توسعه نامتوازن و مغفول ماندن صنعت گردشگري ايران مهم‌ترين دليل اين يادآوري است؛ چراكه ايران كشوري چهارفصل با صدهاهزار منطقه بي‌نظير و بكري است كه چشم هر گردشگري را به خود خيره مي‌كند. بسياري از ديدني‌هاي شهرهاي كشور پشت شهرت جاذبه‌هاي گردشگري معروف، پنهان شده است. اين جاذبه‌ها گاهي آن‌قدر شگفت است كه نه‌تنها با جاذبه‌هاي مشهور آن قدرت برابري دارد بلكه بسياري از آن‌ها كهن‌تر و عظيم‌تر و زيباتر هستند.
**كريك،ماسوله ياسوج
اگر بخواهيم از لحاظ شباهت‌هاي ظاهري خواهر خوانده‌اي براي ماسوله پيدا كنيم ، كريك بهترين گزينه است . روستايي كه در دامنه ارتفاعات دنا، در 15كيلومتري جنوب غربي سي سخت و 25كيلومتري شهر ياسوج قراردارد. در تپه هاي پشت ده، ارتفاعات دنا خودنمايي مي‌كند. عبور رودخانه از ميان روستا بر طراوت و شادابي فضاي اين دهكده عجيب مي افزايد. تاكستان هاي انگور و باغ‌هازيبايي اين منطقه را دوچندان كرده است . روستاي خوش آب و هواي كريك در ميان دره باصفاي كريك و در مسير دسترسي به منطقه ييلاقي و زيباي سي‌سخت واقع شده است، اين مسير يكي از مسيرهاي صعود به قله دنا محسوب مي‌شود.
بافت دهكده بسيار قديمي بوده و خانه ها به صورت پلكاني است، به‌‌گونه‌اي كه حياط هر خانه پشت بام خانه ديگر محسوب مي‌شود. اين روستا ، داراي آب وهواي بسيار مطبوع و خنك بوده و چشمه هاي متعددي در روستا جاري است. انواع درختان نظيرچنار، بيد، انگور،گردو، سيب و شاليزارهاي سرسبز در اين روستا وجود دارند كه آن رايكي از ديدني ترين نقاط گردشگري استان كرده اند.
آب و هواي اين روستا، در فصول بهار، تابستان و پاييز ملايم و مطبوع و در زمستان سرد و خشك است. رودخانه كريك از ميان روستا عبور مي‌كند و بر طراوت و شادابي فضاي روستا افزوده است . روستاي كريك يكي از قديمي‌ترين روستاهاي شهرستان دنا به شمار مي‌رود كه يك‌جانشيني در اين منطقه، به دوران قبل از مهاجرت آريايي‌ها به فلات ايران مربوط است. مردم روستاي كريك مردماني لر زبان و از زاگرس نشينان جنوبي به شمار مي آيند.
عبور شاهراه سلطنتي هخامنشي از 15 كيلومتري كريك، سبب رونق تجارت و رفت و آمد بيشتر در اين ناحيه شده است.در اين روستا چهار امام‌زاده وجود دارد. بارگاه امام‌زاده عسگر(ع) و امام‌زاده اسحاق(ع) در داخل روستا و بقعه امام‌زادگان علي (ع) و شاه نعمت‌ا... در نزديكي روستا قرار دارند. مردم كريك نسب خود را به امام‌زاده عسگر(ع) و امام‌زاده اسحاق(ع) مي دانند . قديمي‌ترين و پرجمعيت‌ترين خاندان ساكن در روستا، خاندان سادات است . در اين روستا بافت دوهزار ساله نيز وجود دارد كه اين موضوع نشانگر قدمت اين روستاست .مردم روستاي كريك مسلمان و پيرو مذهب شيعه جعفري هستند.
