همه علاقمندي و استقبال گردشگران و مسافران تنها به حضور در يك منطقه براي ديدن جاذبه هاي طبيعي ، تاريخي و يااقامت در آن محل خلاصه نمي شود ، چشيدن و خوردن غذاهاي سنتي يكي ديگر از ملزومات براي رقم خوردن خاطره خوش سفر به هر منطقه به شمار مي رود .
كشورهاي مطرح در گردشگري از غذاهاي سنتي به عنوان بخش درآمدزا حوزه گردشگري استفاده مي كنند و از اين طريق علاوه بر كمك به توسعه گردشگري كشور ، فرهنگ خود را نيز تبليغ مي كنند .
به استناد آمارهاي سازمان گردشگري جهاني وابسته به سازمان ملل بيشتر از 80 درصد گردشگران در جهان آشنايي با سبك هاي مختلف آشپزي و خوردن غذاهاي سنتي را از فاكتور هاي مهم براي سفر خود مي دانند و به استناد آمار همين سازمان 30 درصد درآمد كل گردشگري جهان وابسته به صنايع غذايي است .
اين سازمان براي تببين نقش غذاهاي سنتي در حوزه گردشگري كشور اسپانيا را به صورت نمونه مطرح كرد كه سالانه 60 ميليون گردشگر به اين كشور سفر مي كنند كه بخشي از آنان از اهداف سفر به اين كشور را چشيدن طعم انواع غذاي اعلام كردند .
همچنين براساس اعلام دفتر مطالعات آموزشي گردشگري سازمان ميراث فرهنگي كشورمان 2 هزار و 700 نوع غذا در كشور وجود دارد كه فقط چند نوع از اين غذاها در رستوران ها و هتل هاي كشور سرو مي شود و مازندران هم به عنوان استان رتبه دار كشور در جذب گردشگر و مسافر داراي غذاهاي متنوع سنتي و مختص منطقه خود است .
تِرشِ آش ، گزنه آش ، چَنگلِ اُوش ، بِنه بَزه اش ، كَچِليك هاورش ، اسفناج هاوريش ، نرگسي ، هَلي قورو ، مِلاقرمه ، لَوِه كباب و ماهي شكم پر از جمله غذاهاي سنتي مازندران هستند .
رويش انواع سبزي هاي معطر و خودرو در دل طبيعت و جنگل هاي مازندران از جمله اُوجي ، َايه ، َاناريجه ، ُزلنگ ، شنبليله و نعناع به عنوان مواد اوليه موردنياز به همراه ويژگي هاي مصرف كم نمك ، شكر و روغن در پختن غذاهاي سنتي باعث شده تا كارشناسان سلامت و بهداشت مهر تاييد بر روي اين نوع غذاها بزنند .
* نبود غذاي سنتي كوتاهي هميشگي واحدهاي پذيرايي
كوتاهي و بي توجهي به سِرو غذاهاي سنتي در واحدهاي پذيرايي مازندران تا بدانجا كارد را به استخوان مسئولان رسانده است كه معاون استاندار مازندران و جانشين ستاد اجرايي خدمات سفر نوروزي استان در آخرين جلسه اين ستاد از اين مساله سخن به ميان آورد .
علي نبييان در اين جلسه كه جمعه هفدهم فروردين امسال در ساري برگزار شد ، علاوه بر نبود غذاهاي سنتي مازندراني ، كيفيت نامطلوب و گراني قيمت غذاها را به عنوان معضلاتي كه مسافران در ايام نوروز با آن مواجه بودند نام برد .
وي گفت كه حضور و اقامت حجم زياد مسافر به مازندران مي تواند فرصتي براي اشتغالزايي و درآمدزايي باشد .
جانشين ستاد اجرايي خدمات سفر مازندران از مسئولان و دست اندركاران حوزه گردشگري خواست تا با ارائه آموزش هاي لازم ، رستوران داران و واحدهاي پذيرايي را به سمت و سوي تهيه غذاهاي سنتي سوق بدهند .
علاوه بر جذاب بودن غذاهاي سنتي براي مسافران به عنوان بخشي از جاذبه گردشگري ، سلامت محور بودن به عنوان بخش ديگري از قابليت اين نوع غذاها به شمار مي رود به طوريكه كارشناسان تغذيه و بهداشت مازندران نيز مهر تاييد بر آنها زده اند .
*سبزي و ميوه پايه غذاي سالم مازندران
رئيس انجمن تغذيه استان مازندران با اشاره به اينكه سبزي و ميوه به عنوان يكي از فاكتورهاي سلامتي غذاها به شمار مي رود ، گفت كه خوشبختانه اكثر غذاهاي سنتي مازندران داراي اين ويژگي مهم هستند .
اكبر فاضل تبار ملكشاه افزود : مرغ و ماهي شكم پر ، خورشت فسنجون و ديگر غذاهاي مازندران با انواع سبزي ها تهيه مي شود و يا چاشني آنها سبزي و رب هاي ساخته شده با انواع ميوه هاي بومي است .
وي با اشاره به اينكه سبزي و ميوه حاوي مواد مغذي ارزشمندي نظير فيبر ، آنتي اكسيدان ها و انواع ويتامين ها است ، ادامه داد : استفاده از اين محصولات مي تواند در جلوگيري و كنترل بيماري ها تاثير بگذارد .
