به گزارش ایرنا در پی خشكسالی های اخیر شاهد كاهش تولید محصولات كشاورزی و سطح زیر كشت محصولات پاییزه و بهاره در استان هستیم كه موجب ضرر و زیان و خسارت وارده به كشاورزان استان خراسان شمالی شده است، توسعه گلخانه ها تنها راه برون رفت از مشكلات مربوط به خشكسالی و اقدامی موثر برای كاهش مصرف آب است.
مشكل كم آبی و كاهش نزولات جوی در سال های اخیر مهم ترین معضل در بخش كشاورزی خراسان شمالی به حساب می آید كه به گفته كارشناسان این حوزه تنها راهكار برای مقابله با این پدیده توسعه فضاهای گلخانه ای است.
به گفته كارشناسان و خبرگان بخش كشاورزی كشت های گلخانه ای مصرف آب بسیار پایین و بازده تولید قابل توجهی دارند كه باید محصولات آب بر را به فضای گلخانه انتقال داد تا مشكل كم آبی ضرر و زیان به حوزه تولید وارد نكند.
یكی از مهم ترین پروژه های اقتصاد مقاومتی در دولت تدبیر و امید در حوزه كشاورزی، پروژه توسعه كشت های گلخانه ای است كه در برخی از شهرستان ها در حال اجرا است زیرا كه یكی از مزایای آن ورود آب های سطحی به چرخه مصرف و جلوگیری از هدر رفت آب است.
یكی از كشاورزان خبره استان خراسان شمالی می گوید: عمده كار مردم این منطقه كشاورزی و اقتصاد منطقه بر روی این محور است اما خشكسالی های دو دهه اخیر باعث چالش در این حوزه شده است.
علیرضا قویدل كه خود تحصیل كرده در بخش كشاورزی است بر گسترش گلخانه ها در اراضی كشاورزی استان تاكید كرد و گفت: در گلخانه برای تولید هر كیلوگرم گوجه فرنگی 40 لیتر و در فضای باز برای همین مقدار تولید 400 لیتر آب یعنی 10 برابر مصرف می‌شود.
وی با بیان اینكه سبزی‌های برگی قابلیت انتقال و تولید در فضای گلخانه‌ای را دارند، گفت: كشت های گلخانه های بازده بسیار خوبی دارد و درآمد قابل توجهی برای سرمایه گذار در پی خواهد داشت.
یكی دیگر از كشاورزان خراسان شمالی گفت: با توجه به خشك شدن چشمه ها و قنات ها و كاهش منابع آبی زیرزمینی، منابع آب باید صحیح مدیریت شود كه این كار در گرو همكاری مسئولان و بهره‌برداران است.
محمد ریاحی اظهارداشت: بهره‌وری و تكنولوژی‌های كشاورزی نقش مهمی در عملكرد تولیدات كشاورزی دارد كه در این راستا باید به دنبال افزایش بهره‌وری و انتقال تولیدات محصولات سبزی به داخل گلخانه‌ها باشیم زیراكه با تحقق كامل این امر صرفه‌جویی بسیاری در مصرف آب صورت می‌گیرد.
وی گفت: مسئولان باید به دنبال آن باشند كه به منظور كاهش مصرف آب، محصولاتی كه قابلیت انتقال به داخل گلخانه‌ها را دارند شناسایی و در این زمینه اقدام كنند.
یكی دیگر از كشاورزان با اشاره به اخذ تسهیلات برای گلخانه ها می گوید: نظام بانكی می‌تواند با تسهیل شرایط با توجه به شرایط اقلیمی كشاورزان توسعه كشت گلخانه‌ای را شتاب بخشد.
نظر محمد پیشه با اشاره به توسعه كشت گلخانه ای و حمایت از بخش كشاورزی اظهارداشت: باید شرایطی را فراهم كنیم كه استفاده از تسهیلات برای كشاورزان آسان شود.
مدیرعامل شركت آب منطقه ای خراسان شمالی نیز در گفت وگو با خبرنگار ایرنا گفت: میزان آب ذخیره سازی شده فعلی در مخزن سدهای این استان در مقایسه با مدت مشابه پارسال 20 میلیون مترمكعب كاهش دارد.
