به گزارش روز چهارشنبه گروه فرهنگی ایرنا از خانه كتاب، نیكنام حسینی پور اظهار داشت: یكی از دغدغه های مسئولان سی و یكمین دوره نمایشگاه بین المللی كتاب تهران، شركت ناشران الكترونیك و نحوه حضور آنها در این رویداد فرهنگی بود كه البته پیشتر، این دغدغه در معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز وجود داشت.
حسینی پور توضیح داد: تحولات تكنولوژی جهانی نشان می دهد كه نشر چاپی به سمت نشر الكترونیك در حركت است، در ایران نیز ناشران به این سمت در حال حركت هستند اما در برخی كشورها مانند آمریكا بعضی سال ها در حوزه نشر الكتروینك كاهش خواننده و بعضی سالها افزایش خواننده به چشم می خورد.
مدیرعامل خانه كتاب با بیان اینكه شابك (شماره استاندارد بین المللی كتاب) محلی برای ارائه خدمت به ناشران است، افزود: در مباحث مربوط به كتاب مانند خرید كتاب و ارائه تسهیلات به ناشران، حتما باید شابك وجود داشته باشد، این جلسه نیز به منظور شنیدن دغدغه های ناشران الكترونیك و استفاده از آنها برای احیانا وضع قوانین و تدوین آیین نامه در این حوزه برگزار می شود تا بتوان فرآیند خوبی برای نشر الكترونیك ارائه كرد.
حسینی پور تاكید كرد: سیاست دولت در سطح كلان، تسهیل گیری به منظور كسب و كار بخش خصوصی است، در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز همین سیاست در حال اجراست و در همین راستا بسیاری از مجوزها ادغام می شوند.
وی با اشاره به واگذاری امور نشر دیجیتال به صنف مربوطه ادامه داد: واگذاری امور به اصناف در وزارت ارشاد به ویژه در معاونت فرهنگی این وزارتخانه، همواره مطرح بوده، به طوری كه در نمایشگاه بین المللی كتاب تهران این سیاست اجرا شد و در سال های آینده نیز این واگذاری توسعه خواهد یافت هرچند صنف در این حوزه باید مسئولیت پذیر باشد.
وی ادامه داد: در بخش صدور مجوز نیز از زمان وزارت آقای جنتی، این وزارتخانه اعلام آمادگی كرده كه ناشران این فرآیند را خود بر عهده بگیرند اما خود ناشران نپذیرفتند، در بخش نشر الكترونیك نیز می توان در این راستا به جمع بندی رسید.
حسینی پور اظهار داشت: بدون تردید ناشران الكترونیك مانند ناشران كتاب چاپی مورد حمایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هستند كه مصداق آن در بحث خرید كتاب های نشر الكترونیك از سوی وزارتخانه است.
مدیر عامل خانه كتاب استفاده از خرد جمعی بخصوص نظرخواهی از بخش خصوصی را در تصمیم گیری های آینده هدف برگزاری این جلسه عنوان و اضافه كرد: دولت باید پای خود را از بخش خصوصی كنار بكشد و فقط نظارت داشته باشد زیرا هم از نظر اقتصادی به صرفه خواهد بود و هم به سهولت نظارت منجر می شود.
به گفته حسینی پور، باید هم افزایی بین خانه كتاب، معاونت فرهنگی و مركز رسانه ای دیجیتال ایجاد شود تا بتوان به بخش خصوصی خدمت كرد.
** ضعف فضای نشر الكترونیك به لحاظ بانك اطلاعاتی
مدیر اطلاع رسانی خانه كتاب نیز گفت: این خانه از سال 1372 نمایندگی شابك جهانی را بر عهده گرفته و از سال 1375 با بخشنامه معاونت فرهنگی، استفاده از آن توسط ناشران الزامی شد از این رو به تدریج استفاده از شابك فراگیر شد به نحوی كه می توان گفت، امروز همه كتاب ها با شابك منتشر می شوند.
مجتبی تبریز نیا ادامه داد: از حدود چهار سال اخیر طرحی ملی در خانه كتاب راه اندازی شده كه در آن بخشی از یارانه كتاب وزارت ارشاد از طرف كتابفروشی ها به تمام مردم اختصاص می یابد، این فرایند در زمان واحد در سراسر كشور با اتكای دو زیر ساخت «دیتای خانه كتاب» و «شابك كتاب» صورت می گیرد، نتایج این طرح نشان داده كه شابك چقدر در چرخه فروش می تواند یاری رسان باشد.
