30 سال از زماني كه جيمز هانسن، دانشمند آمريكايي به كنگره ايالات متحده درباره تغييرات اقليمي هشدار داد مي‌گذرد. اتفاقي كه بلافاصله در همان سال داگلاس برنيكلي، دانشمند برجسته ناسا نيز از آغاز تغييرات اقليمي در جهان خبر داد. اكنون 30 سال پس از اين پيش بيني‌ها تغييرات اقليمي بطور گسترده‌اي به وقوع پيوسته به طوري كه زمين به شكل قابل توجهي گرمتر، آب و هوا طوفاني‌تر و شديدتر و ميلياردها تُن از يخ‌هاي قطبي ذوب شده و همچنين سطح آب درياها تا تريليون‌ها گالن آب بالا آمده و ميزان آتش‌سوزي‌هاي جنگلي به طور گسترده‌اي افزايش يافته است.
طبق اعلام اداره ملي اقيانوسي و جوي ايالات متحده طي اين 30 سال در حالي كه دانشمندان در تلاش بوده‌اند تا تغييرات اقليمي را به حداقل برسانند، متوسط‌هاي هواي جهان ساليانه حدود 0.5 درجه سانتيگراد افزايش يافته است. به گفته دانشمندان گرمايش هوا فقط جهاني نيست و همه تغييرات در سطح منطقه‌اي نيز محسوس است. به طوري كه طي اين 30 سال اين تغييرات در شهرها و ايالات مختلف آمريكا بررسي شده و مشخص شده شهرهاي آتلانتيك سيتي و نيوجرسي به طور ميانگين ساليانه حدود 1.5 درجه سانتيگراد، ياكيما و واشنگتن كمي بيشتر از اين مقدار و دموين و آيووا حدود 1.8 درجه افزايش دما داشته‌اند.
همچنين در ارتباط با آتش سوزي‌هاي جنگلي آتش نشانان اعتقاد دارند وسعت زمين‌هاي دچار آتش‌سوزي هر سال افزايش مي‌يابد. در حقيقت وسعت آتش سوزي‌هاي ايالات متحده در حال حاضر بيش از دو برابر اين ميزان در 30 سال گذشته شده است.
يخ‌هاي قطبي، ذوب ورقه يخي گرينلند، عقب رفت يخچال‌هاي طبيعي و گرم شدن لايه منجمد دائمي اعماق زمين همه نشان از گرمايش قطب شمال با سرعت دو برابر بيشتر از ديگر نقاط جهان دارد. به طوري كه برخي مناطق آلاسكا ساليانه بيش از 3.5 درجه و در زمستان‌ها بيش از 4.8 درجه گرمتر شده‌اند و مقدار يخ درياي شمال نزديك به يك سوم كاهش داشته است. ماهواره‌هاي ناسا نشان مي‌دهند يخچال‌هاي طبيعي زمين بين سال‌هاي 2002 تا 2017 ميزان 279 ميليارد تُن يخ، حدود 67 تريليون گالن آب از دست داده‌اند. و تنها در 25 سال گذشته سطح درياها به ميزان 75 ميلي متر افزايش داشته‌اند.
تغييرات دمايي در سراسر جهان سرسام آور است. آمريكاي شمالي و اروپا بيش از يك درجه گرمتر شده‌اند كه نسبت به قاره‌هاي ديگر افزايش دماي بيشتري داشته‌اند. به طور كلي افزايش دماي زمين بيش از اقيانوس‌ها و افزايش دماي نيمكره شمالي بيش از نيمكره جنوبي زمين بوده است. افزايش دما در شب‌هاي تابستان و پاييز نيز در ايالات متحده كاملا مشهود است. هر چند بيشتر اين تغييرات ناشي از عملكرد بشري است اما عوامل طبيعي نيز خود در اين تغييرات نقش دارند. مطالعات نشان مي‌دهد بيش از 90 درصد از گرمايش زمين در دوره پساصنعتي شدن زمين ناشي از گازهاي گلخانه‌اي به ويژه كربن دي اكسيد است.
به طوري كه عوامل طبيعي براي ايجاد اين ميزان از تغييرات به صدها تا هزاران سال زمان نياز دارند. اگرچه ديگر عوامل نسبت به گازهاي گلخانه‌اي نقش كمتري در ايجاد تغييرات اقليمي دارند اما به هيچ عنوان نبايد ناديده گرفته شود.
دنيا اما در حالي كه در اين 30 سال تنها در نگراني آينده به سر مي‌برده، تغييرات اقليم بدون لحظه‌اي درنگ در حال افزايش بوده است. تنها اقدامي كه دنيا براي جلوگيري از گسترش تغييرات اقليم انجام داده تصويب توافقي است كه حالا هر از گاهي امكان خروج يك كشور از آن به گوش مي‌رسد. پس از اينكه آمريكا از توافق پاريس خارج شد، كشور بريتانيا با خروجش از اتحاديه اروپا تهديد بزرگي براي آينده جهان و توقف حل تغيير اقليم به حساب مي‌آيد.
