به گزارش ايرنا، الهام علي اف رييس جمهوري آذربايجان، تفاهم نامه همكاري ميان باكو و تهران در بخش انرژي درياي خزر را يك سند تاريخي عنوان كرد و گفت : با اجراي اين سند همكاري هاي دو كشور در درياي خزر به بالاترين سطح مي رسد .
در اين گزارش سعي شده تا پس از آشنايي كوتاه با ظرفيت ها و طرح هاي بخش انرژي در جمهوري آذربايجان ، روابط تهران و باكو در حوزه انرژي هم به اختصار مورد بازخواني قرار گيرد.
** صنعت نفت و گاز جمهوري آذربايجان
جمهوري آذبايجان به عنوان يكي از كشورهاي نفت خيز منطقه پس از كسب استقلال ملي مورد توجه شركت هاي نفتي فراملي جهان قرار گرفت و در اوايل دهه نود قرن گذشته ميلادي بزرگترين قرارداد نفتي ميان اين كشور و چند شركت نفتي خارجي در باره توسعه سه ميدان نفتي ' آذري – چراغ – گونشلي ' در درياي خزر به امضا رسيد .
بر اثر فشارها و موانع ايجاد شده از سوي آمريكا، جمهوري اسلامي ايران هر چند نتوانست سهمي در اين قرارداد نفتي داشته باشد ولي در دومين قرارداد انرژي توسعه ميدان گازي 'شاه دنيز ' در درياي خزر كه سال 1996 ميلادي امضا شد ، ايران صاحب 10 درصد سهم شد.
در حال حاضر بزرگترين طرح انتقال گاز طبيعي جمهوري آذربايجان در قالب فاز دوم توسعه ميدان گازي ' شاه دنيز' به اروپا در دست اجراست و در اين ارتباط دو خط لوله بزرگ ترانس آناتولي ( تاناپ ) و ترانس آدرياتيك ( تاپ) احداث مي شود .
كارشناسان بر اين باورند كه امضاي تفاهم نامه همكاري جمهوري آذربايجان و ايران تاثير مثبت بر توسعه و بهره برداري از ديگر منابع انرژي موجود درياي خزر خواهد داشت و پايه همكاري هاي جديد در بخش انرژي در منطقه را خواهد گذاشت .
** همكاري ايران و آذربايجان در بخش نفت و گاز و برق
همكاري هاي جمهوري آذربايجان و ايران در حال حاضر در بخش انرژي در دو عرصه از جمله فعاليت مشترك دو كشور در اكتشاف و بهره برداري از منابع نفت و گازي در درياي خزر و نيز تعاملات دوجانبه و چند جانبه در عرصه انرژي برق ادامه دارد .
در سالهاي اخير سفرهاي مرتب و متقابل گروه هاي كارشناسي شركت دولتي نفت جمهوري آذربايجان ( سوكار ) و شركت ملي نفت ايران براي بررسي چشم انداز همكاري در حوزه تحقيقات زمين شناسي صنعت نفت و گاز و تبادل تجربه در اين حوزه ها انجام گرفته است .
** همكاري ايران و آذربايجان در سواپ گاز
جمهوري اسلامي ايران و جمهوري آذربايجان همچنين در راستاي مبادله ( سواپ ) گاز طبيعي همكاري مي كنند و اين همكاري به رفع مشكل جمهوري آذربايجان در تامين جمهوري خودمختار نخجوان با گاز طبيعي كمك شاياني كرده است .
جمهوري خود مختار نخجوان بر اثر مناقشه قره باغ در انزوا از بخش عمده جمهوري آذربايجان قرار گرفته و در حال حاضر ارتباط زميني مستقيم با اين كشور ندارد .
بر اساس توافق ميان جمهوري آذربايجان و جمهوري اسلامي ايران، گاز طبيعي مورد نياز جمهوري خودمختار نخجوان از طريق خط لوله ياقي مانده از شوروي سابق در خاك جمهوري آذربايجان به ايران منتقل مي شود و بصورت سوآپ به همين اندازه نيز از خاك ايران اين فرآورده به نخجوان رسانده مي شود كه مسئولان آذربايجاني همواره از اين كمك جمهوري اسلامي ايران ابراز قدرداني مي كنند.
