گردشگری سلامت، فرصتی تازه در روابط ایران و پاكستان

به گزارش ایرنا، پاكستان ششمین كشور پرجمعیت جهان و همسایه شرقی جمهوری اسلامی ایران است كه كشورمان می تواند با استفاده از ظرفیت های علمی در زمینه بهداشت و درمان به مقصد جدید گردشگری سلامت این كشور تبدیل شود.
ایران به دلیل پیشرفت های قابل توجه در زمینه علوم مختلف پزشكی طی دو دهه اخیر مقصد بسیاری از اتباع كشورهای همسایه و منطقه و حتی جهان برای معالجه و درمان پزشكی بوده است.
جمهوری اسلامی ایران با توسعه دانش پزشكی متخصصان خود و بهره مندی از پزشكان و جراحان متخصص و فوق تخصص مقصد بسیاری از مردم كشورهای همسایه از جمله پاكستان برای درمان بیماری های لاعلاج جسمی یا انجام اعمال جراحی پیشرفته است.
بسیاری از شهروندان كشورهای عربی از جمله كویت و قطر و عراق، این روزها به جای كشورهای اروپایی به بیمارستان های پیشرفته و مجهز ایران مراجعه می كنند، زیرا كه هم مسافت با ایران كوتاه تر است و می توانند به آسانی پس از معالجه به كشور خود بازگردند و هم اینكه هزینه درمان در ایران بسیار پایین تر از كشورهای اروپایی است.
بیشتر كسانی كه برای معالجه به جمهوری اسلامی ایران می آیند از رشد و پیشرفت علوم پزشكی در كشورما حیرت زده می شوند و از روند معالجه و ارائه تسهیلات پزشكی نیز بسیار راضی و خشنود هستند.
در پاكستان نیز شهروندان این كشور پیش از این ترجیح می دادند برای معالجه بیماری های سخت به كشورهای اروپایی سفر كنند، بسیاری دیگر نیز راهی هند می شدند تا با هزینه كمتر بیماری خود را معالجه كنند.
بیشتر مراجعان پاكستان به هند را بیماران كلیوی، كبد، قلب و عروق تشكیل می دادند اما به دلیل ادامه تنش بین دو رقیب همسایه در جنوب آسیا این امر برای بسیاری از شهروندان پاكستانی دیگر امكانپذیر نیست.
با توجه به شرایط بسیار مناسب در ایران با دارا بودن شبكه های مهم درمانی در سراسر كشور این امر می تواند به یكی از مولفه های مهم در جذب توریست های حوزه سلامت تبدیل شود.
'شاهد عباس' شهروند اهل ایالت پنجاب پاكستان سال گذشته در ایام اربعین حسینی به عتبات عالیات سفر كرده بود و پس از زیارت این اماكن مقدس در عراق، برای زیارت امام رضا علیه اسلام به مشهد سفر می كند.
روزهایی كه در مشهد به سر می برد، دچار دندان درد شدید شده و به پیشنهاد یكی از مسئولان هتل محل اقامت و برای درمان به یكی از كلینیك های مجهز دندانپزشكی این شهر مراجعه كرده و خدمات درمانی دریافت می كند.
این شهروند پاكستانی در گفت و گو با ایرنا با بیان پیشرفت های ایران در عرصه پزشكی و درمان، می گوید:تا زمانی كه خدمات دندانپزشكی مورد نیاز را در شهر مشهد دریافت نكرده بودم، از دستاوردها و ظرفیت های ایران در این عرصه خبر نداشتم و به نظر من ایران می تواند به مقصد مردم پاكستان برای درمان تبدیل شود.
این شهروند پاكستانی از قیمت مناسب این خدمات در مقایسه با دیگر كشورها به عنوان اصل مهم در ارائه خدمات پزشكی به اتباع دیگر كشورها كه به ایران سفر می كنند، یاد می كند و در عین حال می گوید: لازم است این پیشرفت ها به دیگر كشورها به ویژه همسایگان معرفی شود.

