به گزارش ایرنا، با افزایش جمعیت جهان و رشد مصرف، مواد زائد و زباله ها نیز روز به روز در حال افزایش است و این روزها نحوه جمع آوری و دفع آن به یكی از بحث های اساسی مدیریت شهری مبدل شده است.
این روزها در بسیاری از كشورهای جهان نه تنها زباله تهدیدی برای انسان ها محسوب نمی شود بلكه با مدیریت موثر به آن «طلای كثیف» نیز اطلاق می شود و علاوه بر بازیافت و استفاده منطقی از آن، در بخش های مختلف، حتی از این زباله ها برق نیز تولید می شود.
مدیریت پسماند به فعالیت هایی اطلاق می شود كه با جمع آوری اصولی و به كار بردن فناوری های نوین در بازیافت زباله ها از این ثروت به عنوان فرصتی برای درآمدزایی استفاده می شود، اما در مقابل كشورهایی نیز با مدیریت نادرست و بدون استفاده از روش های مهندسی و بهداشتی سلامت مردم را به واسطه این زباله ها در معرض خطر قرار می دهند.
روش هایی نظیر سوزاندن، تصفیه، تولید گاز و الكتریسیته امروز در مدیریت پسماند جهان مرسوم است كه با تكیه بر به كارگیری آنها می توان زباله را به عنوان فرصت تلقی كرد.
روش سنتی دفن زباله در كلانشهرهای كشور به ویژه كرج به عنوان چهارمین كلانشهر كشور یكی از مشكلاتی است كه امروز محیط زیست و سلامت جامعه را مورد تهدید قرار می دهد.
دفع زباله به صورت دفن در چاله ها كه امروز در «حلقه دره» مركز دفن زباله كرج انجام می شود كه نه تنها مزیت های اقتصادی طلای كثیف را از بین می برد بلكه به معضلی زیست محیطی نیز مبدل می شود به طوری كه در آینده دیگر زمینی برای حفر و ساخت چاله به منظور دفن زباله پیدا نخواهد شد.
پایش خبرنگار ایرنا در جریان تهیه گزارش میدانی از مركز دفن زباله كلانشهر كرج نشان می دهد كه جمع آوری و دپوی زباله به این شكل و حفر چاله های متعدد برای جمع آوری شیرابه های زباله، تهدیدی برای محیط زیست و حتی اقتصاد و زندگی انسان ها است و مشكلات ناشی از این موضوع هر روز بیشتر می شود در حالی كه استفاده از فناوری های روز جهان در این عرصه منافع اقتصادی را نیز نصیب این شهر خواهد كرد.
تفكیك از مبدا یا در منازل و محل های جمع آوری زباله در محله ها و یا حتی پیش از دفن زباله و راه اندازی تاسیساتی برای بازیافت زباله ها می تواند تضمین كننده سلامت جامعه و كسب درآمد مطلوب باشد.
گاه همین مدیریت پسماند مانعی در مقابل توسعه شهرها هستند كه نمونه آن را می توان در مركز دفن زباله حلقه دره كرج دید، به زودی قرار است فرودگاه بین المللی پیام ترمینال مسافربری خود را راه اندازی كند، اما همین زباله مانع بزرگی در این مسیر هستند.
استقرار این مركز دفن زباله در محدوده فرودگاه بین المللی پیام باعث تاخیر در دستیابی به این هدف توسعه برای استان البرز شده است، تجمع بسیار پرندگان در مركز دفن زباله خطری جدی برای هواپیماها محسوب می شود، علاوه بر این بوی بسیار نامطبوع زباله نیز یكی از نكات منفی محسوب می شود.
بوی زباله برای مسافران فرودگاه بین المللی پیام آزاردهنده است و بالاتر از این برای ساكنان شهرك های مسكونی متعدد در اطراف این منطقه نیز دردسرساز بوده و تهدید كننده سلامت انسان ها محسوب می شود.
معاون عمرانی فرماندار كرج در این باره به خبرنگار ایرنا، گفت: در بخش زیست محیطی كرج یكی از مسائلی كه باید مورد توجه قرار گرفته، محل دفن زباله در منطقه حلقه دره است كه از تمام شهرهای این كلانشهر زباله ها درآن دپو می شود.
هومن قدوسی افزود: دفن غیراصولی زباله ها دراین منطقه سبب شده تا شیرابه های ناشی از این زباله ها خطرات زیست محیطی جبران ناپذیری را به همراه آورد.
وی ادامه داد: دراین منطقه تنها بحث زباله شهری نیست، بلكه فرودگاه پیام و منطقه اقتصادی پیام كه در فاصله ای نزدیك از آن قرار گرفته نیز متاثر از مشكلات ناشی از دفن غیراصولی زباله قرار گرفته است.