بيشتر درآمد مردم اين روستا از فعاليت‌هاي زراعي، دامداري و باغداري تامين مي‌شود. گروهي از مردم روستا در بخش خدمات ، توليدات كشاورزي و صنايع دستي اشتغال دارند.منظره خانه‌هاي چوبي و گاه نيم سوخته در بافت قديمي و جريان آب در جوي‌هايي كه در كوچه‌هاي پيچ در پيچ روستا روانند، جلوه‌اي زيبا و تماشايي به روستا بخشيده است. مصالح به كار رفته در ساخت خانه‌هاي قديمي چوب ، خشت و گل است .در حين بازديد و سفري زيبا به اين روستا مي توانيد از صنايع دستي اين روستا كه شامل انواع قالي و گليم با طرح‌ها و نقوش زيباست، خريد كنيد و براي يادگاري به همراه بياوريد .
**جندق در شهرستان خور
جَندَق شهري در حاشيه جنوبي دشت كوير ايران است. اين شهر از توابع شهرستان «خور» است كه در 350 كيلومتري شمال شرقي اصفهان و 220 كيلومتري شرق نايين قرار دارد. جندق از شمال به كوير بزرگ، از غرب به كوير ريگ جن و سلسله كوه هاي جندق ، از جنوب به بيابان هاي اطراف خور و از شرق به حاشيه جنوبي دشت كوير محدود مي‌شود. شهر جندق در زمان هاي گذشته در مسير شاهراه ارتباطي كاروان گذر جندق به بيدستان قرار داشته و كاروان هايي كه از سمت جنوب ايران قصد عزيمت به ري و شمال كشور را داشته‌اند، قبل از عبور از درياي كوير در جندق اتراق مي‌كرده‌اند.اين شهر قدمتي بيش از دو هزار سال دارد و قلعه خشتي باستاني در شمال آن مربوط به دوره ساساني است. جمعيت شهر جندق حدود5000 نفر است. زنان بيشتر به قالي بافي مي‌پردازند كه معروف به قالي نفيس ناييني است و مردان در توليدي‌هاي آجر ساختماني، ساختمان سازي در سطح شهرستان، مرغداري، دامداري و تاحدودي كشاورزي و... كار مي‌كنند.
اين شهر كوچك براي خودش موزه‌اي در قد و قواره تاريخ است. قدمت جندق به دوران ساساني باز مي‌گردد؛ روزگاري «انوشيروان» اين ديار را به عنوان تبعيدگاهش انتخاب كرد وقلعه و بارويي ساخت كه طي ساليان دراز، در ميان خانه‌هاي مردماني محصور شد كه امروز زيستگاه كويرنشينان جندق است. قلعه انوشيروان، تنها قلعه اي در كشورمان است كه هنوز مردم در آن سكونت دارند. اين قلعه، يكي از بزرگ ترين قلعه هاي تاريخي ايران به شمار مي رود كه بر فراز هر چهار گوشه آن، برجي قد برافراشته است. اين قلعه تاريخي و ديدني، داراي دروازه اي با ويژگي‌هاي خاص است.
اگر در اوايل فصل پاييز به اين قلعه برويد، هواي مطبوع و خنكي را تجربه مي‌كنيد و اگر در فصل زمستان در كوچه هاي آن قدم بزنيد، هواي گرمي را تجربه خواهيد كرد. اين قلعه داراي خانه هاي بسيار زيبا و قديمي است كه هنوز هم مردم جندق در آن ساكن هستند اما با وجود ويژگي هاي منحصر به فرد آن، مورد بي‌مهري قرار گرفته و به علت عدم حافظت و مرمت، در حال تخريب است؛ در حالي كه مي تواند با مرمت و احيا، به يكي از جاذبه هاي ويژه گردشگري و ميراث فرهنگي كشورمان تبديل شود.40كيلومتر آن طرف تر از اين شهر بي نظير روستاي زيباي مصر واقع است كه به‌خاطر طبيعت خاص و آسمان پرستاره كويري و ماسه‌هاي روانش جذابيت زيادي براي توريست‌هاي داخلي دارد. اگر به جندق سفر كرديد، سري به اين كوير چشم نواز بزنيد.
**ماخونيك ، روستاي شگفت لي لي پوت
اگر دل تان كشف تازه و افراد جديد مي طلبد، عرصه براي‌تان مهياست كه بار سفر ببنديد . ما شما را با يك محل شگفت انگيز آشنا مي‌كنيم؛ ماخونيك.
