عربستان تنها كشوری در جهان محسوب می شود كه رانندگی زنان در آن نه تنها ممنوع است كه هر زنی را حین رانندگی مشاهده كنند، برای ماهها مجبور است، طعم زندان را بچشد.
** اصلاحات دستوری
21 ژوئن 2017 میلادی (31 خرداد 96 ) 'محمد بن سلمان' به عنوان ولیعهد عربستان منصوب شد. این انتصاب یك ماه پس از آن صورت گرفت كه 'دونالد ترامپ' رییس جمهوری آمریكا مقصد اولین سفر خارجی خود را ریاض انتخاب كرد. ظاهرا در جریان این سفر كه با قراردادهای میلیارد دلاری تجاری و تسلیحاتی به پایان رسید، موافقت آمریكا هم برای ولیعهدی بن سلمان دریافت شده بود.
در بعد داخلی برای تازه واردی كه بدون نوبت ولیعهد شده بود هم برنامه ای تدوین شد. برنامه های بلند پروازنه اقتصادی در كنار برخی اقداماتی كه به آن نام اصلاحات گذاشتند.
برنامه های اصلاحات اجتماعی ولیعهد جوان، زنان این كشور را هدف قرار داد. بخشی از جامعه سعودی كه برای دهه ها به هیچ انگاشته شده و حتی شناسنامه مستقل نداشتند و اگر قرار بود سفر كنند، باید یك مرد حتی كمتر از سن قانونی، باید آنان را همراهی می كرد.
از سوی دیگر كاهش بهای نفت در سالهای اخیر تعداد مشاغلی كه خانوادههای عربستانی از آن امرار معاش میكنند را به شدت كاهش داده است ، به همین دلیل، سعودیها برای نجات اقتصاد نفتی در حال سقوط خود ناگزیر شده اند تا فرصتهای شغلی جدیدی را برای شهروندان فراهم كنند و حتی زنان كه تا پیش از این سهمی در اقتصاد این كشور نداشتند را نیز در چرخه تولید و اشتغال سهیم كنند.
در همین راستا بن سلمان ولیعهد سعودی با ارایه طرح چشم انداز 2030 یك سری تحولات اقتصادی و اجتماعی برای كشورش را پیشنهاد كرده كه به گفته خود او، در صورت اجرا، كشور از تكیه صرف بر درآمدهای نفتی رهایی می یابد، تولید ناخالص داخلی افزایش و میزان بیكاری كاهش خواهد یافت.
یكی از مصادیقی كه عربستان بر آن نام اصلاحات گذاشته است، اجازه رانندگی به زنان است .
سپتامبر 2017 'سلمان بن عبدالعزیز' شاه سعودی با صدور فرمانی، دستور داد برای زنان این كشور گواهینامه رانندگی صادر شود. در دسامبر همان سال نیز اداره رانندگی عربستان اعلام كرد كه زنان این كشور علاوه بر خودروهای شخصی میتوانند موتورسیكلت و كامیون نیز برانند.
پس از دستور شاه سعودی، كمیتهای عالی متشكل از وزارت كشور، اقتصاد، كار و توسعه اجتماعی در عربستان تشكیل شد تا اقدامات لازم برای تهیه دستورالعملهای مرتبط، از جمله صدور گواهینامه را هماهنگ كنند.
سه هفته پیش از فرا رسیدن موعد (24 ژوئن /14 تیر 96 ) رانندگی زنان در عربستان، اولین گواهینامه رانندگی برای زنان این كشور صادر شد و نام « أحلام الثنیان» به عنوان اولین زن كه گواهینامه گرفت در تاریخ عربستان ثبت شد.
اداره راهنمایی و رانندگی عربستان روز دوشنبه 4 ژوئن 2018 (14 خرداد 96) روند تبدیل گواهینامههای بینالمللی زنان این كشور به گواهینامههای سعودی را در شهرهای مختلف عربستان آغاز كرد تا زنان بتوانند از 24 ژوئن 2018 به مانند مردان در این كشور از حق رانندگی بهرهمند شوند.
روند صدور گواهینامه بخشی از اقدامات اداره راهنمایی و رانندگی عربستان برای مهیا كردن شرایط رانندگی زنان در این كشور، پیش از موعد مقرر است. زنان عربستان كه گواهینامه معتبر رانندگی از هر كشور دیگری دارند هم میتوانند با ارائه آن به اداره راهنمایی و رانندگی فورا گواهینامه عربستانی دریافت كنند.
پیشتر هر شهروند عربستانی كه خواستار اعطای حق رانندگی به زنان می شد، به اتهام به هم ریختن نظم عمومی دستگیر و روانه زندان می شدند.
'لجین الهذلول' یكی از این افراد است. او در سال 2014 میلادی هفتاد روز را در سلول انفرادی در حالی گذراند كه اتهام او تلاش برای عبور از مرز امارات و عربستان در حال رانندگی بود.