قدوسی گفت: پیشنهادهایی در این خصوص ارائه می شود كه از جمله آن می توان به ایجاد بخش هایی به صورت كارگاهی با نگاه دانش بنیان اشاره داشت.
وی اضافه كرد: بر این اساس این گونه دفن غیر اصولی زباله با چاله كه خاك روی آن ریخته می شود باید كنار گذاشته شود بنابراین باید با روش علمی و زیست محیطی به موضوع نگاه و عمل كرد.
معاون فرماندار كرج تاكید كرد: به حجم زباله های شهری باید زباله های عفونی بخش های بیمارستانی، مطب ها و درمانگاه ها را نیز اضافه كرد كه این زباله ها به مراتب خطرهای بیشتری دارند كه باید به صورت ویژه مورد پیگیری قرار گیرد.
وی ادامه داد: به تازگی سرمایه گذاری برای استفاده بهینه از این زباله ها و بازگرداندن آنها به چرخه اعلام آمادگی كرده بود كه این مهم نیز باید به جدیت دنبال شود تا از خطرات زیست محیطی ناشی از دفن غیراصولی زباله ها نیز رها شویم.
مدیركل حفاظت محیط زیست استان البرز نیز با بیان اینكه هم اكنون 100 درصد زباله های خانگی و عادی در استان دفن می شود، گفت: چالش و مشكل اصلی در این خصوص تغییر مدیریت مكرر پسماند در مركز استان است.
فردین حكیمی در گفت و گو با ایرنا با بیان اینكه بر اساس قانون مدیریت پسماند وظیفه محیط زیست همچون قانون هوای پاك، نظارتی است، افزود: در این بخش ها حفاظت محیط زیست موظف است تا بر فعالیت و عملكرد دستگاه های متولی نظارت داشته باشد.
وی به موضوع دفن پسماند اشاره كرد و اظهار داشت: مركز دفن زباله حلقه دره واقع در منطقه كیانمهر كرج به محلی برای دپوی زباله اختصاص یافته كه تمام پسماند استان كه حدود روزانه یكهزار و 700 تن است به این محل هدایت می شود.
وی گفت: برای بازیافت این پسماندها طرح هایی همچون تولید كمپوست و پیرولیز (پردازش حرارتی پسماند در غیاب هوا) در سنوات گذشته مصوب شده بود تا در محل حلقه دره به اجرا درآید اما تحقق نیافته است.
حكیمی افزود: طرح های مصوب شده كه كارشناسی شده نیز بود اكنون بر اساس سلایق شخصی مسكوت مانده است.
وی آسیب اصلی در این بخش را متوجه مردم عنوان كرد و بیان داشت: این مركز به یك كانون آلاینده تبدیل شده و شیرابه هایی كه استانداردهای زیست محیطی را ندارند جاری شده و ضمن اینكه گازهای آلاینده از آن متصاعد می شود به لایه ها و سفره های زیرزمینی نیز نفوذ می كند.
مدیركل حفاظت محیط زیست استان البرز ادامه داد: بر اساس تعهداتی كه از سال پایانی برنامه پنجم توسعه بوده باید بحث دفن كنار گذاشته می شد ولی اكنون از برنامه عقب هستیم، قوانین مغفول مانده و پیگیری نمی شود.
حكیمی یكی از مشكلات كنونی در حوزه شهری را بحث جمع آوری زباله های مفید و قابل بازیافت توسط زباله دزدها دانست و افزود: اگر شركتی بخواهد در بحث بازیافت پسماند سرمایه گذاری كند عملا صرفه اقتصادی برای او ندارد تا زباله ای كه از سطح شهر جمع می شود را بازیافت كند زیرا در طول روز بین 3 تا 4 بار این زباله دزدها در سطح شهرها سطل های زباله را تخلیه كرده و مواد باقی مانده زباله ای بی مصرف در هر زمینه ای است.
وی بیان داشت: پس باید ابتدا بحث تفكیك زباله در مبدا را اصلاح كرده و روش حاكم كنونی را تغییر دهیم و از مدیریت شهری می خواهیم موضوع برخورد با زباله دزدها را پیگیری كنند.
مدیركل حفاظت محیط زیست استان البرز گفت: زباله های خانگی بایستی ساعت 9 شب به سطل های زباله مقابل منازل مسكونی انتقال داده شود كه عملا انجام نمی شود و بارها شاهد بوده ایم كه ساكنین مجتمع ها و آپارتمان ها در طول روز زباله منازل خود را تخلیه كرده كه فرصتی برای زباله دزدها می شود.
