رقابت تنگاتنگ ائتلاف جمهور با ائتلاف ملت در انتخابات تركیه

به گزارش روز پنجشنبه ایرنا، در دو انتخابات همزمان پیش رو، دو ائتلاف 'جمهور' شامل حزب حاكم عدالت و توسعه و یارانش كه هوادار و حامی رجب طیب اردوغان رییس جمهوری كنونی هستند و ائتلاف 'ملت' شامل حزب جمهوری خواه خلق، حزب سعادت و حزب نیك كه هر كدام نامزد خود را دارند، در برابر هم قرار گرفته اند.
در انتخابات یكشنبه آینده كه بیست و هفتمین دوره انتخابات مجلس و نخستین دوره انتخابات ریاست جمهوری در قالب نظام ریاستی برگزار می شود، احزاب و تشكل ها، سیاست های ائتلافی و نیز برنامه های مستقل را در پیش گرفته اند.
انتخابات پیش رو رویداد مهمی در تاریخ سیاسی تركیه محسوب می شود كه سرنوشت چند سال آینده این كشور را به شكل جدی رقم خواهد زد چرا كه صف آرایی بسیار جدی بین حزب حاكم و هواداران آن با تحول خواهان و منتقدان آنها شكل گرفته و رقابت تنگاتنگی در جریان است.
جلو انداختن 17 ماهه زمان قانونی انتخابات و كم بودن فرصت رقابت حدود دو ماهه از زمان اعلام تا برگزاری انتخابات، فرصت را از رقبا گرفت ولی رقبا هم در ایام گذشته از شیوه های متعدد برای تبلیغ خود استفاده كردند و نظرات و دیدگاه های خود را به گوش مردم رساندند.
احزاب مخالف تركیه با تجربه چند بار شكست قبلی خود به اجماع نظر رسیده و برای انتخابات مجلس در قالب ائتلاف و برای دور دوم احتمالی انتخابات ریاست جمهوری به تفاهم رسیده اند.
نظرسنجی ها نشان می دهد كه در انتخابات مجلس رقابت بین احزاب تنگاتنگ خواهد بود و كسب حداقل 10 درصد حد نصاب كرسی های مجلس توسط حزب كردی دموكراتیك خلق ها تعیین كننده سرنوشت انتخابات خواهد بود چرا كه اگر این حزب بتواند 10 درصد كرسی ها را كسب كند، در كنار ائتلاف ملت قرار خواهد گرفت و به احتمال زیاد، ائتلاف جمهور متشكل از حزب حاكم عدالت و توسعه و حزب حركت ملی، اكثریت را در مجلس از دست خواهد داد.
نظرسنجی های انجام شده كه اغلب فاقد جامعه آماری علمی برای تعمیم دادن نتایج به شمار می رود، همه نشان دهنده رقابت تنگاتنگ حزب عدالت و توسعه و ائتلاف جمهور با ائتلاف ملت است و با توجه به مبهم بودن سرنوشت آرای حزب دموكراتیك خلق ها در انتخابات مجلس، تصاحب نیمی از 600 كرسی مجلس تركیه توسط حزب حاكم نیز قابل پیش بینی نیست.
جامعه تركیه هم اكنون در وضعیت بیم و امید به سر می برد چرا كه اگر انتخابات پیش رو به پیروزی حزب حاكم عدالت و توسعه بینجامد، به معنای تداوم حضور بلندمدت آنها در عرصه قدرت خواهد بود كه از سال 2002 آغاز شده است.
منتقدان معتقدند كه تداوم وضعیت كنونی موجب تضعیف بیشتر جامعه مدنی و كنار رفتن تحول خواهان تركیه خواهد شد و همه آنها دیگر پایگاه قبلی خود را نیز از دست خواهند داد و آرایشی جدید در عرصه سیاسی تركیه طی سال های آینده شكل خواهد گرفت.