مدیر اطلاع رسانی خانه كتاب افزود: این دو فرایند ما را به این نتیجه رسانده كه شابك برای كالاهای چاپی و دیگر شكل های مختلف نشر اعم از لوح فشرده قابل استفاده است اما فضای نشر الكترونیك به لحاظ بانك اطلاعاتی ضعیف است.
** صدور دو مجوز در معاونت فرهنگی وزارت ارشاد
معاون دفتر توسعه كتاب و كتابخوانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در این نشست از تجمیع مجوزها در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خبر داد و گفت: اكنون در معاونت فرهنگی این وزارت خانه دو مجوز صادر می كنیم، مجوز برای چاپ كتاب با هر محتوا و قالبی و مجوز برای فعالیت نشر.
احمد كمالی نژاد ادامه داد: تفكیكی بین نشر كاغذی و الكترونیك قائل نیستیم، اگر نشر دیجیتال در جایگاه قانونی خود قرار گیرد، بسیاری از مشكلات این حوزه حل می شود.
مشاور فناوری معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم در این نشست گفت: با توجه به عزمی كه وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در راستای حركت تمام معاونت های این وزارتخانه به سمت فضای سایبر دارد و از طرف دیگر چون مقرر شده مجوزهای نشر دیجیتال به سمت خود معاونت سوق پیدا كنند، اهمیت برگزاری این جلسه دو چندان می شود.
بهروز مینایی با بیان اینكه جای نشر الكترونیك در تمام رویدادها اعم از نمایشگاه كتاب خالی است، ادامه داد: برگزاری این جلسات به این منظور است كه دامنه آموزش نشر الكترونیك مشخص شود و این كه در چه قسمتی فعالان این حوزه اختیار ورود دارند. همچنین چقدر قرار است در این حوزه حقوق نویسندگان، ناشران رعایت شود و این كه آیا در این حوزه نیاز به تدوین آیین نامه هست یا نه ؟.
وی با بیان این كه وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این حوزه عزم جدی دارد، گفت: یكی از مسائل مهم در حوزه نشر الكترونیك، مشخص شدن بحث كپی رایت است، تا زمانی كه این مساله حل نشود نمی توان در این راستا گام برداشت.
**شابك یك استاندارد جهانی است
مدیر واحد شابك خانه كتاب هم گفت: شابك از ابتدا كه در جهان به وجود آمد به كتاب های چاپی اختصاص پیدا كرد اما به تدریج كتاب های الكترونیك، كتاب های گویا، محصولات تعاملی، چند رسانه ای های آموزشی و همچنین بازی های آموزشی كه بسترشان كتاب است، در این حوزه قرار گرفتند.
روح الله سلطانی با بیان این كه شابك یك استاندارد جهانی است و می تواند تمام فرآیندهای نشر را دربرگیرد، افزود: ناشران ما برای كتاب های كاغذی خود isbn دریافت می كنند اما متاسفانه برای كتاب های الكترونیك خود اقدام به دریافت این شماره استاندارد بین المللی نمی كنند در حالی كه باید علاوه بر دریافت isbn برای كتاب های كاغذی خود یك شابك دیگری نیز برای كتاب های دیجیتال خود دریافت كنند.
قائم مقاوم و معاون اجرایی مركز فناوری اطلاعات و رسانه های دیجیتال در این نشست گفت: در حال حاضر در فضای مجازی این اتفاق افتاده كه همه بسترها به هم می پیوندند، به این منظور باید به سمتی حركت كنیم كه مجوزها یكپارچه شوند.
محمد رحمتی افزود: به عبارت دیگر مرزبندی كه اكنون در حوزه صدور مجوز در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی موجود است دیگر عملی نیست بنابراین می كوشیم همه دغدغه های بخش خصوصی در حوزه مجوز نشر از راه یك پنجره واحد رفع شود.
خداوردی لو، عضو شورای عالی فضای مجازی و فعال نشر دیجیتال از دیگر سخنرانان این نشست بود.
وی با بیان اینكه تعاریف نشر دیجیتال متحول شده است، گفت: نشر سنتی در فضای مجازی بسط پیدا كرده و به این منظور ضرورت بازنگری قوانین آن محسوس است.
