به گزارش ایرنا، كاهش سزارین و ترویج زایمان طبیعی در كشور طی پنج سال گذشته چشمگیر بوده است و در این میان دانشگاه علوم پزشكی مشهد كه یك دهم از موالید كشور را زیر پوشش دارد با كاهش بیش از 10 درصدی سزارین، بالاترین رتبه را در كشور كسب كرده است.
به گفته كارشناسان، ایران پس از برزیل دومین كشور به لحاظ فراوانی زایمان های سزارین در جهان است و این در حالی است كه بر اساس تاكید سازمان بهداشت جهانی، سزارین نباید بیش از 15 درصد كل زایمان ها را شامل شود.
پیشینه سزارین به تولد 'ژولیوس سزار'، قیصر روم و تولد رستم در شاهنامه برمی گردد كه این 2 به علت بزرگی جثه با جراحی از شكم مادر بیرون آورده شدند كه در غرب به این روش 'سزارین' گفته اند و در ایران برخی معادل 'رستمینه' را برای آن برگزیده اند.
به گفته پزشكان از آنجا كه زایمان به صورت سزارین با درد كمتری برای زن باردار همراه است و از سوی دیگر پزشكان متخصص زنان برای انجام آن با محدودیت كمتری رو به رویند، این روش همچنان طرفداران زیادی در ایران داشته و دارد.
در حالی كه برخی پزشكان به انتقاد از عوارض زایمان طبیعی پرداخته اند، اخیرا وزیر بهداشت، درمان و آموزشی پزشكی در واكنش به آنان اظهار كرد كه 'موضوع افزایش عوارض زایمان طبیعی در زنان دروغ است'.
دكتر سیدحسن قاضی زاده هاشمی افزود: در شرایطی كه وزارت بهداشت به دنبال ترویج زایمان طبیعی است، برخی به اشتباه تهمت می زنند كه عوارض زایمان در كشور افزایش پیدا كرده و این اظهارات دروغ است، درحالی كه نه تنها عوارض زایمان طبیعی بیشتر نشده، بلكه كاهش پیدا كرده است و به طور قطع سزارین عوارض بیشتری دارد.
*سهم سزارین نباید از 15 درصد كل زایمان ها فراتر رود
استاد زنان و زایمان دانشگاه علوم پزشكی مشهد گفت: طبق توصیه و تاكید سازمان بهداشت جهانی سزارین باید حدود 15 درصد از كل زایمان ها را شامل شود زیرا خطر مرگ و میر مادر در جریان عمل سزارین 2 برابر زایمان طبیعی است.
دكتر ملیحه حسن زاده افزود: خونریزی، عفونت، تاخیر در بهبودی و بازگشت به زندگی عادی، زخم ناشی از جراحی، عوارض مثانه، روده و چسبندگی ها در عمل سزارین بیشتر از زایمان طبیعی است.
وی خاطرنشان كرد: در زایمان طبیعی فشاری كه روی قفسه سینه نوزاد وارد شده و مجموعه حركاتی كه در فرآیند زایمان ایجاد می شود، به تكامل ریه نوزاد كمك می كند بنابراین نوزادی كه با زایمان طبیعی به دنیا می آید، مشكلات تنفسی كمتری دارد.
این پزشك متخصص زنان و زایمان، ترس از زایمان طبیعی را از علل گرایش به سزارین دانست و افزود: تمایل به سزارین در بین زنان باردار ایرانی بسیار بالا است، در حالی كه آنان از فواید زایمان طبیعی و عوارض سزارین آگاهی كافی ندارند.
حسن زاده افزود: زایمان نوعی فرآیند طبیعی است كه بیشتر زنان می توانند آن را طی كنند، اما در مواردی مثل آمدن نوزاد با پا یا شانه و یا افت ضربان قلب جنین، حتما باید سزارین انجام شود چراكه زایمان طبیعی برای مادر و نوزاد خطرساز است.
وی بیان كرد: طی چند سال گذشته اگرچه توفیقات خوبی در كاهش سزارین های بی رویه در كشور حاصل شده است اما از طرفی اجبار بر انجام طبیعی برخی زایمان ها هم اشتباه است.
دكتر حسن زاده كه دادیار سازمان نظام پزشكی مشهد است، افزود: طی سالهای اخیر موارد شكایت و آسیب های وارده به جنین و مادر، به دلیل اصرار بر زایمان طبیعی افزایش داشته است.
وی كمبود نیروی انسانی ماما، عدم آگاهی كافی مردم در مورد عوارض سزارین و فواید زایمان طبیعی و كمبود تجهیزات پزشكی مورد نیاز زایمان طبیعی را از موانع ترویج زایمان طبیعی عنوان كرد.
*كاهش 11 درصدی سزارین در حوزه دانشگاه علوم پزشكی مشهد
مدیر واحد مامایی دانشگاه علوم پزشكی مشهد گفت: ترویج زایمان طبیعی و ایمن یكی از بسته های طرح تحول نظام سلامت است كه از سال 1393 در سطح كشور و بیمارستان های زیر پوشش این دانشگاه در حال اجراست.
فریده فرخی افزود: به دنبال اقدامات انجام شده، شاخص زایمان طبیعی در مناطق زیر پوشش دانشگاه علوم پزشكی مشهد در خراسان رضوی در حال رشد است، به طوری كه هم اكنون بیش از 55 درصد زنان باردار زیر پوشش این دانشگاه در بیمارستان های دولتی و خصوصی به روش طبیعی زایمان می كنند.
وی بیان كرد: این در حالی است كه پیش از اجرای طرح تحول نظام سلامت، 56 درصد از زایمانها در مناطق زیر پوشش دانشگاه علوم پزشكی مشهد به روش سزارین انجام می شد.