*** آمارهای جهانی در خصوص درآمدزایی گردشگری
آمارهای جهانی، صنعت گردشگری را دومین صنعت پردرآمد می خوانند و از حوزه سلامت به عنوان سومین بازار پردرآمد در جهان یاد می شود كه در كشورهای پیشرفته بیش از ۱۰درصد از تولید ناخالص ملی را تشكیل می دهد.
گردشگری سلامت در سال 2012، 100 میلیارد دلار درآمدزایی داشته و در همین سال سهم كشورهای اسلامی از درآمدهای جهانی گردشگری سلامت تنها سه میلیارد دلار و ایران 350 میلیون دلار بوده است.
این میزان درآمد با وجود جاذبه ها و قابلیت های ایران بسیار ناچیز است، زیرا بر اساس بررسی های انجام شده هر گردشگر سلامت در ایران سه برابر گردشگران عادی ارزآوری دارد.
چشمه های آب گرم و سرد معدنی، پیشرفت های تكنولوژیكی، علمی پزشكی، گیاهان دارویی و طب سنتی، اقلیم های ویژه جغرافیایی و زیست بوم های گوناگون از ظرفیت هایی است كه می توان از آن در راستای توسعه گردشگری سلامت از آن استفاده كرد.

*** نگاهی به مزیت های رونق گردشگری پزشكی در جهان
گزارش های منتشر شده اتحادیه بیمارستان های خصوصی مالزی روشن می كند كه تعداد گردشگران درمانی در این كشور با رشد محسوسی از 75 هزار و 210 بیمار در سال 2001 به بیش از 296 هزار و 687 بیمار در سال 2006 افزایش یافت.
این حجم بالای تقاضا در همان سال نزدیك به 59 میلیون دلار درآمد نصیب اقتصاد ملی این كشور كرد.
هند كشور شاخص دیگر در حوزه گردشگری درمانی، گزارش داده است كه تنها در سال 2005 حدود 500 هزار بیمار خارجی برای دریافت خدمات درمانی به این كشور سفر كردند درحالی كه این تعداد در سال 2002 تنها 150 هزار نفر بود.
همچنین این صنعت با رشد سریعی كه در این كشور داشته، تنها در سال 2012 درآمدی بیش از 2.2 میلیارد دلار عاید اقتصاد ملی هند كرد.
هندوستان یكی از پرطرفدارترین مقاصد توریست های درمانجو در جهان است، به ویژه در زمینه جراحی قلب و پیوند استخوان ران و دیگر زمینه‌های پزشكی هند به عنوان پیشرو جهانی در عرصه خدمات پزشكی شناخته شده است.
طی سال‌های ۲۰۰۵ و ۲۰۰۶ هیچ كشوری در زمینه توریسم درمانی با هندوستان قابل مقایسه نبود و دولت و بخش خصوصی هند با هدف ارتقای خدمات توریسم درمانی و تبدیل شبه قاره‌ به قطبی یگانه در این زمینه واقف هستند.
پس از صنعت نرم افزار، گردشگری پزشكی هند را می‌توان موفق ترین صنعت قلمداد كرد.
ارزش بازار این گردشگری در هند بیش از ۳۳۳ میلیون دلار و تا سال ۲۰۱۴ بیش از یك میلیارد دلار بوده است.
طبق بررسی های آماری ارائه شده از سوی اتحادیه توریسم درمانی هند و كمپانی مك كینزی، هر سال كشورهای بیشتری به شمار مقصدهای توریسم درمانی می پیوندند.
طبق همین بررسی ها روشن شده است كه رشد این صنعت از حدود 40 میلیارد دلار درآمد درسال 2004 به 100 میلیارد دلار درآمد درسال 2012 افزایش یافت.

*** سیاست های كلیدی ایران در رونق گردشگری پزشكی
ماده 87 برنامه چهارم توسعه، همراه با اهداف سند چشم‌انداز ایران 1404 از مهم ترین سیاست‌های كلیدی دولت است كه از توسعه گردشگری پزشكی حمایت می‌كند.