ماخونيك روستايي است در بخش مركزي شهرستان سربيشه استان خراسان جنوبي، اين روستا جزو روستاهاي شگفت‌انگيز جهان به حساب مي‌آيد. تا سال 90 جمعيت اين روستا 739 نفر بوده است.
روستاي ماخونيك يكي از هفت روستاي شگفت‌انگيز جهان است و به لحاظ شهرت آن به شهر «لي‌لي‌پوت‌ها»، جذابيت‌هاي حيرت‌انگيزي دارد. از روستاي ماخونيك تا افغانستان نيم ساعت فاصله است و مردم ماخونيك اصالتا افغان هستندكه چند قرن پيش از افغانستان كوچ كرده و ماخونيك را براي زندگي انتخاب كرده اند.
در برخي اسناد قديمي كه تاريخ نگارش آن‌ها به 300 سال قبل مي‌رسد، نام روستا مادخنيك ذكر شده‌است. گفته مي‌شود در گذشته عده‌اي ماموران دولتي به اين روستا آمده و اهالي به گرمي از آن‌ها استقبال نكرده‌اند و با آن‌ها برخورد سردي داشته و آن‌ها اين نام را براي روستا انتخاب كرده‌اند.برخي مي‌گويند به دليل وجود شكافي در كوه نزديك روستا به آنجا ، ماده ماخونيك گفته مي‌شده كه به مرور زمان به ماخونيك تغيير نام يافته‌است.
بر طبق شواهد چنين بر مي‌آيد كه ساكنان روستا در ابتدا دامدار و كوچ‌نشين بوده‌اند و در دوره‌هاي بعد در منطقه ماخونيك و به ويژه در اين روستا سكونت گزيده‌اند، وجود سنگ‌نگاره‌اي در نزديكي قنات ماخونيك كه نقش‌هاي چوپاني و بسيار قديمي روي آن نقش بسته نيز گواهي بر قدمت سكونت در ماخونيك است.
از آثار تاريخي اين روستا مي‌توان به سنگ سياه ماخونيك، بناي برج و قلعه، برج گل انجير، منزل سرگردوني و نادر مرده اشاره كرد.
اگر چه بيشتر اهالي اين روستا داراي قد متوسط و كوتاهي هستند اما افراد قد بلند نيز بين آن‌ها زندگي مي كنند ،به نظر مي رسد به دليل اينكه درخانه هاي اهالي اين روستا بسيار كوتاه و باريك است، در گذشته اين‌گونه تصور شده كه مردم اين روستا قد كوتاه هستند.
يكي از عمده نشانه‌هاي فرهنگي روستاي ماخونيك مسكن است و بافت مسكوني روستا در دامنه تپه و خانه‌ها به طور فشرده‌به‌هم و در گودي زمين ساخته شده‌اند. كف خانه حدود يك متر از سطح زمين پايين‌تر و داراي يك درب كوتاه چوبي است.براي رفتن به داخل خانه بايد دولا شده و به زحمت خود را داخل خانه كرد. اغلب يكي دو پله درگاهي را به كف خانه متصل مي‌كنند. به علت آنكه هواي اين ناحيه سرد است، مردم خانه‌ها را كوچك و كم‌ارتفاع مي ساختند تا گرم شدن خانه راحت‌تر صورت گيرد.ارتفاع خانه هاي آن، حداكثر به 1.40 سانتي‌متر مي رسد.
اين روستا كه در دامنه تپه و به نوعي در گودي زمين قرار گرفته، خانه هايي به هم فشرده دارد.مردم ماخونيك تا 50 سال پيش، چاي نمي نوشيدند، شكار نمي‌كردند و گوشت هم نمي‌خوردند و هنوز سيگار نمي‌كشند. مردم ماخونيك اين قبيل كارها را گناه مي دانستند، ورود تلويزيون به اين روستا به معناي ورود شيطان بوده و اهالي تا چند سال پيش به تلويزيون مي‌گفتند شيطان.