وی تاكید كرد: دانشگاه علوم پزشكی مشهد در طول سالهای اخیر موفقیت زیادی در كاهش میزان سزارین ها كسب كرده است، به طوریكه میزان سزارین از ابتدای طرح تحول نظام سلامت تاكنون در این دانشگاه 11 درصد كاهش یافته، و حال آنكه این میزان در كشور تنها پنج درصد كاهش داشته است.
وی با بیان اینكه سزارین اولی ها كاهش مطلوبی داشته اند، اظهار كرد: اكنون تنها 15 درصد از زنان باردار خراسان رضوی در نخستین زایمانشان سزارین می شوند و حدود 30 درصد از آنان، سزارین تكراری دارند.
مدیر واحد مامایی دانشگاه علوم پزشكی مشهد گفت: برای زنانی كه نخستین زایمانشان به روش سزارین انجام شده، امكان انجام زایمان های بعدی به روش طبیعی به دلیل مشكلات چسبندگی، مشكل آفرین و خطرناك است.
وی با اشاره به راه اندازی تخت های زایمان ایمن (ال.دی.آر) در دانشگاه علوم پزشكی مشهد بیان كرد: ایجاد 100 تخت زایمان ایمن در بیمارستان های زیر پوشش از برنامه های در حال اجرا، با هدف كاهش سزارین و ترویج زایمان طبیعی است.
فرخی افزود: هم اینك اتاق های زایمان ایمن برای زایمان طبیعی در همه بیمارستان های 13 شهرستان زیر پوشش دانشگاه علوم پزشكی مشهد راه اندازی شده و تنها در شهرستان های كاشمر و قوچان هنوز این اتاقها بهره برداری نشده است.
وی گفت: این اتاقها همراه با تجهیزات كامل پزشكی برای انجام زایمان طبیعی است و امكان حضور همسر زن باردار نیز در این اتاقها پیش بینی شده است.
* پزشكان زنان علاقه ای به زایمان طبیعی ندارند
یك مامای با سابقه و رئیس سابق جمعیت مامایی خراسان رضوی گفت: هم اكنون مقاومت هایی برای نهادینه سازی زایمان طبیعی در جامعه وجود دارد كه بخشی از آن به ناآگاهی مردم و بخشی از آن به پزشكان متخصص زنان و زایمان مربوط است.
فروغ برهانی كه مروج و مربی زایمان طبیعی است، افزود: با آموزش و گسترش روش های زایمان بی درد مانند ماساژدرمانی، زایمان درآب، دارو و گازهای بی دردی و آموزش های یوگا، می توان ترس از زایمان طبیعی را در مادران باردار كاهش داد.
وی گفت: زایمان یك روش فیزیولوژی طبیعی است و فقط در موارد خاص كه جان بیمار و مادر در خطر است باید سزارین انجام شود.
وی بیان كرد: در سالهای اخیر 100 'ماما همراه' كه ماماهای تحصیل كرده هستند برای كمك به فرایند زایمان در مشهد آموزش دیده اند كه متاسفانه حضور آنها در حین زایمان طبق هماهنگی با زنان باردار با محدودیت ها و موانعی از سوی بیمارستان ها مواجه شده است.
وی با بیان اینكه اغلب پزشكان زنان علاقه ای به زایمان طبیعی ندارند، افزود: مهارت كمتر پزشكان در مورد تشخیص زایمان طبیعی نسبت به ماماها، راحت بودن انجام جراحی سزارین با تعیین وقت قبلی و محدودیت در وقت از پیش تعیین شده در زایمان طبیعی و سختی هایی كه پزشك از این بابت متحمل می شود، از علل گرایش پزشكان به سزارین است.
*ایران دومین كشور با سزارین بالا است
رئیس اداره مامایی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی گفت: هم اینك ایران پس از كشور برزیل بالاترین میزان سزارین جهان را به خود اختصاص داده است.
دكتر فرح بابایی افزود: طبق مستندات بین المللی ارائه شده از سوی سازمان بهداشت جهانی، میزان سزارین در ایران 35 درصد از كل زایمانها را در سال 1379 شامل می شد كه این میزان در سال 92 به 56 درصد افزایش یافت.
وی میانگین سزارین در جهان را حدود 18 درصد عنوان و بیان كرد: این میزان در كشورهای پیشرفته و اسكاندیناوی حدود 10 درصد است كه ایران فاصله زیادی با آن دارد.
وی ادامه داد: برنامه كاهش سزارین از سال 1393 با توجه به عوارض و مضرات آن در ایران آغاز شد و هم اكنون میزان سزارین در سطح دانشگاههای علوم پزشكی روند كاهشی طی می كند و دانشگاه علوم پزشكی مشهد از دانشگاههای موفق در این زمینه است.
وی گفت: هم اینك میزان سزارین در سطح كشور به حدود 50 درصد كاهش یافته و كاهش آن به 30 درصد طبق یك برنامه 10 ساله در حال اجرا و پیگیری است.
وی ناآگاهی مادران از عوارض سزارین و ترس از زایمان طبیعی را از عوامل افزایش میزان سزارین در ایران ذكر و بیان كرد: كلاسهای آموزش رایگان ترویج زایمان طبیعی و ساخت اتاقهای ویژه زایمان از برنامه های در حال اجرا به همین منظور است.
پنجم می مصادف با 15 اردیبهشت ماه، روز جهانی ماما نامگذاری شده است.
3027/5132
مشهد - ایرنا - ترویج زایمان طبیعی و ایمن یكی از بسته های طرح تحول نظام سلامت است كه وزارت بهداشت دولت تدبیر و امید با هدف پیشگیری از آمار بالای سزارین در كشور، بر نهادینه سازی آن تاكید ویژه ای داشته و دارد.
