نوسانات دمایی ارمغان خشكسالی در كرمان

به گزارش ایرنا ، به گفته كارشناسان ،كم آبی و مصرف بی رویه و بدون مدیریت این مایه حیاتی و خشكسالی های پیاپی به عنوان میراث بجا مانده از گذشته در استان كویری كرمان موجب بروز پدیده هایی چون تغییر اقلیم و نوسانات دمایی شد كه كشاورزی را تحت تاثیر قرار داده و خسارات زیادی به این حوزه تحمیل كرده است.
استان كرمان با 183 هزار كیلومتر مربع وسعت و 11 درصد خاك كشور با وجود شرایط اقلیمی و جغرافیایی خشك و كویری سالانه حدود 6 و نیم میلیون تن محصولات زراعی در آن برداشت می شود كه تغییرات اقلیم، نوسانات دمایی و خشكسالی می تواند ضربه ای سخت به اقتصاد این استان باشد.
سالانه 130 تا 150 هزار تن پسته، 200 هزار تن خرما و 85 گونه های مختلف مركبات در این استان تولید می شده كه نوسانات دمایی اواخر سال گذشته و امسال بخش عظیمی از این محصولات را دچار خسارت كرده است.
معاون تولیدات گیاهی سازمان جهاد كشاورزی استان كرمان می گوید: خشونت خشكسالی در این استان طی سال زراعی جاری بخصوص در حوزه باغی و زراعی بیش از پیش خود را نشان داده است.
محمدرضا پورخاتون در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: نوسانات دمایی در بیشتر شهرستانهای پسته خیز استان كرمان مشهود بوده است.
وی اظهار داشت: گرمای نابهنگام 38 درجه آخر فروردین سال جاری و بعد از آن سرمای دیرهنگام موجب وارد آمدن خسارت به بخش محصولات كشاورزی استان كرمان شد.
پورخاتون با بیان اینكه درختان استان كرمان در فصل زمستان سال گذشته تامین سرما نشدند افزود: این امر بیشتر خود را بر روی درخت گردو نشان داد.
وی با تاكید بر اینكه نوسانات دمایی 2 هزار و 800 میلیارد تومان به بخش كشاورزی استان كرمان خسارت وارد كرده است تصریح كرد: 2 هزار و 400 میلیارد تومان از این مقدار خسارت به محصول پسته وارد شده و مابقی به سایر محصولات كشاورزی مانند گردو و محصولات سردرختی وارد شده است .
وی عامل بروز نوسانات دمایی را خشكسالی عنوان كرد و اظهار داشت: افت جدی منابع آبی در بسیاری از مناطق نیز موجب بروز خسارات به محصولات كشاورزی شده است.
پورخاتون با اشاره به اینكه كیفیت آب نامناسب است كه خود را در عملكرد محصولات نشان می دهد ، تصریح كرد: بخش كشاورزی طی سالهای اخیر به دلیل برداشت نادرست از آب متهم شده اما اعتقاد داریم كشاورزی باید در امور و شیوه های اجرا تغییر رویه و با شیوه و روش ها نو ادامه حیات دهد.
به گفته این مسئول 30 درصد از ارزش تولیدات ناخالص استان كرمان مربوط به بخش كشاورزی و این مهم قابل توجه است لذا نمی توان صنعت را جایگزین كشاورزی كرد.
وی با بیان اینكه بخش كشاورزی نیازمند سرمایه گذاری بالا است گفت: در زمینه بهره وری در برنامه ششم توسعه هم به جهاد كشاورزی تاكید شده كه در زمینه بهره وری آب اقدامات لازم را انجام دهد.
معاون تولیدات گیاهی سازمان جهاد كشاورزی استان كرمان گفت: مشكلات در بخش آب كشاورزی باید ریشه یابی شود و آب به صورت حجمی تحویل كشاورز داده تا میزان مصرف آب را مدیریت كند.
پورخاتون اظهار داشت: باید كنترل و نظارت را در بخش كشاورزی سرعت دهیم و بطور جدی در این بخش اقدام كنیم.
وی با بیان اینكه درصد قابل توجهی چاه غیرمجاز در استان كرمان وجود دارد تصریح كرد: در عین حال كه باید بهره وری در بخش آب ارتقا داده شود اما حقوق كشاورز نباید در این بخش تضییع شود.
معاون تولیدات گیاهی سازمان جهاد كشاورزی استان كرمان گفت: سالانه 900 میلیون متر مكعب از سفره های زیرزمینی آب در این استان اضافه برداشت می شود و این در حالیست كه خشونت خشكسالی در این استان طی سال زراعی جاری بخصوص در حوزه باغی و زراعی بیش از پیش خود را نشان داده است.
وی قرار گرفتن كرمان بر روی كمربند خشك دنیا و نوسانات شدید بارش و پراكنش نامناسب آن را از ویژگی های ذاتی این استان برشمرد و اظهار داشت : متوسط بارندگی سالانه استان 120 میلی متر بوده كه این میزان در سال زراعی جاری به حدود 40 میلی متر كاهش یافته است .
