آینده خودروهای هیبریدی، منتظر تصمیم مجلس

به گزارش خبرنگار اقتصادی ایرنا، پس از اینكه دولت دوازدهم در دی ماه پارسال تعرفه واردات خودروهای هیبریدی را از پنج به 45 درصد برای خودروهایی با حجم موتور بین 1500 تا 2000 سی سی و 65 درصد برای خودروهای با حجم موتور بین 2000 تا 2500 سی سی افزایش داد، واردكنندگان و كارشناسان صنعت خودرو و محیط زیست به آن اعتراض كردند.
این موضوع تا آنجا پیش رفت كه رییس جمهوری بهمن ماه در گفت و گوی تلویزیونی خود وعده داد در تعرفه واردات این نوع خودروها بازنگری شود.
24 فروردین ماه امسال «محمد شریعتمداری» وزیر صنعت، معدن و تجارت با اشاره به مصوبه جدید دولت برای تعرفه خودروهای هیبریدی، اظهار داشت: مصوبه قبلی دولت كه فاصله تعرفه خودروهای هیبریدی مختلف را با خودروهای بنزینی كم كرده و شرایطی را فراهم كرده بود كه شاید اشتیاق برای ورود خودروهای هیبریدی كم شود، تغییر یافت.
وی با بیان اینكه با مصوبه جدید دولت فاصله بین تعرفه واردات انواع مختلف خودرو بیشتر شد، افزود: با تصمیم جدید دولت، خودروهای هیبریدی تولید شده به صورت سه نوع «موازی»، «سری» و «سری - موازی» مورد حمایت قرار می گیرند.
وزیر صنعت، معدن و تجارت تصریح كرد: بهترین نوع این حمایت همچون خودروهای برقی است و بقیه خودروهای هیبریدی به نسبتی كه سوخت فسیلی مصرف می كنند، مشمول تعرفه ترجیحی می شوند كه این مصوبه به دستگاه های اجرایی ابلاغ شده است.
دولت خودروهای برقی - بنزینی بر اساس حجم موتور را به سه گروه تقسیم كرده است؛ تعرفه خودروهایی با حجم موتور 1000 تا 1500 سی سی 25 درصد، 1501 تا 2000 سی سی 45 درصد و 2001 تا 2500 سی سی 65 درصد محاسبه می شود در حالی كه این تعرفه ها برای خودروهای بنزینی و دیزلی با حجم موتورهای یاد شده به ترتیب 55، 75 و 95 درصد خواهد بود.
نظر دولت بر این استوار است كه خودروهای هیبریدی به نسبتی كه از سوخت های فسیلی استفاده می كنند باید مشمول تعرفه های بالاتر شوند.
با این حال، مجلس شورای اسلامی نیز طرحی را برای ساماندهی بازار خودرو در دستور كار قرار داده كه محور اصلی آن كاهش تعرفه واردات خودرو است؛ این طرح ابتدا در قالب یك طرح دو فوریتی اوایل اردیبهشت ماه به صحن مجلس ارسال شد اما نمایندگان با بررسی فوری آن موافقت نكردند و در قالب طرح یك فوریتی به كمیسیون صنایع و معادن رفت.
این طرح با هدف ساماندهی واردات خودرو و تعیین حقوق ورودی موثر با هدف دستیابی به افزایش رقابت پذیری و كیفیت خودروهای تولید داخل، افزایش استانداردهای ایمنی و زیست محیطی، كاهش آلایندگی،‌ كاهش مصرف سوخت و مدیریت بر واردات و بازار خودرو تدوین شده است تا حقوق ورودی خودروهای سواری بر اساس حجم موتور، میزان مصرف سوخت و میزان آلایندگی به صورت پلكانی و هدفمند تعیین شود.
در یكی از مواد این طرح پیش بینی شده كه خودروهای تمام برقی و برقی - بنزینی (هیبریدی) تنها مشمول سود بازرگانی باشد و از وضع هرگونه تعرفه واردات معاف شود.
امضاكنندگان این طرح بر این باورند كه با وجود حمایت از تولید داخلی، این حق مردم است كه خودروهای با كیفیت، به روز، ایمن و سازگار با محیط زیست سوار شوند.