وی ادامه داد: اگر زمان تخلیه و انتقال زباله توسط مردم در ساعت 9 شب به صورت یك برنامه منسجم باشد و بعد از آن سازمان مدیریت پسماند این زباله ها را تخلیه كند به طور قطع فرصتی برای زباله دزدها باقی نمی ماند و چیزی كه جمع آوری می شود صرفه اقتصادی برای پیمانكار خواهد داشت.
وی گفت: اكنون عملا تفكیك زباله ای انجام نمی شود و اگر شهروندان هم زباله ها را در منازل تفكیك كرده و به جلوی منازل انتقال دهند ولی توسط كارگران شهرداری باز هم به طور كلی جمع آوری نمی شد و بعضی از زباله ها به خصوص زباله های خشك باقی می ماند.
حكیمی با تاكید بر اینكه بایستی ابتدا زیرساخت ها برای این موضوع آماده شود، افزود: در صورتیكه مدیریت پسماند از درب منازل به درستی انجام شود و در ادامه از روش هایی همچون تولید كمپوست و پیرولیز استفاده شود، آن زمان است كه زباله به طلای كثیف تبدیل می شود و به لحاظ اقتصادی می تواند منبع مالی خوبی باشد به شرطی كه از روش های درست استفاده شود.
مدیركل حفاظت محیط زیست استان البرز ادامه داد: موضوع نظارت بر پسماندهای صنعتی یكی از معضلات فعلی استان و كشور است، در استان های دیگر بر اساس توانمندی با بعضی شركت ها هماهنگی انجام شده و پسماندهای صنعتی به این شركت ها انتقال داده می شود، ضمن اینكه یك سایت 30 هكتاری برای پسماندهای صنعتی در منطقه قشلاق طلایی ساوجبلاغ را كار مطالعاتی انجام داده ایم و در كارگروه پسماند بعدی این قضیه تعیین تكلیف می شود تا شركت هایی كه در امر بازیافت می توانند فعال باشند مستقر شوند و پسماند صنعتی استان به آن منطقه منتقل و مدیریت شود.
وی در خصوص پسماندهای پزشكی نیز بیان داشت: تمام بیمارستان های سطح استان در مدیریت پسماندهای پزشكی به سیستم امحاء و بی خطر سازی مجهز هستند، ولی این پسماندها در مراكز آزمایشگاهی، مطب ها و درمانگاه ها به درستی مدیریت نمی شود.
وی با اشاره به قانون پسماند و مغفول ماندن آن توسط شهرداری ها، به مدیران اجرایی پسماند شهرستان های استان هشدار داد.
حكیمی افزود:طبق قانون در برنامه ی پنجم توسعه، تكالیف متعددی در خصوص مدیریت پسماند به شهرداری ها محول شده اما این دستگاه های عمومی به وظایف خود عمل نكرده اند.
وی بیان داشت: نتیجه مغفول ماندن این امر به استمرار مدیریت سنتی پسماندها و دفن صد در صدی زباله ها در مركز دفن حلقه دره البرز انجامیده است.
وی ادامه داد: ایجاد مراكز دپوی موقت زباله و ضایعات آتش زا در حوزه شهری سبب وقوع حوادث آتش سوزی و نارضایتی مردم شده است.
مدیركل حفاظت محیط زیست استان البرز با اشاره به آلودگی های زیست محیطی به ویژه در محیط های شهری، تاكید كرد: روند مدیریت نامطلوب پسماندها و نخاله های ساختمانی در محدوده های شهری و بی توجهی شهرداران به ساماندهی پسماندهااز مواردی است كه به دستگاه قضایی گزارش می شود.
حكیمی بیان داشت: تاكنون برخی از شهردارانی كه به تكالیف خود در خصوص جمع آوری و تعطیلی مراكز دپوی موقت زباله و ضایعات در حوزه شهری عمل نكرده و به اخطاریه های زیست محیطی صادره توجه نداشته اند به مراجع قضایی معرفی شده اند.
مدیركل حفاظت محیط زیست البرز تصریح كرد: موضوع پیشگیری از آلودگی های زیست محیطی هر گونه و تهدید علیه بهداشت عمومی قابل اغماض و چشم پوشی نبوده و اداره كل حفاظت محیط زیست استان در این خصوص از جایگاه قانونی خود در برخورد با متخلفان و آلوده كنندگان محیط زیست بهره خواهد برد.
1535
كرج - ایرنا - كشورهای پیشرفته با اجرای مدیریت پسماند هوشمند و آگاهی رسانی به مردم، از راه تفكیك مناسب در خانه ها، از زباله به عنوان فرصتی برای كسب درآمد استفاده می كنند، اما این ثروت گاهی برای ما دردسرساز و به عامل تهدید زیست محیطی تبدیل می شود.