برخی رسانه های منتقد از جمله جمهوری و سورجو هم تحلیل كرده اند كه در انتخابات پیش رو، اگر حزب حاكم به رهبری رجب طیب اردوغان رییس جمهوری كنونی تركیه شكست بخورد، دوره ای جدید در عرصه سیاسی تركیه آغاز خواهد شد كه تفاوت جدی با دوره 16 ساله گذشته خواهد داشت و موجب نزدیكی بیشتر تركیه به غرب، كاهش تنش های خارجی و ایجاد فضای متفاوت توام با امید در داخل این كشور خواهد شد.
بر همین اساس، احزاب تحول خواه و منتقد حزب حاكم تركیه همچون دولتمردان تركیه بیشترین انرژی و برنامه انتخاباتی خود را بر روی بهبود اوضاع اقتصادی و معیشتی مردم متمركز كرده اند و با توجه به افزایش نرخ تورم و بیكاری، كاهش 25 درصدی ارزش لیر در برابر دلار در سال جاری، هر كدام وعده هایی را برای گره گشایی از مشكلات مردم و كشور ارائه می دهند.
همچنین با توجه به این موضوعات، شرایط سختی برای حزب حاكم به وجود آمده است چرا كه آنها باید از كارنامه خود در 16 سال گذشته دفاع كنند و در مقابل چیزی برای انتقاد از حریف ندارند ولی رقبای حزب حاكم، اطلاعات و موضوعات مختلفی برای نقد كارنامه آنها در دست دارند و به این شیوه در صدد جلب آرای مردمی هستند.
*****
رقابت های ائتلافی انتخابات مجلس تركیه
در انتخابات مجلس تركیه، هشت حزب عدالت و توسعه و نیز حركت ملی در قالب ائتلاف 'جمهور' و احزاب جمهوری خواه خلق، نیك و سعادت هم در قالب ائتلاف 'ملت' و احزاب هدی پار، وطن و دموكراتیك خلق ها به طور جداگانه و مستقل حضور دارند و نامزد انتخاباتی برای كسب 600 كرسی معرفی كرده اند.
حزب حاكم عدالت و توسعه به رهبری رجب طیب اردوغان و حزب حركت ملی به رهبری دولت باغچه لی با تشكیل ائتلاف جمهور در این رقابت حضور یافته اند و در ادامه راه، حزب اتحاد بزرگ به رهبری مصطفی دستیچی و حزب كُردی هدا پار نیز به شكل غیر رسمی به آنها پیوسته اند و هدف این ائتلاف، كسب حداقل نیمی از 600 كرسی مجلس تركیه است.
حزب حركت ملی با پیش بینی كسب نكردن حدنصاب حداقل 10 درصد 600 كرسی مجلس تركیه، به صورت ائتلافی در این انتخابات در كنار حزب حاكم عدالت و توسعه قرار گرفته و نامزدهای مشترك برای مجلس معرفی كرده اند و تعدادی از چهره های حزب اتحاد بزرگ از جمله رهبر آن و نیز برخی چهره های حزب هدا پار نیز در قالب این ائتلاف نامزد شده اند.
حزب جمهوری خواه خلق های تركیه به رهبری كمال قلچیدار اوغلو به همراهی حزب سعادت به رهبری تمل كاراملا اوغلو و حزب تازه تاسیس نیك به رهبری مرال آكشنر نیز كه در قالب ائتلاف 'ملت' در انتخابات مجلس تركیه حضور دارند، هدف خود از تشكیل ائتلاف را علاوه بر حضور در پارلمان، شكست دادن حزب حاكم عدالت و توسعه و ائتلاف جمهور اعلام كرده اند.
حزب اسلامگرای سعادت در انتخابات پیشین متحد حزب حاكم عدالت و توسعه بود و نماینده حزبی در مجلس ندارد ولی در این انتخابات، با پیش بینی كسب نكردن حداقل 10 درصد مجموع كرسی ها برای حضور در مجلس تركیه، وارد ائتلاف ملت شده است.
حزب تازه تاسیس نیك(خوب) به رهبری مرال آكشنر بانوی آهنین تركیه نیز كه با انشعاب از حزب حركت ملی شكل گرفته، با پیش بینی احتمال كسب نكردن 10 درصد حدنصاب كرسی های مجلس، در كنار دو حزب جمهوری خواه و سعادت قرار گرفته و هدف خود را تشكیل مجلسی قدرتمند و خارج از سیطره حزب عدالت و توسعه عنوان كرده است.