به اعتقاد آنان در قانون هوای پاك نیز دولت ملزم شده است، نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی شهری با خودروهای الكتریكی یا هیبریدی را با ارایه مشوق هایی چون كمك بلاعوض، یارانه، صفر كردن سود بازرگانی واردات پیگیری كند و اگر این خودروها تولید داخل باشند، از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف می شوند.

** مانعی برای تصویب طرح ساماندهی بازار خودرو وجود ندارد
«عبدالكریم حسین ‌زاده» نایب رئیس فراكسیون محیط زیست و توسعه پایدار مجلس، در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا درباره افزایش تعرفه واردات خودروهای هیبریدی افزود: یكی از دلایل اصلی آلودگی هوای كلانشهرها بویژه تهران، ترافیك سنگین و حجم بالای خودروها و وسایل نقلیه موتوری است كه بی شك نوع سوخت مصرفی این وسایل در افزایش آلاینده‌های هوا نقش بسزایی ایفا می‌كند.
وی خاطرنشان كرد: ورود خودروهای هیبریدی به ناوگان حمل و نقل شهری امری ضروری است و افزایش تعرفه این خودروها توجیه منطقی ندارد.
نماینده مردم نقده و اشنویه در مجلس شورای اسلامی افزود: یكی از مولفه‌های اساسی كاهش ترافیك و آلودگی‌ها در كلانشهرها استفاده از كم هزینه ‌ترین، سالم ‌ترین و راحت‌ ترین وسایل نقلیه است، خودروهای هیبریدی با توجه به اینكه سوخت اولیه آنها در ترافیك 60 كیلومتر در ساعت با استفاده از برق است و سرعت سرویس هم در كلانشهرها عددی بالاتر از 60 كیلومتر در ساعت نیست، می تواند در كاهش آلایندگی مفید باشد.
نایب رئیس فراكسیون محیط زیست و توسعه پایدار مجلس اظهار داشت: ورود خودروهای هیبریدی در كنار امتیاز ویژه ای كه برای ناوگان حمل و نقل شهری دارند، می تواند ارزش افزوده بالایی برای جامعه ایجاد كند، زیرا آلودگی هوا عامل اصلی بخش قابل توجهی از بیماری هایی است كه این روزها مردم با آن درگیرند.
وی ادامه داد: می توان ناوگان درون شهری را با خودروهای هیبریدی مجهز كرد تا هم حمل و نقل ایمن داشته و هم هوایی پاك و سالم را به مردم هدیه كنیم.
حسین ‌زاده با تاكید بر اینكه استفاده از خودروهای هیبریدی به نفع شهر و مردم خواهد بود، گفت: مانعی در تصویب طرح ساماندهی بازار خودرو و كاهش تعرفه واردات خودروهای هیبریدی در مجلس وجود ندارد.

** مجلس پیگیر كاهش تعرفه واردات خودرو های هیبریدی است
«جبار كوچكی‌نژاد» دیگر نایب رئیس فراكسیون محیط زیست مجلس نیز به ایرنا گفت: از كاهش تعرفه واردات خودروهای هیبریدی كه در طرح ساماندهی بازار خودرو نیز گنجاده شده است، حمایت می كنیم تا به تصویب نمایندگان مجلس برسد.
وی با اشاره به تصویب قانون هوای پاك در مجلس، افزود: در این قانون تكالیفی برای سازمان حفاظت محیط زیست، وزارت صنعت، معدن و تجارت و شهرداری تعیین شده كه از جمله آنها می توان به حمایت از تولید و واردات خودرو های برقی و هیبریدی اشاره كرد.
نماینده مردم رشت در مجلس ادامه داد: در مورد خودروهای هیبریدی، قرار بود تخفیف‌ های نقدی در عوارض و ارائه طرح ترافیك رایگان در كلانشهرها در نظر گرفته شود و نه اینكه برای این خودروها عوارض و تعرفه سنگین لحاظ كنیم.