سیدابراهیم علوی افزود: اكنون 64 میلیون مترمكعب آب در پشت سدهای استان ذخیره است كه این میزان معادل 28 درصد از حجم این مخازن است.
وی اظهار داشت: اكنون 72 درصد از حجم 226 میلیون مترمكعبی سدهای استان خالی است.
اكنون سد بارزو در شیروان تنها معادل 4 درصد از حجم مخزن، آب ذخیره دارد و 93 درصد از حجم سد بیدواز در اسفراین، 81 درصد از حجم سد چری و 83 درصد از حجم سد سومبار خالی است.
رئیس سازمان جهاد كشاورزی خراسان شمالی گفت: توسعه كشت های گلخانه ای یكی از مهم ترین سیاست های افزایش بهره وری و مدیریت راهبردی آب است به طوری كه می توان با مقدار كمی از نهاده های تولید و آب به چندین برابر افزایش كمی و كیفی تولیدات كشاورزی دست یافت.
عبدالله یوسفی در گفت و گو با ایرنا اظهار داشت: بررسی ها نشان می دهد میزان مصرف آب برای تولید هر كیلوگرم محصول كشت شده در فضای باز تقریبا 12برابر كشت های گلخانه ای است در حالی كه عملكرد سالانه كشت گلخانه ای حدود 10 برابر كشت در فضای باز است.
وی بهینه كردن استفاده از منابع و نهاده های تولید، كاهش ریسك تولید و كنترل بهتر شرایط محیطی، امكان تولید محصولات متنوع و خارج فصل نظیر سبزیجات، گل های شاخه بریده اندام های تكثیری، میوه ها سبزیجات، میوه های ریز، گیاهان دارویی و گلدانی و بذر میوه، كاهش هزینه های تولید به ازای هر كیلو گرم محصول را از جمله مزایای این نوع كشت عنوان كرد.
یوسفی افزود: همچنین افزایش بازدهی اقتصادی نسبت به كشت در فضای باز، توسعه كشت های نشایی و كاهش 30 درصدی مصرف آب، ایجاد گردش مالی دایمی در سال برای بهره بردار، اشتغالزایی پایدار برای نیروی انسانی و فعال شدن صنایع مرتبط نظیر كارخانجات و كارگاه های ساخت قطعات فلزی از دیگر مزایای مهم و ضرورت توجه به توسعه كشت های گلخانه ای است.
رئیس سازمان جهاد كشاورزی خراسان شمالی گفت: بر این اساس افزایش تولید در محیط های كنترل شده به عنوان یكی از مهم ترین برنامه های اقتصاد مقاومتی سازمان جهاد كشاورزی استان است كه اهداف كمی استان در پایان برنامه ششم و افق 1404 توسعه و ساخت 200 هكتار گلخانه هدفگذاری شده است.
یوسفی افزود: محصولات قابل كشت در گلخانه ها شامل سبزی و صیفی جات نظیر گوجه فرنگی، خیار، سبزی ریحان، كلم بروكلی و گیاهان گلدانی و گل های شاخه بریده نظیر لسیانتوس، شب بو، آلوورا،كاكتوس، نشاء گیاهان دارویی، قلمه گل محمدی، نهال پسته و ... برآورد می شود.
وی با بیان اینكه تاكنون 13 طرح احداثی با سطح 5.3 هكتار برای دریافت 63 میلیارد و 755 میلیون ریال تسهیلات ارزان قیمت به بانك ها معرفی شده اند، گفت: همچنین به منظور اصلاح و نوسازی به 6 واحد گلخانه ای با سطح 1.1 هكتار 2 میلیارد و 255 میلیون ریال تسهیلات پرداخت شده است.
رئیس سازمان جهاد كشاورزی خراسان شمالی افزود: طرح های ساخت و اصلاح و نوسازی گلخانه ها از پروژه های اولویت دار استان است، منابع بانكی لازم در این خصوص تجهیز شده است و برای پرداخت تسهیلات هیچ گونه محدودیتی وجود ندارد.
