فوتبال علیه سینما یا سینما علیه سینما؟

فیلم‌های «دشمن زن»، «دلم می‌خواد» و «در وجه حامل» از چهارشنبه 23 خردادماه اكران شدند و تا امروز و براساس آمار فروشی كه اعلام شده، رقم فروش هر سه فیلم در مجموع به پانصد میلیون تومان رسیده است كه نسبت به آمار فروش فیلم‌های اكران عید فطر در سال‌های گذشته رقم به شدت پایینی است. قرار است به این سه اثر، فیلم سینمایی «شماره 17 سهیلا» از 30 خردادماه و از 6 تیرماه نیز فیلم‌های «خاله قورباغه»، «داركوب» و «به وقت خماری» اضافه شوند. در این میان فقط فیلم «دشمن زن» كمدی است و باقی فیلم‌ها جدی و حتی تلخ هستند.
* فقط 6 بازی
اكثر سینماگران بازی‌های جام جهانی روسیه را دلیل فروش پایین فیلم‌ها می‌دانند و برخی دیگر جذاب نبودن آنها را. گروه دوم برای اثبات ادعایشان چهارسال قبل را نمونه می‌آورند كه فیلم «طبقه حساس» كمال تبریزی، همزمان با جام جهانی برزیل فروش بالایی داشت و مورد استقبال خوب مردم قرار گرفت. البته یك نگاه دقیق به اطلاعیه پخش فوتبال در سینماها نشان می‌دهد كه تنها سه بازی ایران و سه بازی نیمه نهایی و فینال جام جهانی در سینماها پخش می‌شوند و تأكید شده سینماهایی كه پنج سالن یا بیشتر از آن دارند می‌توانند دو سالن خود را به پخش بازی‌ها اختصاص دهند و سینماهایی كه كمتر از پنج سالن دارند یك سالن را می‌توانند برای پخش بازی‌ها اختصاص دهند. همچنین سرگروه‌های سینمایی كه تك سالنه هستند اجازه پخش بازی‌ها را ندارند. نگاه دقیق و منصفانه نشان می‌دهد كه پخش فوتبال فقط یك سانس از سینما را می‌گیرد و در سایر سانس‌ها منعی برای حضور مخاطبان وجود ندارد. هرچند كه برای سینماداران همان تك سانس، سود بیشتری نسبت به پخش فیلم دارد و درآمد 400 میلیون تومانی از بازی ایران و مراكش، شاهد این مدعاست.
*در سطح بین‌الملل
افت فروش فیلم‌ها در روزهای جام جهانی خاص كشور ما نیست. در آسیا، روسیه و آمریكای جنوبی كه معمولا بیشترین فروش فیلم‌های آمریكایی متعلق به آنهاست نیز این وضعیت دیده می‌شود. روسیه، كشورهای آسیایی و آمریكای جنوبی بالاترین میزان طرفداران فوتبال را هم دارند و بدون شك رقابت‌های جام جهانی نسبت به اكران فیلم‌ها در ارجحیت قرار دارد. تهیه‌كنندگان در این بازه زمانی معمولا فیلم‌های كم‌هزینه‌تر خود را اكران می‌كنند و اكثریت شان سعی می‌كنند از اكران فیلم‌های پرخرجشان همزمان با جام جهانی فرار كنند. این در حالی است كه در آمریكای شمالی این اتفاق نمی‌افتد و برای مثال انیمیشن «شگفت‌انگیزان 2» محصول دیزنی ـ پیكسار همزمان با جام جهانی روسیه با فروش 182 میلیون دلاری و با نمایش در 4410 سالن سینما در آمریكای شمالی در صدر پرفروش‌ترین فیلم ها قرار گرفت.
ظاهرا بیرون از مرزهای ما پذیرفته‌اند كه با جام جهانی به عنوان یك پدیده پرمخاطب كنار بیایند و میدان را برای یكی دوماه به رسانه‌های فوتبالی واگذار كنند؛ واكنشی كه هنوز از سوی تهیه كنندگان ما دیده نشده است.
*مشكل جای دیگری است
عبدالله علیخانی، یكی از تهیه‌كنندگان فیلم «دشمن زن» در گفتگو با «ایرنا» با بیان اینكه مشكل اصلی افت فروش فیلم‌ها جام جهانی نیست، افزود: وقتی وضع اقتصادی كشور خوب نباشد به همه حوزه‌ها سرایت می‌كند كه سینما هم یكی از آنهاست. خانواده‌ای كه در هزینه‌های واجب خود مثل اجاره خانه، خوراك و پوشاك مانده است، چگونه می‌تواند سینما را داخل سبد خانواده قرار دهد؟ سینما مستثنی از شرایط جامعه نیست و ربطی به جام جهانی و عید فطر هم ندارد.
تهیه‌كننده «خالتور» در پاسخ به اینكه «چرا همین مردم با همین وضعیت اقتصادی از تماشای فوتبال در سینماها با بلیت گران‌تر استقبال می‌كنند»، گفت: در یك شهر هفده میلیونی، بالاخره چند هزار نفری پیدا می‌شوند كه اوضاع مالی خوبی داشته باشند. من درباره اكثریت جامعه حرف می‌زنم نه عده قلیلی از مردم.
*تفاوت 75 هزار تومانی با نرخ مصوب
اما، محمدقاصد اشرفی، رئیس انجمن سینماداران در گفتگو با «ایرنا» از تأثیر جام جهانی بر افت فروش فیلم‌ها گفت و ادامه داد: نمی‌توان منكر تأثیر بازی‌های فوتبال شد اما خود فیلم‌ها هم نمی‌فروشند. وقتی خیابان‌ها خلوت است كسی بیرون نمی‌آید چه برای خرید و چه برای سینما.
اشرفی درباره قیمت بلیت‌های پخش بازی‌های فوتبال در سینما گفت: مصوبه وزارت ارشاد برای پخش فوتبال 20 هزار تومان است.
این سخنان اشرفی در حالی است كه مثلا تماشای بازی ایران و مراكش در برج میلاد برای هر تماشاگر به قیمت 95 هزار تومان تمام شد؛ مبلغی كه تفاضل آن تا قیمت مصوب وزارت ارشاد، رقم قابل توجه 75 هزارتومان است.
گزارش از سیدمهدی موسوی تبار
** اداره كل اخبار چندرسانه ای** ایرناپلاس**