كابینه جدید لبنان و چالش سهم خواهی

به گزارش ایرنا، روز سوم خرداد «میشل عون» رئیس جمهوری لبنان پس از مشاوره با نمایندگان و فراكسیون های پارلمان جدید، بار دیگر الحریری را مامور تشكیل كابینه این كشور كرد.
چهار روز بعد از آن الحریری در ساختمان پارلمان در میدان «نجمه» بیروت، با نمایندگان و فراكسیون های مجلس به گفت و گو نشست و نظرات آنان را پیرامون تشكیل كابینه جویا شد.
هر نماینده و فراكسیونی به نوع خود توصیه ای كرد و سهمی طلبید. برخی مانند «حزب الله» یا برخی نمایندگان مستقل، برای بهبود و رفع مشكلات كشور به ویژه در زمینه اقتصادی و مبارزه با فساد نظراتی دادند و با تاكید بر آمادگی مشاركت فعال در دولت، زیاده طلبی را كنار گذاشتند.
برخی نیز مانند فراكسیون های «جمهوری قدرتمند» وابسته به حزب «نیروهای لبنانی» (القوات البنانیه)، فراكسیون «لبنان قدرتمند» وابسته به حزب «جریان ملی آزاد» (التیار الوطنی الحر) و فراكسیون «گردهمایی دمكراتیك» برآمده از حزب «سوسیالیست ترقی خواه» (التقدمی الاشتراكی) برای نخست وزیر تعیین تكلیف كردند و سهم خواهی كردند.

** نگاهی به مدت تشكیل كابینه های لبنان در یك دهه گذشته
در ده سال گذشته یعنی از توافق سال 2008 در دوحه قطر، 5 كابینه در لبنان تشكیل شده است. ابتدا «فؤاد السنیوره» كابینه خود را تشكیل داد، سپس سعد الحریری و پس از آن «نجیب میقاتی» و «تمام سلام» كابینه این كشور را با تاخیر به مجلس معرفی كردند كه همه اینها در دوره ریاست جمهوری «میشل سلیمان» بود.
پس از نشستن میشل عون بر كرسی ریاست جمهوری لبنان و معرفی دوباره الحریری به عنوان نخست وزیر مامور به تشكیل كابینه، وی پس از 76 روز دولتش را تشكیل داد.
جمع همه این روزها كه لبنان با دولت موقت اداره می شد، 710 روز یعنی برابر با 2 سال و 20 روز از عمر یك دوره ریاست جمهوری بوده است. كمترین زمان در 44 روز متعلق به السنیوره بود و بیشترین زمان نیز یك سال و 9 ماه و 6 روز از آن تمام سلام.
از روز مامور شدن الحریری برای تشكیل سومین دولت خود تا امروز (سه شنبه) 26 روز می گذرد. بنابر این در یك مقایسه می شود گفت كه هنوز لبنان با تاخیر در تشكیل دولت روبرو نیست. در این روزها همه نشست و برخاست ها و اظهارات سیاستمداران و نمایندگان لبنانی حاكی از آن بود كه بزودی شاهد تولد «دولت وفاق ملی» در این كشور خواهیم بود، اما آنگونه كه مشخص است، سهم خواهی های نیروهای سیاسی و بنابر قول هایی دخالت برخی كشورهای خارجی، مانعی بر سر این راه شده است.

** تعطیلات عید، سفر الحریری و توئیت های جنجالی
الحریری دوشنبه هفته گذشته چارچوب كلی دولت آینده را كه شامل تعیین سهمیه فراكسیون های اصلی می شد، به عون رییس جمهوری لبنان ارائه كرد و پس از آن با سفر به مسكو علاوه بر شركت در مراسم افتتاحیه جام جهانی فوتبال 2018 ، با «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهوری روسیه نیز دیدار و گفت و گو كرد. سپس نخست وزیر لبنان و ولیعهد سعودی پس از شكست 5 به صفر عربستان در برابر روسیه، در یك هواپیما با هم به ریاض رفتند.
از سوی دیگر در حالی كه نخست وزیر لبنان كه دارای تابعیت عربستانی هم هست، در دومین سفر خود پس از مامور شدن به تشكیل كابینه، برای گذراندن تعطیلات عید فطر به ریاض سفر و برای نماز عید، در كنار شاه سعودی در مكه حاضر شد، «غطاس خوری» وزیر فرهنگ لبنان از شخصیت های نزدیك به الحریری، به رایزنی ها جهت تشكیل دولت در داخل این كشور ادامه داد.
در همین حال «ولید جنبلاط» رهبر حزب «سوسیالیست ترقی خواه» و از اصلی ترین سیاستمداران «دروزی» لبنان درباره ناكام خواندن توافق سیاسی دو سال پیش كه منجر به انتخاب عون به ریاست جمهوری شده بود، توئیتی نوشت كه جنجالی شد و واكنش های گسترده ای را در پی داشت.
جنبلاط پس از بازگشت از سفر به عربستان در توییتی با انتقاد از سیاست لبنان در قبال پناهجویان سوری در این كشور نوشت: آوارگان عید و آسایش ندارند. در دریا مرگ آنها را تعقیب می كند و در خشكی تاجران انسان. از ظلم و جنگ برای زندگی بهتر می گریزند، اما دیوارهای نفرت و نژادپرستی در همه جا بلند می شود. در لبنان با این بهانه كه حضورشان باعث ایجاد وضعیتی بد شده است، می خواهند آنها را تحویل جلاد (نظام سوریه) دهند.
«سلیم جریصاتی» وزیر دادگستری و از شخصیت های نزدیك به عون خطاب به جنبلاط گفت: حمله تو به توافقهای سیاسی به محض بازگشت از عربستان مشكوك است.
جنبلاط و پسرش «تیمور» كه به تازگی نماینده پارلمان شده، هفته پیش به عربستان سعودی سفر كرده بودند. سفری كه طی آن جنبلاط ها با مقام های ارشد سعودی از جمله «محمد بن سلمان» ولیعهد دیدار كرد.
«سیمون ابی رمیا» از سیاستمداران نزدیك به عون هم گفت: با توجه به اینكه توافق سیاسی، از نظر «ولیدبیك» (جنبلاط) شكست خورده، پیشنهاد می كنم كه كسی از وابستگان به او در دولت آینده مشاركت نكند، تا شریك شكست نشود.
برخی ناظران سیاسی، موضع گیری جنبلاط را آسیب زننده به فرآیند تشكیل دولت در لبنان دانستند و برخی نیز سخنان او را بیانگر عزم او برای گرفتن امتیازها و كرسی های بیشتر در كابینه عنوان كردند.
آتش توئیت ها و واكنش ها شعله ورتر شد تا اینكه كه دو حزب نزدیك به عون و جنبلاط اعلام آتش بس كردند و خواهان آرام شدن اوضاع سیاسی در آستانه تشكیل دولت و در ایام عید شدند.