** تاسيس شركت نفتي مشترك ايران و جمهوري آذربايجان
پس از امضاي تفاهمنامه همكاري دو كشور در بخش انرژي در سفر رسمي دكتر حسن روحاني به جمهوري آذربايجان ، معاون امور بين‌الملل و بازرگاني وزارت نفت جمهوري اسلامي ايران به تازگي اعلام كرد كه ايرا ن يك شركت نفتي مشترك با جمهوري آذربايجان تاسيس مي كند .
اميرحسين زماني نيا افزود: شركت ياد شده در چارچوب تفاهمنامه اي كه فررودين ماه در جريان سفر دكتر روحاني به باكو امضا شده ، ايجاد مي شود.
وي افزود: براساس اين تفاهم نامه توسعه مشترك بلوك‌هاي مرتبط در درياي خزر در دستور كار قرارگرفته و اين شركت مشترك در اين زمينه تشكيل مي شود.
زماني‌نيا همچنين اعلام كرد كه خروج يا ماندن آمريكا در برجام بر همكاري ايران با شركت دولتي نفت جمهوري آذربايجان ( سوكار ) تأثيري نخواهد گذاشت.
** سفر وزير انرژي جمهوري آذربايجان به ايران
پرويز شاهبازاف وزير انرژي جمهوري آذربايجان ارديبهشت امسال به ايران سفر كرد و در ديدار با بيژن نامدار زنگنه وزير نفت ايران در حاشيه 23 نمايشگاه بين المللي نفت و گاز تهران ،چشم انداز همكاري دو كشور در صنعت نفت و گاز بررسي شد.
** همكاري ايران در بخش برق
همكاري ايران و جمهوري آذربايجان در بخش انرژي برق در دهه نود و اوايل دو هزاره ادامه داشته و دو كشور در راستاي ايجاد زيرساختهاي انتقال و مبادله انرژي برق همكاري كردند كه ساخت خطوط انتقال برق ايميشلي – پارساباد و اقدامات يكسانسازي شبكه هاي انرژي برق از جمله اين همكاري بوده است .
گسترش همكاري دو كشور در حوزه انرژي برق در سفر اخير پرويز شاهبازاف وزير انرژي جمهوري آذربايجان به ايران و ديدار رضا اردكانيان وزير نيروي كشورمان مورد بررسي قرار گرفت .
وزير نيرو جمهوري اسلامي ايران در اين ديدار از فراهم شدن امكان تبادل 800 مگاوات برق با جمهوري آذربايجان در قراردادي بين دو كشور خبر داد و گفت: براساس برنامه‌ريزي ها، پس از تابستان اين ظرفيت را فعال مي كنيم.
اردكانيان يادآوري كرد: شايد جزو معدود كشورهاي دنيا باشيم كه بزودي پنجاهمين سال همكاري مشترك بر سر رودخانه‌هاي مرزي خود را جشن بگيريم.
وي با اشاره به افزايش همكاري 2 كشور پس از سفر فروردين ماه رئيس جمهوري اسلامي ايران به جمهوري آذربايجان گفت: در كمتر از يك ماه پس از اين سفر موفق شديم قراردادي را با طرف آذري به امضا برسانيم تا تابستان امسال با توجه به افزايش مصرف برق بتوانيم خريد و واردات برق تا حدود 180 مگاوات را آغاز كنيم.
اردكانيان اتصال شبكه برق جمهوري اسلامي ايران، جمهوري آذربايجان و روسيه را يكي ديگر از توافق هاي سفر رييس جمهوري به باكو دانست و افزود: چنانچه با پشت سرگذاشتن مراحل فني، اين طرح اجرا شود كشور ما از لحاظ امنيت سيستم برق و كيفيت آن به درجه بالاتري مي رسد.