اين دكتري تغذيه اضافه كرد : با وجود ويژگي هاي سلامت محور غذاهاي مازندران اما منوي رستوران هاي اين استان گردشگر پذير خالي از اين نوع غذاها است .
وي به تجربه سفر خود به غرب استان مازندران اشاره كرد و گفت : علاقمندان براي آشنايي با فرهنگ و رسوم هر منطقه ، بدنبال چشيدن طعم غذاهاي آن منطقه نيز هستند چيزي كه در سفر خود به غرب مازندران خواهان آن بودم .
فاضل تبار ملكشاه ادامه داد : البته براي رسيدن به اين مقصود و هدف مجبور شدم تا با پرس و جو در ميان رستوران ، مورد اينچنيني را پيدا بكنم .
وي از رستوران و واحدهاي پذيرايي كه غذاهاي سنتي سرو مي كنند با عنوان 'ميوه كمياب ' نام برد و افزود : با پخت اين نوع غذاها مي توان علاوه بر معرفي اين بخش جذاب و خوشمزه گردشگري به مازندران ، فرهنگ و رسوم استان را نيز انتقال داد .
به گفته يك گردشگر ، غذاهاي تكراري كباب ، كوبيده يا مرغ بخش عمده منوي رستورانهاي كشور و از جمله مازندران است و برخي ازمسافران برغم عدم تمايل ناچار هستند كه اين منوها را انتخاب كنند.
وي افزود : البته بخشي از گردشگران در انتخاب غذاي محلي مردد هستند و اين مساله باعث مي شود تا رستورانها ريسك نكرده و همچنان از پخت غذاهاي سنتي سرباز زنند.
*غذاهاي سنتي منوي 20 درصد واحدهاي پذيرايي مازندران
بنا به گفته معاون گردشگري اداره كل ميراث فرهنگي ، صنايع دستي و گردشگري مازندران بي توجهي به بخش غذاهاي سنتي به عنوان زنجيره مهمي از گردشگري مي تواند در آينده اثرات و تبعات خود را بر بدنه واحدهاي پذيرايي و اقامتي امروزي استان مازندران وارد بكند .
مهران حسني گفت : مازندران مقصد سفر مردم مختلف از اقصي نقاط كشور است بايد به همان اندازه براي تامين خواسته ها و نيازهاي مسافران در اين بخش توجه شود .
وي افزود : ارائه غذاهاي سنتي بسته اي از بسته هاي خدمات در صنعت گردشگري به شمار مي رود كه با وجود تلاش ها براي جا انداختن آن ، هنوز آنچنان بايد و شايد به اين مساله توجه نمي شود .
معاون گردشگري مازندران ادامه داد : به منظور تشويق واحدهاي پذيرايي و اقامتي به سمت پخت غذاهاي سنتي 2 جشنواره غذاهاي سنتي برگزار شد اما اين واحدها همچنان بي رغبت به اين مساله هستند .
براساس آمار اداره كل ميراث فرهنگي ، صنايع دستي و گردشگري استان مازندران بيشتر از 400 واحد پذيرايي و اقامتي دارد كه منوي فقط 20 درصد اين مجموعه ها غذاهاي سنتي مازندران گنجانده شده است .
*بوم گردي رقيب جدي واحدهاي پذيرايي
وي گفت : براي تبديل شدن به استان گردشگري موفق مي بايست همراه با ديگر زنجيره هاي اين صنعت از جمله تامين فضاهاي اقامتي ، جاذبه ها به مقوله غذاهاي سنتي نيز توجه شود چرا كه ذات سفر اين مساله را مي خواهد .
معاون گردشگري مازندران در پاسخ به سوال چرايي بي رغبتي واحدهاي پذيرايي براي ارائه غذاهاي سنتي گفت كه به نظر مي رسد زمان بر بودن و سخت بودن مراحل پخت اين نوع غذاها باعث شده تا رستوران داران به اين وادي به صورت جدي ورود پيدا نكنند .
وي به حضور و فعاليت بيش از 70 واحد بوم گردي در استان مازندران اشاره كرد و افزود : براساس مشاهدات و ارزيابي ها ، ارائه غذاهاي بومي در اين خانه هاي قديمي و سنتي بسيار خوشايند براي مسافران است .
حسني گفت : مديران اين واحدها با درك ميزان تاثيرگذاري بسته غذاهاي سنتي در حضور و جذب مسافران ، به دنبال انجام اين كار مي روند .
هرچند ميراث فرهنگي به عنوان متولي واحدهاي پذيرايي و اقامتي مازندران آمار درست و دقيقي از درآمدزايي و اشتغالزايي عرضه غذاهاي سنتي در همين تعداد محدود اين واحدها ندارد اما مسئولان اين بخش تاكيد دارند كه بخشي از دليل گرايش مسافران به فضاهاي اقامتي بوم گردي براي استفاده از غذاهاي سنتي است .
آمارهاي رسمي نشان مي دهد كه سالانه بيش از 30 ميليون مسافر به مازندران مي آيند و نوروز امسال نيز بيش از 16 ميايون نفر شب اقامت مسافران در اين استان ثبت شد .
2096/1899
ساري – ايرنا - گردشگري غذا يا FOOD TOURISM بخشي از ظرفيت گردشگري در هر كشور و منطقه است كه در جذب گردشگر موثر است اما اين بخش در استان مازندران برغم تنوع غذاهاي سنتي و محلي مغفول مانده است .