از سوی دیگر، اصل 44 قانون اساسی دولت را موظف كرده است تا علاوه بر تامین امنیت سرمایه‌گذاری بخش خصوصی، راهكارهای توسعه بخش خصوصی را در تمامی ابعاد اقتصاد عملی كند.
ایران قصد دارد تا علاوه بر دستیابی به سهم شایسته خود از صنعت گردشگری، به قطب پزشكی منطقه تبدیل شود.
ایران با دارا بودن آب و هوای مطبوع و طبیعت چهار فصل، جاذبه‌های فراوان گردشگری – تاریخی، مذهبی، طبیعی و فرهنگی – مراكز درمانی مدرن و مجهز همراه با منابع انسانی متخصص و با شهرت جهانی به ویژه در كشورهای منطقه، محیط فرهنگی مناسب برای كشورهای مسلمان، تعداد قابل توجه ایرانیان مقیم خارج از كشور كه متقاضی درمان در ایران هستند، تقاضای بالای بیماران كشورهای منطقه برای درمان‌های نجات‌بخش، زیبایی و منحصر به فرد هم در شرایط عامل و هم در شرایط تقاضا از وضعیت مناسبی برخوردار است.
در زمینه راهبردی و رقابتی مهم ترین مزیت ایران به پایین بودن هزینه‌های درمانی در مقیاس جهانی و منطقه‌ای خلاصه می‌شود و در قسمت صنایع وابسته و پشتیبان نیز، مزیت ایران برخورداری از دانشكده‌های متعدد علوم پزشكی است كه می‌تواند از نظر كمی منابع انسانی حرفه‌ای بخش سلامت را تامین كند.
در حال حاضر با توجه به شرایط عامل و تقاضای مطلوب، ایران از مزایای متعددی برای تبدیل به كشور پیشرو در گردشگری پزشكی در سطح منطقه برخوردار است، ولی در وضعیت راهبردی و رقابتی نیازمند توسعه بوده و همچنین باید صنایع وابسته و پشتیبان خود را تقویت كند.
ایران بر اساس سند چشم انداز 1404 قصد دارد به قطب پزشكی منطقه تبدیل شود. همچنین قصد دارد تا به تعداد 20 میلیون گردشگر خارجی در سال 1404 دست یابد.
اگر چه، گردشگری پزشكی كاملا با این دو چشم‌انداز مطابقت دارد، اما دولت به عنوان یكی از نقش‌آفرینان اصلی می تواند نقش كلیدی خود را در این زمینه ایفا كند.
سند چشم‌انداز ایران 1404 پیش‌بینی كرده است كه ایران سالانه بیش از 40 میلیون گردشگر داخلی و 20 میلیون گردشگر خارجی داشته باشد.
از مجموع افرادی كه به عنوان گردشگر وارد كشورها می‌شوند، هفت درصد را كسانی در نظر می‌گیرند كه برای درمان و استفاده از مواهب طبیعی به آن كشور سفر می‌كنند.
ایران نیز با عنایت به مزیت‌های خود در گردشگری پزشكی از جمله هزینه پایین و كیفیت خدمات سلامت، می تواند به قطب گردشگری پزشكی منطقه تبدیل شود.

*** افزایش تعداد گردشگران پاكستانی ورودی به كشور در سال 96
سرپرست دفتر برنامه‌ریزی و حمایت از توسعه گردشگری سازمان میراث‌ فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در خصوص آخرین اطلاعات از وضعیت صنعت گردشگری كشور، از رشد 4.33 درصدی ورود گردشگران خارجی به كشور در سال گذشته نسبت به سال 1395 خبر داد.
محمد ثابت اقلیدی عنوان كرد:سال 1395، تعداد 4 میلیون و 901هزار و 84 گردشگر خارجی به كشور وارد شدند كه این رقم در سال گذشته به 5 میلیون و 113هزار و 524 نفر افزایش یافت و 212 هزار و 440 نفر و رشد 4.33 درصد را نشان می دهد.