خداوردی لو ادامه داد: اینكه ما یك شناسه (شابك) داشته باشیم خوب است اما این كه این نشانه می تواند نیاز ناشران دیجیتال را برآورده كند یا خیر نیاز به تأمل دارد. به این منظور پیشنهاد می كنم یك جلسه تخصصی میان معاونت های مرتبط به این حوزه در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به منظور رفع ابهامات و احیاناً اختلافات برگزار شود و در نهایت جلسه ای با حضور ناشران دیجیتال برای شنیدن دغدغه های آنها راه اندازی شود تا به یك اجماع نظر در این حوزه برسیم.
طاهرخانی، فعال حوزه نشر دیجیتال گفت: اكنون ناشران مكتوب در برابر نشر الكترونیك مقاومت نشان می دهند نمونه آن همین نمایشگاه كتاب سال جاری است؛ اگر ما ناشر هستیم پس باید زیر مجموعه چتر حمایتی دولت قرار بگیریم اما متاسفانه امسال هم موفق نشدیم در نمایشگاه حضور پیدا كنیم.
وی ادامه داد: با توجه به شرایط اقتصادی فعلی، وزارت ارشاد نگاه ویژه ای به مركز رسانه های دیجیتال داشته باشد، وزارت خانه باید بدانند بخش خصوصی پای كار است و اگر این بخش احساس كند دولت از آنها حمایت می كند از هیچ كمكی دریغ نخواهد كرد.
این فعال حوزه نشر دیجیتال گفت: موافقم كه ناشران الكترونیك به سمت شابك سوق پیدا كنند اما این فرایند نباید برای آنها زمان بر باشد.
احمدی، دبیر رسته ناشران الكترونیك اتحادیه ناشران و كتابفروشان تهران نیز گفت: در حال حاضر ناشران الكترونیك در اتحادیه ناشران و كتابفروشان تهران یك رسته دارند بنابراین این ناشران می توانند عضو این رسته شوند و در نمایشگاه های مختلف كتاب شركت كنند.
وی با بیان این كه لازم است كتاب و نشر الكترونیك به صورت جدی و تخصصصی در معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مورد توجه قرار گیرد، گفت: باید مسائلی از جمله كپی رایت حل شود چرا كه درغیر این صورت نمی توان به حوزه نشر دیجیتال ورود پیدا كرد.
به گفته احمدی، باید مشخص شود كه آیا ناشران الكترونیك زیر مجموعه مركز رسانه های دیجیتال یا معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هستند.
فاطمه محمدی، مدیر مسئول موسسه نوین (كتاب گویا) در این نشست گفت: معضلی كه در حوزه شابك وجود دارد این است كه هنوز در حوزه كتاب گویا بانك اطلاعاتی وجود ندارد وگرنه شابك بسیار جامع است و جای بحثی در آن وجود ندارد.
احدی، ناشر دیجیتال از دیگر سخنرانان این نشست بود كه مشكل اصلی صنف نشر دیجیتال را نبود متولی قدرتمند در این حوزه برشمرد و گفت: معتقدم امور مربوط به نشر دیجیتال باید به اتحادیه ناشران و كتابفروشان تهران واگذار شود و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید نظارت داشته باشد.
شاهوردی، فعال نشر الكترونیك در بخش دیگری از این نشست اظهار داشت: اگر ناشران الكترونیك مطمئن شوند كه با پذیرفتن شابك مشمول حمایت های دولت برای بخش مكتوب خواهند شد، بدون تردید در این راستا گام برمی دارند. به عبارت دیگر اگر قرار است سنگی از جلوی پای لنگ نشر برداشته شود ما نیز پای كار هستیم.
صادقی، دیگر فعال حوزه نشر الكترونیك درباره نقش انكار ناپذیر رسانه ها در معرفی شابك سخن گفت.
در ادامه این نشست، سید علی خانی، ناشر الكترونیك بر بهره مندی از بخش خصوصی در تدوین آیین نامه نشر دیجتال تاكید كرد و گفت: باید در مركز رسانه های دیجیتال بین تولید كننده و توزیع كننده محتوای دیجیتال تفاوت قائل شد، همچنین سرعت عمل در انجام امور نشر دیجیتال را خواستارم تا بتوان در كمترین زمان ممكن نتیجه گرفت.
فراهنگ**1880** 1701
تهران - ایرنا - مدیرعامل موسسه خانه كتاب در نشست «هم اندیشی نشر الكترونیك و كاربرد شابك در آن» گفت: ناشران الكترونیك مانند ناشران كاغذی از حمایت وزارت ارشاد برخوردارند.