او كه با سایر دوستانش طی هفته های اخیر برای چندمین بار بازداشت شده اند، نتوانست گواهینامه خود را از سعودی ها بگیرد چون در فصلی كه آنها تصمیم گرفته اند اصلاحات از بالا را با اعطای حق رانندگی به زنان آغاز كنند، رژیم ریاض این بار با اتهام جدیدی به زندان فرستاده شده بودند. اتهام آنها این بار نه مخالفت با قوانین كه اتهام جدیدی با عنوان «خیانت و همكاری با سفارت خانه بیگانه» بود . اتهامی كه همه به واهی بودن آن معترفند.
** اصلاحات با چاشنی زندان
بن سلمان در سفر اخیر خود به ایالات متحده، فرانسه و بریتانیا ملاقات های غیر سیاسی فراوانی داشت، از جمله با شماری از هنرمندان این كشورها ملاقات كرد و به آنها وعده داده بود كه اصلاحات در عربستان آغاز شده و دیگر خبری از قوانین سختگیرانه اجتماعی نیست.
او خود را به غربی ها اینگونه معرفی كرد: به زنان حق رانندگی داده شده، سینماها بازگشایی و امكان حضور زنان در ورزشگاهها فراهم شده است.
این وعده ها اما در ماههای اخیر با دستگیری شمار زیادی از افراد فعالان اجتماعی به ویژه شماری از زنان عربستانی، رنگ باخته است .
گروههای مدافع حقوق بشر می گویند، در ماه میلادی گذشته دستكم 11 نفر كه بیشتر آنها زن بودند، در عربستان دستگیر شده اند . آنها فقط خواستار حق رانندگی زنان و پایان حاكمیت مطلق مردان بودند.
رژیم سعودی همچنین ساعاتی پس از به راه انداختن تبلیغات گسترده صدور گواهینامه برای زنان عربستان دو فعال حقوق بشری دیگر را بازداشت كرد.
شبكه «الجزیره» به نقل از منابع حقوقی گزارش داده كه «نوف عبدالعزیز» و «میاء الزهرانی» دو فعالی هستند كه مقامات سعودی بازداشت كرده اند.
حساب كاربری موسسه «القسط» كه یك موسسه حقوق بشری مستقل و پیگیر وضعیت حقوق بشر در عربستان است نیز گزارش داده كه دكتر نوف عبدالعزیز فعال و نویسنده سعودی چهارشنبه گذشته پس از حمله نیروهای امنیتی به خانه اش بازداشت شده و به محل نامعلومی انتقال داده شده و تا كنون با خانواده خود تماس نگرفته است.
نوف یكی از نویسندگان عربستانی در رسانه های این كشور و در روزنامه هایی مانند روزنامه «السبق» بوده و به عنوان تهیه كننده در چندین برنامه تلویزیونی هم فعالیت كرده و در راستای بازداشت های فعالان حقوق زنان در عربستان بازداشت شده است.
بر اساس این خبر میاء الزهرانی هم بعد از بازداشت نوف، خبر بازداشت او را رسانه ای كرد و به همین دلیل بازداشت شد.
میاء در فضای مجازی یادداشتی را منتشر كرد و گفت كه نوف از او خواسته بود در صورت بازداشت شدنش به وسیله نیروهای امنیتی، این گزارش را رسانه ای كند.
هر چقدر سعودی ها زمینه های سرگرمی و تفریح مردم عربستان را فراهم كرده اند، در مقابل آزادی بیان و آزادی های سیاسی را سركوب كرده اند. به عبارتی ولیعهد جوان تنها آنچه را خواسته تغییر داده و هر اموری كه قدرت وی را به چالش بكشد یا خارج از اراده او مطالبه شود، باید سركوب گردد.
بن سلمان از ابتدای انتصاب به عنوان ولیعهدی سعودی، افراد و شخصیت های مختلفی اعم از فعالان حقوق بشری، روزنامه نگاران، تجار و مبلغان مذهبی معتدل را بازداشت و روانه زندان كرده است .
دستگیری ها هر دو طیف «اسلام گرا» و «لیبرال» را شامل شده است، شاید مخرج مشترك این دستگیری ها این باشد كه این طیف ها جرات بیان مطالبی را دارند كه حكومت دوست ندارد و یا در مقابل آنچه حكومت دوست دارد تبلیغ شود، سكوت كرده اند.
خاورم**1508**1651
دوحه - ایرنا - دوشنبه هفته گذشته بعد از دهه ها محرومیت، رژیم سعودی در حالی صدور گواهینامه رانندگی برای زنان عربستان را آغاز كرد كه طی روزهای اخیر شمار دیگری از كنشگران اجتماعی را بازداشت و روانه زندان كرده است .