معدود كشوري در جهان اينك براي ايجاد يك سامانه پرتودهي گاما براي حفظ محصولات كشاورزي تلاش كرده است، اما 3 نقطه از كشورمان در اين زمينه فعال شده اند.
كارشناسان معتقدند؛ موادغذايي محيط مناسبي براي رشد و باروري انواع ميكرو ارگانيسمها هستند كه امكان فساد شدن موادغذايي را فراهم ميسازد.
برخي از محصولات غذايي حاوي باكتري هاي پاتوژن كه همان عوامل بيماري زاست، مي باشند كه موجب انتقال و گسترش انواع بيماريها از طريق مصرف مواد غذايي مي شود.
رشد بسياري از انواع ميكروب ها در موادغذايي چه در محصولات كشاورزي به وجود آورنده آنها و چه در موادغذايي حاصل از روش هاي فرآوري، منجر به توليد سموم و ايجاد مسموميت در بدن مصرف كننده ميشود.
كارشناسان كشاورزي و بهداشت غذايي معتقدند: وجود آفات و حشرات در محصولات كشاورزي و موادغذايي، زمان نگهداري و انبارداري آنها را به شدت كاهش ميدهد.
آمار سازمان هاي غذا و دارو نشان مي دهد در حدود 25 درصد از محصولات غذايي پس از برداشت در اثر فاسد شدن و به دليل وجود حشرات و آفات از بين ميروند.
آلودگي موادغذايي با ميكرو ارگانيسمها به ويژه باكتري بيماري زا يكي از معضلات مهم بهداشت عمومي مي باشد كه به مردم آسيب مي رساند.
سازمان بهداشت جهاني (WHO) در سال 1992 ميلادي اعلام كرد بيماريهاي عفوني و انگلي 35 درصد عامل مرگ و مير بوده است.
از اين رو سيستم هاي پاستوريزه كردن حرارتي موادغذايي مايع در جهان رونق گرفت كه اين سيستم نيز جوابگوي كامل رفع آلودگي ها نبوده است.
بنابراين كارشناسان استفاده از فناوري هسته اي را مهمترين راهكار براي ماندگاري محصولات و جلوگيري از توسعه ميكروارگانيسم ها در محصولات غذايي عنوان كردند.
يكي از اين فناوري هاي هسته اي، استفاده از گاماي پرتودهي است كه در برخي از كشورها اكنون اين فناوري به يك فناورانه درآمدزا مطرح است.
استفاده از پرتودهي گاما باعث پيشگيري از بروز و شيوع بيماري هاي ناشي از مصرف موادغذايي از طريق كاهش و يا حذف باكتري هاي بيماري زا، كاهش موثر باكتري ها، كپك ها و قارچ ها براي سالم‌سازي موادغذايي، افزايش زمان انبارماني از طريق كنترل و از بين رفتن حشرات و آفات و عدم باروري مجدد آنها و جلوگيري از جوانه زني و تاخير در رسيدن ميوه جات براي افزايش طول عمر مي شود.
از ديگر مزاياي استفاده از پرتودهي گاما، سالم سازي موادغذايي بسته بندي شده براي ايجاد شرايط نگهداري بدون نياز به يخچال دفع آفات از غلات و محصولات دانه‌اي و غير فعال‌سازي انگل هاي بيماري زا در گوشت قرمز، طيور و ماهي بهداشتي كردن ادويه جات، گياهان دارويي و چاشني هاست.
چهارمحال و بختياري نيز چند سالي است در زمينه پرتودهي گاما گام برداشته و با احداث سايت شهيد شهرياري به باشگاه پرتودهي گاما در جهان پيوسته است.
مدير سايت پرتو دهي گاماي چهارمحال و بختياري گفت: اين سايت به عنوان نخستين سامانه بخش خصوصي بيش از 95 درصد پيشرفت فيزيكي دارد.
كيومرث مرادي در گفت وگوي اختصاصي با ايرنا افزود: تمامي تجهيزات اين سايت در شهركرد نصب كه بهره برداري از آن مي تواند نقش مهمي در افزايش سلامت محصولات غذايي و بهداشتي و درماني داشته باشد.
به گفته وي اين سامانه در 13 هزار مترمربع زمين احداث شده كه با بهره برداري از اين طرح زمينه اشتغال 60 تا 70 نفر از محققان علمي به صورت مستقيم ايجاد مي شود و زمينه ورود و ارائه خدمات به صنايع بسياري را فراهم مي كند.
به گفته وي، اين سامانه با هدف ارتقاي بهداشت و سلامت جامعه انجام مي شود و با بهره برداري كامل از آن زنجيره و چرخه صنايعي مثل كشاورزي و همچنين بهداشت و درمان تكميل مي شود.
مدير سامانه پرتودهي گاما شهركرد ادامه داد: اين طرح زيرساختي براي توسعه صنايع پزشكي و دارويي بخصوص گياهان دارويي است.
مرادي گفت: پرتودهي نوعي از انرژي تشعشعي است كه به روش يوني عمل مي كند و در اين روش يون ها به صورت موج نامرئي از ميان فضاي مولكولي حركت مي كنند و جانداران ريز و عواملي را كه باعث آلودگي و از بين رفتن محصولات مي شود، از بين مي برند و يا كاهش مي دهند.
به گفته وي، داشتن سرعت بالا، سازگاري با محيط زيست و قابليت استفاده در محيط تازه و منجمد از جمله مزاياي استفاده ازپرتوي گاماست و محصول پس از پرتودهي قابل استفاده است و پسماندي بعد از عمليات پرتودهي وجود ندارد.
مدير سايت شهيد شهرياري شهركرد افزود: با راه اندازي اين سامانه، زنجيره و چرخه صنايع كشاورزي و بهداشتي و درماني تكميل شده و اين طرح به توسعه صنايع پزشكي و دارويي بخصوص گياهان دارويي كمك شاياني مي كند.
به گزارش ايرنا، سامانه پرتو دهي گاما چهارمحال و بختياري بعد از تهران و شهرستان بناب، سومين مركز كشور است كه در سايت شهيد شهرياري شهركرد در حال اجراست.
بيستم فروردين ماه به عنوان روز ملي فناوري هسته اي در ايران نامگذاري شده است.
2097/6021
شهركرد- ايرنا- نقش پرتودهي گاما در ماندگاري محصولات كشاورزي و حفظ سلامت محصولات غذايي موجب شده تا استان چهارمحال و بختياري نيز در صدد پيوستن به باشگاه پرتو دهي گاماي جهان باشد.