آن‌ها هرگز اجازه نمي دادند كودكان پاي صفحه تلويزيون بنشينند و جادو شوند.در روستاي ماخونيك غير از درخت عناب درخت ديگري كشت نمي شود. در حال حاضر تعدادي از جوانان روستا در معادن گرانيت نزديك روستا مشغول به كار شده اند، براي همين اوضاع اقتصادي و فرهنگي روستا تاحدودي بهتر شده است .ماخونيك در 30 سال گذشته هيچ راه ارتباطي نداشته ومردمان اين روستا در گذشته با دنياي بيرون خود كمتر تعامل داشته اند.
**شهر سي‌سخت؛ نگين دنا
در 35 كيلومتري شهر ياسوج در دامان طبيعتي شگفت‌انگيز، تابلويي زيبا از نقاشي آفرينش را مشاهده مي‌كنيد كه مسحور و مجذوب آن مي‌شويد. اينجا سي‌سخت يكي از شهرهاي كهگيلويه و بويراحمد در جنوب غربي ايران است. آبشارها، چشمه‌ها، كوه‌ها و درياچه‌هايي كه شايد در هيچ جاي دنيا نمونه آن را هم نديده باشيد. منطقه‌اي با آب و هوايي كوهستاني و طبيعتي شگفت‌انگيز كه مسافران نوروزي و گردشگران را مبهوت خود مي‌كند.
آبشارهاي خروشان مانند آبشار ناري و كوه‌گل كه از مهم‌ترين آبشارهاي سي‌سخت هستند. بزرگ‌ترين و پرآب‌ترين چشمه در سي‌سخت قرار دارد كه به چشمه «ميشي» معروف است كه در پايين گردنه بيژن قرار گرفته و آب آن زمين‌هاي زراعي ده بزرگ سي‌سخت را آبياري مي‌كند. چشمه سردو، چشمه تاگي و چشمه طوف مشرف بر شهر توريستي سي‌سخت هستند.
اين چشمه‌ها در مسير صعود به قله دنا قرار دارند و در تمام فصول سال داراي آبي گوارا و خنك هستند.از آنجا كه سي‌سخت در دامنه دنا از رشته‌كوه‌هاي زاگرس واقع شده است، اطراف آن را كوه‌هايي زيبا از جنگل بلوط با پوشش خاص طبيعي فرا‌گرفته است. پس فراموش نكنيد بعد از خواندن فهرست ده‌تايي‌هاي ما نوروز را در زيباترين و ناشناخته‌ترين نقاط ايران سپري كنيد.
**كردخورد ؛ تالاب زيبايي
تالاب كردخورد كه آق‌گل نيز ناميده مي‌شود در نزديكي روستايي به همين نام و در جنوب دشت نهاوند قرار گرفته است. پوشش گياهي خاص و زيباي اين تالاب به همراه وجود كوهي به نام كت در كنار آن چهره‌اي زيبا و شگفت‌انگيز از طبيعت را به‌نمايش گذاشته و منظره‌اي بي‌نظير را در برابر چشمان هر رهگذري ترسيم مي‌كند.
در كنار پوشش گياهي ويژه منطقه، اين تالاب زيستگاه پرندگان زيبايي هم هست كه روح زندگي به آن بخشيده‌اند، پرندگان مهاجري نظير فلامينگو، مرغ باران، حواصيل، آب‌چليك، گونه‌هاي مختلف اردك، غاز و كاكايي در اين تالاب زندگي مي‌كنند. اگر دوست داريد يكي از كم‌نظيرترين و زيباترين منظره‌هاي طبيعي غرب ايران را به تماشا بنشينيد، به شما توصيه مي‌كنيم در پايان زمستان و آغاز بهار به اين شهر سفر كنيد و ديدن تالاب كردخورد را از ياد نبريد.
منبع: روزنامه قانون؛ 1397.3.12
**گروه اطلاع رساني**9370**2002
واژه گردشگري براي بسياري از ايرانيان يادآور تخت‌جمشيد، حافظيه و شاهچراغ شيراز و بادگيرهاي يزد، سي‌وسه‌پل اصفهان و جنگل و درياي شمال است.