در ميانه سالي كه گفته مي‌شود گرمترين سال تاريخ است، گويا انگليسي‌ها انتخاب كرده‌اند تا جهان را در مسير چيزي كه شايد متحد ترين پيمان در در رابطه با تغيير اقليم باشد تنها بگذارند. رفراندومي در رابطه با خروج انگليس از اتحاديه اروپا 52 درصد را آورد و اين كشور از اتحاديه اروپا خارج شد.
تحليل‌هاي كمي نياز بود تا پيش‌بيني شود پس از آن چه اتفاقي مي‌افتاد؛ ارزش پوند كاهش پيدا كرد، بازار هاي جهاني وحشت زده شدند و …اما در اين زمان اتفاق ديگري هم رخ داد به سرعت قيمت كرين كاهش پيدا كرد و اين يعني مصرف سوخت فسيلي بيشتر. بسياري از متخصصان باور دارند كه اين راي‌ها براي برنامه انرژي و اقليم بين لندن و بروكسل خطرناك است. بريتانيا ارتباط‌هاي زيادي در زمينه‌هاي برق و گاز با اروپا دارد و از طرح‌هاي قاره اروپا براي كمتر مصرف كردن كربن دي اكسيد پيروي مي‌كرد. در طول رفراندوم بدون شك بازار كربن، انرژي‌هاي تجديد‌پذير و توافق پاريس مسئله معيار مهمي براي راي دهندگان نبود.
اما به نظر مي رسد اين موضوع ها به اولويت بريتانيا و اتحاديه اروپا براي ادامه اين دهه باشند، مدرك اين موضوع هم نگراني فعالان محيط زيست تنها ساعاتي پس از اعلام نتيجه رفراندوم بود. با اين وجود گرچه ماه‌ها از خروج بريتانيا از اتحاديه اروپا و نگراني فعالان محيط زيست درباره تبعات آن مي‌گذرد اما مشاور رسمي تغييرات اقليم در انگلستان به روزنامه گاردين گفته است كه سياستمداران و سياست‌گذاران در مقابل چالش سياره‌اي كه به سرعت در حال گرم شدن است شكست خورده‌اند.
لرد دبن، رئيس كميته تغييرات اقليمي بريتانيا مي‌گويد: «هر كسي كه اخبار را بخواند مي‌تواند شاهد تقويت روند هشدار دهنده، از ذوب يخ قطبي تا ثبت موج‌هاي گرما و افزايش سطح دريا باشد. او از سياستمداران خواسته تا «ارتباطاتي» ميان اين حوادث برقرار كنند و با فوريت بيشتري عمل كنند.»
او تغييرات آب و هوايي را با مرگ سياه (طاعون) مقايسه مي‌كند و مي‌افزايد: «با مرگ سياه يك سوم انسان‌ها در اروپا از بين رفتند، در آن زمان ما نمي‌دانستيم كه چگونه اين اتفاق افتاد، چگونه بيماري گسترش يافت، بنابراين ما مسئول آن نبوديم اما از تغييرات آب و هوايي باخبريم، بنابراين ما مسئول هستيم و اگر اين مسئوليت را نپذيريم مسئوليت را به دوش فرزندانمان انداخته‌ايم. مسئوليتي كه در آن زمان فشاري صد چنداني بر دوش آنها متحمل خواهد شد.»
كلر پري، وزير تغييرات آب و هوايي انگلستان نيز نسبت به اين موضوع هشدار داده و گفته است: «هر كسي كه روزنامه مي‌خواند، مي داند كه مسئله جدي در مورد ذوب شدن يخ‌هاي قطب شمال و قطب جنوب وجود دارد. دوره گرم فعلي كه ما در انگلستان تجربه مي‌كنيم به ما يادآوري مي‌كند كه ما داغ‌‌ترين سال‌هاي را در 10 تا 15 سال گذشته تجربه مي‌كنيم. اگر افزايش سطح دريا و آنچه كه در لايه‌هاي يخ در اعماق درياها رخ مي‌دهد اضافه كنيد، همه آنچه كه در تغييرات اقليم براي زمين رخ مي‌دهد نخواهد بود.»
گزارش سالانه كميته تغييرات اقليم انگلستان كه ماه گذشته منتشر شده، نشان مي‌دهد كه بريتانيا بودجه قانوني كربن خود را تا سال 2025 و 2030 از دست مي‌دهد. دانشمندان هواشناسي هشدار داده‌اند كه آتش‌سوزي‌هاي بيشتر در سراسر اروپاي شمال به دليل تغييرات آب و هوايي رخ مي دهد و تمام اين آمارها و پيش‌بيني‌ها حكايت از آن دارد كه اگر سياستمداران و تصميم‌گيران فكري به حال تغييرات اقليم نكنند وضعيت به مراتب بدتر از گذشته خواهد شد.
*منبع: روزنامه ابتكار؛ 1397،4،26
**گروه اطلاع رساني**2059**2002
مشاور رسمي تغييرات اقليم در انگلستان مي‌گويد كه سياستمداران و سياست‌گذاران در مقابل چالش سياره‌اي كه به سرعت در حال گرم شدن است شكست خورده‌اند. عملكرد سياستمداران و تصميم‌گيرندگان در جهان به شدت مورد قضاوت نسل‌هاي آينده قرار مي‌گيرد مگر اينكه همين حالا براي مقابله با گرماي زمين كاري كنند.
