نماینده پیشین انگلیس در آژانس: مخالف تحریم ایران توسط اروپا هستیم

جنكینز كه در سال‌های 2001 تا 2006 این سمت را بر عهده داشت و اكنون در موسسه «مجمع سفیران» انگلیس فعالیت می‌كند، امروز (شنبه) در گفت‌وگوی اختصاصی با خبرنگار ایرنا در لندن در تشریح دیدگاه خود درباره اوضاع كنونی برجام با توجه به تهدیدهای رئیس‌جمهوری آمریكا مبنی بر خروج از این توافق، برجام را توافقی مهم توصیف كرد و گفت: این توافق كاری كه برایش ساخته‌شده را انجام می‌دهد، یعنی به دنیا اطمینان می‌دهد كه برنامه اتمی ایران صلح‌جویانه و نیت‌های اتمی ایران صلح طلبانه است.
جنكینز كه از معدود دیپلمات‌های انگلیسی به شمار می‌رود كه كارشكنی دولت جرج بوش را عامل اصلی شكست مذاكرات هسته ای و عدم رسیدن به توافق هسته‌ای در سال 2005 می‌داند، افزود: این توافق موقعیت ایران را به یك عضو عادی آژانس انرژی اتمی و یك عضو عادی سازمان ملل تبدیل می‌كند و مقدار زیادی اعتبار برای ایران كسب كرده و موقعیت اخلاقی بالاتری به ایران می‌دهد. در این توافقنامه ایران نشان داد كه آماده است امتیاز بدهد و رفتار عاقلانه‌ای داشته باشد و این مساله مقدار زیادی اعتبار برای ایران كسب كرد.
دیپلمات بازنشسته انگلیسی ادامه داد كه برجام همچنین موجب آرامش خاطر چین و روسیه شد كه در نگرانی‌های بین‌المللی از برنامه اتمی ایران با دنیا شریك بودند.
وی 'داشتن پشتیبانی ژئوپلیتیك چین و روسیه را برای ایران' در شرایطی كه به گفته او 'كسی در كاخ سفید نشسته است كه روحیه تهاجمی دارد و مشاورانی با طرز فكر مشابه در اطراف خود جمع كرده است'، مفید دانست.
جنكینز در ادامه به سابقه خود در مذاكرات هسته‌ای ایران اشاره كرد و گفت: مذاكرات در سال‌های 2004 و 2005 بسیار دشوار بود. چون آمریكا آن موقع به این موضوع اعتقادی نداشت كه ایران حق دارد در داخل مرزهای خود برنامه غنی‌سازی صلح‌آمیز اورانیوم داشته باشد.
وی افزود: اتفاق مهم در سال 2013 و 2014 این بود كه آمریكا به این درك رسید كه ایران حق دارد توانایی غنی‌سازی داشته باشد. اوباما وقتی از طریق اطرافیانش در مذاكرات پشت درهای بسته در مارس 2013 و درعمان به ایرانی‌ها این اطمینان را داد، چند ماه قبل از انتخاب ریاست جمهوری حسن روحانی، آن‌وقت بود كه ایرانی‌ها به این رسیدند كه می‌توانند سر میز مذاكره حاضر شوند.
به گفته او، برجام بسیار شبیه به توافقی است كه می‌شد در جولای 2005 حاصل شود و 'فقط نیاز بود كه آمریكا با حق غنی‌سازی اورانیوم برای ایران موافقت كند'
دیپلمات بازنشسته انگلیسی هشدار داد: اما آنچه اكنون اتفاق افتاده این است كه ترامپ به موضع بوش بازگشته است. او به اینكه بعد از انقضاء مهلت توافق ایران بتواند آزادانه مثل هر كشور دیگری غنی‌سازی كند، علاقه‌ای ندارد.
وی افزود: به نظر من این اصل قضیه است و ما به این سمت كشانده شدیم، به‌خصوص توسط نخست‌وزیر اسرائیل كه همیشه نگران بود یا وانمود می‌كرد كه از دسترسی ایران به غنی‌سازی نگران است و آن‌طور كه می‌دانید دوستان زیادی در ایالات‌متحده دارد.
جنكینز درباره پیامدهای انتصاب جان بولتون به‌عنوان مشاور امنیت ملی كاخ سفید بر توافق هسته‌ای ایران گفت: به نظر من انتصاب بولتون برای كسانی كه به برجام علاقه دارند، خبر بسیار بدی است. من جان بولتون را در حدود سال 2004 گاهی می‌دیدم وزندگی نامه خود نوشته او را هم خوانده‌ام.
