مردم منطقه تاریخی و كهن گناباد از دیرباز با آداب و رسوم متعدد به استقبال ماه مبارك رمضان می رفتند و از چند روز مانده به این ماه پر خیر و بركت اقلام و كالاهای مورد نیاز و مواد اولیه غذاهای محلی مانند جوشپره، آش لخشك، گندم پلو، چنگالی و سوپ های محلی را تهیه می كردند.
چنگالی از غذاهای محلی و مقوی مردم گناباد است كه از شیره انگور تهیه شده و در افطار و سحر مورد استفاده قرار می گیرد.
با توجه به موقعیت جغرافیایی و كویری گناباد و رویش گسترده گیاه خاكشیر در آن، شربت خاكشیر از نوشیدنی های بسیار مرسوم این شهرستان در ماه مبارك رمضان است.
اغلب مردم مناطق شهری و روستایی گناباد در ماه مبارك رمضان از غذاها و نوشیدنی های محلی و سنتی استفاده می كنند كه با توجه به مواد مقوی به كار رفته در آنها تحمل گرسنگی و تشنگی را برای روزه داران راحت تر می كند.
گنابادیها در ماه مبارك رمضان به استفاده از نان محلی در كنار سایر غذاهای سنتی توجه خاص دارند و برای تهیه این نان كه به صورت لواش یا تافتون پخته می شود، گیاهان دارویی و سبزیجات معطر به كار می برند كه مكمل خوبی برای افطار و سحر محسوب می شود.
* شب خوانی آیین سنتی مردم گناباد در ماه رمضان
از دیگر آداب و رسوم مردم گناباد در ماه مبارك رمضان كه از سالیان گذشته همچنان در مناطق روستایی این شهرستان مرسوم می باشد، مناجات خوانی یا شب خوانی و در اصطلاح محلی 'شوخوانی' است كه از نخستین شب ماه مبارك رمضان آغاز می شود.
در سالهای گذشته كه وسایل صوتی امروزی وجود نداشت، یكی از بزرگان روستا یا محله از حدود یك ساعت به سحر مانده در كوچه ها یا پشت بام خانه خود با مناجات خوانی و خواندن اشعار مذهبی مردم را برای سحر بیدار می كرد كه این رسم هنوز در بیشتر مناطق روستایی گناباد وجود دارد.
در برخی مناطق روستایی سه نفر از مردانی كه دارای صدای خوب و مسلط به مناجات خوانی هستند از نیمه شب تا لحظاتی باقی مانده به اذان صبح سه مرتبه پشت بامها رفته یا با راه افتادن در محله ها به شب خوانی می پردازند.
علاوه بر آن از حدود 2 ساعت مانده به اذان صبح از بلندگوی بیشتر مساجد مناطق شهری گناباد به شیوه گذشتگان نوای دلنشین مناجات پخش می شود.
دوره های ختم قرآن به صورت خانوادگی یا محله ای طی این ماه مبارك در گناباد حال و هوای خاصی دارد.
در جلسات قرآنی مرسوم است چنانچه فردی برخی از سوره های قرآن از جمله انعام، یاسین، توحید، الرحمن و سجده را در این جلسات قرائت كند، جلسه بعد با آوردن شیرینی یا آش، خوشحالی خود را از قرائت این سوره ها اعلام می كند.
زنان و دختران خانواده نیز در این ماه پر خیر و بركت برای پختن شیرینی های محلی و آماده كردن مواد غذایی به منزل یكدیگر می روند.
در فرهنگ و آداب و رسوم مردم گناباد افطاری دادن در ماه مبارك رمضان از جایگاه خاصی برخوردار است و بسیاری از خانواده ها با غذاهای محلی در كنار دیگر غذاهای مرسوم از روزه داران پذیرایی می كنند.
شهرستان 88 هزار نفری گناباد در 287 كیلومتری جنوب مشهد واقع است.
2095/ 6053
گناباد- ایرنا- ماه مبارك رمضان در گناباد با آداب و رسومی همراه است كه از آن می توان به عنوان هویت و تاریخ این مرز و بوم یاد كرد.
