهبري نقشه جامع علمي كشور مطرح شد و حاوي موضوع و روش اجرايي كار است. همچنين بر اساس قانون رسيدگي به شكايات شركت هاي دانش بنيان به دبيرخانه شوراي عالي عتف سپرده شده است و آيين نامه اجرايي اين قانون نيز كه از جلسه قبل مطرح شده بود در اين جلسه به تصويب رسيد.
آخرين جلسه و يكصدوشصت و چهارمين كميسيون دائم شوراي عالي عتف چهارشنبه 16 اسفندماه در محل دبيرخانه اين شورا تشكيل شد و دكتر برومند از بررسي سه دستور در اين جلسه خبر داد.
ارائه گزارشي از پروژه هاي سمات، بررسي آيين نامه شركت هاي دانش بنيان در خصوص روش كار و برنامه هاي شوراي عالي عتف ازجمله اين دستورات بود.

** كميسيون هاي تخصصي عتف در 6 ماهه اول سال 96
كميسيون هاي تخصصي شوراي عالي عتف نيز در 6 ماهه اول سال گذشته چهار جلسه را برگزار كرده اند و بر اساس گزارش تفصيلي دبيرخانه از اين جلسات بررسي طرح هاي كلان ملي مرتبط با هر كميسيون، بررسي شرح تفصيلي وظايف و اختيارات تخصصي انرژي، طرح نيازهاي متخصصان اعضاي كميسيون، بررسي گزارش مطالعه موردي، ارائه گزارش هاي موردي نمايندگان سازمان هاي مرتبط در جلسات كميسيون، تدوين اسناد بالادستي مرتبط مانند تدوين سند علم، فناوري، نوآوري و دانش بنيان حوزه كشاورزي و بررسي گزارش از فعاليت‌ها و اقدامات دستگاه‌هاي اجرايي عضو كميسيون در خصوص سياست‌هاي كلي علم و فناوري ابلاغي رهبري ازجمله مهمترين فعاليت هاي انجام شده در كميسيون ها است.
همچنين به نظر مي رسد كميسيون تخصصي دفاع، امنيت ملي و سياست خارجي پركارترين كميسيون با برگزاري 6 جلسه طي 6 ماه و كميسيون تخصصي سلامت، امنيت غذايي و رفاه اجتماعي با برگزاري 2 جلسه كم كارترين كميسيون ها باشند.
علمي**9157**1834
براي اطلاع از اخبار متنوع علمي و فناوري، با كانال علمي ايرنا در تلگرام همراه شويد:
irnaelm@
https://telegram.me