وی ادامه داد: این دو تجربه مرا متقاعد می‌كند كه او در آن دوره به دنبال این بود كه از عدم پایبندی ایران به مقررات آژانس بهانه‌ای بتراشد و از شورای امنیت مجوزی بگیرد برای حمله به ایران تا به هدف اصلی‌اش كه تغییر رژیم در ایران است برسد.
جنكینز ادامه داد: تردید دارم كه او این ایده تغییر رژیم در ایران را كنار گذاشته باشد و تلاش خواهد كرد كه از موقعیت به‌دست‌آمده استفاده كند و دشمنی ترامپ با برجام این فرصت را به او می‌دهد؛ مخصوصاً كه برجام یكی از دستاوردهای اوباما بود و می‌دانیم كه ترامپ می‌خواهد تمام دستاوردهای اوباما را خراب كند.
وی در پاسخ به این سؤال كه آیا حضور بولتون به معنای حركت در مسیر جنگ است، گفت: او می‌خواهد از این وضع برای حركت در مسیر تغییر رژیم استفاده كند. بااین‌وجود من مطمئن نیستم كه ما در حال حركت به سمت جنگ باشیم. نمی‌توانم تصور كنم كه شورای امنیت چنین جنگی را تایید كند و مطمئن نیستم سازمان ملل آمادگی چنین كاری را داشته باشد. اطمینان ندارم، اما فكر نمی‌كنم چنین كاری بكند؛ بویژه كه اكنون برخلاف 2004 و 2005 ایران حمایت ژئوپلیتیك چین و روسیه را هم دارد.
نماینده پیشین انگلیس در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در پاسخ به اینكه از نظر او 'چه راه‌حل جایگزینی برای متقاعد كردن ترامپ وجود دارد كه از برجام خارج نشود' گفت: من شخصاً هیچ امكانی برای متقاعد كردن او نمی‌بینم. او ممكن است آمریكا را خارج نكند اما درهرحال سعی خواهد كرد جلوی همكاری بانك‌های غیر آمریكایی با ایران به‌ویژه درزمینهٔ سرمایه‌گذاری را بگیرد.
وی افزود: او سعی خواهد كرد جلوی بهره‌برداری ایران از منافع وعده داده‌شده در برجام را بگیرد و نمی‌توانم تصور كنم چطور ممكن است بشود جلوی او را گرفت.
جنكینز ادامه داد: قبلاً گفته‌ام كه اروپا باید از سیاست راضی كردن و كنار آمدن با ترامپ دست بردارد و او را به‌عنوان یك عنصر مأیوس‌كننده طرد كند و به‌جایش روی پیدا كردن اهداف مشترك با ایران، چین و روسیه به‌منظور حفظ برجام تمركز كند.
وی خاطرنشان ساخت: برجام را بدون حضور آمریكا هم می‌توان حفظ كرد؛ البته تا جایی كه ایران بتواند خودش را راضی كند كه به منافعی كمتر ازآنچه در ابتدا وعده داده شد قناعت كند. البته باید توجه كرد كه به‌غیراز منافع اقتصادی برجام منافع دیگری مانند سیاسی، اعتباری و اخلاقی هم دارد كه نباید اصلاً دست‌كم گرفت.
جنكینز درباره احتمال تحریم ایران از سوی اروپا به‌منظور حفظ آمریكا در برجام گفت: گفته می‌شود كه سه قدرت اروپایی پیشنهادی ارائه كرده‌اند مبنی بر اینكه برخی از افرادی كه آن‌ها ادعا می‌كنند در برنامه موشكی ایران و كمك به بشار اسد همكاری دارند تحریم شوند و این‌طور به نظر می‌رسد كه هدف از این كار راضی كردن ترامپ است برای باقی ماندن در برجام. اما من مخالف این رویكرد هستم.
وی دراین‌باره توضیح داد كه اولاً چنین رویكردی جواب نخواهد داد و ثانیاً موجب انزوای ایران خواهد شد و احتمال شركت ایران در اهداف مشترك با اروپا به‌منظور حفظ برجام را كم خواهد كرد.
این دیپلمات پیشین انگلیسی در پاسخ به این سؤال كه ادامه برجام بدون آمریكا را چگونه می‌بینید گفت: كم‌وبیش شبیه توافق اقلیمی پاریس بدون حضور آمریكا است. البته ایده آل نیست و بهتر است كه آمریكا را هم همراه داشته باشیم. ولی واقعیت این است كه جهان به سمت كاهش دی‌اكسید كربن خواهد رفت و به همین ترتیب جهان به برجام نیز متعهد خواهد ماند اگر ایران همچنان متعهد بماند.
اروپام ** هـ ن **1479