وي تصريح كرد: اتصال به شبكه‌اي با بيش از سه برابر ظرفيت نصب شده ايران، امتيازهاي فراواني دارد و ما را نيز از جهات مختلف فني وادار مي كند كيفيت بالاتري را در اين بخش احراز كنيم.
**اتصال شبكه برق سه كشور
پس از سفر رييس جمهوري ايران به جمهوري آذربايجان ، نخستين نشست بين معاونان وزيران انرژي سه كشور در باكو برگزار شد و جلسه دوم آن نيز قرار است بزودي در مسكو بين هيات هاي فني سه كشور برگزار شود تا در آينده نزديك اتصال شبكه برق ايران، جمهوري آذربايجان و روسيه فراهم شود .
در اين سفر همچنين مسايل اتصال شبكه هاي برقي ايران ، جمهوري آذربايجان و روسيه و نيز ترانزيت انرژي برق به كشورهاي ثالث مورد بحث و بررسي قرار گرفت .
اتصال شبكه هاي برقي ايران ، جمهوري آذربايجان و روسيه و ايجاد دالان انرژي برق شمال – جنوب در ديدار هاي سه جانبه روساي جمهوري سه كشور در باكو و تهر ان و نيز در سفر ماه فروردين رييس جمهوري اسلامي ايران به جمهوري آذربايجان مورد بررسي قرار گرفته و سران سه كشور در خصوص توسعه همكاري هاي چند جانبه در حوزه انرژي برق دستورات لازم نيز صادر كردند .
** ساخت سد و نيروگاه مشترك
درسفر وزير انرژي جمهوري آذربايجان به ايران همچنين نخستين نشست كميسيون فني مشترك براي اجراي موافقتنامه بين دولتي جمهوري آذربايجان و ايران در باره ادامه ساخت، بهره‌برداري و استفاده از منابع آب و انرژي سدها و نيروگاه‌هاي برق آبي خدا آفرين و قيزقلعه سي بر روي رودخانه ارس در تهر ان برگزار و بر اهميت اجراي اين طرح ها براي اقتصاد دو كشور از جمله بخش كشاورزي تاكيد شد .
** قرار داد خريد برق
قبل از سفر وزير انرژي جمهوري آذربايجان به جمهوري اسلامي ايران ، در 23 فروردين ماه گذشته توافقنامه خريد برق ميان شركت 'آذرانرژي ' جمهوري آذربايجان و شركت توانيز ايران در تهران به امخضا رسيد .
اين سند كه در جريان سفر ناطق عباس اف معاون وزير انرژي جمهوري آذربايجان امضا شد شامل آغاز از ماه ژوئن سال جاري صادرات نيروي برق 180 مكاوات از سوي شركت آذرانرژي جمهوري آذربايجان براي مناطق مغان و آستاراي ايران بود .
**اتصال شبكه برق آذربايجان به چهار كشور
پرويز شاهباز اف وزير انرژي جمهوري آذربايجان در مقاله اي در باره دست آوردهاي اين كشور در بخش انرژي برق كه در شماره امروز ( سه شنبه ) روزنامه رسمي ' آذربايجان ' منتشر شده است نوشت: جمهوري آذربايجان كه توانسته امنيت انرژي خود را تامين كند، در حال حاضر ارتباط لازم با شبكه هاي انرژي برق روسيه ، ايران ، گرجستان و تركيه ايجاد كرده است .
وي افزود: تحقق اين مهم عاملي موثري براي توسعه روابط ميان كشورهاي همسايه و حفظ صلح و ثبات و امنيت در منطقه است
خاورم ** 337*1579
باكو – ايرنا – سفر دكتر حسن روحاني رئيس جمهوري اسلامي ايران در فروردين ماه امسال به باكو و امضاي تفاهم نامه همكاري و توسعه منابع انرژي درياي خزر ميان وزارت انرژي جمهوري آذربايجان و وزارت نفت كشورمان، موجب تحرك همكاري دو كشور در بخش انرژي شد.