او افزود: از این تعداد حدود 71 درصد گردشگران ورودی به كشور در سال گذشته را مردان و حدود 29 درصد را زنان تشكیل می دهند كه از كشورهای مختلف آسیایی و اروپایی و حوزه خلیج فارس به ایران سفر كرده اند.
ثابت اقلیدی ادامه داد:عراق، جمهوری آذربایجان، افغانستان، تركیه، پاكستان، تركمنستان، بحرین، كویت، هندوستان، چین و آلمان 11 كشور اول مبدأ گردشگر ورودی به كشور در سال گذشته هستند.
او تصریح كرد:ایران در سال گذشته همچنین میزبان گردشگرانی از كشورهای مختلف اروپایی بود كه از آن جمله می توان به فرانسه، ایتالیا، هلند، انگلستان، اتریش، سوئد، اسپانیا، بلژیك، لهستان، دانمارك، یونان، جمهوری چك، پرتغال، رومانی، كرواسی و ایرلند اشاره كرد.
سرپرست دفتر برنامه ریزی و حمایت از توسعه گردشگری سازمان میراث فرهنگی ادامه داد:سال گذشته گردشگرانی نیز از كشورهای حوزه تمدنی از منطقه از جمله كویت، امارات، عمان، قطر، عربستان، قزاقستان و بحرین به ایران سفر كردند.

*** ظرفیت های ایران در تبدیل شدن به قطب گردشگری سلامت
توریسم پزشكی در جمهوری اسلامی ایران از سالهای گذشته تاكنون رونق قابل توجهی داشته است به گونه ای كه سال 2012 میلادی بیش از 30 هزار نفر برای معالجه به ایران سفر كردند.
این تعداد تنها با گذشت سه سال در سال 2015 به 200 هزار نفر افزایش یافت و تعداد گرشگران حوزه سلامت در ایران با گذشت هر ماه در حال افزایش است .
سال گذشته سنگ بنای آغاز گردشگری سلامت با سفر 'حسن قاضی زاده هاشمی 'وزیر بهداشت جمهوری اسلامی ایران به پاكستان زده شد.
وی در راس هیاتی عالیرتبه با سفر به اسلام آباد با همتای پاكستانی خود دیدار و درباره راه های گسترش روابط در حوزه سلامت به تبادل نظر پرداخت .
تنها چند ماه بعد از این دیدار سائره افضل تارز وزیر وقت فدرال بهداشت پاكستان به ایران سفر كرد و ضمن بازدید ازمراكز پزشكی و تحقیقاتی ایران از نزدیك با پیشرفتهای كشور در حوزه بهداشت آشنا شد.
وی در جریان این سفر خواهان انتقال و تبادل تجربیات ایران به پاكستان شد .
اخیرا نیز اعضای یك هیات پزشكی از مركز پیوند كبد شهر شیراز با سفر به شهر كراچی در جنوب پاكستان با موسسه ارولوژی و پیوند كبد ایالت سند (SIUT) پاكستان، برنامه یك هفته ای موفق پیوند كبد را اجرا كردند.
مسئولان این موسسه خدمات درمانی در پاكستان، حضور جراحان ایرانی و عمل های جراحی موفق آمیز در كنار آنان را برای این موسسه بسیار مثبت و مهم عنوان كردند.
به گفته 'سید ادیب الحسن رضوی' مدیر موسسه ارولوژی و پیوند ایالت سند مركز پیوند كبد شیراز از بزرگترین مراكز پیوند منطقه است و سفر جراحان ایرانی به كراچی نمونه ای از همكاری نزدیك میان موسسه پیوند ایالت سند و مركز پیوند شهر شیراز است.
ایران یكی از پنج كشور مطرح جهان در علوم و فنآوری عرصه پزشكی است .