حزب دموكراتیك خلق های تركیه نیز كه در انتخابات گذشته با كسب 59 كرسی به مجلس تركیه راه یافته بود، در پی تحولات دو سال اخیر تركیه دچار مشكلاتی شد و اكنون نیز در فعالیت های انتخاباتی خود با محدودیت هایی رو به روست.
در ایام پس از كودتا و پس از لغو مصونیت قضایی نمایندگان مجلس، فیگن یوكسك داغ و صلاح الدین دمیرتاش رهبران مشترك این تشكل سیاسی بازداشت شدند و هم اكنون نیز در زندان به صورت موقت در انتظار محاكمه و اعلام حكم قطعی خود هستند.
این دو رهبر حزب دموكراتیك خلق ها به همراه 9 نفر دیگر از نمایندگان این حزب در مجلس تركیه(در مجموع 11 نفر) با رای نمایندگان مجلس از پارلمان تركیه اخراج شدند و حق نمایندگی آنها نیز لغو و سلب شد.
برخی تحلیل گران رفتار و سخنان رهبران و نمایندگان این حزب را علت به وجود آمدن چنین شرایطی برای این تشكل سیاسی ارزیابی می كنند و معتقدند كه این تشكل سیاسی شانس دوره قبل برای كسب كرسی های مجلس را از دست داده و با توجه به افزایش 50 كرسی در این دوره به مجموع تعداد كرسی های مجلس تركیه، ناكام ماندن این حزب در انتخابات مجلس محتمل است.
این حزب با توجه به این كه در انتخابات مجلس به صورت مستقل و بدون شرایط ائتلافی حضور یافته، برای حضور در مجلس تركیه باید حداقل 60 كرسی و مجموع 10 درصد آرای انتخابات مجلس را كسب كند و راه سختی را در پیش دارد چرا كه برخی از هواداران آنها جذب حزب حاكم عدالت و توسعه شده اند و برخی از آنها نیز كه منتقد وضع موجود و حزب حاكم هستند، به سمت حزب جمهوری خواه خلق گرایش پیدا كرده اند.
نظرسنجی ها نیز نشان می دهد كه این حزب بین هشت تا 11 درصد رای دارد ولی حزب حاكم عدالت و توسعه خواهان حذف این تشكل از عرصه سیاسی تركیه است و مقامات تركیه هم بارها رهبران و نمایندگان آنها را هوادار گروه های تروریستی و شاخه سیاسی پ.ك.ك عنوان كرده و به این طریق در راستای تخریب وجهه آنها در میان مردم تلاش كرده اند.
حزب وطن و حزب هدا پار نیز كه به صورت مستقل در انتخابات مجلس تركیه حضور یافته اند، برابر نظرسنجی ها از اقبال چندانی برخوردار نیستند و بعید است كه بتوانند حدنصاب 10 درصد كرسی های مجلس تركیه را كسب كنند.
*****
رقابت های انتخابات ریاست جمهوری تركیه چگونه پیش می رود؟
این دوره از انتخابات ریاست جمهوری كه همزمان با انتخابات مجلس در 24 ژوئن سال 2018(3 تیرماه 1397) برگزار می شود، نخستین دوره انتخابات پس از تغییر نظام حكومتی تركیه و گذر از پارلمانی به ریاستی است كه در فروردین ماه سال 1396 طی یك همه پرسی تغییرات قانون اساسی به تصویب رسید.
در دوره جدید، پست نخست وزیری در تركیه حذف شده و رییس جمهوری رئیس دولت و كابینه خواهد شد و اختیارات بیشتری را نسبت به نظام پارلمانی كسب خواهد كرد.
رجب طیب اردوغان رییس جمهوری كنونی و رهبر حزب عدالت و توسعه، تمل كاراملااوغلو رهبر حزب سعادت، محرم اینجه نامزد حزب جمهوری خواه خلق، دوغو پرینچك رهبر حزب وطن، مرال آكشنر رهبر حزب نیك و صلاح الدین دمیرتاش رهبر سابق و زندانی حزب دموكراتیك خلق ها 6 نامزد حاضر در انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری 24 ژوئن سال 2018(3 تیرماه 1397) تركیه هستند.