** انتظارها برای تشكیل كابینه و موانع آن
الحریری با ارائه سیاهه ای از سهم كرسی های وزارتی فراكسیون های بزرگ مجلس به رییس جمهوری لبنان و مشخص كردن سهم آنها، عملا گام بلندی در تشكیل دولت برداشته است و می توان انتظار داشت كه با بازگشت او از عربستان و تعیین تكلیف سهم فراكسیون های كوچك و نمایندگان، چانه زنی های اصلی به پایان برسد.
بسیاری از ناظران سیاسی، سهم خواهی فراكسیون ها را مهم ترین عامل تاخیر در روند تشكیل دولت در لبنان می دانند و معتقدند، با بازگشت الحریری از عربستان وی به اصطلاح «از موقعیت دفاعی به حمله می رود» و به سراغ برداشتن یك گام عملی در معرفی گزینه های وزارتخانه ها خواهد رفت.
«جورج عطالله» یكی از نمایندگان پارلمان لبنان با اشاره به سخنان الحریری مبنی بر مثبت بودن فضای سیاسی، گفت كه به رغم بالابردن سقف توسط برخی نیروهای سیاسی، اما شاهد حركت سریع به سوی توزیع وزارت ها خواهیم بود.
روزنامه «الجمهوریه» این هفته را «آزمونی برای شناسایی یاران تعطیل یا تسهیل روند تشكیل دولت» عنوان كرد و نوشت: این هفته خواهیم دانست كه چه كسانی در مواضع خود مبنی بر همراهی برای تشكیل سریع كابینه صادق بوده و چه كسانی دروغگو بوده اند.
این روزنامه همچنین اشاره ای گذرا به تمایل پاریس برای تسهیل در روند تشكیل كابینه برخلاف ریاض داشت و افزود كه جریان ملی آزاد یعنی حزب نزدیك به عون، توئیت جنجالی جنبلاط را از ابتدا مرتبط با سفر او به عربستان دانسته اند.
الجمهوریه به نقل از یك مقام بلندپایه مانع عدم تشكیل دولت تاكنون را خارجی عنوان كرد و نوشت: این مقام بلند پایه گفت «از آنجا كه سهم خواهی ها همیشه وجود دارد، این دلیلی نیست كه به خاطر آن دولت تشكیل نشود و به نظر می رسد مانع خارجی بر سر راه تشكیل كابینه وجود دارد».

** حزب الله یا عربستان، كدام مانع تشكیل دولت هستند
برخی در لبنان، از دخالت های برخی كشورها از جمله عربستان به عنوان مانع تشكیل دولت معرفی می كنند.
این اشخاص و گروه ها اشاره می كنند كه آمریكا و عربستان در آستانه تشكیل دولت لبنان، نام رهبران حزب الله را در لیست تروریسم قرار دادند و با وضع تحریم ها علیه این حزب می خواهند، این پیام را به داخل لبنان القا كند كه اگر حزب الله در دولت حضوری پررنگ داشته باشد، ما همه دولت و كشورتان را تحریم می كنیم.
در انتخابات پارلمانی لبنان كه 16 اردیبهشت برگزار شد، حزب الله و متحدانش اكثریت مجلس را به دست آورند و در مناطقی كه مقاومت لیست داده بود، بیشترین مشاركت به ثبت رسید. حتی نامزد حزب الله توانست در شهر بیروت كه به نوعی قلمرو حزب «جریان المستقبل» به شمار می رفت، چند هزار رای بیشتر از الحریری، رهبر این حزب و نخست وزیر لبنان كسب كند.
ناظران سیاسی، اقدام آمریكا و عربستان را انتقام گیری آنها از پیروزی مقاومت و همپیمانان آن و واكنش به نتایج انتخابات لبنان عنوان كردند.
شیخ «نبیل قاووق» عضو شورای مركزی حزب الله هفته گذشته در اظهار نظری، عربستان را به دخالت در روند تشكیل دولت لبنان و به تاخیر انداختن آن متهم كرد. وی سیاست های عربستان را تهدیدی مستقیم علیه وفاق ملی و ثبات سیاسی در لبنان توصیف كرد.
عضو ارشد حزب الله خاطرنشان كرد كه لبنانی ها باید بدانند كه آنچه خطرناك تر است، دخالت های سعودی در فرآیند تشكیل دولت می باشد و آن تهدیدی علیه توافق ملی لبنان است و تشكیل دولت را با تاخیر روبرو می كند.
خاورم**2054**1651