كوچكی نژاد اظهار داشت: ارائه تسهیلات برای خودروهای برقی و الكترویكی فقط در ایران انجام نمی ‌شود، اما در سایر نقاط جهان برای تشویق به استفاده از این خودروها از ابزارهایی همچون كاهش عوارض و تعرفه های وارداتی نیز استفاده می شود.
نایب رئیس فراكسیون محیط زیست مجلس با تاكید بر اینكه معضل آلودگی تهران و كلانشهرها بسیار جدی است، گفت: مجلس و دولت باید برای رفع معضل آلودگی هوا تلاش كرده و در كنار تسهیل در واردات خودروهای هیبریدی، تولید این خودروها را در كشور آغاز كنند.
همچنین «امیرحسین قناتی» مدیركل صنایع خودرو و نیرو محركه وزارت صنعت، معدن و تجارت به ایرنا گفت: رویكرد وزارت صنعت در اعمال تعرفه واردات خودروها پیرو تصمیم های دولت بوده و همان مطلبی است كه وزیر صنعت در 24 فروردین ماه اعلام كرد.
وی ادامه داد: با این حال در روزهای آینده نظرات خود را با كمیسیون صنایع مجلس در میان خواهیم گذاشت و استدلال خواهیم كرد تا در نهایت تصمیمی كه به نفع جامعه باشد، در مجلس مصوب شود.

** لزوم كاهش تعرفه ها
نماینده یك شركت واردكننده خودروهای هیبریدی نیز درباره تغییر تعرفه این خودروها به ایرنا گفت: افزایش تعرفه خودروهای هیبریدی با رویكرد دولت برای كاهش مصرف سوخت و مدیریت آلودگی هوا بویژه در كلانشهرها همخوانی ندارد.
مهناز رمضانی تصریح كرد: وضع تعرفه سنگین بر خودروهای هیبریدی به صلاح مصرف كنندگان نیست و افزایش قیمت این خودروها و كاهش اقبال مشتریان را به دنبال دارد و سبب می شود در عمل نتوانیم گامی برای كاهش آلودگی هوا و صدا برداریم.
وی همچنین با اشاره به استفاده یك شركت دیگر از خودروهای سبز و هیبریدی در ناوگان خود اظهار داشت: برنامه توسعه ناوگان تاكسی در تهران از سوی این شركت به فراخور سفارش های مشتریان دنبال می شود، اما افزایش قیمت یاد شده با از دست رفتن توجیه اقتصادی برای رانندگان، چالش هایی برای تزریق این خودروها به ناوگان تاكسیرانی به دنبال خواهد داشت.
این فعال خودروهای هیبریدی از وزارت نفت خواست «مطابق بند 12 قانون بودجه و از محل صرفه جویی در مصرف سوخت، 6 هزار و 800 دلار بابت واردات هر دستگاه خودرو برقی یا هیبریدی اقدام بپردازد؛ موضوعی كه تاكنون عملی نشده است».
وی ادامه داد: رقم ارزی یاد شده به مثابه یارانه حدود 30 میلیون تومانی به مشتریان این خودروها بوده اما تاكنون اجرایی نشده است.
رمضانی گفت: امروز همه كشورهای جهان به سمت استفاده از انرژی های نو گرایش داشته و در سبد خودرویی خود از خودروهای سبز، هیبریدی، هیبرید پلاگین یا الكتریكی استفاده می كنند و بتدریج در حال خارج كردن خودروهای با سوخت فسیلی هستند.
وی یادآوری كرد: بیشتر كشورها حتی یارانه ها و مشوق هایی را برای مصرف كنندگان این خودروها در نظر گرفته اند؛ برای نمونه برخی كشورها تا سال 2025 این خودروها را از تعرفه وارداتی معاف كرده و 15 درصد یارانه به مصرف كنندگان آن می دهند.
این فعال خودروهای هیبریدی با اشاره به اینكه انتظار می رفت تعرفه واردات خودروهای هیبریدی از پنج درصد به صفر برسد، گفت: از دولت و مجلس انتظار داریم با توجه به مشكلاتی كه در زمینه مصرف سوخت و آلودگی هوا وجود دارد، به حمایت از خودروهای سبز پرداخته و تعرفه ها را كاهش داده یا حتی الامكان به رقم پیشین بازگرداند.