رقابت این نامزدها در انتخابات ریاست جمهوری كمی متفاوت تر از انتخابات مجلس است چرا كه محرم اینجه نامزد حزب جمهوری خواه خلق، تمل كاراملا اوغلو رهبر حزب سعادت و مرال آكشنر رهبر حزب نیك سه نامزدی هستند كه در انتخابات مجلس در قالب ائتلاف 'ملت' در كنار هم قرار گرفته اند ولی در انتخابات ریاست جمهوری رقیب هم محسوب می شوند.
این نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری تركیه در درجه اول هدف خود را پیروزی در انتخابات و شكست دادن اردوغان رقیب سرسخت خود اعلام كرده اند و در درجه دوم به دنبال كاهش آرای اردوغان و به دور دوم كشاندن انتخابات بوده و اعلام كرده اند كه هر كدام كه به دور دوم راه یابند، دو نامزد دیگر از او حمایت خواهند كرد.
رجب طیب اردوغان رییس جمهوری كنونی تركیه، رهبر حزب عدالت و توسعه و نامزد این تشكیلات سیاسی نسبت به سایر رقبا در انتخابات ریاست جمهوری از شانس بیشتری برای پیروزی برخوردار است ولی برای پیروزی در رقابت باید بتواند بیش از 50 درصد آرای مردمی را كسب كند.
اردوغان كارنامه 16 ساله تقریبا موفقی دارد و علاوه بر داشتن كاریزما و محبوبیت مردمی در لایه های خاصی از قشر محروم و متوسط جامعه، از توان بالای سخنوری و مدیریت فضاهای انتخاباتی برای اقناع مردم برخوردار است.
اردوغان همچون اعضای حزبش خود را پیروز انتخابات ریاست جمهوری در دور اول می داند و نظرسنجی های انجام شده توسط برخی موسسات و شركت های نزدیك به حزب حاكم، او را پیروز میدان اعلام می كنند ولی رقبا و برخی تحلیل گران معتقدند كه انتخابات ریاست جمهوری تركیه به دور دوم خواهد كشید.
با همین پیش بینی، رقبای انتخاباتی اردوغان سعی دارند با كشاندن انتخابات به دور دوم، او را شكست دهند كه تحقق این هدف هم در دور اول و هم در دور دوم احتمالی، كمی سخت به نظر می رسد.
محرم اینجه نامزد حزب جمهوری خواه خلق تركیه جدی ترین رقیب اردوغان در انتخابات پیش رو محسوب می شود و بر خلاف انتظارات و پیش بینی ها، در روزهای اخیر به چهره ای محبوب تبدیل شده و با انتقادات تند و تیز از حزب حاكم و مقامات كنونی تركیه به خصوص شخص اردوغان، میزان اقبال به خود را در افكار عمومی افزایش داده است و حتی با بیان برخی مواضع توانسته است آرای بخشی از جامعه اقلیت علوی ها و كُردهای تركیه را جلب و جذب كند.
برابر نظرسنجی های انجام شده توسط همه شركت ها و موسسات، اینجه هنوز در رقابت با اردوغان خیلی عقب است و تقریبا نصف اردوغان محبوبیت دارد ولی در صورت كشیده شدن انتخابات به دور دوم، رقیب اصلی اردوغان در انتخابات خواهد بود و با توجه به اعلام مواضع احزاب ائتلافی و حزب كُردی دموكراتیك خلق ها، می تواند موجب شكست اردوغان در دور دوم احتمالی انتخابات ریاست جمهوری تركیه شود.
مرال آكشنر نامزد حزب تازه تاسیس نیك(خوب) كه با انشعاب از حزب حركت ملی وارد عرصه رقابت سیاسی انتخابات ریاست جمهوری تركیه شده و با جمع آوری یكصد هزار امضای شهروندان ثبت نام كرده است، در روزهای نخست از اقبال بیشتری در عرصه رقابت انتخابات ریاست جمهوری تركیه برخوردار بود.