وی ادامه داد: بر اساس بررسی های انجام شده استان كرمان به طور مداوم در 40 درصد سال های مورد مطالعه دچار خشكسالی بوده كه با توجه به روند حركتی خشكسالی ها در 30 سال اخیر، این استان درگیر سه دوره خشكسالی بوده است.
وی ادامه داد: طولانی ترین دوره خشكسالی مربوط به دوره اخیر است كه این دوره از سال 77 آغاز و هم اكنون نیز ادامه دارد.
پورخاتون تصریح كرد: خشكسالی فعلی نسبت به سایر دوره های خشكسالی این استان دارای تداوم و شدت بیشتری است و موجب كمبود شدید منابع آبی و كاهش آب های زیرزمینی و آب های سطحی شده است.
وی اظهار داشت: دمای بالا، رطوبت ناچیز موجود در هوا و پوشش ابری اندك موجب افزایش تبخیر آب و تعرق و كاهش آب در خاك شده كه در نهایت كاهش عملكرد تولید محصولات كشاورزی را در پی داشته است.
وی گفت: بیشتر دشت های استان كرمان با خطر شور شدن آب به دلیل پیش روی سفره های آب شور مواجه شده است.
پورخاتون تاكید كرد: دشت های شمالی و غربی استان بویژه دشت های منطقه رفسنجان، زرند و سیرجان از مناطق حاد استان كرمان در بخش كمبود آب هستند.
رئیس سازمان جهاد كشاورزی كرمان نیز گفت: ارزش افزوده محصولات كشاورزی شمال كرمان هفت هزار و 400 میلیارد تومان است و افزون بر 20 درصد باغات كشور در این استان قرار دارد.
عباس سعیدی افزود: محصول پسته این استان از نظر سطح تولید و ارزش اقتصادی رتبه اول و گردو و گل محمدی نیز در جایگاه دوم و سوم قرار دارد.
وی اظهار داشت: پنج درصد از اراضی استان كرمان به كشت محصولات كشاورزی اختصاص دارد و سطح زیر كشت محصولات زراعی در شمال این استان 117 هزار هكتار و در بخش باغی این رقم 313 هزار هكتار است.
رئیس سازمان جهاد كشاورزی استان كرمان با بیان اینكه طرح بهره وری آب، اقتصادی بودن محصولات كشت شده و اجرای طرح الگوی كشت را استاندار سابق كرمان مطرح كرده است اظهار داشت: با توجه به مقدار سطح زیر كشت و كمبود منابع آبی در استان كرمان باید ببینیم هر محصول چقدر آب مصرف می كند و چقدر بازده اقتصادی دارد.
سعیدی ادامه داد: همچنین باید اطمینان حاصل كرد نیازهای استان كرمان در تولید محصولات كشاورزی كدام محصول است و با این احتساب می توان برخی از محصولات را از چرخه كاشت حذف كرد.
وی افزود: دانش فنی در مورد برخی محصولات كشاورزی در حال كشت در استان ایجاد نشده و یكسری دانش بومی نیز كه وجود دارد در مورد محصولات جدید امكان اجرا ندارد.
رئیس سازمان جهاد كشاورزی استان كرمان تاكید كرد: ماشین آلات كشاورزی این استان نیز باید همزمان و هم راستا با ورود محصولات جدید تغییر كند.
وی گفت: تامین مواد اولیه برای سایر بخش ها، حفظ محیط زیست، جلوگیری از پیشروی كویر، تامین امنیت و تولید غذا و نیل به خودكفایی تا 95 درصد از جمله وظایف جهاد كشاورزی است.
رئیس سازمان جهاد كشاورزی استان كرمان استمرار وقوع خشكسالی، كمبود منابع آبی، روند رو به رشد خرده مالكی در واحدهای تولیدی كشاورزی، نرخ پایین بهره وری آب در بخش كشاورزی و از جمله مشكلات فراوری بخش كشاورزی است.
مدیر جهاد كشاورزی شهرستان رفسنجان نیز هم گفت: نوسانات دمایی 690 میلیارد تومان خسارت به باغات پسته این شهرستان وارد كرده است.
حسین رضایی افزود: خشكسالی، سیلاب، نوسانات دمایی و گرمایی زودرس بهاره و تامین نشدن نیاز سرمایی 690 میلیارد تومان خسارت به باغات پسته شهرستان رفسنجان و 12 میلیارد تومان خسارت تگرگ و توفان به محصولات سردسیری این شهرستان وارد شده است.
وی افزود: به بیش از 85 هزار هكتار باغات پسته این شهرستان 85 درصد و حدود 690 میلیارد تومان به باغات پسته این شهرستان خسارت وارد شده است.
رضایی در ادامه افزود: 2هزار و 400هكتار باغات محصولات سردسیری این شهرستان نیز در اثر تگرگ و توفان و هزار و 900 هكتار در اثر خشكسالی خسارت دیده است كه برآورد ریالی آن 12 میلیارد تومان است.
به گفته رضایی براثر كاهش محصول پسته در فصل برداشت 130 هزار اشتغال مستقیم و 450 هزار نفر روز كارگر فصلی كاهش می یابد كه معیشت این افراد را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
گزارش از: نجمه حسنی
5054/3029