صادرات قیر از اواخر خردادماه با دستورالعمل جدید انجام می شود

وكیوم باتوم ماده اولیه تولید قیر است كه از ته مانده برج تقطیر در خلأ پالایشگاه‌های نفت گرفته می‌شود.
به گزارش روز دوشنبه ایرنا به نقل از وزارت نفت، پس از دریافت مصوبه هیات دولت توسط وزارت نفت در اردیبهشت‌ماه امسال كه صادرات هرگونه قیر (به جز قیرمعدنی و قیرصادراتی از محل ورود موقت) را منوط به موافقت این وزارتخانه اعلام كرده بود، تدوین سازوكارهایی برای این اقدام در دستور كار قرار گرفته است كه بزودی برای ابلاغ، نهایی می‌شود.
براین اساس، وزارت نفت به صورت كتبی به گمرك جمهوری اسلامی ایران اعلام كرده است كه صادرات قیر تا اواخر خردادماه طبق روال گذشته ادامه می‌یابد و پس از آن، براساس دستورالعمل جدید به 2 صورت انجام خواهد شد.
براساس شیوه نخست، صادرات قیر حاصل از خرید «وكیوم باتوم» از طریق بورس كالا از سوی شركت‌های قیرساز طبق روال گذشته ادامه می‌یابد و مجوز آن نیز از سوی بورس صادر خواهد شد.
در شیوه دوم، با توجه به این كه وزارت نفت بر اساس قانون، مكلف به توزیع وكیوم باتوم رایگان است و آن را به صورت حواله در اختیار سازمان‌های اعلام شده در قانون بودجه قرار می‌دهد، وزارت نفت درباره اعطای مجوز صادرات به سهمی از قیر تولیدی از وكیوم باتوم رایگان - كه به عنوان كارمزد در اختیار شركت‌های قیرساز قرار می‌گیرد- تصمیم‌گیری خواهد كرد.
دریافت مجوز صادرات قیر به این دلیل به وزارت نفت سپرده شده است كه شركت ملی نفت ایران مطابق قانون بودجه موظف است سهم بیشتر وكیوم باتوم تولیدی كشور را با منابع در اختیار خود، خریداری و آن را به صورت رایگان در اختیار سازمان‌های ذی‌نفع قرار دهد.
براساس برآوردها، تولید قیر كشور نزدیك به پنج میلیون تن بوده و وزارت نفت طبق قانون مكلف است معادل حداكثر چهار میلیون تن وكیوم باتوم را تا سقف مبلغ سه هزار میلیارد تومان به نهادهای تعیین شده در قانون تحویل دهد.‎
به گزارش ایرنا، سالیانه 100 میلیون تن قیر در جهان تولید و مصرف می شود كه سهم ایران، نزدیك به پنج درصد است.
ایران به عنوان یكی از بزرگترین دارندگان ذخایر نفتی جهان، سال هاست در صنعت قیر فعالیت دارد. در سال های 1386 تا 1390 ایران با تكیه بر كیفیت و میزان عرضه قیر، تعیین‌كننده قیمت این محصول در منطقه بود.
در آن دوران، كشورهای متعدد اروپایی و آسیایی مشتری قیر با كیفیت ایران بودند، به طوری كه اروپایی ها با وجود تحریم حاضر بودند به دلیل كیفیت بالا، قیر تولید شده در ایران را از طریق واسطه ها به شیوه های گوناگون بخرند.
با گذشت زمان به دلیل ضعف نظارت بر فعالان این عرصه و تخلف در تولید و صادرات این محصول، این جایگاه از دست رفت؛ به طوری كه به جای ایران، اكنون بحرین به مرجع تعیین قیمت قیر در منطقه تبدیل شده است و در نتیجه ناچاریم قیر خود را در هر تن نزدیك 100 دلار ارزان تر از قیر بحرین صادر كنیم كه این امر، باعث كاهش ارزآوری این محصول شده است.
اكنون ایران به دلیل ضعف نظارت بر فعالیت ده ها شركت تولیدكننده و تخلف های گسترده در تولید و صادرات این فرآورده، جایگاه خود در بازارهای جهانی را از دست داده است و حتی برخی كشورها واردات قیر از ایران را متوقف كرده اند.
در مواجه با این وضعیت نابسامان در بازار قیر بویژه بخش صادرات، راهكارهایی مانند عرضه از طریق بورس كالا پیشنهاد شده است كه می تواند امكان نظارت بر روند صادرات و ارسال محموله های استاندارد را فراهم كند.
اقتصام 2022** 2023