یوسفی اظهار داشت: تسهیلات توسعه و اشتغال پایدار مناطق روستایی و عشایری فرصت بسیار مناسبی جهت توسعه و اصلاح و نوسازی گلخانه ها استان می باشد، لذا به متقاضیان و گلخانه داران توصیه می شود با مراجعه به آدرس سایت كارا در سامانه www.kara.mcls.cov.ir ثبت نام كنند.
وی گفت: به منظور فراهم آوردن امكان بهره برداری اقتصادی از اراضی خرد كشاورزی، ایجاد فرصت های مناسب شغلی با سرمایه گذاری اندك، افزایش تولید در جوار مراكز جمعیتی و اقامتی، توسعه فرهنگ كشاورزی خانواری و تجربه اندوزی و كسب مهارت های لازم جهت آشنایی بیشتر با شیوه های مدرن كشت و تولید در محیط های گلخانه ای با پیگیری های به عمل آمده دستورالعمل ساماندهی و تاسیس گلخانه های كوچك مقیاس (كمتر از 3 هزار متر مربع) در اراضی داخل محدوده روستاها و شهرها تدوین و ابلاغ شده است.
یوسفی افزود: در سال های اخیر گلخانه های كوچك مقیاس توسعه زیادی در شهرستان اسفراین داشته و زمینه مناسبی برای ایجاد فرصت های شغلی فراهم آورده است.
سطح گلخانه های این استان 22.62 هكتار است كه میزان تولید آن شامل چهار هزار و 375 تن انواع محصولات صیفی و سبزی، دارویی و 342 هزار گیاهان گلدانی است.
معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منابع استاندار خراسان شمالی بر ارائه برنامه توسعه شهرك های گلخانه ای تا سال ۱۴۰۰ تاكید كرد.
مجید پور عیسی اظهار داشت: سازمان جهاد كشاورزی استان علاوه بر ارائه سیمای كنونی شهرك های گلخانه ای استان دیگر پروژه های جدید خود در این حوزه را با اعلام جدول زمان بندی برای ایجاد، تكمیل و توسعه ارائه دهد.
وی افزود: توسعه شهرك های گلخانه ای استان نیازمند تامین زیرساخت ها است كه سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان به همكاری دستگاه های اجرایی باید این موضوع را در دستور كار خود قرار دهند و همكاری های لازم را داشته باشند.
پورعیسی بر انجام مطالعات كارشناسی ایجاد شهرك های گلخانه ای جدید و توسعه شهرك های موجود تاكید كرد و گفت: به عنوان مثال بهره مندی از دانش و فناوری جدید برای پایداری سازه های گلخانه ای مهم است زیرا كه توجه به این موضوع باعث می شود متناسب با شرایط آب و هوایی موجود هر منطقه از سازه های مناسب استفاده كنیم و از هدررفت هزینه ها جلوگیری كنیم.
میزان بارش باران در سال زراعی جاری در این استان در مقایسه با دوره آماری 37.8 درصد كاهش یافته است.
جمع بارندگی در سال زراعی 97-96 ( یك مهر تا 21 اردیبهشت) 121.6 میلیمتر و در دوره آماری 195.5 میلیمتر بوده است.
جمع بارندگی سال زراعی جاری در مقایسه با مدت مشابه پارسال 23.5 درصد كاهش یافته است، در سال زراعی 96-95، 158.9 میلیمتر باران در این استان باریده است.
هم اكنون این استان 28 هزار كیلومتر مربعی شمال شرق كشور در زمره 3 استان اول از لحاظ خشكسالی شدید تا بسیار شدید قرار گرفته است.
استان خراسان شمالی 344 هزار هكتار عرصه كشاورزی دارد كه از این سطح 300 هزار هكتار زراعی و مابقی باغ است؛ این استان همچنین 82 هزار بهره بردار دارد.
7186/3007/ 6042
بجنورد- ایرنا- خشكسالی چندین ساله، كاهش بارندگی و درپی آن خشك شدن قنات ها، چشمه ها و كاهش منابع آب زیرزمینی چالش هایی دربخش كشاورزی خراسان شمالی ایجاد كرده كه به گفته كارشناسان توسعه گلخانه ها مرهمی برای تنش های آبی كشاورزی استان خواهد بود.