** كاهش تعرفه برای ناوگان سنگین
«امیرحسن كاكایی» كارشناس خودرو و استاد دانشگاه علم و صنعت ایران نیز در گفت و گو با ایرنا با اشاره به تعرفه های پیشنهادی خودروهای هیبریدی، خاطرنشان كرد: پرداختن به این مقوله و ایجاد سهولت در واردات خودروهای برقی و هیبریدی با هدف كاهش آلایندگی هوا یا دستیابی به فناوری آنها در شرایط فعلی به صلاح نیست.
وی تصریح كرد: كاهش تعرفه خودروهای هیبریدی و برقی سواری در این شرایط، هرچند در ظاهر شیك و جذاب جلوه می كند، اما با افزایش وابستگی به خارج همراه است، زیرا در اختیار گرفتن فناوری آنها به دستكم 10 تا 15 سال زمان نیاز دارد.
كاكایی اضافه كرد: این خودروها در زمینه باتری، سیستم الكترو موتوری و سیستم الكترونیكی وابستگی زیادی به خارج از كشور دارند.
این كارشناس خودرو یادآور شد: در شرایط كنونی حتی خودروهای فعلی بنزینی از نظر برق و الكترونیك به شدت وابسته به خارج هستند و بنابراین نباید تصمیمی اتخاذ شود كه این وابستگی ها بویژه در شرایط مدیریت دارایی های ارزی از سوی دولت، بیشتر شود.
پیگیری خبرنگار ایرنا از بازار خودرو نشان می دهد كه خودروهای هیبریدی بسته به شركت خودروساز و حجم موتور آن بین 200 میلیون تا 640 میلیون تومان قیمت گذاری می شوند كه اقشاری با درآمد بالا توان خرید آن را دارند.
با توجه به اینكه رانندگان تاكسی ها در قشر متوسط جامعه جای می گیرند، انتظار نمی رود كه كاهش تعرفه واردات خودروهای هیبریدی، توان خرید عامه مردم را برای خرید این خودروها افزایش چشمگیری دهد زیرا در زمانی كه تعرفه این خودروها پنج درصد بود، نتوانسته بودند سهم بالایی از خودروهای وارداتی را به خود اختصاص دهند.
این داستان برای رانندگان ناوگان حمل و نقل عمومی اهمیت دو چندان دارد زیرا این گروه كه در قشر متوسط جامعه تعریف می شوند، با كاهش تعرفه ها و حتی صفر كردن آن نیز این توان را نخواهند داشت كه خودروی بنزینی خود را به راحتی جایگزین خودروی هیبریدی و حتی برقی كنند و از این رو انتظار می رود كه دولت برنامه ای مشابه آنچه برای نوسازی ناوگان فرسوده شهری و بین شهری پیاده سازی كرده، در این بخش اجرا كند.
بر اساس یك بررسی كه مركز پژوهش های مجلس درباره بازار خودروهای وارداتی منتشر كرده، سهم هیبریدی ها از خودروهای وارداتی در سال 1393 برابر 0.1 درصد بوده كه به تدریج و با اعمال سیاست های تشویقی نظیر تعرفه پایین، طرح ترافیك رایگان به 8.6 درصد در سال 1395 افزایش یافته است.
هرچند تعرفه هیبریدی ها در سیاست جدید دولت از دی ماه پارسال جهش یافت اما به تناسب آن تعرفه خودروهای بنزینی و دیزلی نیز رشد قابل توجهی داشته است.
در مجموع باید منتظر نتیجه رایزنی نمایندگان دولت و مجلس بر سر تصویب طرح تعیین ضوابط حقوق ورودی خودروهای سواری وارداتی و ساماندهی بازار خودرو در كمیسیون صنایع و معادن مجلس ماند؛ طرحی كه با وجود یك فوریتی بودن هنوز در دستور كار كمیته های فرعی این كمیسیون قرار نگرفته و به نظر نمی رسد به این سرعت در كمیسیون صنایع و سپس در صحن علنی مجلس مطرح شود.
اقتصام* 3065*2025