وی با حضور در سخنرانی های انتخاباتی و نیز عیان تر شدن توانایی هایش به خصوص در ارائه برنامه ها و سخنرانی ها، رفته رفته محبوبیت خود را در میان مردم از دست داد و محرم اینجه نامزد حزب جمهوری خواه خلق جای او را گرفت.
بر اساس نظرسنجی های انجام شده توسط همه موسسات و شركت ها، این نامزد انتخابات ریاست جمهوری تركیه در كنار صلاح الدین دمیرتاش در رده های بعد از اردوغان و اینجه در محبوبیت مردمی قرار دارد.
صلاح الدین دمیرتاش نامزد زندانی انتخابات تركیه نیز كه از سوی حزب دموكراتیك خلق ها به عنوان نامزد این حزب برای انتخابات ریاست جمهوری معرفی شده، اعلام كرده است كه در صورت پیروزی دموكراسی را به تركیه باز خواهد گرداند.
این نامزد انتخابات نیز اعلام كرده است كه اگر انتخابات ریاست جمهوری تركیه به دور دوم بكشد، از نامزد اپوزیسیون حمایت خواهد كرد كه احتمالا محرم اینجه و یا مرال آكشنر خواهد بود.
تمل كاراملا اوغلو رهبر حزب اسلامگرای سعادت نیز كه با جمع آوری یكصد هزار امضای شهروندان نامزد انتخابات ریاست جمهوری شده است، در نظرسنجی های انجام شده از شانس كمتری برای پیروزی برخوردار است و به همراه دوغو پرینچك رهبر حزب وطن كه او هم با جمع آوری یكصد هزار امضا نامزد انتخابات ریاست جمهوری شده، از اقبال مردمی زیادی برخوردار نیست.
هم اكنون تبلیغات این نامزدها به شكل سخنرانی در اجتماعات مردمی، مصاحبه با رسانه ها و حضور در تجمعات انتخاباتی در شهرهای مختلف تركیه جریان دارد.
بسیاری از نظرسنجی از پیروزی اردوغان در همان دور نخست انتخابات حكایت دارد ولی منتقدان و نامزدهای رقیب این موضوع را ادعا دانسته و خواهان حضور مردم در پای صندوق های رای هستند و اعلام می كنند كه در صورت اتفاق و اتحاد می توانند مانع دستیابی اردوغان در دور اول به حد نصاب قانونی نصف به اضافه یك مجموع آرای انتخاباتی برای پیروزی شوند.
*****
مردم تركیه منتظر روز انتخابات هستند
انتخابات مجلس و ریاست جمهوری در داخل خاك تركیه در روز 24 ژوئن(سوم تیرماه) برگزار می شود و مردم این كشور منتظر روز انتخابات هستند.
اخذ آرای اتباع ترك ساكن خارج از این كشور طبق تقویم برگزاری انتخابات از تاریخ هفتم ماه جاری میلادی(17 خردادماه 97) در نمایندگی های خارجی و نیز در دروازه های مرزی و گمركی این كشور آغاز شده و دو روز پیش پایان یافت.
بر اساس اعلام شورای عالی انتخابات تركیه یك میلیون و 486 تبعه كشور تركیه كه حدود 49 درصد از واجدان شرایط بودند، در انتخابات ریاست جمهوری و بیست و هفتمین دوره انتخابات مجلس این كشور در 60 كشور خارجی و 123 نمایندگی سیاسی این كشور و در دروازه های مرزی تركیه پای صندوق های رای رفتند.
در مجموع برای حضور در انتخابات مجلس و ریاست جمهوری تركیه در داخل این كشور 59 میلیون و 391 هزار واجد شرایط رای دادن در تركیه هستند و برای اخذ آرای آنها 144 هزار صندوق پیش بینی شده است.
اگر انتخابات ریاست جمهوری تركیه به دور دوم بكشد، رای گیری این دور، در روز هشتم جولای2018 (17 تیرماه) برگزار می شود.
گزارش از: حسن فاخری
خاورم/1905