جمهوری اسلامی ایران همچنین دارای بهترین متخصصان بیماریهای قلب و عروق و چشم است و داروسازان ایرانی همچنین بهترین داروها را با استفاده از فنآوری های مدرن و بر اساس تحقیقات علمی تولید و به بازار عرضه می كنند .
از سوی دیگر بیمارستان رضوی در شهر مشهد برای بسیاری از زوار پاكستانی نامی آشناست زیرا كه هر ساله تعداد زیادی از زائران پاكستانی امام رضا (ع) در سفر به مشهد در این موسسه پزشكی با بهترین امكانات طبی معاینه و مداوا می شوند .

*** مردم پاكستان از پیشرفت های پزشكی ایران بی خبرند
'میان محمد عتیق شیخ'رئیس كمیته همكاری های امور بهداشتی مجلس سنای پاكستان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با بیان پیشرفت های ایران در حوزه پزشكی و درمانی گفت:بسیاری از مردم پاكستان از پیشرفت علوم پزشكی ایران بی خبرند بنابراین باید دراین باره اطلاع رسانی كرد .
وی گفت:آینده روشنی در گسترش همكاریهای دو كشور در حوزه گردشگری پزشكی می بینیم اما باید در این باره تلاش های مضاعفی انجام شود.
رئیس كمیته همكاری های امور بهداشتی مجلس سنای پاكستان در ادامه سخنانش با تبیین اهمیت شبكه های اجتماعی در اطلاع رسانی عمومی گفت:می توان از ظرفیت های شبكه های اجتماعی برای شناسایی پتانسیل های پزشكی در ایران استفاده كرد .
وی با بیان اینكه هر ساله صدها هزار نفر از زائران پاكستان به اماكن مقدس ایران سفر می كنند گفت:جمهوری اسلای ایران می تواند از این فرصت برای گسترش گردشگری پزشكی استفاده بهینه كند .
وی ضمن اشاره به روابط دیرینه تاریخی و فرهنگی بین دو كشور گفت:همكاری های پزشكی و امور سلامت بین دو كشور می تواند نقش مهمی در شناسایی ظرفیتهای متقابل ایفا كند.
از سوی دیگر سفیر جمهوری اسلامی ایران در پاكستان نیز با تشریح اهمیت روابط تنگاتنگ بین دوكشورگفت:رهبر معظم انقلاب بر توسعه روابط بین اسلام آباد و تهران تاكید فراوان دارند.
مهدی هنردوست گفت:در راستای تعمیق روابط فیمابین، سفارت جمهوری اسلامی ایران و سركنسولگری ها در دیگر شهرهای پاكستان آماده ارائه خدمات و تسهیلات به زائران هستند.
سفیر ایران در پاكستان همچنین با بیان پایان ارائه گواهی سلامت از سوی زائران برای اخذ روادید گفت:اقدام سفارت از سوی زائران و مردم پاكستان با استقبال گرمی روبرو شده است .
وی در ادامه بر گسترش روابط با پاكستان در حوزه گردشگری سلامت نیز تاكید كرد و گفت:مردم پاكستان می توانند با هزینه كمتر و بهترین تسهیلات از مراكز درمانی مدرن در ایران استفاده كنند.
این در حالی است كه بیمارستان ها و سازمان های درمانی در سراسر ایران كه خواهان پذیرش بیمار از كشورهای خارجی هستند باید گواهی نامه ویژه ای از وزارت بهداشت و درمان وسازمان گردشگری اخذ كنند.
بیمارستان هایی كه خواهان پذیرش بیماران خارجی در ایران هستند در وهله نخست باید ضمن افتتاح بخش های ویژه بیماران خارجی بهترین تسهیلات و خدمات پزشكی را در اختیار بیمار قرار دهند .
با توجه به سیاست های خصمانه آمریكا برای تحت فشار قرار دادن اقتصادی ملت و دولت ایران گردشگری پزشكی به دلیل ارزآوری قابل توجه از اهمیت بسزایی برای كشورمان برخوردار است.
آساق**6125**1337
سیدبهادر حسینی تشنیزی