پاركينسون يكي از بيماري هاي دستگاه عصبي مركزي است كه بر اثر تخريب سلول هاي ترشح كننده دوپامين (سلول هاي دوپامينرژيك) مغز مياني ايجاد مي شود.
دكتر كوروش شاه پسند روز چهارشنبه در گفت و گو با خبرنگار علمي ايرنا افزود: مهمترين عارضه براي ايجاد بيماري پاركينسون از دست رفتن نورون هاي ترشح كننده سلول هاي دوپامين است و با كمك تكنيك كشف شده در پژوهشگاه رويان و امكان همگن سازي سلول هاي بنيادي پيش ساز دوپامينرژيك اميد درمان اين عارضه وجود دارد.
وي اظهار داشت: آزمايش اين موضوع در مدل حيواني در حال انجام است و پاسخ هاي خيلي خوبي در اين زمينه بدست آمده و اميدهاي فراواني براي درمان پاركينسون از طريق سلول درماني در آينده ايجاد شده است.
شاه پسند افزود: فعاليت هاي تحقيقاتي گسترده اي در دنيا در اين زمينه در حال انجام است، اما هنوز نتوانستند به سلول همگن دوپامينرژيك دست يابند. مشكل اساسي محققان اين است كه هنگام خالص سازي اين سلول ها، عوارضي از جمله ايجاد تومور براي فرد بيمار به وجود مي آيد.
وي افزود: محققان اين مجموعه با همكاري ساير پژوهشگران توانستند به سلول هاي درماني همگن دوپامينرژيك دسترسي پيدا كردند كه زمينه ساز درمان پاركينسون خواهد بود.
براساس اين گزارش، تلاش هاي فراواني براي درمان اين بيماري به وسيله تمايز سلول هاي بنيادي جنيني به سلول هاي ترشح كننده دوپامين صورت گرفته؛ اما حضور سلول هاي بنيادي تمايز نيافته يا پيش ساز‌هاي تقسيم شونده سلول هاي عصبي كارايي و امنيت پيوند سلول هاي حاصل از تمايز را كاهش مي‌دهد.
دكتر علي فتحي، دكتر مهدي ميرزايي، دكتر حسيني سالكده، دكتر بهاروند و همكارانشان در پژوهشگاه رويان، دانشگاه ويسكانسين، دانشگاه مكوآري و پژوهشكده علم و تكنولوژي گوانگژو كره، رده اي از سلول هاي بنيادي جنيني را با پروتئين فلورسانت سبز نشانه گذاري كرده اند كه با بيان يك پروتئين خاص (Lim homeobox Transcription Factor 1 alpha) خود را نشان مي‌دهد.
نتايج اين پژوهش كه در مجله بين‌المللي Molecular & Cellular Proteomics به چاپ رسيده، نشان داد كه در سلول هاي نشانه‌گذاري شده پروتئين هايي بيان مي شوند كه مختص به سلول هاي دوپامينرژيك مغز مياني هستند.
بررسي پروتئين هاي بيان شده در اين سلول ها (پروتئوميكس) نشانگر‌هاي سطحي ويژه اي را معرفي كرد كه مي توان براي خالص سازي سلول هاي دوپامينرژيك جوان طي تمايز آزمايشگاهي از آنها استفاده كرد، از جمله PSA-NCAM و CNTN2.
براي اطمينان از صحت نتايج به دست آمده، پس از تمايز سلول هاي بنيادي جنيني به سلول هاي دوپامينرژيك، سلول هاي بيان كننده CNTN2 جداسازي و به مدل پاركينسون پيوند شدند. بررسي‌ها نشان دهنده بهبود وضعيت حيوان مدل و كاهش مشخصه‌هاي مربوط به پاركينسون بود.
اين پژوهش روشي كارا براي خالص‌سازي سلول‌هاي دوپامينرژيك جوان حين تمايز آزمايشگاهي فراهم مي‌كند كه افق‌هاي تازه‌اي در سلول‌درماني پاركينسون ايجاد خواهد كرد.
علمي ** 1201 **2017
تهران-ايرنا- مدير مركز مغز و علوم شناختي پژوهشگاه رويان گفت: محققان ايراني در راستاي سلول درماني بيماري پاركينسون، توانستند به سلول هاي پيش ساز همگن دوپامينرژيك دسترسي پيدا كنند كه مي تواند زمينه ساز درمان پاركينسون از طريق سلول درماني شود.
